Poradnia kadrowa

• Czy pracownikowi należy wypłacić odprawę emerytalną, gdy nabył prawo do emerytury kilka dni po rozwiązaniu umowy o pracę
• Na jakich zasadach pracownik może obniżyć wymiar czasu pracy, gdy wykorzystał już prawie cały urlop wychowawczy
• Czy na wniosek byłego pracownika można doręczyć świadectwo pracy do paczkomatu

Nasz pracownik odszedł z pracy na mocy porozumienia stron z dniem 2 grudnia 2024 r. ZUS przyznał mu emeryturę od 5 grudnia 2024 r. Czy powinniśmy wypłacić mu odprawę emerytalną, mimo że pracownik w dniu rozwiązania umowy o pracę nie miał jeszcze przyznanego prawa do emerytury?

Zasady wypłaty odprawy emerytalnej zostały określone w art. 921 kodeksu pracy (dalej: k.p.). Zgodnie z par. 1 pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pracownik, który otrzymał taką odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Na pierwszy rzut można by wnioskować, że użyte w powyższym przepisie wyrażenie „w związku z przejściem” na emeryturę oznacza, że aby otrzymać odprawę, pracownik musi najpierw nabyć prawo do emerytury, a dopiero później rozwiązać umowę o pracę. Sąd Najwyższy uważa jednak inaczej. I tak w wyroku z 10 października 2023 r., sygn. akt III PSKP 7/23, stwierdził, że związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty może mieć charakter czasowy (rozwiązanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia niezależnie od przyczyny rozwiązania stosunku pracy), przyczynowy (rozwiązanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia) bądź czasowo-przyczynowy (przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury lub renty i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia). Między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do świadczenia może zachodzić także związek funkcjonalny, który występuje wówczas, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje wprawdzie przed ustaleniem prawa do świadczenia, ale przyznanie świadczenia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia. Na potwierdzenie takiej wykładni można również przywołać np. wyrok SN z 4 lutego 2011 r., sygn. akt II PK 224/10. Sąd uznał, że związek czasowy lub funkcjonalny między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę zostaje zachowany w pewnych wypadkach także wtedy, gdy spełnienie warunków uzyskania emerytury nastąpiło po rozwiązaniu stosunku pracy. Jego zdaniem będzie tak, jeśli spełnienie wszystkich przesłanek nabycia prawa do emerytury nie nastąpiło w dniu rozwiązania stosunku pracy, lecz w niedalekiej przyszłości po tej dacie.