ODPISY Z TYTUŁU AKTUALIZACJI WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2003 r. nr 60, poz. 235), poprzez aktywa rozumie się kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Jednym ze stosowanych przez ustawę o rachunkowości podziałów aktywów jest rozróżnienie aktywów finansowych i aktywów niefinansowych. Według art. 3 ust. 1 pkt 24 ustawy o rachunkowości, poprzez aktywa finansowe rozumie się aktywa pieniężne (między innymi krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy), instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach. Natomiast do kategorii aktywów niefinansowych zalicza się przede wszystkim takie składniki aktywów jak: środki trwałe, środki trwałe w budowie, wartości niematerialne i prawne, inwestycje w nieruchomości, zapasy, należności (z wyjątkiem należności zaliczonych do aktywów finansowych).

Przy ujmowaniu składników aktywów w księgach rachunkowych jednostki ustawa o rachunkowości nakazuje, aby wyceniane były one przy zastosowaniu rzeczywiście poniesionych na ich nabycie (wytworzenie) cen (kosztów), z zachowaniem zasady ostrożności. Stosowanie zasady ostrożności (ostrożnej wyceny) przejawia się w ujmowaniu w wyniku finansowym jednostki - i to bez względu na jego wysokość - zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywanego w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych. Ujmowanie tego rodzaju sytuacji w wyniku finansowym jednostki odbywa się poprzez dokonywanie w ciężar kosztów odpisów z tytułu utraty wartości aktywów. W przypadku utraty wartości aktywów odpisy z tego tytułu dokonywane są w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Ten sposób ujmowania tego rodzaju odpisów wynika z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. e) ustawy o rachunkowości, który to przepis stanowi, że do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych zalicza się koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności koszty i przychody związane z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub sprzedanych towarów, koszty sprzedaży lub koszty finansowe.