Interpretacja indywidualna z dnia 9 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.545.2024.1.AG
Skutki podatkowe wypłaty odszkodowania oraz premii rocznej byłemu pracownikowi z tytułu rozwiązania stosunku pracy.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 października 2024 r. za pośrednictwem platformy ePUAP wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że wypłacone odszkodowanie oraz premia roczna dla byłego pracownika z tytułu rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron stanowią koszt uzyskania przychodu.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Spółka zatrudniała pracownika na stanowisku Prezesa Zarządu Spółki (dalej jako „Pracownik”). Pracownik zatrudniony był na podstawie umowy o pracę. Pracownik zrezygnował z pełnionej funkcji (...) 2023 r. Umowa o pracę z Pracownikiem została rozwiązana na mocy porozumienia stron (...) 2023 r. (dalej jako „Porozumienie”). W Porozumieniu strony określiły wzajemne obowiązki w związku z ustaniem zatrudnienia. Spółka zobowiązała się do wypłaty na rzecz Pracownika należności (rekompensaty) obejmujących (i) odszkodowanie w kwocie 8-miesięcznego wynagrodzenia brutto Pracownika (ii) premię roczną w wysokości 50% miesięcznego wynagrodzenia Pracownika brutto. Spółka od wypłaconego odszkodowania pobrała zaliczkę na podatek dochodowy uznając tym samym, że jest to przychód Pracownika ze stosunku pracy.
Istotne elementy opisu sprawy zawarto także we własnym stanowisku Wnioskodawcy w sprawie gdzie wskazano, że:
- powodem wypłaty Rekompensaty było zaspokojenie wszelkich roszczeń Pracownika wobec Spółki z jakichkolwiek tytułów, w tym ze stosunku pracy oraz sprawowania funkcji Prezesa Zarządu, zrzeczenie się przez Pracownika dochodzenia od Spółki w przyszłości roszczeń z jakiegokolwiek tytułu, a tym samym uniknięcie kosztów związanych z ewentualnym procesem, w tym wydatkami na obsługę prawną, czy też ewentualne ryzyko zasądzenia przez sąd odszkodowania w kwocie wyższej niż uzgodniona;
- Rekompensata otrzymana przez Pracownika stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.
Pytanie
Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że wypłacone odszkodowanie oraz premia roczna dla byłego pracownika z tytułu rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron stanowią koszt uzyskania przychodu?
Państwa stanowisko
W ocenie Wnioskodawcy wypłacone byłemu Pracownikowi (i) odszkodowanie oraz (ii) premia roczna (dalej łącznie jako „Rekompensata”) z tytułu rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron stanowi koszt uzyskania przychodu.
Powodami, dla których byłemu Pracownikowi została wypłacona Rekompensata były zaspokojenie wszelkich roszczeń Pracownika wobec Spółki z jakichkolwiek tytułów, w tym ze stosunku pracy oraz sprawowania funkcji Prezesa Zarządu, zrzeczenie się przez Pracownika dochodzenia od Spółki w przyszłości roszczeń z jakiegokolwiek tytułu, a tym samym uniknięcie kosztów związanych z ewentualnym procesem, w tym wydatkami na obsługę prawną, czy też ewentualne ryzyko zasądzenia przez sąd odszkodowania w kwocie wyższej niż uzgodniona.
Kosztami podatkowymi mogą być co do zasady tzw. „koszty pracownicze”, jednak tylko te, które wykazują związek z uzyskanym przychodem lub zachowaniem (zabezpieczeniem) źródła przychodów. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników, a także odprawy i rekompensaty za wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy jako inne należności wynikające ze stosunku pracy.
Wydatki związane z realizacją umów o pracę są wydatkami mającymi na celu osiągnięcie przychodu i związane są z utrzymaniem źródła przychodu. Wydatkom tym nie można postawić zarzutu nieracjonalności. Wydatki te pomimo tego, że dotyczą osób niebędących już pracownikami podatnika to jednak wynegocjowane zostały w ramach umów pracowniczych i związane są generalnie rzecz ujmując z kosztami pracy. Ponadto wydatki te nie zostały zaliczone do katalogu wydatków, niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Rekompensata otrzymana przez Pracownika stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjęto pogląd, że o zakwalifikowaniu świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy decyduje to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik, czy również inna osoba nie związana tego rodzaju stosunkiem prawnym. Istotne jest to, czy istnieje związek prawny lub faktyczny danego świadczenia ze stosunkiem pracy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 czerwca 2009 r., sygn. akt II FSK 251/08).
Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż ustalona na mocy porozumienia stron Rekompensata związana z rozwiązaniem umowy o pracę, podobnie jak ustalone w umowie o pracę wynagrodzenie za pracę, jest zawsze świadczeniem należnym Pracownikowi, a zatem wypłacona Pracownikowi Rekompensata stanowi koszt uzyskania przychodów.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
Z treści powyższego unormowania wynika, że dla uznania określonego wydatku za koszt podatkowy konieczne jest spełnienie z jednej strony warunków o charakterze konstrukcyjnym, wyznaczających istotę przedmiotowego pojęcia, z drugiej zaś przesądzenie, czy wydatek ten nie znajduje się w katalogu wyłączeń określonych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Zatem, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:
-został poniesiony przez podatnika,
-jest definitywny, a więc bezzwrotny,
-pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
-poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
-został właściwie udokumentowany,
-nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowym z osiąganymi przychodami. Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:
- przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu)
oraz
- potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie ich źródła, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.
Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej.
Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskania.
Innymi słowy, podstawową cechą kosztu podatkowego jest związek tego kosztu z przychodem (ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów). Istotne znaczenie ma więc cel, w jakim wydatek został poniesiony.
W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.
Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:
- „celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,
- „zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast
- „zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.
Bliżej zasadę celowości opisuje wyrok NSA z 16 października 2012 r. sygn. akt II FSK 430/11, w którym stwierdzono: „zwrot „w celu” oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym. Poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. Wydatek należy oceniać mając na uwadze racjonalność określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Poniesienie wydatku musi zatem być powiązane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ukierunkowaną na uzyskanie przychodów; wydatek powinien, przynajmniej potencjalnie, wpływać na wielkość uzyskiwanych lub spodziewanych przychodów z tej działalności. Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi więc uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego wydatku.”
Kosztami podatkowymi mogą być również „koszty pracownicze”, gdyż wydatki ponoszone na rzecz pracowników, co do zasady stanowią dla pracodawcy koszty uzyskania przychodów, jeśli tylko spełniają ogólne przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, różnego rodzaju premie, nagrody jubileuszowe, diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników, a także odprawy i rekompensaty za wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy jako inne należności wynikające ze stosunku pracy.
Pracodawca może bowiem zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko te wydatki na rzecz pracowników, które pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i z uzyskiwanymi przez niego przychodami, a jednocześnie wydatki te nie mogą znajdować się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Z opisu zdarzenia wynika, że zatrudniali Państwo – na podstawie umowy o pracę – pracownika na stanowisku Prezesa Zarządu Spółki (dalej jako „Pracownik”). Pracownik zrezygnował z pełnionej funkcji, a umowa o pracę została z nim rozwiązana na mocy porozumienia stron. W Porozumieniu uzgodnionym z pracownikiem zobowiązali się Państwo do wypłaty na jego rzecz rekompensaty w postaci:
-odszkodowania w kwocie 8-miesięcznego wynagrodzenia brutto Pracownika
-premii rocznej w wysokości 50% miesięcznego wynagrodzenia Pracownika brutto.
Celem zawarcia porozumienia i wypłaty Rekompensaty było zaspokojenie wszelkich roszczeń Pracownika wobec Państwa z jakichkolwiek tytułów, a tym samym uniknięcie kosztów związanych z ewentualnym procesem, w tym wydatkami na obsługę prawną, czy też ewentualne ryzyko zasądzenia przez sąd odszkodowania w kwocie wyższej niż uzgodniona. Przy czym, jak wynika z wniosku, Rekompensatę uznali Państwo za przychód Pracownika ze stosunku pracy.
Odnosząc powyższe do przedstawionych przepisów prawa zauważyć należy, że koszty ponoszone przez pracodawcę w celu rozwiązania umowy o pracę stanowią element prowadzonej działalności służącej osiąganiu przychodów. Wydatki te zostały wynegocjowanie w ramach istniejącego stosunku pracy (wynikają z porozumienia na podstawie którego rozwiązano stosunek pracy) i mają związek z ponoszonymi przez Spółkę kosztami pracy.
Jednocześnie koszty te nie mieszczą się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Wobec powyższego, przyznanie i wypłacenie Pracownikowi rekompensaty, wynikającej z zawartego z nim porozumienia ma związek z prowadzoną działalnością Spółki.
Tym samym, koszty poniesione w związku z wypłatą rekompensaty mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, pod warunkiem należytego ich udokumentowania.
Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).