Równouprawnienie w orzecznictwie europejskim

Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Traktat Rzymski) w art. 2 stanowi, że jednym z zadań Wspólnoty jest działanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami. Zgodnie z art. 3(2) Traktatu we wszystkich działaniach Wspólnota dążyć będzie do eliminowania nierówności i popierania równości między kobietami i mężczyznami. Podstawowym przepisem Traktatu dla kwestii równości jest art. 141 (dawny 119), ustalający, że każde państwo członkowskie zapewnia stosowanie zasady równości wynagrodzeń dla pracowników płci męskiej i żeńskiej za taką samą pracę lub pracę tej samej wartości. Za wynagrodzenie należy uważać zwykłe uposażenie podstawowe lub minimalne i wszelkie inne korzyści świadczone bezpośrednio lub pośrednio, w gotówce lub w naturze, przez pracodawcę pracownikowi z tytułu zatrudnienia tego pracownika.

Zakres regulacji wynikających z Traktatu został rozwinięty przez dyrektywy dotyczące równouprawnienia oraz przez bogate orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

• Dyrektywa 75/117/EWG z 10 lutego 1975 r. w sprawie zbliżenia przepisów prawnych państw członkowskich, odnoszących się do stosowania zasady jednakowego wynagrodzenia dla mężczyzn i kobiet,

• z 9 lutego 1976 r. dotycząca urzeczywistnienia zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia zawodowego i awansu zawodowego oraz w zakresie warunków pracy (dyrektywa ta została znowelizowana na mocy Dyrektywy 2002/73/WE, którą państwa członkowskie mają obowiązek wdrożyć do swoich systemów prawnych do 5 października 2005 r.; konkretyzuje ona obowiązek równego traktowania i zakaz dyskryminacji, jak również poszerza ochronę przed dyskryminacją, zwiększa możliwości wyrównania szans danej płci oraz zawiera rozbudowane gwarancje materialne, proceduralne i instytucjonalne).