Interpretacja indywidualna z dnia 6 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.37.2024.2.MKA

Zawarcie ugody z bankiem, na podstawie której bank umorzył część zobowiązania z tytułu kredytu mieszkaniowego oraz zwrócił ustaloną w ugodzie kwotę.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

12 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 10 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem, na podstawie której bank umorzył część zobowiązania z tytułu kredytu mieszkaniowego oraz zwrócił ustaloną w ugodzie kwotę. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 lutego 2024 r. (wpływ 19 lutego 2024 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowana będąca stroną postępowania:

Pani (…);

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan (…);

Opis stanów faktycznych

1.

17 maja 2010 r. podpisali Państwo (Pani A.B. i Pan – B.B.) oraz Państwa syn – C.B. z (…) Bank S.A. z siedzibą w (…) (obecnie (…)) umowę kredytu hipotecznego waloryzowanego kursem CHF nr (…) (dalej: kredyt walutowy).

Kredyt walutowy w całości został wykorzystany na zakup, na rynku wtórnym, nieruchomości w (…), w tym:

a) (...) PLN na zakup prawa własności do lokalu mieszkalnego; dodatkowo właścicielowi ww. lokalu przysługuje udział we współwłasności wspólnej części budynku oraz we współwłasności działki gruntu;

b) (...) PLN na zakup udziału (współwłasność) w zabudowanej działce (garaż wielostanowiskowy); z tym udziałem związane jest prawo do miejsca postojowego (garaż jest wybudowany obok bloku, w którym znajduje się mieszkanie opisane w pkt a);

c) (...) PLN na zakup udziałów w działkach gruntowych (współwłasność), które stanowią tereny wewnątrzosiedlowe.

Kredyt walutowy został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na własności lokalu mieszkalnego opisanej w pkt a) i udziale w prawie własności opisanym w pkt b).

Każdy z kredytobiorców jest właścicielem 1/3 wyżej opisanych nieruchomości. Przy czym nieruchomości te były kupowane dla syna – w lokalu mieszkalnym cały czas mieszka syn wraz z rodziną (żoną i córką).

27 grudnia 2023 r. podpisali Państwo z (…) S.A. ugodę dotyczącą ww. umowy, w wyniku której:

a)bank zwolnił Państwa (jako kredytobiorców) z długu poprzez umorzenie zadłużenia z tytułu kredytu walutowego (kredytu i odsetek) w wysokości (...) PLN,

b)bank zwrócił Państwu (jako kredytobiorcom) kwotę (...) PLN.

2.

Pani (A.B.) wraz z mężem (B.B.) są właścicielami mieszkania w (…), w którym mieszkają.

28 sierpnia 1993 r. Pani A.B. nabyła od Spółdzielni Mieszkaniowej (…) (dalej: Spółdzielnia), jako członek tej Spółdzielni lokal mieszkalny na zasadach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Powyższe prawo przysługuje również Panu B.B. na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej. Nie zawierali Państwo umowy majątkowej ustanawiającej rozdzielność majątkową.

Koszt zakupu ww. mieszkania został pokryty m.in. kredytem zaciągniętym przez Spółdzielnię w (…) (obecnie (…).).

Ww. kredyt (normatyw) spłacali Państwo terminowo. Tym samym w okresie trwania kredytu bank dokonywał anulowania części oprocentowania odsetek przejściowo wykupionych przez budżet państwa w zakresie zadłużenia przypadającego na Państwa mieszkanie.

14 sierpnia 2000 r. na podstawie ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw (dalej: ustawa o pomocy państwa) (…) umorzył zadłużenie przypadające na Państwa mieszkanie, w tym:

1) na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 4, w związku ze spłatą przez Państwa ponadnormatywną kredytu, umorzył zadłużenie z tytułu odsetek przejściowo wykupionych ze środków budżetu państwa w wysokości równej ww. spłacie,

2) na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 5 w związku ze spłatą przez Państwa 30% zadłużenia wobec budżetu państwa, umorzył pozostałą część zadłużenia, tj. 70% odsetek przejściowo wykupionych przez budżet państwa.

W 2012 r. Spółdzielnia podjęła uchwałę w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokalu w nieruchomości, w której posiadają Państwo mieszkanie. W listopadzie 2012 r. podpisali Państwo ze Spółdzielnią umowę o ustanowienie odrębnej własności Państwa mieszkania i przeniesienia jego własności na Państwa – nabycie nastąpiło na zasadach wspólności ustawowej.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku podali Państwo następujące informacje:

(…) S.A. (obecnie, po zmianie nazwy (…) S.A.), z którym Państwo (Pani A.B. i Pan – B.B.) oraz Państwa syn – C.B. zawarli umowę „kredytu walutowego” z 17 maja 2010 r. jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem Finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Zgodnie z umową „kredytu walutowego” z 17 maja 2010 r. Państwo (Pani A.B. i Pan – B.B.) oraz Państwa syn – C.B. jako kredytobiorcy ponosili solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z tej umowy, w tym m.in. za zobowiązanie dotyczące spłaty kredytu.

Zgodnie z warunkami ugody (…) S.A. zwolnił z długu (umorzył zadłużenie) kredytobiorców rozumianych jako: Pani A.B., Pan B.B. oraz C.B.. Powyższe zwolnienie dotyczyło całego pozostałego do spłaty zadłużenia. W wyniku powyższego zwolnienia zadłużenie wobec (…) S.A. z tytułu „kredytu walutowego” zostało uznane za spłacone w całości.

Wartość wyżej wymienionego długu została ustalona przez (…) S.A. jako wartość na dzień podpisania ugody (27 grudnia 2023 r.) zadłużenia z tytułu niespłaconego kapitału kredytu w CHF przeliczonego na PLN po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego z 22 grudnia 2023 r. (kurs średni NBP) oraz wartość odsetek w CHF naliczonych od ostatniej spłaty rat do daty podpisania ugody przeliczonych na PLN po kursie średnim NBP.

Zgodnie z warunkami ugody (…) S.A. dodatkowo zwrócił na rzecz kredytobiorców „ustaloną przez strony” (zapis z ugody) kwotę (...) PLN. Zwrot ten dotyczył części wpłaconych przez kredytobiorców rat kredytu. Kwota zwrotu została przez Państwa zaproponowana w ramach negocjacji z bankiem jako wysokość, przy której są Państwo skłonni podpisać ugodę pozasądową i wycofać pozew sądowy dotyczący unieważnienia umowy kredytowej.

Dodatkowo informują Państwo, że (…) S.A. umieścił w ugodzie (co przyjęli Państwo do wiadomości) następujące informacje:

- w wyniku zwrotu, w odniesieniu do kwoty zwrotu, po stronie kredytobiorców nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na (…) S.A. nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11 dla kwoty zwrotu,

- (…) S.A. wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej ugody, co do tego czy po stronie kredytobiorcy powstaje przychód w związku ze zwrotem, o którym mowa w tym punkcie, a tym samym na (…) S.A. nie ciąży wyżej wskazany obowiązek informacyjny.

Pani A.B. nie korzystała do tej pory z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego na podstawie:

- Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe,

- Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (ze zm.).

Nie posiadała innych kredytów mieszkaniowych ani nie korzystała z innych kredytów mieszkaniowych niż opisane we wniosku.

Pan B.B. nie korzystał do tej pory z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego na podstawie:

- Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe,

- Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (ze zm.).

Nie posiadał innych kredytów mieszkaniowych ani nie korzystał z innych kredytów mieszkaniowych niż opisane we wniosku.

Zabudowana działka (garaż wielostanowiskowy), której udziały Państwo zakupili stanowi nieruchomość, która ma własną księgę wieczystą. Zapisy zawarte w księdze wieczystej oraz w akcie notarialnym zakupu nie zawierają żadnych informacji dotyczących ograniczenia możliwości sprzedania tych udziałów odrębnie. Z informacji otrzymanej z administracji osiedla wynika, że udziały w garażu mogą być sprzedane, ale sprzedaż ta powinna być połączona ze sprzedażą udziałów w działkach gruntowych, które stanowią drogi przejazdowe w ramach osiedla, w tym m.in. drogi dojazdowe do garażu. Biorąc pod uwagę, że posiadają Państwo dwa udziały w działkach gruntowych, które stanowią tereny wewnątrzosiedlowe (opisane poniżej) jeden z tych udziałów mogą Państwo sprzedać łącznie ze sprzedażą udziałów w zabudowanej działce, na której jest wybudowany garaż.

W Państwa opinii udziały w zabudowanej działce mogą więc zostać sprzedane odrębnie od lokalu mieszkalnego.

Działki gruntowe, które stanowią tereny wewnątrzosiedlowe, których udziały Państwo zakupili, stanowią nieruchomość, która ma własną księgę wieczystą. Zapisy w księdze wieczystej oraz w akcie notarialnym zakupu nie zawierają żadnych informacji dotyczących ograniczenia możliwości sprzedania tych udziałów odrębnie. Z informacji otrzymanej z administracji osiedla wynika, że działki te stanowią drogi przejazdowe w ramach osiedla, w tym m.in. drogi dojazdowe do bloku mieszkalnego. Tym samym część posiadanego udziału w tych działkach gruntowych jest bezpośrednio związana z posiadanym lokalem mieszkalnym (nie można nabyć mieszkania bez udziału w drogach dojazdowych do mieszkania). Można więc założyć, że przynajmniej jeden udział (z dwóch posiadanych przez nas udziałów w przedmiotowych działkach gruntowych) powinien zostać przypisany do lokalu mieszkalnego.

Biorąc pod uwagę fakt, że udziały w działkach gruntowych zostały zakupione łącznie oraz niską wartość ich nabycia (500 PLN) na potrzeby ustalenia wartości przychodów z tytułu umorzenia „kredytu walutowego" przyjęli Państwo te udziały w całości jako udziały, których nabycie nie jest powiązane z lokalem mieszkalnym.

Pytania

1) Czy spełniają Państwo warunki zawarte w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego (…), w tym w szczególności:

a) czy spełniają Państwo warunek opisany w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a tego rozporządzenia,

b) czy wszystkie nieruchomości sfinansowane kredytem walutowym spełniają definicję wydatków, o których mowa w § 3 pkt 3 rozporządzenia,

c) czy skorzystanie w 2000 r. z umorzenia kredytu przez (…) S.A. uniemożliwia Państwu skorzystanie z zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzenia kredytu walutowego?

2) Czy zwrot pieniędzy przez (…) S.A., który nie stanowi przychodu podatkowego wymaga z Państwa strony przekazania dodatkowej informacji/zgłoszenia do organu podatkowego?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, w odniesieniu do pytania nr 1, spełniają Państwo warunki zawarte w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (ze zm.). Tym samym mogą Państwo skorzystać z niepłacenia podatku dochodowego od umorzenia kredytu walutowego w części, w jakiej kwota ww. kredytu walutowego wydatkowanego na zakup prawa własności do lokalu mieszkalnego pozostaje do całkowitej kwoty ww. kredytu walutowego (tj. w wysokości 99,29 % kwoty umorzonej przypadającej na Państwo (Panią A.B. i Pana B.B.).

W Państwa ocenie:

a) spełniają Państwo warunki opisane w § 1 ust. 1 pkt 1 lit a powyższego rozporządzenia:

- umorzony kredyt walutowy był kredytem mieszkaniowym, który został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. na realizację inwestycji, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego rozumianego przez Państwa jako jeden lokal mieszkalny zajmowany przez Państwa syna z jego rodziną;

- kredyt walutowy został udzielony przed 15 stycznia 2015 r. przez (…) S.A. (obecnie (…) S.A.), którego działalność podlega nadzorowi państwowego nadzoru nad rynkiem finansowym i który jest uprawniony do udzielania kredytów;

- kredyt walutowy został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości (lokal mieszkalny) i na udziale w nieruchomości (garaż wielostanowiskowy);

- wydatki określone w pkt b) poniżej spełniają definicję wydatków opisanych w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; przy czym nie ma tu zastosowania odwołanie zawarte w zdaniu pierwszym powyższego artykułu (tj. odwołanie do ust. 1 pkt 131), tj. wydatki te nie muszą być poniesione na własne cele mieszkaniowe;

b) wydatki w wysokości (...) PLN poniesione na zakup prawa własności do lokalu mieszkalnego (wraz z współwłasnością części wspólnych budynku oraz działki gruntu) spełniają definicję wydatków zdefiniowanych w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;

c) skorzystanie z braku obowiązku podatkowego z tytułu umorzenia odsetek od kredytu w 2000 r. nie uniemożliwia Państwu skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzenia kredytu walutowego:

- kredyt w (…) S.A. został zawarty przez Spółdzielnię; jednocześnie stroną ww. kredytu zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o pomocy państwa była Pani A.B. jako członek tej Spółdzielni („przez kredytobiorcę należy rozumieć również członka spółdzielni mieszkaniowej zajmującego lokal obciążony kredytem zaciągniętym przez spółdzielnię”), tym samym to Pani A.B. była beneficjentką tego kredytu i umorzenia oraz ewentualnych skutków podatkowych z tym związanych; w Państwa ocenie powyższe nie dotyczyło Pana B.B.;

- brak poboru podatku od umorzenia odsetek przez (…) S.A. nie spełniał definicji zaniechania poboru podatku w rozumieniu przepisów prawa podatkowego, tj. art. 22 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1992 r. Ordynacja podatkowa;

- nie potrafią Państwo wskazać podstawy braku obowiązku poboru podatku od umorzenia przedmiotowych odsetek, uważają Państwo, że:

· wynikało to z ogólnych zasad przyjętego rozwiązania, które miało na celu wsparcie kredytobiorców i stworzenie dla nich systemu zachęt do dokonywania wcześniejszych spłat, lub

· w tamtym okresie umorzenie odsetek od kredytu nie stanowiło przychodu dla celów podatku dochodowego.

W Państwa ocenie, w odniesieniu do pytania nr 2, zwrot przez (…) S.A. części wpłat jakie przekazali Państwo temu bankowi w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego kredytu nie powoduje po Państwa stronie powstania przychodu podatkowego oraz nie wymaga przekazania do organu podatkowego żadnego zgłoszenia.

Opodatkowaniu podlega wyłącznie definitywne przysporzenie a w przypadku zwrotu już poniesionego wydatku nie dochodzi do zwiększenia aktywów (podatnik uzyskuje aktywa, które wcześniej posiadał). Nie ma więc przedmiotu opodatkowania, a tym samym nie ma obowiązku przekazania do organu podatkowego żadnego zgłoszenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnychświadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu walutowego, zaciągniętego przez Państwa, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy wskazać na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z przedstawionym przez Państwa opisem stanu faktycznego, kredyt walutowy zaciągnięty w 2010 r. w całości został wykorzystany na zakup na rynku wtórnym nieruchomości, w tym:

a) (...) PLN na zakup prawa własności do lokalu mieszkalnego; dodatkowo właścicielowi ww. lokalu przysługuje udział we współwłasności nieruchomości wspólnej części budynku oraz we współwłasności działki gruntu;

b) (...) PLN na zakup udziału (współwłasność) w zabudowanej działce (garaż wielostanowiskowy); z tym udziałem związane jest prawo do miejsca postojowego (garaż jest wybudowany obok bloku, w którym znajduje się mieszkanie opisane w pkt a);

c) (...) PLN na zakup udziałów w działkach gruntowych (współwłasność), które stanowią tereny wewnątrzosiedlowe.

Ponadto podali Państwo, że udziału (współwłasność) w zabudowanej działce (garaż wielostanowiskowy) oraz udziały w działkach gruntowych (współwłasność), które stanowią tereny wewnątrzosiedlowe – nie są powiązane z lokalem mieszkalnym i mogą zostać sprzedane odrębnie.

W literze a) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie. Zatem udzielony Państwu kredyt, w części która odpowiada wydatkom poniesionym na nabycie przedmiotowego lokalu wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.

Ponadto powzięli Państwo wątpliwość czy skorzystanie w 2000 r. z umorzenia kredytu przez (…) S.A. uniemożliwia Państwu skorzystanie z zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzenia kredytu walutowego. Przepisy rozporządzenia nie wymieniają jako warunku uprawniającego do zaniechania poboru podatku od umorzonych kwot skorzystania przez podatnika z umorzenia kredytu w oparciu o przepisy ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1446).

Zatem odnosząc się do pytania nr 1 stwierdzić należy, że:

a) spełniają Państwo warunek opisany w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a tego rozporządzenia, ponieważ kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, jaką był zakup prawa własności do lokalu mieszkalnego; wraz z przysługującym udziałem we współwłasności nieruchomości wspólnej części budynku oraz we współwłasności działki gruntu,

b) definicję wydatków, o których mowa w § 3 pkt 3 rozporządzenia spełniają wydatku poniesione na zakup prawa własności do lokalu mieszkalnego; wraz z przysługującym udziałem we współwłasności nieruchomości wspólnej części budynku oraz we współwłasności działki gruntu,

c) skorzystanie w 2000 r. z umorzenia kredytu przez (…) S.A. nie powoduje braku możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzenia części kredytu walutowego.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu walutowego zaciągniętego przez Państwa w 2010 r., stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, do uzyskanego przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu walutowego do kwoty umorzonej wierzytelności w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta na zakup prawa własności do lokalu mieszkalnego wraz z przysługującym udziałem we współwłasności nieruchomości wspólnej części budynku oraz we współwłasności działki gruntu pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu walutowego, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będą Państwo bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu.

Zaniechanie to nie będzie dotyczyło kwoty umorzonej wierzytelności, która będzie odpowiadała części kredytu walutowego, w jakiej został on zaciągnięty na zakup udziału (współwłasność) w zabudowanej działce (garaż wielostanowiskowy) oraz udziałów w działkach gruntowych (współwłasność). Zatem od tej części umorzonej kwoty, w jakiej zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami stanowi ona dla Państwa przychód, winni Państwo zapłacić podatek dochodowy.

Odnosząc się natomiast do Państwa pytania drugiego, wyjaśnić należy, że, jak wynika z przepisu art. 9 ust. 1ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zatem w analizowanej sprawie po Państwa stronie nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymali Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzymali Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo.

W konsekwencji, zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu walutowego nie będzie stanowił dla Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie mają Państwo obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty. Nie mają Państwo również obowiązku składania jakichkolwiek informacji do urzędu skarbowego o otrzymanej od banku kwocie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanów faktycznych, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzeń.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Państwa, zaznaczam, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla współkredytobiorcy, który nie jest zainteresowanym w sprawie, tj. Państwa syna.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani (…) (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).