Uzupełniający urlop macierzyński - zmiany w Kodeksie pracy od 19 marca 2025 r.

Od 19 marca 2025 roku zaczną obowiązywać nowe przepisy Kodeksu pracy, które wprowadzają uzupełniający urlop macierzyński. Aby skorzystać z dodatkowego urlopu wniosek należy złożyć, co najmniej 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego. Pracodawcy będą zobowiązani uwzględnić taki wniosek. Przepisy przejściowe przyznają prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego również na dzieci urodzone przed 19 marca 2025 r.

prawo, przepisy, ustawa, rozporządzenie, nowelizacja, interpretacje, wykładnia, zmiany prawa

Kodeks Pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami »»»

Uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków od 19 marca 2025 r. – na czym polegają zmiany »»»

Komu przysługuje uzupełniający urlop macierzyński i w jakim wymiarze?

Pracownica albo pracownik – ojciec wychowujący dziecko będą mieli prawo bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego – w przypadku urodzenia dziecka (art. 180² § 1 Kodeksu pracy):

• przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie,

• po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży oraz z masą urodzeniową większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie,

• po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i pobytu dziecka w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.

Przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia (nowy art. 180² § 3 k.p.).

Kryteria brane pod uwagę przy wnioskowaniu o uzupełniający urlop macierzyński to:

• masa urodzeniowa dziecka,
• tydzień ciąży, w którym dziecko się urodziło,
• okres pobytu dziecka w szpitalu.

W przypadku dzieci urodzonych w terminie warunkiem koniecznym do uzyskania prawa do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego jest hospitalizacja dziecka. Musi się ona odbywać przez minimum 2 kolejne dni i rozpocząć w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie (w okresie noworodkowym). Wówczas uzupełniający urlop macierzyński przysługuje w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia po porodzie do upływu 8. tygodnia po porodzie. To rozwiązanie ma na celu przyznanie prawa do uzupełniającego urlopu pracownikom – rodzicom dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji z powodu choroby dziecka lub innego powikłania związanego z porodem.

Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego wynosi odpowiednio do 8 tygodni albo do 15 tygodni, w zależności od okresu hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko, lub masy urodzeniowej dziecka. Natomiast przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia albo 15. tygodnia po porodzie będą się sumowały, a niepełny tydzień zostanie zaokrąglony w górę do pełnego tygodnia, bowiem regulacja ta uwzględnia kilkukrotne hospitalizacje dziecka.

W przypadku gdy uzupełniający urlop macierzyński nie rozpocznie się bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, tj. następnego dnia – pracownik utraci prawo do tego urlopu.

Za czas uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński płatny w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Udzielanie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Uzupełniający urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika – ojca wychowującego dziecko. Należy go złożyć w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek (art. 180² § 4 k.p.).

Przepisy przejściowe do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będą mieli również pracownicy, którzy 19 marca 2025 r. będą uprawnieni do korzystania lub będą korzystali z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Uzupełniający urlop macierzyński dla pracowników korzystających z przepisów przejściowych będzie udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika – ojca wychowującego dziecko – najpóźniej w ostatnim dniu urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Ochrona pracowników korzystających z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Zgodnie z nowymi przepisami do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie miał zastosowanie przepis art. 177 k.p. – tak, aby również od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie mógł:

• prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;
• wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

Ochrona tej grupy pracowników nie obowiązuje w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Analogicznie jak w przypadku urlopu macierzyńskiego, czy rodzicielskiego pracodawca również po zakończeniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego ma obowiązek dopuścić pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie będzie to możliwe – na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby z tego urlopu nie korzystał.

Oprac. Katarzyna Bogucka