Podróż służbowa w świetle regulacji prawnych
Rozdział I
1. Pojęcie podróży służbowej
Ogólną definicję podróży służbowej określa art. 775 § 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z jego brzmieniem, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.
Podróżą służbową jest wykonywanie, na polecenie pracodawcy, zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy.
Przy kwalifikacji podróży istotne znaczenie ma więc określenie stałego miejsca pracy pracownika. Brak legalnej definicji tego pojęcia powoduje problemy interpretacyjne, a także otwiera pracodawcom drogę do uznaniowego definiowania stałego miejsca pracy i odmowy zwrotu kosztów podróży służbowych.
UWAGA!
Miejsce pracy pracownika powinno być określone w umowie o pracę (art. 29 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy).
Orzecznictwo sądowe dopuszcza określenie miejsca pracy jako stałego punktu w znaczeniu geograficznym, pewnego obszaru w przestrzeni geograficznej czy obszaru pokrywającego się z jednostką administracyjnego podziału kraju.
Miejsce pracy może zostać określone jako punkt, jednostka administracyjna czy obszar, jednak niedopuszczalne jest zawieranie z pracownikami klauzul umownych, w których wyrażaliby oni bezwarunkową zgodę na czasową zmianę miejsca pracy w każdym wypadku uzasadnionym potrzebami pracodawcy, tj. bez określenia miejscowości, w której praca miałaby być świadczona, jak również okresu, którego te zmiany dotyczą.
(Wyrok Sądu Najwyższego z 16 grudnia 2008 r., sygn. akt I PK 96/08)
Nieważna jest klauzula umowna zawierająca bezwarunkową zgodę pracownika na czasową zmianę miejsca pracy w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, to jest bez określenia miejscowości, w której praca miałaby być świadczona, jak również okresu, którego te zmiany dotyczą.
W przeciwnym razie miejsce pracy pracowników byłoby faktycznie ruchome (zmienne).