TK: raportowanie schematów podatkowych (MDR) niezgodne z Konstytucją
Przepisy Ordynacji podatkowej, które zobowiązują doradców podatkowych do raportowania organom skarbowym tzw. schematów podatkowych (MDR) są niezgodne z Konstytucją - orzekł 23 lipca 2024 roku Trybunał Konstytucyjny. Skargę na obowiązujące od 2019 roku regulacje złożyła Krajowa Rada Doradców Podatkowych.
Z dniem 1 stycznia 2019 r. weszły w życie przepisy rozdziału 11a Ordynacji podatkowej, które przewidują możliwość zwolnienia doradcy podatkowego będącego promotorem (lub wspomagającym) z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej (art. 86b § 4 Ordynacji podatkowej) oraz określają sytuacje, w których przekazanie informacji nie stanowi naruszenia obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej (art. 86b § 7 Ordynacji podatkowej). Nowelizacja nałożyła nowe obowiązki na podmioty zajmujące się doradztwem podatkowym oraz ich klientów.
Powyższe regulacje zakładają, że klient może zwolnić doradcę – jako promotora lub wspomagającego wdrożenie schematów podatkowych – z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Zdaniem doradców z obowiązku tego może zwolnić jedynie sąd.
W 2019 roku Krajowa Rada Doradców Podatkowych złożyła skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zwolnienia profesjonalnych pełnomocników z tajemnicy zawodowej. Doradcy wskazywali, że nowelizacja wprowadziła niczym nieograniczony obowiązek ujawniania tajemnicy przez doradców i nie ustanowiła jednocześnie przesłanek ani trybu zwolnienia z niego.
Doradcy zwracali również uwagęna to, że osiąganie korzyści podatkowych w formie optymalizacji podatkowej (nie przez uchylanie się od opodatkowania) nie jest przestępstwem. Ustawodawcy chodziło jedynie o to, by w wygodny sposób pozyskać informacje o działaniach podejmowanych przez podatników i doradców, aby później m.in. zmienić przepisy, które zlikwidują legalne możliwości optymalizacji podatkowej – wskazywano we wniosku.
23 lipca 2024 roku Trybunał Konstytucyjny rozpoznał sprawę tajemnicy zawodowej doradcy podatkowego w świetle nowelizacji przepisów Ordynacji podatkowej z dnia 23 października 2018 roku, orzekając że przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych (MDR) są niezgodne z Konstytucją (sygn. akt K 13/20).
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy o schematach podatkowych (art. 86b, 86d, 86e i 86f w związku z art. 86a ordynacji podatkowej oraz w związku z art. 37 ust. 4 pkt 2 ustawy o doradztwie podatkowym) w zakresie, w jakim tworzą wobec doradców podatkowych objętych tajemnicą zawodową obowiązek przekazywania informacji o schemacie podatkowym oraz nie określają dostatecznie przesłanek i trybu wyłączenia lub zwolnienia z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej są niezgodne z konstytucją (z art. 2 w związku z art. 17 ust. 1 oraz art. 49 i art. 51 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 47 konstytucji).
Trybunał uznał też, że przepis nowelizacji z 2018 r. (art. 28 ust. 3) w zakresie w jakim zobowiązuje promotora, będącego doradcą podatkowym, do przekazania Szefowi KAS informacji o schemacie podatkowym w rozumieniu art. 86a par. 1 pkt 10 ordynacji podatkowej innym niż schemat podatkowy transgraniczny, który został wdrożony przed wejściem w życie nowelizacji (przed 1 stycznia 2019 r.), jest niezgodny z konstytucją (z art. 2).
W stanie prawnym, który zaistnieje po wyroku jedyną drogą do pozyskania przez państwo informacji o schematach podatkowych sporządzonych przez doradców podatkowych będzie, przekazanie przez doradców informacji o schemacie podatkowym korzystającym, którzy są obciążeni obowiązkiem ich zgłoszenia - czytamy w komunikacie TK.
Oznacza to, że obowiązki uregulowane w art. 86b § 5-6 Ordynacji podatkowej nie będą dotyczyć doradców podatkowych.
Źródło: Trybunał Konstytucyjny
Opracowanie: Katarzyna Bogucka
POTRZEBUJESZ POMOCY?