Jak ustalić stosunek pracy?

Coraz częściej pracodawcy zamiast podpisywać umowy o pracę sięgają po umowy cywilnoprawne. Osobie świadczącej pracę z tytułu takiej umowy (np. zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej) nie będą przysługiwać wynagrodzenie i zasiłek za czas choroby, urlopu, wynagrodzenie za nadgodziny, ochrona socjalna. Osoba taka nie ma prawa do środków bezpieczeństwa i higieny pracy, odpraw związanych z rozwiązaniem umowy, urlopów wypoczynkowych, a przede wszystkim pozbawiona jest ochrony przed rozwiązaniem, które gwarantuje stosunek pracy. Wykonywanie pracy z tytułu umów cywilnoprawnych nie liczy się również do stażu pracy, od którego zależą powszechne uprawnienia pracownicze.

Kodeks postępowania cywilnego w art. 189 stwarza podstawę do domagania się ustalenia przed sądem pracy istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa w celach pracowniczych. Z tego też przepisu korzystają osoby chcące ustalenia, że łączący je stosunek prawny - cywilny ma cechy stosunku pracy.