Wyłączenie darowizn dokonanych na rzecz osób niedziedziczących przy obliczaniu zachowku - Uchwała SN z dnia 8 sierpnia 2024 r., sygn. III CZP 3/24

Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, na rzecz osób, które nie dochodzą do spadku (art. 994 § 1 k.c.).

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Paweł Grzegorczyk (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Monika Koba 

‎SSN Dariusz Zawistowski

„Czy „spadkobiercą" w rozumieniu art. 994 § 1 kc w zakresie możliwości doliczenia do spadku darowizn bez względu na datę ich dokonania jest faktyczny spadkobierca dochodzący do spadku, czy też może nim być także potencjalny spadkobierca w ramach tego samego szczepu, który dochodziłby do spadku gdyby pierwotny spadkobierca nie chciał lub nie mógł dziedziczyć?”.

podjął uchwałę:

Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, na rzecz osób, które nie dochodzą do spadku (art. 994 § 1 k.c.).

Uzasadnienie

Powód M. J. zażądał od pozwanej A. J. kwoty 26 677 zł tytułem należnego mu zachowku po matce L. J. L. J. zmarła w dniu […] 2016 r. jako wdowa pozostawiając dzieci: N. J., M. J., J. J. i M. J.1. Pozwana jest córką M. J.1 i wnuczką spadkodawczyni. Przed śmiercią spadkodawczyni zamieszkiwała z córką. Spadkodawczyni nie sporządziła testamentu, nikt nie zrzekł się po niej dziedziczenia, nie odrzucił spadku ani nie został uznany za niegodnego dziedziczenia.

Umową z dnia 10 czerwca 2003 r. spadkodawczyni darowała pozwanej zabudowaną nieruchomość. W akcie notarialnym, w wykonaniu polecenia, pozwana ustanowiła nieodpłatnie na rzecz spadkodawczyni dożywotnią służebność osobistą mieszkania.