Urlopy wypoczynkowe - wymiar

WYKŁAD V

Urlopy wypoczynkowe – wymiar

Prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje wyłącznie pracownikowi i zostało uregulowane w Kodeksie pracy. Pracownik nie może zrzec się do niego prawa ani zawierać jakichkolwiek porozumień z pracodawcą służących obejściu tej zasady.

Zagadnienia dotyczące urlopów wypoczynkowych uregulowane są w Kodeksie pracy i w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14). Przepisy dotyczące urlopów wypoczynkowych regulowane są również w przepisach szczególnych odnoszących się do niektórych kategorii pracowników (np. art. 64 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela – Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357 ze zm.).

Prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje wyłącznie pracownikowi w rozumieniu art. 2 k.p., czyli osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Prawa do urlopu wypoczynkowego nie nabywają ani zleceniobiorcy, ani osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło. Jednak także w tej kwestii mogą istnieć wyjątki (§ 14 rozporządzenia Rady Ministrów z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą – Dz.U. z 1976 r. Nr 3, poz. 19 ze zm. – przyznający prawo do urlopu wypoczynkowego wykonawcy pracy nakładczej, mimo że nie jest on pracownikiem).

Zgodnie z art. 152 k.p. pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Istota urlopu polega na zwolnieniu pracownika od obowiązku świadczenia pracy w każdym roku kalendarzowym w wymiarze przewidzianym w przepisach prawa, z zapewnieniem mu prawa do wynagrodzenia.

Urlop wypoczynkowy ma służyć przede wszystkim zregenerowaniu sił pracownika i dlatego powinien być wykorzystany w naturze (z wyjątkiem sytuacji, o których stanowi art. 171 k.p., dopuszczających wypłatę ekwiwalentu za urlop).