Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 15 maja 2024 r., sygn. II SA/Gd 1103/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Krzysztofowicz Sędziowie: Sędzia WSA Dariusz Kurkiewicz Asesor WSA Jakub Chojnacki (spr.) Protokolant Starszy asystent sędziego Krzysztof Pobojewski po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2024 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy ze skargi "A" Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., D. P. L., S. B. i M. K. na czynność Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku z dnia 24 lipca 2023 r., nr RD.5140.109.2023.KP w przedmiocie wyłączenia obiektu z wojewódzkiej ewidencji zabytków 1. stwierdza bezskuteczność czynności, 2. zasądza od Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku na rzecz skarżących "A" Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., D. P. L., S. B. i M. K. solidarnie kwotę 1657 (jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

1. J. Spółka z o.o., Pan D. L., Pan S. B., Pan M. K. (dalej: skarżący) wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na odmowę z 24 lipca 2023 r. Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku (dalej: PWKZ) wyłączenia z wojewódzkiej ewidencji zabytków (dalej: wez) budynku mieszkalnego położonego przy ul. C. [...] w G.

2. Zaskarżonej czynności dokonano w następującym stanie faktycznym i prawnym:

2. Skarżący wnioskiem z 12 grudnia 2023 r. zwrócili się do PWKZ o wyłączenie z wez nieruchomości położonej z w G. przy ul. C.[...]. We wniosku wskazano, że sporny budynek figuruje w wez pod nr [...] bez karty ewidencyjnej. Skarżący powołali się przy tym na informację ze strony internetowej PWKZ. Ponadto w obszernym uzasadnieniu wniosku podniesiono, że budynek przy ul. C.[...] w G. nie posiada cech zabytku. Na potwierdzenie swojego stanowiska, skarżący przedłożyli prywatne opinie specjalistów.

1. PWKZ pismem z 24 lipca 2023 r. odmówił wyłączenia budynku z wez. Organ stwierdził, że obiekt został włączony do ewidencji w konsekwencji przyjęcia Zarządzenia nr 21 PWKZ z 6 grudnia 2010 r. w sprawie wykazu zabytków nieruchomych z terenu województwa pomorskiego wyznaczonych przez Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do ujęcia w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Integralną częścią był wykaz zabytków nieruchomych z terenu województwa pomorskiego wskazanych przez Konserwatora Zabytków do ujęcia w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Wykaz opracowano w oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 75, poz. 474). Na podstawie art. 6 ust. 1 wskazanej ustawy, w terminie 3 lat od wejścia w jej życie, ustawy wojewódzcy konserwatorzy zabytków byli zobowiązani do założenia wojewódzkiej ewidencji zabytków. Zabytki uwzględnione w wykazie zostały wyselekcjonowane przez inspektorów ochrony zabytków posiadających ekspercką wiedzę i doświadczenie w dziedzinie konserwatorstwa, zabytkoznawstwa i integralnie związanym z tymi dziedzinami procesem waloryzacji zabytków. Zatem początkowo wez powstawał w oparciu o wykazy zabytków nieruchomych z poszczególnych gmin, w tym Miasta G., w którym uwzględniono przedmiotowy budynek. PKWZ stwierdził również, że nie może wykluczyć, że karta ewidencyjna wcześniej istniała i z powodu nieznanych okoliczności zaginęła lub uległa zniszczeniu. Prawdopodobieństwo zaginięcia lub nieumyślnego zniszczenia karty ewidencyjnej jest tym wyższe, że w sprawie wyłączenia z wez zwracano się wcześniej czterokrotnie. Tym samym można zakładać, że inspektor ochrony zabytków prowadzący sprawy w tym zakresie, mógł wyjąć przedmiotową kartę ewidencyjną ze zbioru kart tworzących wez w celu skompletowania niezbędnych informacji i po zakończeniu rozpatrywania kolejnych wniosków o wyłączenie z wez, mógł nie odłożyć jej na miejsce, na skutek czego uległa ona zaginięciu lub zniszczeniu. Z uwagi na to, że osoba prowadząca sprawy w tym zakresie od lutego 2021 r. nie jest już pracownikiem WUOZ, PWKZ nie ma możliwości weryfikacji czy taka sytuacja miała miejsce i tym samym okoliczności te są przyczyną fizycznego braku przedmiotowej karty w zasobie kart wez. Wobec powyższego PWKZ zwrócił uwagę na brak podstaw faktycznych do jednoznacznego stwierdzenia przez wnioskodawcę, że dla budynku, nie została opracowana przed 2011 r. karta ewidencyjna zabytku architektury i budownictwa, ani karta ewidencyjna zabytku nieruchomego niewpisanego do rejestru. W dalszej części uzasadnienia organ odniósł się do merytorycznych argumentów barku podstawy do uznania, że budynek nie posiada cechy zabytku.