KIEDY UMOWA O PRACĘ ZAWARTA JEST Z NARUSZENIEM PRAWA

● zawieranie umów o pracę dla pozoru

● skutki rozpoczęcia pracy na podstawie nieważnej umowy o pracę

Zawarcie umowy o pracę w określonych wypadkach może być skutkiem działań lub czynności niezgodnych z przepisami prawa. Konsekwencją tego może być nieważność umowy o pracę, ale niekiedy unieważniona umowa może ponownie "zadziałać" w wyniku podjęcia pracy. Umowami zawartymi w wyniku niezgodnych z prawem działań i ich skutkami od wielu już lat zajmuje się Sąd Najwyższy.

Umowa o pracę mimo swoich charakterystycznych cech stanowi jeden z kontraktów funkcjonujących w obrocie prawnym. Dlatego przy jej zawieraniu może także dochodzić do rozmaitych naruszeń prawa, które mogą mieć poważne skutki dla stosunku pracy. Wśród naruszeń przepisów prawa dokonywanych przy zawieraniu umów o pracę zwracają uwagę zwłaszcza te wady oświadczeń woli, które powodują unieważnienie całej umowy. Takimi wadami są np. pozorność umowy (art. 83 k.c.), składanie oświadczenia woli w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 82 k.c.) czy wreszcie zawarcie umowy sprzecznej z przepisami, zasadami współżycia społecznego lub mającej na celu obejście prawa (art. 58 k.c.).

Naruszenie przepisów o wieku pracownika

Przepisy Kodeksu pracy zakreślają nieco inaczej zdolność do skutecznego zawierania umów o pracę. O ile prawo cywilne przewiduje już dla 13-latków ograniczoną zdolność do czynności prawnych (art. 15 k.c.), o tyle przepisy Kodeksu pracy dopuszczają tylko zatrudnienie młodocianych, tj. osób, które ukończyły 16 lat i dodatkowo są absolwentami gimnazjum oraz dysponują świadectwem lekarskim stwierdzającym, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu (art. 191 k.p.). Jedynie wyjątkowo przepisy dopuszczają zatrudnienie pracownicze młodocianych, którzy nie ukończyli 16 lat, w celu przygotowania do zawodu i uzyskania kwalifikacji.