Interpretacja indywidualna z dnia 26 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.127.2023.2.ŁS

Rozliczenie w rocznym zeznaniu podatkowym składanym za 2022 r. przysporzenia majątkowego wynikającego z waloryzacji zwróconej kaucji mieszkaniowej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lutego 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej. Uzupełnił go Pan – na wezwanie organu – pismem z datą wpływu 20 kwietnia 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

26 listopada 1981 r. została podpisana umowa najmu lokalu mieszkalnego położonego w Z., przy ul. M., na podstawie przydziału mieszkaniowego z (...) reprezentowaną przez. A. B. a Panem.

Została uiszczona kaucja w kwocie 17 080 zł (siedemnaście tysięcy osiemdziesiąt złotych).

W międzyczasie mieszkanie zostało przyłączone do (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

17 grudnia 2019 r. mieszkanie zostało wykupione, jako odrębna własność. Zwrot kaucji nie nastąpił.

W 2021 r. Sąd wydał wyrok nakazujący wypłatę zwaloryzowanej kaucji z kosztami sądowymi w kwocie 16 849,99 zł (szesnaście tysięcy osiemset czterdzieści dziewięć złotych 99/100). Wypłata kaucji z wyroku została zrealizowana przelewem bankowym 4 marca 2022 r.

W lutym 2023 (...) wysłała PIT-11. W otrzymanym PIT- 11 w części F wierszu 99 napisano: przysporzenie majątkowe z tytułu waloryzacji zasądzonej kaucji mieszkaniowej w kwocie 15 499,80 zł (piętnaście tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 88/100).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stan faktycznego

Z chwilą podpisania umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego w Z., przy ul. M., stał się Pan najemcą i osobiście uiścił kaucję w kwocie 17 080 zł. W tym czasie pozostawał Pan w związku małżeńskim z C. D.

Aktem notarialnym z 17 grudnia 2019 r. sporządzonym przed notariuszem w Z. – (...) – w Kancelarii Notarialnej w Z., znak Rep. A 1/2019 ustanowiono odrębną własność lokalu mieszkalnego w Z. przy ul. M.

Ww. lokal mieszkalny wykupił Pan wraz z małżonką C. D.

28 kwietnia 2021 r. Sąd wydał wyrok. Sąd przyjął podstawę waloryzacji – art. 358¹ § 3 K. c.

Pytanie

Czy odzyskaną na mocy wyroku sądowego kaucję mieszkaniową należy wykazać w zeznaniu podatkowym w podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, odzyskanej na mocy wyroku sądowego zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej nie należy wykazywać w zeznaniu podatkowym w podatku dochodowym od osób fizyczych i płacić podatku.

Według Pana, nie nastąpiło przysporzenie majątkowe z tytułu waloryzacji zasądzonej kaucji mieszkaniowej, ponieważ kwota odzyskanej kaucji 15 499,80 zł jest mniejsza od kwoty zapłaconej kaucji 17 080 zł.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1128 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z tym przepisem:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy.

Z treści powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego, 26 listopada 1981 r. została podpisana przez Pana umowa najmu lokalu mieszkalnego położonego w Z., przy ul. M. Z chwilą podpisania umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego w Z., przy ul. M., stał się Pan najemcą i osobiście uiścił kaucję w kwocie 17 080 zł. W tym czasie pozostawał Pan w związku małżeńskim z C. D. 17 grudnia 2019 r. mieszkanie zostało wykupione, jako odrębna własność. Ww. lokal mieszkalny wykupił Pan wraz z małżonką C. D. Zwrot kaucji nie nastąpił. W 2021 r. Sąd wydał wyrok nakazujący wypłatę zwaloryzowanej kaucji z kosztami sądowymi w kwocie 16 849,99 zł. Sąd przyjął podstawę waloryzacji – art. 358¹ § 3 K. c. Wypłata kaucji z wyroku została zrealizowana przelewem bankowym 4 marca 2022 r. W lutym 2023 (...) wysłała PIT-11. W otrzymanym PIT-11 w części F wierszu 99 napisano: przysporzenie majątkowe z tytułu waloryzacji zasądzonej kaucji mieszkaniowej w kwocie 15 499,80 zł.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 725 ze zm.):

1.Kaucja wpłacona przez najemcę przed dniem 12 listopada 1994 r., pomniejszona o ewentualne należności wynajmującego z tytułu najmu, podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu lub nabycia jego własności przez najemcę.

2.Kaucja wpłacona przez najemcę w okresie obowiązywania ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych podlega zwrotowi w zwaloryzowanej kwocie odpowiadającej przyjętemu przy jej wpłacaniu procentowi wartości odtworzeniowej lokalu obowiązującej w dniu jej zwrotu, w terminie określonym w ust. 1. Zwrócona kwota nie może być jednak niższa od kwoty kaucji wpłaconej przez najemcę.

Zgodnie zaś z treścią art. 358¹ § 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. 2022 r. poz. 1360):

W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie.

Powyższe uregulowanie stanowi wyjątek od powszechnie przyjętej zasady nominalizmu przewidzianej w § 1 art. 358 ¹ ustawy Kodeks cywilny.

Istota waloryzacji świadczeń pieniężnych opiera się na założeniu, że ma ona na celu dostarczenie wierzycielowi takiej samej wartości ekonomicznej, jaką prezentowała wierzytelność pieniężna w chwili jej powstania. Celem waloryzacji jest więc przywrócenie jej – przynajmniej z pewnym przybliżeniem – początkowej wartości wierzytelności w zmienionych istotnie warunkach ekonomicznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2000 r., sygn. akt IV CKN 181/00).

Dokonując oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego należy wskazać, że w sytuacji, gdy kwota zwrotu kaucji jest wyższa od kwoty wpłaconej, osoba fizyczna osiąga przysporzenie majątkowe, które stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro wpłacił Pan kaucję mieszkaniową w 1981 r., tj. przed 1995 r., to w chwili obecnej ustalając wartość wniesionego wkładu należało uwzględnić ją mając na uwadze zapisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. z 1994 r. Nr 84 poz. 386 ze zm.).

Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy o denominacji złotego:

Wszelkie prawa majątkowe, a także zobowiązania i należności pieniężne powstałe przed datą 1 stycznia 1995 r., a płatne po tej dacie – podlegają przeliczeniu w stosunku określonym w art. 2 ust. 2 przedmiotowej ustawy. W szczególności przeliczeniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, podlegają: wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, inne należności wynikające z praw i zobowiązań majątkowych (publicznych i prywatnych) bez względu na tytuł ich powstania, wartości materiałów i surowców, wkładów oszczędnościowych, lokat i depozytów bankowych.

W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy o denominacji złotego:

Nowa jednostka pieniężna, o której mowa w art. 1, będzie miała wartość równą 10 000 starych złotych.

Reasumując, kwota stanowiąca różnicę pomiędzy wypłaconą Panu w 2022 r. zwaloryzowaną kwotą kaucji mieszkaniowej a kwotą kaucji mieszkaniowej uprzednio uiszczonej w 1981 r. – ustaloną mając na względzie uregulowania zawarte w ustawie o denominacji złotego – stanowi podlegający opodatkowaniu przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym kwota ww. przysporzenia majątkowego powinna być przez Pana rozliczona w rocznym zeznaniu podatkowym składanym za 2022 r.

Wobec powyższego Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).