Interpretacja indywidualna z dnia 25 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.613.2024.1.MST

Skutki podatkowe planowanego zawarcia ugody z bankiem i otrzymania zwrotu środków.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, przekazany zgodnie z właściwością przez Urząd Skarbowy w X, który dotyczy skutków podatkowych planowanego zawarcia ugody z bankiem i otrzymania zwrotu środków. 17 października 2024 r. uzupełniła Pani ten wniosek o wymagany podpis. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, będącą rezydentem Polski i posiadającą jednocześnie w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy.

W dniu (...) 2011 r., będąc wówczas we wspólności majątkowej małżeńskiej z aktualnie byłym mężem, zawarła Pani umowę o kredyt mieszkaniowy (...) nr (...) waloryzowany kursem waluty CHF (dalej jako: „Umowa”) na cele wskazane w umowie kredytowej.

Cel mieszkaniowy został zrealizowany, co zostało potwierdzone aktem notarialnym z (...) 2011 r. (Rep A (...)) podpisanym w Kancelarii Notarialnej (...). Następcą prawnym banku Z. jest bank Y. (dalej jako: „Y.” albo „Bank”).

W § 1 ust. 1 Umowy wskazano kwotę (...) zł jako kwotę udzielonego kredytu z zastrzeżeniem, że ostateczna wysokość zobowiązania Kredytobiorcy do spłaty, wyrażona w CHF, określona będzie po wypłacie całej kwoty kredytu i po przeliczeniu na tą walutę po kursie jej kupna, zgodnie z tabelą kursów obowiązującą w Banku w dniach i w momentach poszczególnych uruchomień środków.

Zgodnie z § 1 ust. 2 Umowy przeznaczenie środków z kredytu było następujące:

·(...) zł na sfinansowanie kosztów nabycia nieruchomości położonej w A;

·(...) zł na spłatę kredytów mieszkaniowych udzielonych przez B i C;

·(...) zł na dowolny cel.

Według § 4 ust. 5 pkt 8 Umowy, uruchomienie środków z kredytu na spłatę kredytu mieszkaniowego w B, spłatę kredytu mieszkaniowego w Banku C oraz spłatę pożyczki hipotecznej w B miało nastąpić w CHF po uprzednim dostarczeniu aneksów do umów dopuszczających taką możliwość. Zgodnie zaś z § 4 ust. 6 pkt 6 Umowy, uruchomienie środków z kredytu na zakup nieruchomości i pozostały cel dowolny miało nastąpić w PLN.

Środki z kredytu zostały wypłacone w następujących transzach, tj. w dniu:

·(...) 2011 r. – (...) CHF;

·(...) 2011 r. – (...) zł;

·(...) 2011 r. – (...) zł.

Łącznie wypłacono (...) CHF oraz (...) zł.

Jednocześnie wskazuje Pani, iż dokonywała spłat kapitałowo-odsetkowych w walucie CHF (frank szwajcarski, dalej jako: „CHF”).

(...) 2015 r., w związku ze złożonym pozwem o rozwód, podpisała Pani z byłym mężem w obecności pełnomocników Porozumienie dotyczące uregulowania kwestii majątkowych, w którym ustalono m.in., że:

1)w terminie możliwie najszybszym podpisana zostanie notarialna umowa podziału majątku, w której dom w (...) zostanie przepisany na Panią;

2)zobowiązała się Pani również do samodzielnej spłaty zobowiązań wynikających z kredytu hipotecznego zaciągniętego wspólnie na zakup domu do ostatecznej spłaty kredytu (przy czym od 2014 roku nie prowadziła już Pani wspólnego gospodarstwa domowego i to Pani faktycznie spłacała raty kapitałowo-odsetkowe samodzielnie);

3)w terminie możliwie najszybszym podpisany zostanie aneks do umowy kredytowej, w efekcie której Pani były mąż został zwolniony z długu i tym samym stała się Pani jedynym kredytobiorcą.

W (...) 2016 roku Pani małżeństwo zostało rozwiązane na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w (...). Następnie, (...) 2018 r., podpisała Pani z byłym mężem notarialną umowę o podziale majątku, zgodnie z zapisami ustalonymi i potwierdzonymi w porozumieniu z 2015 roku.

Z kolei (...) 2018 r. podpisany został z Bankiem Y. aneks zwalniający Pani byłego męża z długu.

W związku z powyższym, począwszy od (...) 2018 roku dokonywała Pani częściowych spłat zaciągniętego kredytu. Częściowe spłaty były dokonywane w następujących dniach i kwotach:

·(...) 2018 r. – częściowa spłata kredytu – kapitał – (...) PLN;

·(...) 2018 r. – częściowa spłata kredytu – kapitał – (...) PLN;

·(...) 2018 r. – częściowa spłata kredytu – kapitał – (...) PLN;

·(...) 2018 r. – częściowa spłata kredytu – kapitał – (...) PLN.

Całkowita spłata kredytu została dokonana przez Panią w dniu (...) 2020 r. kwotą (...) PLN. Kolejno, w (...) 2021 roku złożyła Pani pozew przeciwko Y. o zasądzenie na Pani rzecz rat kapitałowo-odsetkowych uiszczonych przez Panią Y. tytułem nienależnego świadczenia na podstawie art. 410 Kodeksu Cywilnego w związku z uznaniem, że Umowa jest nieważna, tudzież nie istnieje.

W związku ze złożonym pozwem na ten moment trwają z Y. negocjacje w zakresie zawarcia ugody (dalej jako: „Ugoda”).

W ramach potencjalnie zawartej Ugody z Y. rozważane będą następujące postanowienia:

·„zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne zakończenie Sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających ze spłaconej w dniu (...) 2020 r. Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym rozliczenia zakończonej Umowy w ten sposób, jakby Strony dokonały zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;

·Kredytobiorca mając pełną świadomość i rozumiejąc skutki dokonywanej czynności prawnej (w tym w szczególności finansowe), dobrowolnie godzi się odstąpić od dochodzenia od Banku roszczeń objętych Sporem oraz innych wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą, w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie zobowiązań Kredytobiorcy (i odpowiadających im praw Banku) w sposób opisany w § 1 ust. 4 i nast. Ugody;

·zgodnym zamiarem Stron jest również zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania Umowy w walucie obcej w okresie poprzedzającym zawarcie niniejszej Ugody;

·Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu;

·Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę zasad rozliczenia Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują rozliczenia w oparciu o założenie zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską (...);

·Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia na dzień (...).2020 r. Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia (...).2011, stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania (...) licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach (...), z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

·Rozliczenie kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, nastąpiło w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy została zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejszała kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1, od którego naliczane były kolejne odsetki, a niedobór - powiększał kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1, od którego naliczane były kolejne odsetki. Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę wyliczenia nadpłaty kwoty kredytu w PLN na dzień (...).2020 r., a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

·W celu zakończenia wszelkich sporów dotyczących abuzywności klauzul umownych i ważności Umowy, uwzględniając przyjęty przez Strony w niniejszej Ugodzie sposób rozliczenia (...) oraz wpłatę dokonaną przez Kredytobiorcę w dniu (...) 2020 r. (...) Bank zobowiązuje się do zwrotu na rzecz Kredytobiorcy kwoty (...) w terminie 21 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek Kredytobiorcy (...). W przypadku braku spłaty tej kwoty w tym terminie zostaną naliczone odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych od następnego dnia po bezskutecznym upływie tego terminu.

·Kredytobiorca oświadcza również, iż jest świadomy, że:

1)wskutek zawarcia Ugody wyeliminowaniu ulegną dotychczasowe postanowienia Umowy, dotyczące zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji;

2)powyższe postanowienia Umowy zostają zastąpione postanowieniami Ugody w przedmiocie zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;

·Kredytobiorca oświadcza, iż godzi się na zawarcie Ugody w celu: (i) potwierdzenia dotychczasowego związania postanowieniami Umowy, o których mowa w § 2 ust. 3 pkt 1, oraz (ii) wyrażenia zgody na zastąpienie tych postanowień Umowy, w celu rozliczenia się przez Strony, postanowieniami Ugody w zakresie zmiany waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej, i potwierdza, że rozumie, iż czynności te są dokonywane w celu dalszego niepowoływania się na ewentualnie niedozwolony charakter postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zawarcia Ugody i niedochodzenia roszczeń z tego tytułu.

·W związku z zawarciem Ugody Strony zgodnie oświadczają, iż nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z postanowień Umowy, jej zawarcia oraz wykonywania w walucie obcej, w brzmieniu sprzed zmiany zasad rozliczenia Umowy dokonanej Ugodą, ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokość i zasady spłaty wierzytelności kredytowej.

·Bank, w terminie (...) dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości (...) PLN na rachunek należący do (...). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11)”.

W projekcie Ugody nie jest wskazana podstawa otrzymania przez Panią kwoty dodatkowej, a jedynie stwierdzenie, że ją Pani otrzyma.

Istota Ugody, której fragmenty zostały przytoczone powyżej, będzie się sprowadzała do przeliczenia kredytu w taki sposób, jakby od początku stanowił kredyt złotówkowy oprocentowany wskazaną zmienną stopą procentową właściwą dla kredytów PLN. Jak wskazano powyżej, zawarcie ugody zostanie poprzedzone przedstawieniem przez Y. zestawienia stanowiącego podstawę wyliczenia nadpłaty kwoty kredytu na dzień (...) 2020 r.

Z matematycznego punktu widzenia wysokość kwoty dodatkowej będzie niższa niż wartość dokonanych przez Panią wpłat. Uwzględniając powyższe:

·suma wpłat na kapitał wynosi (...) PLN;

·proponowany wypłata kwoty dodatkowej wynosi (...) PLN.

W związku z proponowaną treścią Ugody powzięła Pani wątpliwość czy kwoty, które ewentualnie otrzyma w związku z zawartą Ugodą skutkują powstaniem przychodu podatkowego. Możliwe, że ugoda zostanie zawarta jako ugoda sądowa.

Pytanie

Czy wypłacona Pani przez Y. kwota dodatkowa w wysokości (...) PLN na podstawie zawartej Ugody będzie stanowiła dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, czy będzie Pani miała obowiązek rozliczenia otrzymanej kwoty dla celów podatkowych (zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych)?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, wypłacona przez Y. kwota dodatkowa w wysokości (...) PLN na podstawie zawartej Ugody nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pani miała obowiązku rozliczenia otrzymanej kwoty dla celów podatkowych (zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od tej kwoty).

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 Ustawy PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 9 ust. 1a Ustawy PIT, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Z kolei, stosownie do art. 9 ust. 2 Ustawy PIT, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Według art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Mając na względzie powyższe regulacje wskazać należy, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania.

Za przychód uważa się, jak zostało wskazane wyżej, otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Raz jeszcze trzeba podkreślić, że nie chodzi tu przy tym o jakiekolwiek przysporzenie, ale o takie, które definitywnie powiększy majątek podatnika (zwiększy jego aktywa lub zmniejszy jego zobowiązania). Jest to element podkreślany w praktyce stosowania przepisów prawa podatkowego, przykładowo:

„Literalna wykładnia powołanych powyżej przepisów prowadzi więc do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć przychody otrzymane oraz takie, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody otrzymane lub należne, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe”.

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 kwietnia 2018 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.88.2018.1.DP; co prawda odnosi się ona do CIT, ale powyższa konkluzja aktualna jest również na gruncie PIT).

Tym samym o uzyskaniu przychodu w rozumieniu Ustawy PIT można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Co przy tym istotne, dla celów podatkowych przyjmuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Jednocześnie Ustawa PIT wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 Ustawy PIT – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 Ustawy PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Niemniej jak wynika z definicji samego przychodu, za takowe przysporzenia mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu Ustawy PIT można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W przedmiotowej sprawie po Pani stronie nie dojdzie do realnego przysporzenia majątkowego. Wskazana w Ugodzie kwota dodatkowa, która zostanie wypłacona, będzie de facto, w Pani ocenie, zwrotem środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy zostały przekazane na rzecz Banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu. Jak będzie wynikało z zestawienia przedstawionego przez Bank, kwoty uiszczone na rzecz Banku tytułem spłaty kredytu przewyższały wartość należności, które powinna Pani zapłacić na podstawie umowy kredytowej z uwzględnieniem dokonanego na mocy Ugody przewalutowania kredytu.

W związku z tym, te środki będą stanowić, w Pani ocenie, zasadniczo różnicę między wpłatami przed przewalutowaniem kredytu a przewalutowanym kredytem powiększonym o koszty kredytowe (w tym odsetki tego kredytu wyliczone w stosunku rocznym). A zatem na podstawie zawartej ugody otrzyma Pani ekwiwalent wydatków, które uprzednio poniesione zostały z Pani własnych środków.

Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu Pani majątku, a będzie stanowiła zwrot wydatków uprzednio dokonanych. W związku z tym, Pani zdaniem, wypłata ta będzie neutralna podatkowo.

Przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w następujących interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia:

·8 sierpnia 2024 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.570.2024.3.DJ), zgodnie z którą: „(...) z tytułu otrzymania Kwoty zwrotu, o której mowa we wniosku nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymają Państwo zwrot środków pieniężnych, jakie Państwo wpłacili na rzecz Banku na poczet kapitału oraz odsetek, spłacając raty kapitału. A zatem otrzymają Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota zwrócona przez Bank, otrzymana na podstawie ugody z Bankiem, nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo. W konsekwencji otrzymanie przez Państwa środków pieniężnych, które Bank ma wypłacić Państwu w związku z planowaną ugodą (tj. Kwoty zwrotu, o której mowa we wniosku) nie będzie stanowiło dla Państwa przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych”;

·2 lipca 2024 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.464.2024.2.MKA), zgodnie z którą: „(...) W związku z zawarciem ugody otrzymała Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu hipotecznego. A zatem otrzymała Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo. Dlatego stwierdzam, że zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, tj. kwoty nadpłaty i kwoty dodatkowej, nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie ma Pani obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty. Nie ma Pani również obowiązku składania jakichkolwiek informacji do urzędu skarbowego o otrzymanej od banku kwocie”;

·23 kwietnia 2024 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.207.2024.1.MKA), zgodnie z którą: „(...) W związku z zawarciem ugody otrzymała Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu hipotecznego. A zatem otrzymała Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo. Dlatego stwierdzam, że zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, tj. kwoty nadpłaty i kwoty dodatkowej, nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie ma Pani obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty. Nie ma Pani również obowiązku składania jakichkolwiek informacji do urzędu skarbowego o otrzymanej od banku kwocie”.

Dodatkowo wyjaśnia Pani, że przywołana interpretacja indywidualna odnosi się do analogicznego opisu zdarzenia przyszłego, w którym to Wnioskodawca wskazał, że: „Istotą planowanej Ugody jest rozliczenie się tak jakby strony zawarły od samego początku umowę kredytu złotowego (§ 1 pkt 4 projektu Ugody). Zgodnie z § 1 pkt 7 projektu Ugody Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem ust. 5-6, kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony i dodatkowo Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty (...) zł (słownie: (...) PLN). W projekcie Ugody nie jest wskazana podstawa otrzymania przez Pana tej kwoty, a jedynie stwierdzenie, że ją Pan otrzyma. Bank nie proponuje zapłaty za spełnienie innego świadczenia względem Banku. Jednocześnie w § 1 pkt 12 projektu Ugody wskazano: Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku wypłaty przez Bank kwoty, o której mowa w ust. 7, powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11)”.

·6 marca 2024 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.37.2024.2.MKA), zgodnie z którą: „(...) w związku z zawarciem ugody otrzymali Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzymali Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo. W konsekwencji zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu walutowego nie będzie stanowił dla Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie mają Państwo obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty. Nie mają Państwo również obowiązku składania jakichkolwiek informacji do urzędu skarbowego o otrzymanej od banku kwocie”;

·4 stycznia 2024 r. (nr 0113-KDIPT2-2.4011.689.2023.2.MK), zgodnie z którą: „(...) Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę środków pieniężnych tytułem zwrotu nienależnie pobranego przez Bank świadczenia nie będzie przychodem Wnioskodawcy. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Wnioskodawcę przysporzenia majątkowego, wzrostu Jego majątku. Otrzymana przez Wnioskodawcę kwota to zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą przychodem Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po stronie Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych”;

·28 lipca 2023 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.609.2023.2.AC), zgodnie z którą: „(...) W Pana przypadku, zgodnie z proponowaną przez bank ugodą, nastąpi zwrot nienależnie pobranych przez bank świadczeń, tj. zwrot wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych. Wobec powyższego wskazać należy, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które zwróci Panu Bank tytułem rat kapitałowo-odsetkowych nie będzie stanowić dla Pana przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana kwota będzie zwrotem własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pana stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Podsumowując, w Pani ocenie, wypłacona przez Y. kwota dodatkowa w wysokości (...) PLN nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pani miała obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych, a tym samym nie będzie miała obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od tej kwoty, nawet w przypadku wystawienia przez Bank informacji PIT-11. Zwrot kwot dokonany przez Bank będzie pozostawał neutralny podatkowo.

Z dalece posuniętej ostrożności, w wypadku nieuwzględnienia powyższej argumentacji uważa Pani, że znajdzie tu zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy PIT (jeśli ugoda zostanie zawarta jako sądowa).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak wynika z powołanego przepisu ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 powołanej ustawy mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów (obejmujący m.in. kwestię uwzględniania kosztów uzyskania przychodów dla celów ustalenia dochodu z danego źródła przychodów).

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich ustawodawca wyodrębnił – w punkcie 9 ww. przepisu – „inne źródła”.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 tejże ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w treści art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W przedmiotowej sprawie – w sytuacji przyjęcia ugody proponowanej przez Bank, będącej odpowiedzią na złożony przez Panią pozew o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej – dojdzie do ponownego obliczenia Pani zobowiązania jako kredytobiorcy (kredyt będzie „traktowany” jakby od początku był udzielony w PLN ) i zostaną Pani zwrócone środki, które w wyniku tej czynności okażą się nienależne Bankowi, a które wcześniej na mocy umowy wpłacała Pani do Banku jako spłatę kredytu. Z Pani wskazań wynika ponadto, że wysokość „kwoty dodatkowej” zaproponowanej przez Bank mieści się w kwocie wpłaconej przez Panią podczas spłacania kredytu mieszkaniowego.

Wobec powyższego, skoro kwota dodatkowa, którą otrzyma Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie będą Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnośnie do powołanych przez Panią interpretacji indywidualnych, interpretacje te dotyczą konkretnych spraw podatników osadzonych w określonym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) i musi się Pani zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).