Interpretacja indywidualna z dnia 26 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.929.2023.1.MN

Obowiązki płatnika z tytułu wypłat świadczeń z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego realizowanych od 1 stycznia 2024 r. na rzecz uposażonych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika z tytułu wypłat;świadczeń z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego realizowanych od 1 stycznia 2024 r. na rzecz uposażonych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu zdarzenia przyszłego

1.Umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym

Prowadzą Państwo działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczeń na życie określonych w Dziale I (Grupy 1-5) załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 656; dalej: „ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej”).

W ramach prowadzonej działalności, oferują Państwo klientom umowy ubezpieczenia na życie związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (dalej: „Umowa ubezpieczenia z UFK”; „Produkt”), o których mowa w Dziale I w grupie 3 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Umowa ubezpieczenia z UFK ma charakter szczególny, zawiera bowiem zarówno element ochronny, jak i element inwestycyjny.

Składka wpłacana Państwu w ramach Produktu w całości lub po potrąceniu o pewne opłaty inwestowana jest w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (dalej: UFK), poprzez nabycie jednostek uczestnictwa funduszu. W trakcie obowiązywania Umowy ubezpieczenia z UFK pobierane mogą być opłaty z jednostek uczestnictwa zgromadzonych na koncie klienta, tj. już po alokowaniu ich na fundusz kapitałowy poprzez umorzenie odpowiedniej ich ilości.

Cechą umowy ubezpieczenia z UFK jest łączenie:

• funkcji inwestycyjnej - tutaj: inwestowanie gromadzonych środków w jednostki ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, które następnie mogą zostać wypłacone w formie wykupu częściowego lub wykupu całkowitego, polegającego na umorzeniu jednostek uczestnictwa w UFK, odpowiednio z części lub całości nabytych uprzednio jednostek uczestnictwa w UFK w ramach danej umowy,
• funkcji ochronnej - tutaj: jednoczesne uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej, w zakresie określonym w umowie. Jeśli w trakcie obowiązywania umowy zaistnieją przewidziane w niej zdarzenia, określony podmiot otrzymuje świadczenie w wysokości określonej w umowie.

W ramach Umowy ubezpieczenia z UFK występuje:

• Ubezpieczyciel - Państwo, tj. zakład ubezpieczeń,
• Ubezpieczający - zawierający z Państwem umowę ubezpieczenia,
• Ubezpieczony - (zwykle jest to jednocześnie ubezpieczający, poza szczególnymi rodzajami Produktów) - osoba, która jest objęta ubezpieczeniem, tj. której życie jest przedmiotem ubezpieczenia. Ponadto, realizując funkcję inwestycyjną Produktu, Ubezpieczeni posiadający Produkt mają również prawo do uzyskania wypłaty środków, mającej formę wykupu częściowego lub wykupu całkowitego, polegającego na otrzymaniu środków z umorzenia jednostek uczestnictwa w UFK, odpowiednio z części lub całości nabytych uprzednio jednostek uczestnictwa w UFK w ramach danej umowy,
• Uposażony - uprawniony do otrzymania od Ubezpieczyciela świadczenia w przypadku wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego (tutaj: śmierci Ubezpieczonego) - szerzej pkt 2 poniżej.

2.Uposażony z Umowy ubezpieczenia z UFK

W przypadku wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego (tutaj: śmierci Ubezpieczonego), uprawniona do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego z Umowy ubezpieczenia z UFK (dalej: „Świadczenie”) jest osoba uposażona w ramach danej umowy.

Świadczenie wypłacane przez Państwa na rzecz osoby uposażonej składa się z dwóch elementów:

1) sumy ubezpieczenia,

2) kwoty z umorzenia jednostek uczestnictwa w UFK zakupionych w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK.

Uposażonego, uprawnionego do otrzymania świadczenia z tytułu śmierci Ubezpieczonego, ustala się zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umowy (OWU), które dotyczą konkretnej Umowy ubezpieczenia z UFK oferowanej przez Państwa.

I tak, zgodnie ze standardowym rozwiązaniem przyjmowanym w przypadku Państwa Produktów:

1. Ubezpieczony na prawo do wyznaczenia jednego lub więcej Uposażonych i w związku z tym:

a) w przypadku wskazania jednego Uposażonego, otrzymuje on całość świadczenia,

b) w przypadku wskazania kilku Uposażonych, otrzymują oni świadczenie z uwzględnieniem proporcji wskazanej przez Ubezpieczonego,

c) w przypadku wskazania kilku Uposażonych i śmierci jednego z nich, prawo do wypłaty części świadczenia należnej temu Uposażonemu przejmują pozostali Uposażeni, jeżeli zostali wskazani, z zachowaniem proporcji wskazanych przez Ubezpieczonego.

2. W przypadku braku wskazania Uposażonego przez Ubezpieczonego lub śmierci Uposażonego/Uposażonych wskazanych przez Ubezpieczonego, Świadczenie przysługuje członkom rodziny zmarłego Ubezpieczonego według następującej kolejności:

a) współmałżonkowi Ubezpieczonego,

b) w równych częściach dzieciom Ubezpieczonego, jeżeli brak współmałżonka,

c) w równych częściach rodzicom Ubezpieczonego, jeśli brak dzieci i współmałżonka,

d) w równych częściach rodzeństwu Ubezpieczonego, jeśli brak rodziców, dzieci i współmałżonka,

e) w równych częściach spadkobiercom Ubezpieczonego, jeżeli brak osób wymienionych powyżej, z wyłączeniem Skarbu Państwa i gminy ostatniego miejsca zamieszkania Ubezpieczonego.

Wszystkie osoby uprawnione do otrzymania świadczenia z Umowy ubezpieczenia z UFK w związku ze śmiercią Ubezpieczonego, dalej jak „Uposażeni”; „Uposażony”.

Zasady dotyczące ustalania Uposażonego w przypadku poszczególnych Umów ubezpieczenia mogą się różnić, natomiast każdorazowo mają one na celu ustalenie, kto otrzyma świadczenie w związku ze śmiercią Ubezpieczonego.

3. Zmiana sposobu opodatkowania dochodów z Umowy ubezpieczenia z UFK od 1 stycznia 2024 r.

Od 1 stycznia 2024 r., ulegają zmianie zasady opodatkowania dochodów z tytułu Umowy ubezpieczenia z UFK.

Dochody z Umowy ubezpieczenia z UFK, będą podlegały opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647; dalej: ustawa o PIT). Zakład ubezpieczeń nie będzie już płatnikiem podatku, a Ubezpieczony będzie zobowiązany do samodzielnego rozliczenia podatku od dochodu z tytułu otrzymanego świadczenia.

Na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o PIT będą Państwo zobowiązani do wystawienia informacji PIT-8C, gdzie wskazane zostaną przychody i koszty związane z dokonaną wypłatą.

Po Państwa stronie powstały wątpliwości, czy będzie zobowiązany do wystawienia informacji PIT-8C w związku z wypłatami realizowanymi na rzecz Uposażonych.

Pytanie

Czy w przypadku wypłaty Świadczeń z Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r., będą Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C?

Państwa stanowisko w sprawie

1. Aktualne zasady opodatkowania dochodów z Umowy ubezpieczenia z UFK (do 31 grudnia 2023 r.)

Ubezpieczeniowy Fundusz Kapitałowy stanowi fundusz kapitałowy w rozumieniu art. 5 pkt 14 ustawy o PIT.

Dochód z tytułu Umowy ubezpieczenia z UFK podlega aktualnie opodatkowaniu na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, a podatek z tego tytułu jest pobierany przez zakładu ubezpieczeń jako płatnika.

Zasady ustalania dochodu z wypłat z UFK, jako szczególnego rodzaju funduszu kapitałowego reguluje z kolei art. 24 ust. 15 ustawy o PIT, zgodnie z którym „Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy”.

Świadczenia otrzymane z umowy ubezpieczenia co do zasady są zwolnione z opodatkowania na podstawie. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT. W przypadku natomiast świadczenia wypłacanego z umowy ubezpieczenia z UFK na rzecz Ubezpieczonego nie korzysta ono ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT przewidzianego dla świadczeń ubezpieczeniowych. Wynika to z wyłączenia ze stosowania ww. zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o PIT, zgodnie z którym wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Z uwagi więc na okoliczność, że o osiąganym przez Ubezpieczonego dochodzie z Umowy ubezpieczenia z UFK jest mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o PIT, jest on wyłączony ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

2. Zmiana sposobu opodatkowania dochodów z Umowy ubezpieczenia z UFK od 1 stycznia 2024 r.

Należy zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2024 r. zmianie ulegają zasady rozliczenia podatku od dochodu z tytułu Umowy ubezpieczenia z UFK:

1) do 31 grudnia 2023 r. dochody z tytułu Umów ubezpieczenia podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Od dochodu z wypłaty z tego rodzaju Umowy Państwo jako płatnik podatku wyliczają, potrącają i odprowadzają do właściwego urzędu skarbowego podatek PIT;

2) od 1 stycznia 2024 r. dochód z Umowy ubezpieczenia podlega opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. W związku z czym w przypadku wypłaty z Umowy ubezpieczenia z UFK na rzecz Ubezpieczonego:

a) nie będą Państwo pobierali podatku od dokonywanej wypłaty,

b) sporządzą Państwo i przekażą informację PIT-8C Ubezpieczonemu oraz właściwemu dla Ubezpieczonego urzędowi skarbowemu,

c) ubezpieczony (podatnik) samodzielnie rozliczy podatek od otrzymanej wypłaty.

Powyższe będzie skutkowało tym, że Państwo jako podmiot wypłacający świadczenie będzie zobowiązany do wystawienia na rzecz Ubezpieczonego informacji PIT-8C na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o PIT.

Zmianie nie ulegają natomiast przepisy dotyczące zwolnienia z opodatkowania świadczeń wypłacanych z umowy ubezpieczenia, tj. art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

3. Obowiązek wystawiania informacji PIT-8C

Obowiązek wystawiania informacji PIT-8C reguluje art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, zgodnie z którym:„Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru".

Z treści art. 39 ust. 3 ustawy o PIT wynika, że informacja PIT-8C ma dotyczyć dochodów, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, tj. określonych kategorii dochodów, w przypadku których podatnik dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku.

Niezbędne jest więc zweryfikowanie czy dochód Uposażonego uzyskiwany z tytułu Świadczenia podlega opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 2 ustawy o PIT.

4. Zastosowanie do Świadczenia wypłacanego na rzecz Uposażonego zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b) dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Umowa ubezpieczenia z UFK stanowi umowę na życie wskazaną w Dziale I w grupie 3 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym). Z uwagi na okoliczność, że ubezpieczenie na życie stanowi ubezpieczenie osobowe, do wypłaty świadczenia z tytułu Umowy ubezpieczenia z UFK, może mieć zastosowanie zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

W drugim kroku należy zweryfikować, czy w analizowanym przypadku zastosowanie mogą mieć wyłączenia przewidziane w lit. a) i lit. b) ww. przepisu.

Ad. a) - wyłączenie odszkodowań związanych z działalnością gospodarczą

Zgodnie z wyłączeniem przewidzianym w lit. a powyżej, wyłączone ze zwolnienia są odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c.

Z uwagi na okoliczność, że wypłata na rzecz Uposażonego nie jest związana prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c, niniejsze wyłączenie ze zwolnienia nie będzie miało zastosowania w przypadku wypłat realizowanych na rzecz Uposażonego z Umów ubezpieczenia z UFK.

Ad. b) - wyłączenie dla dochodów opodatkowanych na podstawie art. 24 ust. 15 lub i 15a ustawy o PIT

Drugie z wyłączeń dotyczy dochodów opodatkowanych na podstawie art. 24 ust. 15 lub i 15a ustawy o PIT.

Zgodnie z ww. przepisami:

1) Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy (art. 24 ust. 15 ustawy o PIT)

2) Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

a) ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo

b) równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik

- jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń (art. 24 ust. 15a ustawy o PIT).

W tym zakresie trzeba zwrócić szczególną uwagę na literalną treść art. 24 ust. 15 i ust. 15a ustawy o PIT. Przepisy wskazują, że: „Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej (...)". Dyspozycja przepisu wskazuje więc, że dochód na ich podstawie może zostać ustalony w przypadku osoby, która inwestowała (wpłacała) składkę w ramach danej umowy.

Z taką osobą nie mamy natomiast do czynienia w przypadku Uposażonego, ponieważ nie inwestował on składek w ramach umowy i nie ponosił w żaden sposób ich kosztu. Składki ponosi w takim przypadku Ubezpieczający, który zasadniczo jest również Ubezpieczonym i to on może osiągnąć ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji.

Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z Umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci Ubezpieczonego. Po stronie Uposażonego nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK, lecz ze świadczeniem ubezpieczeniowym uzyskanym z ubezpieczenia osobowego. Wypłata świadczenia na rzecz Uposażonego wynika ze specyfiki produktu jakim jest umowa ubezpieczenia na życie związana z UFK.

Uposażony otrzymując świadczenie z Umowy ubezpieczenia nie uzyskuje dochodu przewidzianego w art. 24 ust. 15 lub 15a ustawy o PIT, ponieważ nie inwestuje składek w ramach Umowy ubezpieczenia. W efekcie, wyłączenie ze zwolnienia przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o PIT nie może mieć w tym przypadku zastosowania.

Podsumowując, należy uznać, że dochód Uposażonego uzyskany z tytułu wypłaty świadczenia z Umowy ubezpieczenia z UFK jest zwolniony z opodatkowania PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, ponieważ:

1) stanowi dochód z tytułu ubezpieczenia osobowego,

2) wyłączenia przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a i lit. b ustawy o PIT nie mają zastosowania.

5. Zwolnienie dochodu uposażonego z tytułu wypłaty w Umowy z UFK - stanowiska organów podatkowych

Organy podatkowe w wydawanych rozstrzygnięciach również uznają, że dochód z tytułu świadczenia uzyskiwanego przez Uposażonego z umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT:

1) Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 15 czerwca 2023 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.349.2023.4.AK:

2) Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 26 lutego 2021 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.944.2020.2.HD:

3) Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 8 lipca 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.356.2020.3.MM:

4) Interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Katowicach z 8 czerwca 2016 r., sygn. IBPB-2- 2/4511-324/16/JG:

Powyższe rozstrzygnięcia zostały wydane w stanie prawnym, w którym standardowo dochód z tytułu wypłaty z Umowy ubezpieczenia z UFK podlegał opodatkowaniu na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, natomiast powyższe uwagi pozostają aktualne na gruncie zasad obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. Zmianie ulega bowiem wyłącznie sposób rozliczenia podatku, natomiast kwalifikacja dochodu z perspektywy jego zwolnienia lub opodatkowania pozostaje taka sama.

6. Brak obowiązku wystawienia informacji PIT-8C w przypadku wypłat na rzecz Uposażonych

Z przedstawionego powyżej uzasadnienia oraz rozstrzygnięć organów podatkowych jednoznacznie wynika, że dochód Uposażonego uzyskiwany z Umowy ubezpieczenia z UFK jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Niniejszą kwalifikację należy uwzględnić przy ocenie występowania obowiązku sporządzenia przez Państwa informacji PIT-8C.

W Państwa ocenie, wypłata świadczenia z Umowy ubezpieczenia z UFK realizowana po 1 stycznia 2024 r. nie będzie generowała obowiązku wystawienia informacji PIT-8C na rzecz Uposażonego.

Informacja PIT-8C ma dotyczyć dochodów, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, tj. określonych kategorii dochodów, w przypadku których podatnik dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku. W przypadku Świadczenia otrzymywanego przez Uposażonego nie mamy natomiast do czynienia z dochodem z art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, opodatkowanym zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, dochód z tytułu świadczenia otrzymanego przez Uposażonego korzysta bowiem ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Warto również zwrócić uwagę, że celem przekazania informacji PIT-8C jest dostarczenie podatnikowi danych podatkowych do samodzielnego rozliczenia podatku. Przekazanie informacji PIT-8C Uposażonemu byłoby natomiast bezcelowe, ponieważ nie jest on zobowiązany do samodzielnego rozliczenia podatku od dochodu, który jest zwolniony z PIT.

Za takim podejściem przemawia również informacja wskazana w treści aktualnej wersji formularza PIT- 8C (wersja 11), zgodnie z którą: „W informacji nie wykazuje się przychodów (dochodów) wolnych od podatku dochodowego na podstawie przepisów ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku”.

Podsumowując, w Państwa ocenie, w przypadku wypłaty Świadczeń z Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r., nie będą Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Pojęcie przychodów

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Źródła przychodów

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:

1.prowadzą Państwo działalność ubezpieczeniową;

2.w ramach prowadzonej działalności oferują Państwo swoim klientom umowy ubezpieczenia na życie związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;

3.w przypadku śmierci osoby ubezpieczonej, świadczenie z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego otrzymuje osoba uposażona.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy wypłacając ww. świadczenie osobom uposażonym, powinni Państwo jako płatnik sporządzać informację PIT-8C.

Świadczenie wypłacane uposażonemu

W pierwszej kolejności należy zatem omówić charakter wypłacanego świadczenia.

Świadczenie wypłacane z ubezpieczenia – co do zasady – stanowi przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to będzie dla osób uposażonych przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niektóre ze świadczeń – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – mogą jednakże korzystać ze zwolnienia od podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

W powyższej cytowanym przepisie ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a) i b) przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Stosownie do art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

W myśl art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie zaś z art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego przepisu wynika, że dotyczy on dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 656 ze zm.).

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

• przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
• przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Stosownie do art. 829 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

W myśl natomiast art. 831 § 1 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 831 § 3 powyższego kodeksu:

Natomiast na podstawie art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zacytowany wcześniej przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Jednocześnie przepis ten wyłącza ze zwolnienia od podatku kwoty otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi oraz kwoty otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie zawartą na podstawie odrębnych przepisów.

Z powyższych przepisów wynika, że dochód powstaje w przypadku inwestowania (wpłacania) składki w ramach danej umowy – czyli dochód powstaje wobec osoby, która inwestuje (wpłaca) składkę. Taką osobą nie jest uposażony, ponieważ to nie on inwestował składkę w ramach umowy i nie ponosił jej kosztu. Składki ponosi Ubezpieczający, który zasadniczo jest również Ubezpieczonym i to on może osiągać ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji. Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z Umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci Ubezpieczonego. Po stronie Uposażonego nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK, lecz ze świadczeniem ubezpieczeniowym uzyskanym z ubezpieczenia osobowego. Uposażony otrzymując świadczenie z Umowy ubezpieczenia nie uzyskuje dochodu przewidzianego w art. 24 ust. 15 lub 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ to nie on inwestował składki w ramach Umowy ubezpieczenia. W związku z tym wyłącznie ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) powyższej ustawy nie ma zastosowania.

Dochód Uposażonego uzyskany z tytułu wypłaty świadczenia z Umowy ubezpieczenia z UFK jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Państwa obowiązki jako płatnika w związku z wypłatą świadczeń realizowanych z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego na rzecz uposażonych od 1 stycznia 2024 r.

Zgodnie z art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383):

Z kolei stosownie do art. 30 § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa:

Ustawodawca ustanowił obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez:

• określenie rodzaju podmiotu, który dokonuje wypłaty (realizacji) świadczeń na rzecz podatników – przy czym ustawodawca określa rodzaj podmiotu poprzez wskazanie jego formy organizacyjnej, jego statusu bądź roli, jaką podmiot ten pełni w relacji z podatnikiem oraz
• określenie kategorii przychodów (dochodów) w odniesieniu do których na ww. podmiotach ciążą obowiązki płatnika podatku.

Podstawowym warunkiem dla rozważań o obowiązku płatnika jest jednak istnienie relacji: udzielający świadczenia (płatnik) – uzyskujący świadczenie (podatnik). Co do zasady, udzielaniem świadczenia jest sytuacja, w której świadczenie jest przekazywane bezpośrednio przez płatnika.

Stosownie do art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Państwa wątpliwości wynikają ze zmiany sposobu opodatkowania dochodów z umów ubezpieczenia z UKF.

Przechodząc na grunt Państwa sprawy, należy wskazać, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2023 r. podatek od dochodów z tytułu umów ubezpieczenia rozliczany był ryczałtowo na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego:

Zatem to na podmiocie wypłacającym świadczenie ciążył obowiązek wyliczenia, potrącenia i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego podatku dochodowego od osób fizycznych, o ile wypłacane świadczenie nie korzystało ze zwolnienia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast zgodnie ze nowelizowanymi przepisami od 1 stycznia 2024 r. opodatkowanie dochodu uzyskanego z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych wynika z art. 30b ust. 1 pkt 5 cytowanej ustawy. Art. 30b ust. 2 tej ustawy określa, co jest dochodem, o którym mowa w ust. 1, natomiast art. 39 ust. 3 nakłada na wskazane podmioty obowiązek przesłania imiennej informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2.

Ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1059) wprowadzono bowiem zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).

I tak w myśl art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jednocześnie ustawodawca wskazał, że zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 7 tej ustawy:

Powyższy artykuł wskazuje na określone kategorie dochodów, w przypadku których podatnik zgodnie z art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku według stawki 19%.

Przy czym na podmiocie wypłacającym (np. instytucji finansowej, ubezpieczeniowej) będą ciążyły obowiązki informacyjne. Podmioty te będą zobowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku nierezydenta urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu ze zbycia tytułów jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Informację tą prawdopodobnie instytucje będą miały obowiązek złożyć na formularzu PIT 8C.

Stosownie bowiem do art. 39 ust. 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powyższe zmiany wprowadzone do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zmieniły natomiast zastosowania zwolnienia dla Uposażonego i dlatego w przypadku wypłaty świadczeń z Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r. nie będą Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C. Jak słusznie Państwo wskazali - w informacji PIT-8C nie wykazuje się m.in. przychodów wolnych od podatku dochodowego, a takim przychodem jest świadczenie wypłacone na rzecz osób uposażonych.

Państwa stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych stwierdzam, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).