WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE

Pracownik i pracodawca, zawierając umowę o pracę, określają strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia pracy.

W trakcie obowiązywania umowy, którą można wypowiedzieć, strony mogą zmienić jej treść. Jeżeli zmiana warunków zatrudnienia jest korzystna dla pracownika, to następuje z reguły w drodze porozumienia stron. Pogorszenie warunków zatrudnienia może nastąpić przez wypowiedzenie warunków umowy o pracę i przedstawienie nowych warunków zatrudnienia przez pracodawcę, zgodnie z art. 42 k.p.

W trybie art. 42 k.p. możliwa jest jedynie zmiana warunków pracy i płacy, a nie rodzaju umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę na czas określony. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z 28 kwietnia 1994 r. (I PZP 52/93, OSNP 1994/11/169).

W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że przyczyny wypowiedzenia zmieniającego zostały w art. 42 § 1 k.p. ograniczone do warunków pracy i płacy. Pracodawca nie może wykraczać poza te granice. Strony, zawierając umowę o pracę, wybierają jeden z rodzajów umowy o pracę. Zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony stwarza dla pracownika gwarancje stabilizacji zatrudnienia. Poza samą długością okresu wypowiedzenia, który jest zróżnicowany ze względu na staż pracy, pracodawca ponosi odpowiedzialność w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. Dopuszczalność zmiany rodzaju umowy przez wypowiedzenie zmieniające pozbawiałaby także pracowników uprawnień do odprawy pieniężnej. Przy odrzuceniu przez pracownika oferty zmiany rodzaju umowy dochodzi do rozwiązania umowy o pracę i to rozwiązanie umowy nie może być poczytane za rozwiązanie z przyczyn dotyczących pracodawcy. W ten sposób nastąpiłaby istotna zmiana na niekorzyść sytuacji prawnej tych pracowników, którzy zawarli umowy o pracę na czas nieokreślony i legitymują się znacznym stażem pracy u pracodawcy, który dokonał wypowiedzenia zmieniającego. Praktyka taka stwarzałaby stan niepewności w zakresie zatrudnienia.