ZUS kontra sądy i płatnicy. O co wciąż trwają spory

Sądy stają w obronie płatników

W prawie ubezpieczeń społecznych niektóre zagadnienia od lat wywołują wątpliwości. Do takich problematycznych kwestii należą te, które dotyczą kontraktu menedżerskiego realizowanego w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, testu przedsiębiorcy, zwolnienia ze składek wartości dofinansowania przez pracodawcę niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, zatrudniania cudzoziemców oraz finansowania świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Dziś omawiamy aktualne stanowiska ZUS, jak i linię orzeczniczą sądów, która w wielu przypadkach jest na korzyść niezadowolonych z decyzji ZUS przedsiębiorców.

kontrakt menedżerski realizowany w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej

Od wielu lat występują istotne rozbieżności między praktyką ZUS a orzecznictwem sądowym (w tym orzecznictwem Sądu Najwyższego) dotyczącym tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym osoby świadczącej usługi na podstawie umowy kontraktu menedżerskiego i jednocześnie prowadzącej działalność gospodarczą. Samo orzecznictwo w tym zakresie było zróżnicowane, choć w ostatnich latach widać już wyraźny kierunek.

Umowa o świadczenie usług czy działalność gospodarcza

Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1230; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1429; dalej ustawa systemowa) przewiduje katalog obowiązkowych tytułów do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, wskazując m.in., że ubezpieczeniom obowiązkowo podlegają osoby fizyczne, które są:

a) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobami z nimi współpracującymi z wyłączeniem uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26 lat (art. 6 ust. 1 pkt 4);

b) osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi (art. 6 ust. 1 pkt 5).