Beata Woźniak

Warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych (zasiłku rodzinnego, dodatków do zasiłku, świadczeń opiekuńczych, zapomogi wypłacanej przez gminy, jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka) regulują przepisy ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn.zm.), zwanej dalej ustawą. Przepisy ustawy określają także zasady ustalania, przyznawania i wypłacania tych świadczeń. W Dz.U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1456 została opublikowana ustawa z 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Jedną z ważniejszych zmian wprowadzonych ustawą nowelizującą jest dostosowanie dotychczasowych przepisów regulujących świadczenia rodzinne do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 23 października 2007 r. (sygn. akt P 28/07). W celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych, nowela ustawy wprowadza także zmiany o charakterze doprecyzowującym i systematyzującym.

Prawo do świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 października 2007 r. orzekł, że art. 24 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych - w zakresie, w jakim stanowi, że w „wypadku wniosku o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat, legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności uzyskanym w wyniku rozpoznania przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności jej odwołania od orzeczenia powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, prawo do świadczeń rodzinnych ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek” - jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 69 Konstytucji. W związku z powyższym, znowelizowany art. 24 ustawy wprowadza szczególne zasady nabywania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności. Zgodnie z dokonaną nowelizacją, jeżeli osoba w okresie trzech miesięcy od wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności złoży wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego - prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności. W przypadku utraty ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności i ponownego ustalenia niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności stanowiącego kontynuację poprzedniego orzeczenia - prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności ustala się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia, jeżeli osoba spełnia warunki uprawniające do nabycia tych świadczeń oraz złożyła odpowiedni wniosek. Chodzi tutaj o wniosek o ustalenie: