Interpretacja indywidualna z dnia 24 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.117.2023.1.MBD

Dotyczy ustalenia: - czy Odpis, którego wartość została obliczona na podstawie danych o sprzedaży energii elektrycznej zrealizowanej w Miesiącu Sprzedaży, Podatnik ma prawo potrącić jako koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym przekazał Odpis na Fundusz, tj. Miesiącu Zapłaty Odpisu, w części dotyczącej uzyskanej (zrealizowanej) od Spółki Obrotu zapłaty Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną w Miesiącu Rozliczeniowym (pytanie oznaczone we wniosku nr 1), - czy Wnioskodawca może potrącić Odpis jako koszt podatkowy w okresie rozliczeniowym (miesiącu), w którym Odpis ujęto w księgach rachunkowych Spółki (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Interpretacja indywidualna – stanowisko jest w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia:

- czy Odpis, którego wartość została obliczona na podstawie danych o sprzedaży energii elektrycznej zrealizowanej w Miesiącu Sprzedaży, Podatnik ma prawo potrącić jako koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym przekazał Odpis na Fundusz, tj. Miesiącu Zapłaty Odpisu, w części dotyczącej uzyskanej (zrealizowanej) od Spółki Obrotu zapłaty Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną w Miesiącu Rozliczeniowym (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

- w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe:

- czy za dokument określający kwotę kosztu uzyskania przychodów z tytułu Odpisu podlegającego potrąceniu w Miesiącu Zapłaty można uznać dowód przekazania Odpisu na dedykowany rachunek bankowy prowadzony przez Zarządcę Rozliczeń (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),

- w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe:

- na podstawie jakiego dokumentu Podatnik może ująć w kosztach uzyskania przychodów kwotę zmniejszającą lub zwiększającą wysokość Odpisu (pytanie oznaczone we wniosku nr 3),

- w przypadku uznania stanowiska Podatnika w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe:

- czy Wnioskodawca może potrącić Odpis jako koszt podatkowy w okresie rozliczeniowym (miesiącu), w którym Odpis ujęto w księgach rachunkowych Spółki (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (zwany również Podatnikiem) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, posiadającą siedzibę w Polsce, która podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (polski rezydent podatkowy). Podatnik jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przedmiot przeważającej działalności Wnioskodawcy stanowi wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Podatnik posiada koncesję w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, wydaną na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne.

Wnioskodawca produkuje i sprzedaje energię elektryczną podmiotowi posiadającemu koncesję w zakresie obrotu energią elektryczną w rozumieniu Prawa energetycznego (dalej jako: „Spółka Obrotu”). Zawarta przez Podatnika ze Spółką Obrotu umowa dotycząca sprzedaży energii elektrycznej przewiduje, że produkcja i sprzedaż energii elektrycznej jest rozliczana w okresie miesiąca kalendarzowego (dalej jako: „Miesiąc Sprzedaży”). Do 10 dnia miesiąca następującego po zakończeniu Miesiąca Sprzedaży Spółka, Spółka Obrotu dostarcza Wnioskodawcy dane o ilości wytworzonej i sprzedanej energii elektrycznej.

W tym samym terminie Podatnik wystawia fakturę dokumentującą sprzedaż energii elektrycznej na rzecz Spółki Obrotu. Termin płatności ww. faktury wyznaczono na 14 dzień po dniu jej wystawienia. Oznacza to, że płatność wynagrodzenia za sprzedaną energię elektryczną (dalej jako: „Wynagrodzenie”) zasadniczo dokonywana jest w ww. terminie płatności, który przypada w miesiącu następującym po Miesiącu Sprzedaży.

Wnioskodawca nie wyklucza jednak sytuacji, w której płatność Wynagrodzenia nastąpi z opóźnieniem lub zostanie wystawiona faktura korygująca zwiększająca wysokość Wynagrodzenia, co może spowodować zapłatę kwoty zwiększającej Wynagrodzenie w miesiącu następującym kilka miesięcy po zakończeniu Miesiąca Sprzedaży.

Podatnik jest wytwórcą energii elektrycznej wykorzystującym energię wiatru i promieniowania słonecznego do generowania prądu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r. (zwanej dalej: „Ustawą o cencie prądu”). Zgodnie Ustawą o cenie prądu, Wnioskodawca jest zobowiązany przekazywać odpis (dalej jako: „Odpis”) na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny (dalej jako: „Fundusz”), który jest państwowym funduszem celowym zarządzanym przez Zarządcę Rozliczeń Cen (dalej jako: „Zarządca”).

Spółka ustala wartość Odpisu oraz przekazuje go Zarządcy zgodnie z przepisami prawa, a w szczególności w oparciu o przepisy zawarte w:

 a) Ustawie o cenie prądu,

 b) Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 31 października 2022 r. w sprawie ceny referencyjnej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii oraz okresów obowiązujących wytwórców, którzy w danym roku wygrali aukcje,

 c) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 listopada 2022 r. w sprawie sposobu obliczania limitu ceny.

Do 20 dnia miesiąca następującego po Miesiącu Sprzedaży, tj. do 20 dnia Miesiąca Rozliczenia Odpisu, Podatnik przekazuje do Zarządcy sprawozdanie dotyczące Odpisu odnoszącego się do energii elektrycznej sprzedanej w Miesiącu Sprzedaży (dalej jako: „Sprawozdanie”).

Do 10 dnia miesiąca następującego po Miesiącu Rozliczenia Odpisu, tj. do 10 dnia Miesiąca Zapłaty Odpisu, Wnioskodawca przekazuje Odpis na rachunek Funduszu.

Pytania

 1. Czy Odpis, którego wartość została obliczona na podstawie danych o sprzedaży energii elektrycznej zrealizowanej w Miesiącu Sprzedaży, Podatnik ma prawo potrącić jako koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym przekazał Odpis na Fundusz, tj. Miesiącu Zapłaty Odpisu, w części dotyczącej uzyskanej (zrealizowanej) od Spółki Obrotu zapłaty Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną w Miesiącu Rozliczeniowym? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

 2. W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe:

- czy za dokument określający kwotę kosztu uzyskania przychodów z tytułu Odpisu podlegającego potrąceniu w Miesiącu Zapłaty można uznać dowód przekazania Odpisu na dedykowany rachunek bankowy prowadzony przez Zarządcę Rozliczeń? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

 3. W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe:

- na podstawie jakiego dokumentu Podatnik może ująć w kosztach uzyskania przychodów kwotę zmniejszającą lub zwiększającą wysokość Odpisu? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

 4. W przypadku uznania stanowiska Podatnika w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe:

- czy Wnioskodawca może potrącić Odpis jako koszt podatkowy w okresie rozliczeniowym (miesiącu), w którym Odpis ujęto w księgach rachunkowych Spółki? (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

W ocenie Wnioskodawcy, ma on prawo potrącić Odpis jako koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym przekazał Odpis na Fundusz, tj. w Miesiącu Zapłaty, w części dotyczącej uzyskanej (zrealizowanej) od Spółki Obrotu zapłaty Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną w Miesiącu Sprzedaży.

Ad. 2

W przypadku uznania stanowiska Podatnika w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe - w ocenie Wnioskodawcy za dowód określający kwotę kosztu uzyskania przychodów z tytułu Odpisu, podlegającego potrąceniu w Miesiącu Zapłaty, można uznać dowód przekazania (wpłaty) Odpisu na dedykowany rachunek bankowy prowadzony przez Zarządcę.

Ad. 3

W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe:

- gdy Podatnik jest zobowiązany złożyć korektę Sprawozdania zgodnie z art. 25a ust. 1 Ustawy o cenie prądu, Wnioskodawca może ująć w kosztach uzyskania przychodów:

 a) kwotę zwiększającą wysokość Odpisu Wymagalnego na podstawie dowodu przekazania (wpłaty) kwoty zwiększającej wysokość Odpisu Wymagalnego (niedopłata Odpisu) na dedykowany rachunek bankowy prowadzony przez Zarządcę,

 b) kwotę zmniejszającą wysokość Odpisu Wymagalnego na podstawie korekty Sprawozdania, w której wskazano prawidłową (skorygowaną) kwotę Odpisu Wymagalnego albo na podstawie dowodu dokonania zwrotu na rzecz Podatnika kwoty zmniejszającej wysokość Odpisu (zwrot przekazanej nadpłaty Odpisu), w razie zaistnienia okoliczności wskazanych w art. 25a ust. 3 pkt b) Ustawy o cenią prądu.

Ad 4.

W przypadku uznania stanowiska Podatnika w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe – w ocenie Wnioskodawcy, ma on prawo potrącić Odpis jako koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym Odpis został ujęty w księgach bez względu na rodzaj konta, na jakim zostanie dokonany zapis księgowy dotyczący Odpisu, z wyjątkiem sytuacji, gdyby Odpis został ujęty w księgach jako rezerwa lub bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów.

W ocenie Wnioskodawcy - poza ww. wyjątkami do ustalenia momentu rozpoznania Odpisu jako kosztu uzyskania przychodów wystarczające jest ujęcie Odpisu na kontach księgowych dotyczących rozliczeń.

UZASADNIENIE

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „Ustawa CIT”) - kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Na podstawie art. 15:

- ust. 4 Ustawy CIT - koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c,

- ust. 4b Ustawy CIT - koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

 1) sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo

 2) złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego,

- ust. 4c - 4c Ustawy CIT - koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 4b pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie,

- ust. 4d Ustawy CIT - koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą,

- ust. 4e Ustawy CIT - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. 

Na mocy z art. 24 ust. 3 Ustawy o cenie prądu - Odpisy na Fundusz przekazane przez podmioty, o których mowa w art. 21, na rachunek Funduszu stanowią dla tych podmiotów koszty uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych albo ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle art. 24 ust. 1 Ustawy o cenie prądu - podmioty, o których mowa w art. 21, przekazują na rachunek Funduszu sumę odpisów na Fundusz za dany miesiąc kalendarzowy w terminie do 10. dnia roboczego każdego miesiąca następującego po miesiącu rozliczenia, w zakresie tych kwot, za które została zrealizowana płatność w miesiącu rozliczenia.

Suma odpisów na Fundusz, o której mowa w zdaniu pierwszym, stanowi wartość odpisów na Fundusz za:

1) w przypadku podmiotów, o których mowa w art. 21 ust. 1 - wszystkie dni,

2) w przypadku podmiotów, o których mowa w art. 21 ust. 2 - wszystkie okresy, o których mowa w art. 23 ust. 2a

- miesiąca kalendarzowego, którego dotyczy rozliczenie, termin przypadający w dzień wolny od pracy przypada w pierwszy dzień roboczy po tym terminie.

Art. 24 ust. 2 Ustawy o cenie prądu stanowi, że w przypadku odpisu na Fundusz, który nie został w całości rozliczony w terminie, o którym mowa w ust. 1, brakującą kwotę uwzględnia się w sumie odpisów na Fundusz za kolejny miesiąc kalendarzowy, w którym nastąpi rozliczenie.

W rozumieniu art. 25 ust. 1 Ustawy o cenie prądu - podmioty, o których mowa w art. 21, przekazują do zarządcy rozliczeń w terminie do 20 dnia każdego miesiąca sprawozdanie potwierdzające odpis na Fundusz za poprzedni miesiąc. Termin przypadający w dzień wolny od pracy przypada w pierwszy dzień roboczy po tym terminie.

W myśl art. 25 ust. 2 Ustawy o cenie prądu - sprawozdanie zawiera w szczególności:

- sumy należnych odpisów na Fundusz, za miesiąc kalendarzowy objęty sprawozdaniem,

- sumy wymagalnych odpisów na Fundusz, za które została zrealizowana płatność w miesiącu kalendarzowym objętym sprawozdaniem.

W oparciu o art. 25a ust. 3 Ustawy o cenie prądu - w przypadku, gdy z korekty sprawozdania, o której mowa w ust. 1, wynika, że przekazana na rachunek Funduszu wartość odpisu na Fundusz jest:

 1) zaniżona - podmiot, o którym mowa w art. 21, w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty sprawozdania, przekazuje na rachunek Funduszu kwotę stanowiącą różnicę między odpisem na Fundusz obliczonym zgodnie ze skorygowanym sprawozdaniem a odpisem na Fundusz w wysokości wskazanej w sprawozdaniu, o którym mowa w art. 25 ust. 1,

 2) zawyżona - podmiot, o którym mowa w art. 21:

 a) pomniejsza odpis na Fundusz w miesiącu następującym po miesiącu, w którym została złożona korekta sprawozdania, będąca podstawą do obliczenia kwoty pomniejszenia równa różnicy między odpisem na Fundusz obliczonym w korekcie sprawozdania a odpisem na Fundusz w wysokości wskazanej w sprawozdaniu, o którym mowa w art. 25 ust. 1,

 b) składa wniosek do zarządcy rozliczeń o zwrot przekazanej nadwyżki, w przypadku, gdy ta kwota dotyczy ostatniego miesiąca objętego obowiązkiem, o którym mowa w art. 21, albo kiedy korekta sprawozdania została wydana po okresie obowiązywania tego obowiązku.

Ad. 1

Biorąc pod uwagę przepisy Ustawy o cenie prądu oraz zasady współpracy ze Spółką Obrotu - Podatnik wyjaśnia, że:

- płatność Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną Spółce Obrotu otrzymuje w miesiącu następującym po Miesiącu Sprzedaży, tj. w Miesiącu Rozliczenia Odpisu,

- do 20 dnia Miesiąca Rozliczenia Odpisu Wnioskodawca przekazuje do Zarządcy Sprawozdanie, które zawiera kwotę Odpisu Należnego, obliczaną na podstawie ilości energii elektrycznej sprzedanej w Miesiącu Sprzedaży oraz kwotę Odpisu Wymagalnego, obliczoną na podstawie kwoty otrzymanego Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną w Miesiącu Sprzedaży,

- do 10 dnia Miesiąca Rozliczenia Odpisu Podatnik przekazuje na Fundusz sumę Odpisu, w części odpowiadającej kwocie otrzymanego Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną Spółce Obrotu w Miesiącu Sprzedaży.

W ocenie Wnioskodawcy - art. 24 ust. 3 Ustawy o cenie prądu, stanowi przepis szczególny (lex specialis) w stosunku do uregulowań zawartych w art. 15 ust. 4-4e ustawy CIT.

Oznacza to, że w stosunku do Odpisu nie stosuje się zawartych w ww. przepisach Ustawy CIT zasad dotyczących momentu potrącalności kosztów uzyskania przychodów. Na podstawie Ustawy o cenie prądu wprowadzono bowiem odrębną zasadę momentu rozpoznania kosztu uzyskania przychodów, którą stosuje się do tylko Odpisu.

Mając na uwadze treść art. 24 ust. 3 Ustawy o cenie prądu, a w szczególności posłużenie się przez ustawodawcę określeniem „odpisy na Fundusz przekazane”, Podatnik doszedł do wniosku, że intencję prawodawcy stanowiło powiązanie momentu potrącalności Odpisu jako kosztu uzyskania przychodu z chwilą jego zapłaty.

W tym kontekście zasady rozliczenia i wpłaty Odpisu wynikające z Ustawy o cenie prądu, prowadzą do konstatacji, że w przypadku wpłacania Odpisu przez Wnioskodawcę na rachunek Funduszu w terminach ustanowionych przez prawo, Odpis jest przekazywany na Fundusz w drugim miesiącu kolejno następującym po miesiącu Sprzedaży, czyli w Miesiącu Zapłaty Odpisu. Zatem prawo do potrącenia Odpisu jako kosztu uzyskania przychodów powstaje w miesiącu Zapłaty Odpisu.

Ad. 2

Zgodnie z art. 24 ust. 1 Ustawy o cenie prądu, Podatnik przekazuje Odpis na Fundusz za pośrednictwem rachunku bankowego. Dokumentem, który w sposób wiarygodny i jednoznaczny potwierdza dokonanie wpłaty Odpisu oraz wysokość tej wpłaty, jest dowód dokonania przelewu bankowego na dedykowany rachunek bankowy.

W ocenie Wnioskodawcy ww. dowód dokonania przelewu bankowego stanowi dokument, na podstawie którego ustala się wysokość kosztu uzyskania przychodu z tytułu Odpisu.

Ad. 3

Zarówno art. 24 ust. 3, jak i art. 25a ust. 3 pkt. 1 Ustawy o cenie prądu, odwołują się do „wartości odpisu przekazanego na Fundusz”.

W ocenie Podatnika potwierdza to, że w przypadku złożenia korekty Sprawozdania zwiększającej kwotę Odpisu, w kontekście rozliczania kosztów uzyskania przychodów, znaczenie ma kwota dopłaty Odpisu Wymagalnego, która wynika z dokumentu potwierdzającego wykonanie tej dopłaty. W razie skorygowania Odpisu poprzez zwiększenie jego wartości, na potrzeby rozliczenia kwoty zwiększającej wysokość Odpisu jako kosztu uzyskania przychodu dokument w postaci korekty Sprawozdania może mieć znaczenie pomocnicze. Dokument ten co prawda wskazuje prawidłową (skorygowaną) kwotę Odpisu Wymagalnego, jednakże tylko potwierdzenie wykonania dopłaty Odpisu koresponduje z wysłowioną w art. 24 ust. 3 Ustawy o cenie prądu, zasadą uznania za koszt uzyskania przychodów jedynie Odpisu przekazanego (zapłaconego).

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przypadku złożenia korekty Sprawozdania zmniejszającej kwotę Odpisu jedyny, dokument potwierdzający wysokość tej kwoty stanowi korekta Sprawozdania w zakresie poprawnej (skorygowanej) kwoty Odpisu Wymagalnego.

Zauważyć bowiem należy, że poza przypadkiem wskazanym w art. 25a ust. 3 pkt 2 lit. b Ustawy o cenie prądu, Podatnik nie otrzyma żadnego zwrotu nadpłaty (nadwyżki) Odpisu. Oznacza to, że w ogóle nie zaistnieje dokument potwierdzający wykonanie tego zwrotu, jak miałoby to miejsce w przypadku korekty zwiększającej.

Natomiast, w przypadku otrzymania zwrotu nadpłaty Odpisu w okolicznościach określonych w art. 25a ust. 3 pkt 2 lit. b Ustawy o cenie prądu, powstanie dokument potwierdzający wykonanie tego zwrotu. W tym kontekście zwrot nadwyżki Odpisu należy traktować tak samo jak przekazanie Odpisu w rozumieniu art. 24 ust. 3 Ustawy o cenie prądu.

Ad. 4

W przypadku uznania stanowiska Podatnika w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe, konieczne jest ustalenie charakteru Odpisu jako kosztu uzyskania przychodu.

Ustawa o CIT rozróżnia dwa rodzaje kosztów w kontekście momentu ich potrącalności, tj.:

- koszty bezpośrednio związane z przychodami,

- koszty inne, niż bezpośrednio związane z przychodami.

W ocenie Wnioskodawcy, Odpis ma charakter kosztu innego niż bezpośrednio związanego z przychodami, gdyż nie jest ponoszony bezpośrednio w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Prowadzenie procesu wytwarzania energii elektrycznej jest bowiem możliwe bez ponoszenia tego wydatku. Odpis ma raczej charakter obciążenia publiczno-prawnego, które bazuje na przychodzie Podatnika uzyskanym ze sprzedaży energii elektrycznej. W tym kontekście objawia się jego związek z przychodem Podatnika. Tym samym, wydatek z tytułu Odpisu można przyrównać do podatku od sprzedaży detalicznej, który został uznany za koszt o charakterze pośrednim - co potwierdza interpretacja indywidualna z 28 maja 2021 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.144.2021.1.AH. Celowe jest również przyrównanie Odpisu do podatku od nieruchomości, który powszechnie jest uznawany za koszt o charakterze innym, niż bezpośrednio związany z przychodem.

Zważywszy powyższe, Wnioskodawca wskazuje na ugruntowaną linię w orzecznictwie sądowym (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 listopada 2019 r., sygn. II FSK 3512/17) oraz orzecznictwie podatkowym (np. interpretacja indywidualna z 29 kwietnia 2020 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.89.2020.1.BG), zgodnie z którą w zakresie pośrednich kosztów uzyskania przychodów uprawnienie do ich potrącalności powstaje w dacie, pod którą dany wydatek jest ujmowany w księgach rachunkowych bez względu na rodzaj konta, na jakim dokonywany jest zapis, z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw lub biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

W ww. interpretacji organ wskazał, że chodzi tu o jakiekolwiek ujęcie kosztu w księgach rachunkowych, a nie tylko ujęcie go na kontach wynikowych (kosztowych).

Wnioskodawca wyjaśnia, że zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości Odpis jest ujmowany w jego księgach rachunkowych na kontach rozrachunkowych i kosztowych w tym samym miesiącu, tj. w miesiącu, w którym rozpoznaje odpowiadający mu przychód, czyli w Miesiącu Sprzedaży.

W związku z powyższym, w przypadku uznania Odpisu za koszt uzyskania przychodów inny niż bezpośrednio związany z przychodem - Podatnik ujmuje ten wydatek w swoich księgach rachunkowych w Miesiącu Sprzedaży, co oznacza, że zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy CIT, moment poniesienia kosztu uzyskania przychodów, w którym możliwe jest potrącenie przypada na Miesiąc Sprzedaży.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Z dniem 4 listopada 2022 r. weszła w życie ustawa z 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r. (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2243 ze zm., dalej: „ustawa o środkach nadzwyczajnych”).

Stosownie do art. 23 ust. 1-3 ustawy o środkach nadzwyczajnych:

W myśl natomiast art. 24 ust. 3 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t .j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodów. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodów odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodów.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

- bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód – potrącane na podstawie art. 15 ust. 4, ust. 4b-4c ustawy o CIT),

- inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie – potrącane na podstawie art. 15 ust. 4d-4e ustawy o CIT).

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 4 ustawy o CIT:

W myśl art. 15 ust. 4b ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:

W myśl art. 15 ust. 4e ustawy o CIT:

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji kosztu „bezpośredniego” oraz kosztu „pośredniego” – brak takiej definicji związany jest z nieokreślonością tych pojęć i brakiem stałych, niezmiennych kryteriów oceny wystąpienia bezpośredniego lub jedynie pośredniego związku takich kosztów z przychodami osoby prawnej w konkretnym przypadku. W efekcie, te same wydatki mogą być w danych warunkach bezpośrednimi, zaś w innych jedynie pośrednimi kosztami uzyskania przychodu. Ocena tej kwestii musi być więc dokonywana w każdym przypadku na tle określonej sytuacji, przy uwzględnieniu indywidualnych cech działalności podatnika, w warunkach której wydatki te są ponoszone. Przy czym, jeżeli określone wydatki można powiązać z osiąganiem konkretnego przychodu, to bez względu na możliwość jednoczesnego wywiedzenia pośredniego związku tych wydatków z ewentualnymi innymi przychodami, zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów ocenić należy w kontekście tego przychodu, z którym wydatki te są bezpośrednio związane.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru. Podobnie traktować należy wydatki na zakup materiałów i produktów, które można przypisać do konkretnego przychodu, a tym samym dokonać identyfikacji i konkretyzacji przychodu uzyskanego w następstwie poniesienia tego rodzaju wydatku.

Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, a więc takie, którym nie można przypisać konkretnego przychodu, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie, np. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną. Tego rodzaju koszty, chociaż niewątpliwie związane są z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami. Tym samym, nie jest możliwe ustalenie, w którym okresie bądź roku podatkowym wystąpi przychód uzasadniający potrącenie takich kosztów.

W praktyce przyjmuje się, że jeżeli dany wydatek odnosi się do konkretnego przychodu (przyczynia się bezpośrednio do powstania tego przychodu), to należy zaliczyć go do bezpośrednich kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast jeżeli koszt dotyczy szerszego spektrum aktywności gospodarczej przedsiębiorcy, ponoszony jest w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przyczynia się w sposób ogólny do osiąganych przez przedsiębiorcę przychodów i nie pozostaje w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami podatnika (tj. nie można ustalić w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nim przychód) to stanowi on koszt pośredni.

Ad. 1

Wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 dotyczą ustalenia, czy Odpis, którego wartość została obliczona na podstawie danych o sprzedaży energii elektrycznej zrealizowanej w Miesiącu Sprzedaży, Podatnik ma prawo potrącić jako koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym przekazał Odpis na Fundusz, tj. Miesiącu Zapłaty Odpisu, w części dotyczącej uzyskanej (zrealizowanej) od Spółki Obrotu zapłaty Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną w Miesiącu Rozliczeniowym.

Przepisy ustawy o środkach nadzwyczajnych w art. 23 stanowią, że odpisy na Fundusz przekazywane przez podmioty objęte tym obowiązkiem są powiązane z wolumenem sprzedaży energii elektrycznej w danym okresie. Wszelkie wartości przyjmowane do wyliczenia wysokości odpisu przyjmowane są na dzień, w którym doszło do sprzedaży energii elektrycznej.

Zgodnie z art. art. 24 ust. 3 ustawy o środkach nadzwyczajnych:

Mając powyższe na uwadze nie sposób zgodzić się z Wnioskodawcą, że w stosunku do Odpisu nie stosuje się zawartych w ww. przepisach Ustawy CIT, zasad dotyczących momentu potrącalności kosztów uzyskania przychodów. Na podstawie Ustawy o cenie prądu, wprowadzono bowiem odrębną zasadę momentu rozpoznania kosztu uzyskania przychodów, którą stosuje się do tylko Odpisu.

Z literalnego brzmienia art. 24 ust. 3 ustawy o środkach nadzwyczajnych, wynika, że odpisy na Fundusz przekazane na rachunek Funduszu stanowią dla tych podmiotów koszty uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wskazać należy, że wartość odpisów zależy od wyników w zakresie sprzedaży energii. Aby obliczyć wysokość odpisu sprzedaż musi być więc zrealizowana.

Z uwagi na powyższe nie można uznać, że odpisy na Fundusz nie wpływają na wysokość przychodów, tylko wysokość uprzednio osiągniętych przychodów ze sprzedaży stanowi podstawę do wyliczenia odpisów. Odpisy na Fundusz nie warunkują powstania przychodów. Obowiązek ich dokonywania wynika z przepisów ustawy o środkach nadzwyczajnych. W związku z powyższym są one powiązane z przychodem przedsiębiorcy w sposób pośredni.

Tym samym, koszty związane z przekazaniem Odpisu na rzecz Funduszu będą stanowiły pośredni koszt podatkowy, a zatem na mocy art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, powinny być potrącalne w dacie ich poniesienia.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, w zakresie ustalenia czy Odpis, którego wartość została obliczona na podstawie danych o sprzedaży energii elektrycznej zrealizowanej w Miesiącu Sprzedaży, Podatnik ma prawo potrącić jako koszt uzyskania przychodów w miesiącu, w którym przekazał Odpis na Fundusz, tj. Miesiącu Zapłaty Odpisu, w części dotyczącej uzyskanej (zrealizowanej) od Spółki Obrotu zapłaty Wynagrodzenia za energię elektryczną sprzedaną w Miesiącu Rozliczeniowym., należy uznać za nieprawidłowe.

Ad. 2

Wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 dotyczą ustalenia, czy Wnioskodawca może potrącić Odpis jako koszt podatkowy w okresie rozliczeniowym (miesiącu), w którym Odpis ujęto w księgach rachunkowych Spółki.

Jak już wcześniej wskazano, przepisy ustawy o środkach nadzwyczajnych w art. 23 stanowią, że odpisy na Fundusz przekazywane przez podmioty objęte tym obowiązkiem są powiązane z wolumenem sprzedaży energii elektrycznej w danym okresie. Wszelkie wartości przyjmowane do wyliczenia wysokości odpisu przyjmowane są na dzień, w którym doszło do sprzedaży energii elektrycznej.

W świetle powyższych przepisów wartość odpisów zależy od wyników w zakresie sprzedaży energii. Aby obliczyć wysokość odpisu sprzedaż musi być więc zrealizowana.

Z uwagi na powyższe nie można uznać, że Odpisy na Fundusz przyczyniają się bezpośrednio do powstania konkretnego przychodu/przychodów Wnioskodawcy ani z tytułu sprzedaży energii elektrycznej ani z tytułu otrzymanej rekompensaty. Można powiedzieć, że mamy czynienia z sytuacją odwrotną: to nie odpisy wpływają na wysokość przychodów, tylko wysokość uprzednio osiągniętych przychodów ze sprzedaży stanowi podstawę do wyliczenia odpisów. Odpisy na Fundusz nie warunkują powstania przychodów. Obowiązek ich dokonywania wynika z przepisów ustawy o środkach nadzwyczajnych. W związku z powyższym, nie stanowią one kosztów bezpośrednich. Są one powiązane z przychodem przedsiębiorcy w sposób pośredni.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia.

Za dzień poniesienia kosztu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy o CIT).

Podsumowując, koszty związane z przekazaniem Odpisu na rzecz Funduszu będą stanowiły pośredni koszt podatkowy, a zatem na mocy art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT, powinny być potrącalne w dacie ich poniesienia, tj. na dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku).

Biorąc powyższe pod uwagę stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca może potrącić Odpis jako koszt podatkowy w okresie rozliczeniowym (miesiącu), w którym Odpis ujęto w księgach rachunkowych Spółki, należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

W związku z uznaniem pytania oznaczonego we wniosku nr 1 za nieprawidłowe, odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku nr 2 i 3 stała się bezprzedmiotowa.

Dodatkowo wskazać należy, że w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 5 i 6 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).