Wyrok SN z dnia 26 listopada 1998 r. sygn. I PKN 458/98

Możliwa w umowach typu zlecenie klauzula wykonywania usług przez osobę trzecią - zastępcę (art. 738 § 1 w związku z art. 750 KC), jest niedopuszczalna w umowie o pracę (art. 22 § 1 KP).

Przewodniczący: SSN Andrzej Kijowski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski, Jadwiga Skibińska-Adamowicz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 1998 r. sprawy z powództwa Bogusława T. przeciwko Stacji Hodowli i Unasieniania Zwierząt w Ł. o ustalenie istnienia stosunku pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 12 maja 1998 r. [...]

oddalił kasację.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Łowiczu wyrokiem z dnia 10 grudnia 1997 r. [...] oddalił powództwo Bogusława T. o ustalenie, że w okresie od dnia 1 stycznia 1992 r. do dnia 30 czerwca 1997 r. pozostawał w stosunku pracy z pozwaną Stacją Hodowli i Unasieniania Zwierząt w Ł. W motywach tego rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy powołał się na ustalenie następującego stanu faktycznego.

W dniu 1 stycznia 1992 r. doszło między stronami do zawarcia umowy nazwanej umową zlecenia, w której powód zobowiązał się do wykonywania zabiegów unasieniania krów, jałówek i loch na terenie działalności Punktu Unasieniania w Z., natomiast strona pozwana zobowiązała się wypłacać powodowi wynagrodzenie miesięczne obliczone według stawki ustalonej za unasienianie jednego zwierzęcia oraz kwartalną premię określoną w regulaminie premiowania. W momencie podpisania umowy z powodem, strona pozwana zawierała z inseminatorami umowy o pracę albo umowy zlecenia, zależnie od kwalifikacji zatrudnianego oraz wielkości obsługiwanego przezeń rejonu, przy czym Punkt w Z. należał do średnio obciążonych zadaniami. Bezpośrednio przed powodem był w Z. zatrudniony jego ojciec Wojciech T., który również po dniu 1 stycznia 1992 r. wykonywał w imieniu syna pracę inseminatora, sprawując pieczę nad sprzętem do unasieniania, wykonując zabiegi i wystawiając - przy użyciu pieczątki powoda - świadectwa unasieniania oraz odbierając u strony pozwanej należne wynagrodzenie. Natomiast powód pomagał ojcu, przyjmując zlecenia, sporządzając sprawozdania i dowożąc go do okolicznych rolników. Ojciec powoda podpisywał także protokoły z kontroli Punktu w Z., przeprowadzonych przez pracowników pozwanej Stacji. W grudniu 1996 r. ojciec powoda zwrócił się do strony pozwanej o rozwiązanie umowy, na co Stacja wyraziła zgodę. Likwidacja Punktu w Z. nastąpiła w dniu 27 grudnia 1996 r., przy czym powód przebywał wówczas od dnia 19 grudnia 1996 r. na zwolnieniu lekarskim, pobierając zasiłek chorobowy do dnia 30 czerwca 1997 r. W dniu 6 czerwca 1997 r. powód zwrócił się do pozwanej o przedłużenie wypłaty zasiłku, którego to wniosku Stacja jednak nie uwzględniła. W świetle tych ustaleń Sąd Rejonowy uznał, że sporną umowę zawarł wprawdzie powód, ale obowiązki inseminatora w Punkcie Z. wykonywał faktycznie jego ojciec. Powód spełniał jedynie funkcje pomocnicze. Treść umowy i sposób jej realizacji, oceniane na tle życiowego doświadczenia, przeczą zatem twierdzeniom powoda, że zamiarem stron było zawarcie umowy o pracę.