Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 8 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.407.2024.1.MS
Obowiązki płatnika z tytułu wypłat świadczeń z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego na rzecz uposażonych.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 czerwca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika z tytułu wypłat świadczeń z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego na rzecz uposażonych. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca, działając na podstawie stosownego zezwolenia, prowadzi na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalność ubezpieczeniową, która w świetle art. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 656 ze zm.) stanowi wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.
Spółka w ramach prowadzonej działalności oferuje klientom całą gamę ubezpieczeń na życie. Jednym z rodzajów oferowanych produktów są ubezpieczenia na życie z funduszami kapitałowymi (dalej: „UFK” bądź „umowa ubezpieczenia”). Zgodnie z przepisami ustawy o PIT, obowiązującymi do końca 2023 r., dochód z UFK opodatkowany był zryczałtowanym podatkiem dochodowym (tzw. podatek Belki), a płatnikiem tego podatku była Spółka.
Od 1 stycznia 2024 r. w wyniku zmiany przepisów ustawy o PIT, ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1059), to ubezpieczeni zobowiązani będą do samodzielnego rozliczenia dochodu uzyskanego z tytułu UFK. Powyższy obowiązek będą wykonywać na podstawie otrzymanych od instytucji finansowych informacji PIT-8C, w tym także od ubezpieczycieli oferujących UFK.
Spółka dokonała analizy oferowanych UFK i wykonała niezbędne zmiany w systemach, aby spełnić ciążący na Niej obowiązek sporządzenia i przesłania do klientów i właściwych Urzędów Skarbowych informacji PIT-8C w ustawowych terminach. W wyniku ww. analizy powstała wątpliwość w zakresie wystawiania informacji PIT-8C w poniżej opisanym stanie faktycznym.
Umowa ubezpieczenia zawiera dwa elementy: element ochronny i element inwestycyjny. Składka wpłacana w ramach UFK jest inwestowana w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych, poprzez nabycie jednostek uczestnictwa w wybranych funduszach. W trakcie obowiązywania Umowy ubezpieczenia z UFK, zgodnie z treścią OWU danego ubezpieczenia z rachunku udziałów Klienta pobierane są opłaty przewidziane w OWU, poprzez umorzenie odpowiedniej ilości jednostek uczestnictwa odpowiadających ich wysokości m.in. opłaty związane z elementem ochronnym UFK.
W ramach elementu ochronnego umowy ubezpieczenia, w przypadku wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego, śmierć Ubezpieczonego, świadczenie w ramach UFK otrzymuje Uposażony. Suma ubezpieczenia jaką otrzymuje Uposażony jest kalkulacją aktualnej wartości jednostek uczestnictwa i kwoty dodatkowej uzależnionej od konkretnej umowy ubezpieczenia.
Uposażonego, uprawnionego do otrzymania świadczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego, ustala się zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umowy (dalej: OWU), które dotyczą konkretnej umowy ubezpieczenia. Ubezpieczony ma prawo do wyznaczenia Uposażonych oraz określenia ich udziału, jeżeli jest ich kilku.
W przypadku braku wskazania Uposażonego przez Ubezpieczonego lub śmierci Uposażonego/Uposażonych wskazanych przez Ubezpieczonego, Świadczenie przysługuje członkom rodziny zmarłego Ubezpieczonego według kolejności określonej w OWU.
Po stronie Wnioskodawcy jako Ubezpieczyciela powstały wątpliwości, czy będzie on zobowiązany do wystawienia informacji PIT-8C w związku z wypłatami realizowanymi na rzecz Uposażonych.
Pytanie
Czy w przypadku wypłaty przez Ubezpieczyciela świadczeń z tytułu umów ubezpieczenia, opisanych w stanie faktycznym, na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r., Ubezpieczyciel będzie zobowiązany do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu Urzędowi Skarbowemu informacji PIT-8C ?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z opisanym zdarzeniem przyszłym, tj. wypłatą świadczenia dla Uposażonego, na Ubezpieczycielu nie ciąży obowiązek wystawienia i przesłania informacji PIT-8C zarówno dla Uposażonego, jak i właściwego Urzędu Skarbowego.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Od 1 stycznia 2024 r. dochód z umowy ubezpieczenia podlega opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, podatek jest wyliczany od dochodów uzyskanych z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. W przypadku wypłaty z umowy ubezpieczenia na rzecz Ubezpieczonego, Ubezpieczyciel nie pobiera podatku od dokonywanej wypłaty. Po zakończeniu roku podatkowego na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, Ubezpieczyciel jest zobowiązany do sporządzenia i przekazania Ubezpieczonemu oraz właściwemu dla Ubezpieczonego urzędowi skarbowemu, imiennej informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, tj. informacji PIT-8C. Ubezpieczony (podatnik) samodzielnie rozlicza podatek.
Powyższy obowiązek dotyczy wyłącznie dochodów, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, tj. określonych kategorii dochodów, w przypadku których podatnik dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku. W sytuacji będącej przedmiotem zapytania istotne jest zatem ustalenie, czy w przypadku wypłaty świadczenia z tytułu umowy ubezpieczenia na rzecz Uposażonego, po stronie Uposażonego powstanie dochód, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT.
W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku otrzymania świadczenia przez Uposażonego z tytułu umowy ubezpieczenia, świadczenie to podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.
Zgodnie z powyższym artykułem, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:
a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
Powyższy przepis nie uległ zmianom w ramach nowych zasad opodatkowania wprowadzonych od 1 stycznia 2024 r.
Z literalnego brzmienia ww. przepisu wynika, że zwolnienie z opodatkowania PIT ma zastosowanie wyłącznie do kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych.
Zgodnie z art. 829 § 1 Kodeksu cywilnego, ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:
1)przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku;
2)przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.
Z powyższego przepisu wynika, że jednym z rodzajów ubezpieczenia osobowego jest ubezpieczenie na życie. Jednocześnie, zgodnie z załącznikiem do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dział I grupa 3) za ubezpieczenie na życie uznaje się m.in. ubezpieczenie na życie, jeżeli związane jest z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.
W sytuacji będącej przedmiotem zapytania, wypłata na rzecz Uposażonego świadczenia nastąpi w związku z zawarciem przez Ubezpieczonego umowy ubezpieczenia, która w świetle przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej stanowi umowę ubezpieczenia na życie. W konsekwencji powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, nie ulega zatem wątpliwości, że w przypadku wypłaty na rzecz Uposażonego świadczenia z tytułu umowy ubezpieczenia, kwota wypłaconego świadczenia stanowi de facto „kwotę otrzymaną z tytułu ubezpieczenia osobowego”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.
W tym miejscu należy jednak wskazać, iż w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT ustawodawca przewidział pewne wyłączenia z zakresu stosowania tego przepisu. Przepis ten nie ma zastosowania w przypadku:
a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c (art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a),
b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 (tj. dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczenioweji reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi) i ust. 15a (tj. dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów (art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b).
Zgodnie z treścią przytoczonego przepisu należy zweryfikować, czy w analizowanym przypadku zastosowanie mogą mieć wyłączenia przewidziane w lit. a i lit. b wskazane powyżej.
Ad a) - wyłączenie odszkodowań związanych z działalnością gospodarczą
Zgodnie z wyłączeniem przewidzianym w lit. a powyżej, wyłączone ze zwolnienia są odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c.
Z uwagi na okoliczność, że wypłata na rzecz Uposażonego nie jest związana z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c, niniejsze wyłączenie ze zwolnienia nie będzie miało zastosowania w przypadku wypłat realizowanych na rzecz Uposażonego z umów ubezpieczenia.
Ad b) - wyłączenie dla dochodów opodatkowanych na podstawie art. 24 ust. 15 lub i 15a ustawy o PIT
Drugie z wyłączeń dotyczy dochodów opodatkowanych na podstawie art. 24 ust. 15 lub i 15a ustawy o PIT.
Zgodnie z ww. przepisami:
1)Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy (art. 24 ust. 15 ustawy o PIT);
2)Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:
a)ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo
b)równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik
- jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń (art. 24 ust. 15a ustawy o PIT).
W tym zakresie trzeba zwrócić uwagę na literalną treść art. 24 ust. 15 i ust. 15a ustawy o PIT. Przepisy wskazują, że: „Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej (...)”. Dyspozycja przepisu wskazuje więc, że dochód na ich podstawie może zostać ustalony w przypadku osoby, która inwestowała (wpłacała) składkę w ramach danej umowy.
Z taką osobą nie mamy natomiast do czynienia w przypadku Uposażonego, ponieważ nie inwestował on składek w ramach umowy i nie ponosił w żaden sposób ich kosztu. Składki ponosi w takim przypadku Ubezpieczający, który zasadniczo jest również Ubezpieczonym i to on może osiągnąć ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji.
Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci Ubezpieczonego. Po stronie Uposażonego nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki w ramach umowy ubezpieczenia, lecz ze świadczeniem ubezpieczeniowym uzyskanym z ubezpieczenia osobowego. Wypłata świadczenia na rzecz Uposażonego wynika ze specyfiki produktu jakim jest umowa ubezpieczenia na życie związana z UFK.
Uposażony otrzymując świadczenie z umowy ubezpieczenia nie uzyskuje dochodu przewidzianego w art. 24 ust. 15 lub 15a ustawy o PIT, ponieważ nie inwestuje składek w ramach umowy ubezpieczenia. W efekcie, wyłączenie ze zwolnienia przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o PIT nie może mieć w tym przypadku zastosowania.
Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, należy uznać, że dochód Uposażonego uzyskany z tytułu wypłaty świadczenia z Umowy ubezpieczenia z UFK jest zwolniony z opodatkowania PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, ponieważ:
·stanowi dochód z tytułu ubezpieczenia osobowego,
·wyłączenia przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a i lit. b ustawy o PIT nie mają zastosowania.
Powyższe stanowisko potwierdzają również, organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, w których uznają, że dochód z tytułu świadczenia uzyskiwanego przez Uposażonego z umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, interpretacje indywidualne Dyrektora KIS z dnia:
·26 stycznia 2024 r. sygn. 0114-KDIP3-2.4011.929.2023.1.MN;
·15 czerwca 2023 r. sygn. 0114-KDIP3-1.4011.349.2023.4.AK;
·26 lutego 2021 r. sygn. 0115-KDIT2.4011.944.2020.2.HD;
·8 lipca 2020 r. sygn. 0115-KDIT2.4011.356.2020.3.MM.
Z przedstawionego powyżej uzasadnienia oraz rozstrzygnięć organów podatkowych jednoznacznie wynika, że dochód Uposażonego uzyskiwany z Umowy ubezpieczenia z UFK jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.
Podsumowując, w przypadku wypłaty świadczeń z umów ubezpieczenia na rzecz Uposażonych, w ocenie Wnioskodawcy, Ubezpieczyciel nie będzie zobowiązany do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Pojęcie przychodów
Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Źródła przychodów
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:
1)prowadzą Państwo działalność ubezpieczeniową;
2)w ramach prowadzonej działalności oferują Państwo swoim klientom umowy ubezpieczenia na życie związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;
3)w przypadku śmierci osoby Ubezpieczonej, świadczenie z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego otrzymuje osoba Uposażona.
Powzięli Państwo wątpliwość, czy wypłacając ww. świadczenie osobom Uposażonym, powinni Państwo jako płatnik sporządzać informację PIT-8C.
Świadczenie wypłacane uposażonemu
W pierwszej kolejności należy zatem omówić charakter wypłacanego świadczenia.
Świadczenie wypłacane z ubezpieczenia – co do zasady – stanowi przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to będzie dla osób uposażonych przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Niektóre ze świadczeń – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – mogą jednakże korzystać ze zwolnienia od podatku.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:
a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
W powyższej cytowanym przepisie ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a) i b) przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.
Stosownie do art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):
§ 1. Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
§ 2. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:
1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
W myśl art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych - oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Zgodnie zaś z art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.
Z powyższego przepisu wynika, że dotyczy on dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 838).
Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:
·przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
·przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
Stosownie do art. 829 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:
1) przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku;
2) przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.
W myśl natomiast art. 831 § 1 Kodeksu cywilnego:
Ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.
Zgodnie z art. 831 § 3 powyższego kodeksu:
Suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.
Natomiast na podstawie art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:
1) ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo
2) równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik
– jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.
Zacytowany wcześniej przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Jednocześnie przepis ten wyłącza ze zwolnienia od podatku kwoty otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi oraz kwoty otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie zawartą na podstawie odrębnych przepisów.
Z powyższych przepisów wynika, że dochód powstaje w przypadku inwestowania (wpłacania) składki w ramach danej umowy – czyli dochód powstaje wobec osoby, która inwestuje (wpłaca) składkę. Taką osobą nie jest uposażony, ponieważ to nie on inwestował składkę w ramach umowy i nie ponosił jej kosztu. Składki ponosi Ubezpieczający, który zasadniczo jest również Ubezpieczonym i to on może osiągać ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji. Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z Umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci Ubezpieczonego. Po stronie Uposażonego nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK, lecz ze świadczeniem ubezpieczeniowym uzyskanym z ubezpieczenia osobowego. Uposażony otrzymując świadczenie z Umowy ubezpieczenia nie uzyskuje dochodu przewidzianego w art. 24 ust. 15 lub 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ to nie on inwestował składki w ramach Umowy ubezpieczenia. W związku z tym wyłącznie ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) powyższej ustawy nie ma zastosowania.
Dochód Uposażonego uzyskany z tytułu wypłaty świadczenia z Umowy ubezpieczenia z UFK jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Państwa obowiązki jako płatnika w związku z wypłatą świadczeń realizowanych z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego na rzecz uposażonych od 1 stycznia 2024 r.
Zgodnie z art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Z kolei stosownie do art. 30 § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa:
Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.
Ustawodawca ustanowił obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez:
·określenie rodzaju podmiotu, który dokonuje wypłaty (realizacji) świadczeń na rzecz podatników – przy czym ustawodawca określa rodzaj podmiotu poprzez wskazanie jego formy organizacyjnej, jego statusu bądź roli, jaką podmiot ten pełni w relacji z podatnikiem oraz
·określenie kategorii przychodów (dochodów) w odniesieniu do których na ww. podmiotach ciążą obowiązki płatnika podatku.
Podstawowym warunkiem dla rozważań o obowiązku płatnika jest jednak istnienie relacji: udzielający świadczenia (płatnik) – uzyskujący świadczenie (podatnik). Co do zasady, udzielaniem świadczenia jest sytuacja, w której świadczenie jest przekazywane bezpośrednio przez płatnika.
Stosownie do art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Państwa wątpliwości wynikają ze zmiany sposobu opodatkowania dochodów z umów ubezpieczenia z UKF.
Przechodząc na grunt Państwa sprawy, należy wskazać, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2023 r. podatek od dochodów z tytułu umów ubezpieczenia rozliczany był ryczałtowo na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego:
Od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.
Zatem to na podmiocie wypłacającym świadczenie ciążył obowiązek wyliczenia, potrącenia i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego podatku dochodowego od osób fizycznych, o ile wypłacane świadczenie nie korzystało ze zwolnienia podatku dochodowego od osób fizycznych.
Natomiast zgodnie ze nowelizowanymi przepisami od 1 stycznia 2024 r. opodatkowanie dochodu uzyskanego z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych wynika z art. 30b ust. 1 pkt 5 cytowanej ustawy. Art. 30b ust. 2 tej ustawy określa, co jest dochodem, o którym mowa w ust. 1, natomiast art. 39 ust. 3 nakłada na wskazane podmioty obowiązek przesłania imiennej informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2.
Ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1059) wprowadzono bowiem zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).
I tak w myśl art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodów uzyskanych: z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych - podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Jednocześnie ustawodawca wskazał, że zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 7 tej ustawy:
Dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 (wchodzi w życie 1 stycznia 2024 r.) osiągnięta w roku podatkowym.
Powyższy artykuł wskazuje na określone kategorie dochodów, w przypadku których podatnik zgodnie z art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku według stawki 19%.
Przy czym na podmiocie wypłacającym (np. instytucji finansowej, ubezpieczeniowej) będą ciążyły obowiązki informacyjne. Podmioty te będą zobowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku nierezydenta urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu ze zbycia tytułów jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych.
Stosownie bowiem do art. 39 ust. 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru.
Powyższe zmiany wprowadzone do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zmieniły natomiast zastosowania zwolnienia dla Uposażonego i dlatego w przypadku wypłaty świadczeń z Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r. nie będą Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C. W informacji PIT-8C nie wykazuje się m.in. przychodów wolnych od podatku dochodowego, a takim przychodem jest świadczenie wypłacone na rzecz osób Uposażonych.
Państwa stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania tej interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right