OCENA PRACOWNIKA PRZEZ PRACODAWCĘ

Agnieszka Polak

w ocena kwalifikacji i wpływ tej oceny na kształtowanie wynagrodzenia za pracę

w sposób formułowania oceny a naruszenie dóbr osobistych

Oceny dokonuje się zarówno przed nawiązaniem stosunku pracy (ocena kandydatów na pracowników), jak i w trakcie wykonywania pracy. Taka ocena może mieć decydujące znaczenie np. przy ustalaniu wynagrodzenia, a nawet może mieć wpływ na kontynuację stosunku pracy.

Ustawodawca w art. 94 pkt 9 k.p. nałożył na pracodawcę obowiązek stosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy. Kryteria te muszą być jasne, precyzyjne, mierzalne, obiektywne, aby mogły być weryfikowane. Sąd pracy - rozpoznając spory pracownicze - bada, czy zastosowana przez pracodawcę ocena zapewniła realizację zasady równego traktowania i niedyskryminacji w stosunkach pracy.

Ocena kandydata na dane stanowisko pracy

Element oceny pojawia się już w procesie rekrutacji. Pracodawca musi ocenić, czy osoba zgłaszająca się na dane stanowisko pracy posiada wymagane kwalifikacje, a przypadku odpowiedzi negatywnej - rzeczowo określić brak kwalifikacji.

Sąd Najwyższy w wyroku z 6 marca 2008 r. (II PK 188/07, OSNP 2009/13-14/171) wskazał, że pracodawca może użyć w stosunku do ocenianego kandydata na pracownika określeń wskazujących na brak jego predyspozycji zawodowych. Nie mogą to jednak być sformułowania wykraczające poza rzeczywistą potrzebę, nazbyt uogólniające oraz niezachowujące właściwej formy wypowiedzi. Dyrektor szkoły ma prawo (będąc osobą działającą w imieniu pracodawcy) wypowiadać krytyczne uwagi co do kwalifikacji zawodowych kandydata na nauczyciela. Jego opinia powinna jednak mieścić się w ramach rzeczowej potrzeby.

Stan faktyczny i orzeczenia sądów

W stanie faktycznym tej sprawy dyrektor Zespołu Szkół w P. w czasie posiedzenia Komisji Oświaty Rady Gminy i Miasta P., podczas dyskusji na temat zatrudnienia powoda w charakterze nauczyciela, w obecności licznie zebranych osób stwierdził, że powód jest nieudacznikiem. W efekcie nauczyciel skierował pozew do sądu przeciwko pracodawcy m.in. o naruszenie dóbr osobistych. W ocenie sądu I instancji dyrektor Zespołu Szkół wypowiedział w obecności osób postronnych opinię poniżającą powoda. Działanie to było bezprawne i zawinione, dlatego sąd zobowiązał pozwanego do przeproszenia powoda i zasądził od pozwanego na rzecz powoda odszkodowanie. Apelację od tego wyroku złożyła strona pozwana, podnosząc, że sąd I instancji zaniechał przeprowadzenia dowodu z akt sprawy karnej, w której uniewinniono dyrektora pozwanego od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 212 § 1 k.k. Dodatkowo dyrektor użył bezosobowo słowa "nieudacznik".