Z jakiej przyczyny i jak wypowiedzieć umowę o pracę. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem

Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem woli jednej ze stron, które ma na celu zakończenie istniejącego stosunku prawnego po upływie okresu wypowiedzenie określonego w Kodeksie pracy lub w umowie o pracę (klauzula autonomiczna w umowie o pracę). Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem może więc być dokonane zarówno przez pracodawcę, jak i przez pracownika.

Wypowiedzieć umowę o pracę można, jeżeli jest to umowa zawarta:

• na okres próbny,

• na czas nieokreślony.

Pod pewnymi warunkami można wcześniej rozwiązać umowy terminowe, a więc umowę:

• na czas określony, jeżeli strony przewidziały taką możliwość, tj. w trybie art. 33 k.p.,

• na zastępstwo,

• na czas wykonywania określonej pracy.

Przepisy prawa pracy niejednolicie kształtują zasady wypowiadania umów o pracę. Inaczej przedstawia się wypowiedzenie umowy o pracę dokonywane przez pracownika, a zupełnie inaczej, gdy umowę o pracę wypowiada pracodawca. Zasady wypowiadania umów o pracę przez pracodawcę zróżnicowane są ponadto w zależności od tego, czy rozwiązana ma zostać umowa terminowa czy też umowa zawarta na czas nieokreślony. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z konstrukcją opartą na zasadzie swobody wypowiadania umów, w myśl której decyzja o wypowiedzeniu umowy o pracę zależy od swobodnego uznania strony i nie jest ograniczona żadnymi przyczynami wypowiedzenia oraz nie wymaga uzasadnienia. W drugim przypadku ustawodawca wprowadził dla pracodawcy obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia. Przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy o pracę powinna być podana do wiadomości pracownika oraz do zarządu zakładowej organizacji związkowej, której ten pracownik jest członkiem lub która podjęła się ochrony tego pracownika.

(art. 30 § 3 k.p.). Ponadto oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę powinno zawierać pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się do sądu pracy (art. 30 § 5 k.p.). Ustawodawca zastosował w przepisach prawa pracy elastyczne rozwiązania przewidujące różne skutki niezachowania tej formy, w zależności od tego, czy pracodawca lub pracownik nie dochował formy pisemnej i w zależności od tego, jakiego rodzaju umowa o pracę została przez pracodawcę bez zachowania formy pisemnej wypowiedziana.