Kiedy korzystne jest zawarcie umowy cywilnoprawnej

● dzieło

● umowa agencyjna

● kontrakt menedżerski

Z początkiem roku pracodawcy często podejmują decyzje dotyczące polityki zatrudnienia. W niektórych sytuacjach dla obu stron korzystniejsze będzie zawarcie umowy cywilnoprawnej. Istotne jest również, że od 1 stycznia 2013 r. w przypadku braku innego tytułu umowa o dzieło może stanowić tytuł do dobrowolnych ubezpieczeń.

Świadczenie pracy nie musi mieć charakteru pracowniczego, a zatem dopuszcza się jej wykonywanie na podstawie umowy cywilnej. Zwrócił na to uwagę również Sąd Najwyższy w wyroku z 9 grudnia 1999 r. (I PKN 432/99, OSNP 2001/9/310). W tym zakresie liczy się wola stron, którą należy rozważyć w pierwszej kolejności. Cechy stosunku pracy zostały wskazane w art. 22 k.p. i został on scharakteryzowany jako zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę w zamian za obowiązek pracodawcy zatrudniania za wynagrodzeniem. Oznacza to, że bez względu na nadaną przez strony umowie nazwę, przy spełnieniu tych przesłanek dany stosunek łączący strony zostanie potraktowany jako umowa o pracę. Ponadto nie jest również dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy wykonywaniu pracy w tych warunkach. Przepis ten ma zapobiegać zawieraniu umów cywilnoprawnych. Jeżeli zawarta umowa wykazywałaby wspólne cechy dla umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług z jednakowym ich nasileniem, o jej typie (rodzaju) będzie decydować ostatecznie zgodny zamiar stron i cel umowy, który może być wyrażony także w przyjętej przez strony nazwie umowy (wyrok SN z 18 czerwca 1998 r., I PKN 191/98, OSNP 1999/14/449).

Również inne elementy stosunku prawnego, obok podporządkowania, narzuconego miejsca i czasu pracy świadczą o tym, że mamy do czynienia z umową o pracę, a nie umową cywilną.

Najważniejsze z nich to:

● wymóg osobistego spełnienia świadczenia - bez możliwości wykonania usługi przez osobę trzecią (wyrok SN z 26 listopada 1998 r., I PKN 458/98, OSNP 2000/3/94) oraz