Wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 września 2023 r., sygn. I SA/Wa 655/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Łukasz Trochym Sędzia WSA Przemysław Żmich Asesor WSA Anna Milicka-Stojek (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 19 września 2023 r. sprawy ze skargi [...] S.A. z siedzibą w [...] na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] stycznia 2023 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia przez gminę mienia Skarbu Państwa oddala skargę.

Uzasadnienie

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa (dalej jako "KKU" lub "organ") decyzją z 26 stycznia 2023 r. nr KKU-51/22, po rozpatrzeniu odwołania Polskich Kolei Państwowych S.A. w Warszawie (dalej jako "skarżąca" lub "PKP"), utrzymała w mocy decyzję Wojewody Mazowieckiego (dalej jako "Wojewoda") z 7 lutego 2022 r. nr 171/R/2022 stwierdzającą nieodpłatne nabycie przez Gminę Miasta [...] (dalej jako "gmina"), z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r., prawa własności nieruchomości gruntowej położonej w [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako dz. nr [...] o pow. 0,0232 ha i nr [...] o pow. 0,0283 ha w obrębie [...].

Decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Prezydent Miasta Radomia (dalej jako "Prezydent") wnioskiem z 24 października 2017 r. wystąpił do Wojewody o wydanie, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32 poz. 191 ze zm.), powoływanej dalej jako "ustawa komunalizacyjna", decyzji w sprawie komunalizacji z mocy prawa m.in. przedmiotowych działek.

Wojewoda decyzją z 7 lutego 2022 r. stwierdził nieodpłatne nabycie z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. przez gminę prawa własności ww. działek i wskazał, że w toku postępowania uzyskano: 1) wypis z rejestru gruntów według stanu na 6 października 2017 r.; 2) zaświadczenia Prezydenta z 16 października 2017 r., z których wynika, że w ewidencji gruntów m. [...] według stanu na 27 maja 1990 r., w jednostce rejestrowej [...], obręb [...], arkusz 112, wykazana była dz. nr [...] o pow. 0,0292 ha zapisana na rzecz: właściciel Skarb Państwa, władający PKP - Dyrekcja Okręgowych Kolei Państwowych, zaś w obrębie [...], arkusz 113, wykazana była dz. nr [...] o pow. 6,5281 ha zapisana na rzecz: właściciel Skarb Państwa, władający PKP- Dyrekcja Okręgowych Kolei Państwowych. Zgodnie z "Wykazem Zmian Gruntowych", w oparciu o "Mapę własnościową z rozliczeniem powierzchni hipotecznej" przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego m. [...] w dniu 12 czerwca 1995 r., operat L.ew. Nr [...], w ewidencji gruntów m. [...] ujawniono dz. nr [...] o pow. 0,0303 ha oraz nr [...] o pow. 6,6966 ha; 3) odpis zwykły księgi wieczystej [...]; 4) pismo Wydziału Architektury Urzędu Miejskiego w [...] z 19 października 2017 r., z którego wynika, że zgodnie z planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta [...] obowiązującym w dniu 27 maja 1990 r. dz. nr [...] znajdowała się w strefie: [...] - linia kolejowa [...] z projektowaną rozbudową torów zdawczo-odbiorczych dla potrzeb zespołu przemysłowego [...] (...), zaś dz. nr [...] znajdowała się w strefie [...] – zgrupowanie zabudowy przemysłowo-składowej oraz baz budowlanych i transportowych [...] (...); 5) pismo PKP, w którym wskazano, że Wojewoda decyzją z 13 stycznia 2010 r. nr 46/2010 stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem 27 października 2000 r. przez PKP prawa użytkowania wieczystego gruntu będącego własnością Skarbu Państwa, stanowiącego infrastrukturę kolejową, położonego w [...], oznaczonego w rejestrze gruntów jako dz. nr [...]. Kolejną decyzją z 14 stycznia 2010 r. nr 62/2010 Wojewoda stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem 27 października 2000 r. przez PKP prawa użytkowania wieczystego gruntu będącego własnością Skarbu Państwa, stanowiącego infrastrukturę kolejową tor bocznicowy, położonego w [...], oznaczonego w rejestrze gruntów m.in. jako dz. nr [...]; 6) decyzję z 20 maja 1988 r. ustalającą z dniem 1 stycznia 1986 r. Wschodniej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w [...] opłatę roczną z tytułu zarządu (dawniej użytkowania) terenu państwowego o pow. 149 ha 9359 nr położonego w Radomiu przy torach kolejowych PKP, użytkowanego jako teren pod torami kolejowymi. W wykazie gruntów zajmowanych przez PKP na terenie m. [...], stanowiącym załącznik do ww. decyzji wymienione są dz. nr [...] o pow. 0,0292 ha oraz nr [...] o pow. 6,5281 ha. Wojewoda podkreślił, że ustalenie w drodze decyzji przedsiębiorstwu państwowemu opłat za korzystanie z gruntu państwowego, nie stwarzało pod rządami ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127) tytułu w postaci zarządu dla tego przedsiębiorstwa. Wojewoda wskazał dalej, że przeprowadzone postępowanie wyjaśniające, w tym kwerenda dokumentów księgi wieczystej wykazało, że nieruchomość, której część stanowią przedmiotowe działki w dacie 27 maja 1990 r. stanowiła własność Skarbu Państwa. Dodał, że z przekazanych przez Prezydenta akt nie wynika, by nieruchomość ta została oddana w zarząd lub użytkowanie na rzecz PKP w formie prawem przewidzianej, a tylko wówczas nieruchomość ta nie należałaby do terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego. Powołując się na obowiązujące orzecznictwo wskazał, że PKP nie dysponuje żadnym indywidualnym aktem dotyczącym objętej przedmiotową decyzją nieruchomości, czy to w formie decyzji, umowy, czy też protokołu zdawczo-odbiorczego, który ustanowiłby zarząd czy użytkowanie. Sam zaś fakt korzystania przez przedsiębiorstwo z nieruchomości nie kreuje prawa zarządu. Tym samym stwierdził, że brak po stronie skarżącej w dacie 27 maja 1990 r. tytułu prawnorzeczowego do przedmiotowej nieruchomości, powoduje, że w sprawie znajduje zastosowanie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy komunalizacyjnej i tym samym nieruchomość ta podlega komunalizacji z mocy prawa.