Nadzwyczajna zmiana stosunków w kontraktach o roboty budowlane

Podmioty publiczne stosunkowo często powierzają kontrahentom biznesowym wykonanie robót budowlanych o różnym poziomie skomplikowania i wartości. Obecnie te stosunki umowne są narażone na pewne ryzyka – m.in. z uwagi na wzrost cen wykonawcy niejednokrotnie występują o podwyższenie wynagrodzenia. Biorąc pod uwagę obecną sytuację ekonomiczną, gospodarczą i geopolityczną, takie sytuacje mogą zdarzać się coraz częściej. Jak zatem może wyglądać z perspektywy jednostki samorządu terytorialnego próba zmiany kontraktu budowlanego przez wykonawcę z uwagi na nadzwyczajną zmianę stosunków? Kiedy możliwa jest sądowa zmiana kontraktu? Odpowiadamy na wybrane pytania stawiane przez urzędników podczas prowadzonych przez nas szkoleń.

O co pytają na szkoleniach

Kiedy sąd może zdecydować o zmianie warunków umowy

problem Wykonawca chce zwiększenia wynagrodzenia umówionego w kontrakcie, wskazując na „nadzwyczajną zmianę stosunków”. Czy jeśli nie wyrazimy zgody, zmiana może zostać dokonana przez sąd?

odpowiedź Zgodnie z art. 3571 par. 1 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.), jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, to sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę, sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron. Przepis ten wprowadza klauzulę rebus sic stantibus.

Wobec powyższego, po stwierdzeniu wystąpienia przesłanek klauzuli rebus sic stantibus, sąd może: