Niekonstytucyjność 'gilotyny' emerytalnej dla byłych funkcjonariuszy PRL - Wyrok SN z dnia 4 czerwca 2024 r., sygn. I USKP 111/23

Domniemanie pełnienia służby na rzecz totalitarnego państwa na podstawie samego faktu zatrudnienia w jednostkach SB może być obalone, jednak sąd nie powinien stosować art. 15c ust. 3 ustawy zaopatrzeniowej z uwagi na jego niezgodność z Konstytucją RP.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Romualda Spyt (przewodniczący)

‎SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca)

‎SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z odwołania T. O. ‎przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie ‎o wysokość emerytury policyjnej i policyjnej renty inwalidzkiej,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń ‎Społecznych w dniu 4 czerwca 2024 r., ‎skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie ‎z dnia 12 maja 2022 r., sygn. akt III AUa 299/21,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania ‎i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2021 r., wydanym na skutek odwołania wniesionego przez T.O. od dwóch decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie z dnia 10 lipca 2017 r., ponownie ustalających od dnia 1 października 2017 r. wysokość przysługujących odwołującemu się renty inwalidzkiej policyjnej i emerytury policyjnej, zmienił te decyzje i przyznał odwołującemu się prawo do emerytury policyjnej i policyjnej renty inwalidzkiej w wysokości ustalonej przed dniem 10 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że odwołujący się urodził się w dniu […] 1945 r., a od dnia 16 lutego 1972 r. został przyjęty do służby w Milicji Obywatelskiej (dalej jako MO) w sekcji V Wydziału „B” ze stopniem służbowym kaprala MO na stanowisku wywiadowcy. W dniu 8 stycznia 1973 r. otrzymał pochwałę za udział w czynnościach operacyjno-śledczych, które doprowadziły do aresztowania jednej osoby za usiłowanie wejścia w porozumienie z przedstawicielami obcego wywiadu w celu gromadzenia i przekazywania wiadomości o charakterze wywiadowczym z dziedziny obronności państwa polskiego. Od września 1974 r. odwołujący się uzyskał stopień starszego kaprala MO. Od dnia 8 października 1974 r. do dnia 14 czerwca 1975 r. odbył szkolenie w Ośrodku Nauczania Obserwacji MSW. W dniu 1 marca 1975 r. został zaś mianowany od dnia 16 lutego 1975 r. funkcjonariuszem stałym z upływem okresu służby przygotowawczej. Od dnia 1 września 1975 r. został mianowany na stanowisko starszego wywiadowcy w Sekcji V Wydziału „B” Komendy Wojewódzkiej MO w stopniu starszego sierżanta MO. We wrześniu 1978 r. uzyskał stopień młodszego chorążego MO, od września 1981 r. - chorążego MO, od lipca 1982 r. - podporucznika MO, od września 1985 r. - porucznika MO, a od września 1987 r. - kapitana MO. Do końca 1980 r. zajmował się w Sekcji do Zadań Specjalnych Wydziału „B” obserwacją zewnętrzną, prowadził „dokumentację legalizacyjną”, uczestniczył w realizacji zadań specjalnych, dokonywał ustaleń i przeprowadzał wywiady środowiskowe, organizował punkty obserwacyjne. W latach 1977 - 1982 studiował zaocznie na Wydziale Prawa i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej w S., uzyskując tytuł magistra administracji. Po ukończeniu I stopnia studiów został skierowany na Studium Podyplomowe Akademii Spraw Wewnętrznych w Łodzi (1981-1982), po ukończeniu którego otrzymał stopień podporucznika. Od dnia 1 stycznia 1981 r. odwołujący się został przeniesiony do Sekcji Operacyjnej Wydziału „B” na stanowisko inspektora sekcji hotelowej. Do dnia 31 grudnia 1982 r. pracował w sekcji hotelowej i sekcji zabezpieczającej teren województwa [...] i jednostki wojskowe przed penetracją dyplomatów. Z dniem 1 stycznia 1983 r. został mianowany starszym inspektorem w nowo powstałej Sekcji ds. Wywiadów i Ustaleń przy Wydziale „B”. Ze służby w MO został zwolniony w dniu 31 lipca 1990 r.