Postanowienie NSA z dnia 17 października 2023 r., sygn. II OZ 581/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 17 października 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia W. sp. z o.o. z siedzibą w [...] na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 2 sierpnia 2023 r. sygn. akt II SA/Lu 515/23 w przedmiocie oddalenia wniosku o wyłączenie asesora sądowego w sprawie ze skargi W. sp. z o.o. z siedzibą w [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z dnia 26 kwietnia 2023 r. znak: [...] w przedmiocie warunków zabudowy postanawia: oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2023 r. sygn. akt II SA/Lu 515/23, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił wniosek W. sp. z o.o. z siedzibą w [...] o wyłączenie asesora sądowego Bartłomieja Pastuchy.

W uzasadnieniu powyższego postanowienia Sąd wskazał, że w dniu 24 lipca 2023 r. W. sp. z o.o. z siedzibą w [...] złożyła wniosek o wyłączenie asesora sądowego Bartłomieja Pastuchy z uwagi na instytucjonalny brak gwarancji orzekania przez bezstronny i niezależny sąd ustanowiony zgodnie z ustawą, w składzie z udziałem sędziego/asesora powołanego na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa w składzie i trybie ukształtowanym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r., co stanowi naruszenie prawa do sądu z art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., Dz. U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji [RP], art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, a także art. 47 ust. 1 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że ww. asesor sądowy został powołany na stanowisko uchwałą KRS nr [...] z dnia 1 marca 2022 r. Spółka, powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także orzecznictwo sądów europejskich, wskazała, że jej zdaniem Krajowa Rada Sądownictwa ukształtowana na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r, o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r, poz. 3) nie jest organem tożsamym z organem konstytucyjnym. W związku z powyższym mamy do czynienia z sytuacją funkcjonowania ułomnego procesu powoływania sędziów, gdyż powołania dokonuje organ do tego wprawdzie uprawniony, lecz czyni to na wniosek organu nieuprawnionego. Wskazała, że udział sędziego "w wadliwej procedurze (z udziałem tzw. "nowej" KRS)’’ powoduje domniemanie, że sąd, w którego składzie znajduje się sędzia powołany w tym trybie, nie spełnia wymogu sądu ustanowionego zgodnie z ustawą, w rozumieniu art. 47 ust. 2 KPP i art. 6 ust.1 EKPC. Spółka wywodziła, że jeżeli strona postępowania podnosi zarzut braku bezstronności w aspekcie zewnętrznym (obiektywnym), odnosząc to do wadliwości powołania sędziego, obowiązek uprawdopodobnienia takich okoliczności obciążający wnioskodawcę sprowadza się jedynie do wykazania, że dany sędzia został wadliwie powołany. Zdaniem skarżącej okoliczność ta wywołuje domniemanie braku jego bezstronności. Strona stanęła na stanowisku, że nie ma obowiązku uzasadniania swojego wniosku za pomocą innych twierdzeń, niż tylko to, że sędzia został powołany przy rekomendacji upolitycznionej KRS. Obalenie tego domniemania jest rolą sądu rozpoznającego sprawę w zakresie przebiegu samej procedury nominacyjnej jak i zachowania sędziego po nominacji, a także charakteru i okoliczności danej sprawy. W dalszej części wniosku skarżąca wskazała, że okoliczności postępowania asesora sądowego po powołaniu wskazują na "brak negatywnej oceny (biernej akceptacji) prawidłowości procedury powołania", a także "brak jest jakichkolwiek danych o wypowiedziach krytycznych asesora co do dewastacji praworządności w Polsce". Asesor sądowy Bartłomiej Pastucha złożył oświadczenie, w którym stanął na stanowisku, że nie istnieją okoliczności tego rodzaju, że mogłyby wywołać uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności w niniejszej sprawie. Nie zachodzą również okoliczności, o których mowa w art. 18 § 1 p.p.s.a., uzasadniające wyłączenie go od orzekania w tej sprawie z mocy samej ustawy. Sędzia ustosunkował się także do zarzutów skarżącej.