Warunki uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego - Wyrok NSA z dnia 29 maja 2024 r., sygn. I OSK 1661/23

O prawie do świadczenia pielęgnacyjnego decyduje nie tylko stan zdrowia osoby niepełnosprawnej uprawniający do opieki, ale również aktualna, uniemożliwiająca podjęcie zatrudnienia, stała i długotrwała konieczność opieki nad nią, obejmująca także czynności związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Siegień (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędzia NSA Jolanta Rudnicka po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 kwietnia 2023 r., sygn. akt II SA/Gd 97/23 w sprawie ze skargi K.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia 20 grudnia 2022 r., nr SKO Gd/3974/22 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z 26 kwietnia 2023 r., sygn. akt II SA/Gd 97/23, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku po rozpoznaniu skargi K.K. (dalej również: "wnioskująca", "odwołująca się", "strona", "skarżąca"), uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku (dalej również: "organ II instancji", "organ odwoławczy", "SKO", "Kolegium", "skarżący kasacyjnie") z 20 grudnia 2022 r., nr SKO Gd/3974/22 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosło Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku, zarzucając:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r., poz. 615 ze zm., dalej: "uśr"), wyrażającą się w przyjęciu przez Sąd I instancji, że sprawowanie opieki wyłączającej możliwość zatrudnienia, o jakiej mowa w tym przepisie, to nie tylko czynności związane z bezpośrednią troską o fizyczny dobrostan bliskiej osoby niepełnosprawnej, oraz przyjęcie, że pielęgnacja w sensie medycznym i higienicznym nie wyczerpuje treści tego pojęcia, ale także wyręczanie matki od jej normalnych, codziennych czynności życiowych, których nie może sprostać z uwagi na swą niepełnosprawność stanowi przejaw opieki nad nią, a ograniczenie form opieki nad osobą niepełnosprawną do czynności pielęgnacyjnych sensu stricte z pominięciem innych, szerzej rozumianych czynności opiekuńczych prowadziłoby do zdeformowania znaczenia pojęcia opieki, a więc istoty świadczenia pielęgnacyjnego, podczas gdy prawidłowo rozumiana norma wyrażona art. 17 ust. 1 uśr uzależnia prawo do omawianego świadczenia m.in. od sprawowania nad niepełnosprawnym członkiem rodziny opieki charakteryzowanej jako konieczna, stała lub długotrwała, związana ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, a zatem opieki bezpośrednio związanej z samą osobą niepełnosprawną, która przez swój czasowy wymiar, ścisły związek z potrzebami osoby niepełnosprawnej i charakter (brak możliwości zaplanowania oraz czasowego łączenia z inną aktywnością wykonywanych w jej ramach czynności) sama i tylko sama, a więc bez związku z inną aktywnością opiekuna, nie pozwala podjąć zatrudnienia nawet pomimo dochowania wymaganej w danych warunkach staranności;