Jakie są zasady ustalania wysokości oraz nabywania prawa do "trzynastki"
Do końca marca każdego roku pracownikom jednostek sfery budżetowej są wypłacane dodatkowe wynagrodzenia roczne, tzw. trzynastki. Dodatkowe wynagrodzenie roczne przysługuje za pracę w poprzednim roku. Jednak nie wszyscy pracownicy zatrudnieni w 2009 r. nabędą prawo do "trzynastki" za ten rok.
Uregulowania dotyczące "trzynastki", czyli zasady ustalania jej wysokości, termin wypłaty oraz zasady nabywania do niej prawa określa ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (dalej ustawa o "trzynastkach").
Prawo do "trzynastki"
Dodatkowe wynagrodzenie roczne przysługuje pracownikom zatrudnionym przez jednostki sfery budżetowej, m.in. pracownikom samorządowych jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, biur poselskich, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych prowadzących gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych.
Omawiane świadczenie może należeć się także osobom wykonującym pracę na rzecz podmiotów z sektora prywatnego, jeśli stosowne postanowienia w tym zakresie zostały zamieszczone w wewnątrzzakładowych przepisach płacowych.
Przepisy ustawy o "trzynastkach" nie mają zastosowania do osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwie (np. prezesa i wiceprezesów Rady Ministrów, marszałków i wicemarszałków Sejmu i Senatu) oraz do żołnierzy i funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Celnej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej oraz Biura Ochrony Rządu.
Termin wypłaty "trzynastki"
Jednostki sfery budżetowej są zobowiązane do wypłacania "trzynastek" uprawnionym pracownikom nie później niż do 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, za który to świadczenie przysługuje (art. 5 ust. 2 ustawy o "trzynastkach"). Odstępstwo od tej reguły występuje jedynie w przypadku, gdy z pracownikiem rozwiązano umowę o pracę w związku z likwidacją pracodawcy. Wtedy wynagrodzenie roczne trzeba wypłacić w dniu zakończenia stosunku pracy (art. 5 ust. 3 ustawy o "trzynastkach"). Inne powody rozstania się z pracownikiem nie powodują wcześniejszego wypłacania świadczenia.