Interpretacja indywidualna z dnia 17 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.19.2023.4.ICZ

Opodatkowanie czynności wykonywanych na podstawie umowy konsorcjum oraz prawo do odliczenia.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług, objęte pytaniami od nr 6 do nr 19, jest prawidłowe w zakresie pytania nr 6, 7, 11, 12, 13, 14, 16, 18, i 19 a nieprawidłowe w zakresie pytania nr 8, 15 i 17.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie m.in. podatku od towarów i usług, który dotyczy opodatkowania i dokumentowania czynności wykonywanych na podstawie Umowy Konsorcjum przez Lidera oraz pozostałych Członków Konsorcjum.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 marca 2023 r. (wpływ 13 marca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

M. Spółka Akcyjna (zwana dalej: „Wnioskodawcą” lub „Spółką”) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym na potrzeby tego podatku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka jest także objęta w Polsce nieograniczonym obowiązkiem podatkowym na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych.

Podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest świadczenie specjalistycznych usług (…).

W przyszłości Wnioskodawca zamierza zaangażować się w wykonanie Projektu budowlanego realizowanego przez podmiot trzeci (Zamawiający). Zamawiający zamierza zlecić wybranemu oferentowi wykonanie Robót budowlanych niezbędnych dla realizacji Projektu w drodze zamówienia publicznego. Projekt ten, z uwagi na jego istotny zakres rzeczowo-finansowy, nie będzie mógł zostać wykonany przez Wnioskodawcę samodzielnie i dlatego Wnioskodawca rozważa zawarcie Umowy Konsorcjum z innymi podmiotami specjalizującymi się w świadczeniu usług budowlanych. Uczestnicy (w tym Wnioskodawca) tak utworzonego Konsorcjum współdziałaliby w opracowaniu oferty na wykonanie usług budowlanych niezbędnych dla realizacji Projektu. W przypadku wyboru przez Zamawiającego oferty złożonej przez Konsorcjum i podpisania przez Konsorcjum stosownego kontraktu z Zamawiającym, Uczestnicy (w tym Wnioskodawca) Konsorcjum wspólnie wykonywaliby Roboty budowlane będące przedmiotem kontraktu z Zamawiającym.

Rozważana przez Wnioskodawcę Umowa Konsorcjum będzie regulować wzajemne prawa i obowiązki Uczestników Konsorcjum, zasady współpracy Stron tej Umowy na potrzeby realizacji Projektu, a także zasady rozliczeń pomiędzy Konsorcjum a Zamawiającym.

Konsorcjum, do którego zamierza przystąpić Wnioskodawca poprzez podpisanie rozważanej Umowy Konsorcjum, będzie miało charakter tzw. konsorcjum finansowego. Wynikać to będzie z postanowień rozważanej Umowy Konsorcjum, zgodnie z którymi każda ze Stron Umowy Konsorcjum uczestniczyć będzie we wszystkich prawach i obowiązkach wynikających z Umowy Konsorcjum i Kontraktu zawartego z Zamawiającym, zwłaszcza w zyskach i stratach, zabezpieczeniach finansowych, odpowiedzialności, gwarancjach, ubezpieczeniach w przewidzianej w Umowie Konsorcjum proporcji (wyrażonej procentowo). Jednocześnie każda ze Stron Umowy Konsorcjum będzie względem Zamawiającego odpowiedzialna solidarnie za wykonanie Robót będących przedmiotem Kontraktu z Zamawiającym.

Umowa Konsorcjum wyraźnie będzie wskazywać, że będzie ona zawarta wyłącznie na potrzeby tymczasowej współpracy Stron tej Umowy i wyłącznie w celu realizacji Projektu, a także że współpraca w ramach Umowy Konsorcjum nie będzie mieć charakteru spółki cywilnej w rozumieniu art. 860 i następne Kodeksu Cywilnego.

Umowa Konsorcjum będzie przewidywać, że Wnioskodawca będzie pełnił funkcję Lidera Konsorcjum. Wszyscy Uczestnicy Konsorcjum, w tym Wnioskodawca, będą czynnymipodatnikami podatku od towarów i usług, zarejestrowanymi dla celów tego podatku na terytorium Polski. Wszyscy Uczestnicy Konsorcjum, w tym Wnioskodawca, będą podmiotami objętymi nieograniczonym obowiązkiem podatkowym na terytorium Polski - w rozumieniu podatku dochodowego od osób prawnych.

W celu realizacji i nadzoru nad realizacją Kontraktu zostanie powołany Komitet Wykonawczy, który będzie sprawował wyłączny zarząd nad sprawami Konsorcjum, co wykluczać będzie bezpośrednie zarządzanie tymi sprawami przez Strony.

Komitet Wykonawczy będzie organem wykonawczym Konsorcjum, który będzie podejmował decyzje w sprawach dotyczących wykonania Kontraktu, zarządzał terenem budowy, organizował Roboty i sprawował bezpośredni nadzór nad ich realizacją, czyniąc to z najwyższą starannością i zgodnie z wytycznymi określonymi przez Strony.

Komitet Wykonawczy będzie prowadził sprawy Konsorcjum i reprezentować je, z zastrzeżeniem funkcji przypisanych Liderowi.

Każda za Stron powoła po jednym członku do Komitetu Wykonawczego. Członek wskazany przez Lidera będzie Przewodniczącym Komitetu Wykonawczego.

W szczególności Komitet Wykonawczy będzie uprawniony i zobowiązany do:

- zarządzania i nadzorowania należytego wykonywania Robót oraz innych zadań powierzonych Stronom, przy dołożeniu wszelkich starań w celu zapewnienia realizacji, bezpieczeństwa i odpowiedniej jakości tych Robót,

- reprezentowania Konsorcjum w kontaktach z kontrahentami Konsorcjum; przy czym w kontaktach z Zamawiającymi Konsorcjum będzie reprezentował Lider,

- sporządzania budżetów finansowych, zestawień dotyczących źródeł finansowania oraz kosztów.

- Koszt działania Komitetu Wykonawczego, w zakresie ujętym w ofercie na realizację Projektu składanej przez Konsorcjum Zamawiającemu, będzie obciążał budżet Konsorcjum i będzie jednym z elementów kosztów ogólnych Projektu.

Zgodnie z założeniami, każdy Uczestnik Konsorcjum, który poniesie ww. koszty będzie je przenosił na Konsorcjum poprzez wystawianie not obciążeniowych.

- Do zawarcia w imieniu Konsorcjum Kontraktu z Zamawiającym, uprawniony będzie Lider Konsorcjum a wszyscy Uczestnicy Konsorcjum udzielą mu pełnomocnictwa do reprezentowania Konsorcjum (w tym Stron) w odniesieniu do Projektu.

Pełnomocnictwo będzie dotyczyło w szczególności:

- dokonywania rozliczeń wszelkich płatności w ramach Kontraktu w szczególności wystawiania faktur oraz przyjmowania należności (wynagrodzenia) od Zamawiającego należnego Konsorcjum na podstawie Kontraktu.

- zawierania w imieniu Konsorcjum umów z podwykonawcami, dostawcami, usługodawcami, zatwierdzonymi uprzednio przez Komitet Wykonawczy, chyba że Strony postanowią inaczej.

Lider zobowiązany będzie do zapewnienia obsługi finansowo-księgowej (w tym prowadzenia rachunkowości oraz rozliczeń Konsorcjum) w celu należytej realizacji Projektu.

Faktury z tytułu wszelkich płatności należnych Konsorcjum za wykonanie Robót oraz innych zadań powierzonych Konsorcjum przez Zamawiającego będą wystawiane i dostarczane Zamawiającemu przez Lidera (faktury wystawianie przez Lidera wykazywać będą pełną wartość przychodu za Roboty wykonane przez Konsorcjum). W przypadku zamówienia przez Konsorcjum towarów lub usług u osób trzecich (np. podwykonawców, dostawców lub Stron działających jako podwykonawcy), faktury za takie towary lub usługi, co do zasady, będą wystawiane na Lidera, chyba że Strony uzgodnią inaczej. Przy czym ze względu na wysoką wartość kontraktów, jakie będą zawierane przez Konsorcjum, Wnioskodawca, jako Lider Konsorcjum, może nie być w stanie ponosić ekonomicznego ciężaru związanego ze wskazanym wyżej zamawianiem przez Konsorcjum towarów lub usług u osób trzecich.

W związku z tym Strony Konsorcjum rozważają przyjęcie następujących modeli rozliczeń z podwykonawcami/dostawcami:

1. w przypadku, gdy umowy będą zawierane z ww. podmiotami przez Konsorcjum, wówczas umowy te będą zawierać zapisy zobowiązujące podwykonawcę/dostawcę do wystawiania dwóch faktur za realizację przedmiotu umowy osobno na Lidera oraz na innego Uczestnika Konsorcjum - w proporcji wynikającej z umowy Konsorcjum. W rezultacie każda ze Stron Konsorcjum będzie regulowała swoje zobowiązanie w ww. zakresie. Uczestnik Konsorcjum inny niż Lider będzie przenosił poniesione przez siebie wydatki na Lidera w drodze refaktury. Następnie przedmiotowe wydatki będą rozliczane przez Lidera w ramach Konsorcjum - stosownie do wysokości udziału Stron w Konsorcjum;

2. Lider upoważni innego Uczestnika Konsorcjum do zakupu towarów lub usług u podwykonawców/dostawców w imieniu własnym ale na rachunek Lidera. W rezultacie Uczestnik Konsorcjum będzie samodzielnie regulował na rzecz osób trzecich zobowiązania wynikające z realizacji swoich obowiązków w ramach Projektu. Faktury dokumentujące przedmiotowe zakupy będą wystawiane na tego Uczestnika Konsorcjum, który następnie będzie przenosił koszt ww. towarów/usług, w drodze refaktury, na Lidera działającego w imieniu Konsorcjum. Następnie koszty te będą rozliczane przez Lidera w ramach Umowy, stosownie do wysokości udziału Stron w Konsorcjum.

Komitet Wykonawczy, w oparciu o dane finansowe przekazane przez Lidera, będzie sporządzał „Miesięczne Rozliczenia Wyniku Konsorcjum”, tj. porównanie rachunku wyników Konsorcjum wraz z późniejszymi zmianami z budżetem Kontraktu oraz projekcję rachunku cashflow.

Strony Konsorcjum będą dokonywać księgowań wyniku Konsorcjum w swoich księgach rachunkowych w oparciu o Miesięczne Rozliczenie Wyniku Konsorcjum z uwzględnieniem swojego udziału w Konsorcjum. Komitet Wykonawczy wraz z Miesięcznym Rozliczeniem Wyniku Konsorcjum będzie przekazywał Stronom Konsorcjum szczegółowe informacje odnośnie do transakcji składających się na poszczególne pozycje ujęte w Miesięcznym Rozliczeniu Wyniku Konsorcjum.

Ponoszone przez członków Konsorcjum koszty ogólne/własne będą uwzględniane w wyniku Konsorcjum na bieżąco, tj. w sporządzanych przez Komitet Wykonawczy Miesięcznych Rozliczeniach Wyniku Konsorcjum, w oparciu o które strony Konsorcjum będą rozpoznawać koszty podatkowe stosownie do wysokości swojego udziału w Konsorcjum. Dla uproszczenia zostanie sporządzone stosowne porozumienie, w którym zostaną wydzielone kategorie ww. kosztów oraz ich szacunkowy próg.

Ewentualne przepływy pieniężne również będą realizowane na bieżąco, z częstotliwością uzależnioną od wpływu środków od Zamawiającego. O ile będzie to wymagane lub korzystne z punktu widzenia celu Konsorcjum albo z punktu widzenia efektywnej realizacji przez Konsorcjum obowiązków wynikających z Umowy Konsorcjum, każda ze Stron może dodatkowo świadczyć usługi na rzecz drugiej Strony, jak również na rzecz Konsorcjum. Szczegółowy zakres świadczenia takich usług Strony każdorazowo określą poprzez podjęcie odpowiedniej uchwały Komitetu Wykonawczego (Komitet Wykonawczy wezwie wybrane podmioty zewnętrzne oraz Strony do złożenia ofert na określony zakres robót, usług bądź dostaw - o wyborze konkretnego wykonawcy zdecyduje wynik procedury przetargowej, z zachowaniem zasady pierwszeństwa każdej ze Stron tylko w przypadku, gdy Strona ta będzie zdolna do wykonania takiego zakresu robót przy użyciu swoich zasobów i własnej organizacji.).

Strona, której zostanie powierzone wykonanie Robót będzie podlegała zasadom obowiązującym wszystkich podwykonawców i zgodnie z nimi będzie rozliczana, tj. będzie wystawiać faktury na Lidera. Przyjęcie przez Stronę zamówienia nie będzie miało wpływu na wielkość jej udziału w Konsorcjum. W przypadku, gdy w charakterze podwykonawcy występować będzie Lider Konsorcjum, wówczas przysługujące mu z tego tytułu wynagrodzenie uwzględnione zostanie w fakturze wystawianej na rzecz Zamawiającego. Przedmiotowe wydatki będą uwzględniane na bieżąco w wyniku Konsorcjum, tj. w sporządzanych przez Komitet Wykonawczy Miesięcznych Rozliczeniach Wyniku Konsorcjum w oparciu o które strony Konsorcjum będą je rozpoznawać stosownie do wysokości swojego udziału w Konsorcjum.

Strona działająca w takim przypadku jako podwykonawca Konsorcjum będzie wyłącznie odpowiedzialna za jakość i terminowość wykonania zleconej jej części Robót, a także poniesie wszelkie ryzyka związane z wyceną danej części Robót - w tym przypadku zasada odpowiedzialności wynikającą z udziału poszczególnych Stron w Umowie Konsorcjum zostanie wyłączona.

Po wykonaniu przedmiotu Kontraktu (tj. po podpisaniu przez Zamawiającego protokołu odbioru końcowego i usunięciu przez Konsorcjum wad oraz zaległych prac zgodnie z wykazem stanowiącym załącznik do protokołu odbioru końcowego), wykonaniu innych zadań powierzonych Stronom przez Zamawiającego oraz po dokonaniu następujących czynności:

a.rozliczeniu i pokryciu wszelkich kosztów wynikających z wykonania Kontraktu, jak również innych zadań powierzonych Stronom przez Zamawiającego lub z nim związanych;

b.zapewnieniu odpowiednich rezerw (kaucji) na wszelkie roszczenia wniesione przeciwko Konsorcjum lub zasadnie przewidywane przez Konsorcjum oraz ustaleniu zasad zarządzania nimi;

c.zapewnieniu rezerw (kaucji) na wszelkie płatności warunkowe, które uznać należy za stosowne oraz ustaleniu zasad zarządzania nimi;

d.zapewnieniu rezerw (kaucji) na obsługę gwarancyjną Kontraktu oraz ustaleniu zasad zarządzania nimi;

e.spłacie wszelkich zaliczek wypłaconych przez bank i/lub Strony;

f.rozliczeniu i pokryciu wszelkich płatności i kosztów wynikających z wykonania usług świadczonych przez Stronę na rzecz drugiej Strony lub Konsorcjum;

Strony dokonają tymczasowego rozliczenia Konsorcjum w następstwie czego wszelkie środki pieniężne pozostałe po dokonaniu rozliczenia zostaną podzielone pomiędzy Strony zgodnie z Proporcją Udziałów Stron w Konsorcjum, a jeżeli Konsorcjum poniesie jakąkolwiek stratę w wyniku wykonania Kontraktu i Robót oraz innych zadań powierzonych Stronom przez Zamawiającego, Strony będą zobowiązane do pokrycia takich strat proporcjonalnie do Proporcji Udziałów w Konsorcjum.

Omawiane rozliczenie dokonane zostanie w drodze wystawienia not (obciążeniowych lub uznaniowych) przez Uczestników Konsorcjum. Ostateczne rozliczenie Konsorcjum nastąpi po ziszczeniu się przesłanek do zakończenia obowiązywania Umowy Konsorcjum. Jeżeli w okresie pomiędzy tymczasowym rozliczeniem Konsorcjum, a ostatecznym rozliczeniem Konsorcjum wystąpią niedobory środków finansowych na pokrycie zobowiązań Konsorcjum wynikających z Kontraktu, Strony będą zobowiązane do uzupełnienia środków finansowych zgodnie z Proporcją Udziałów.

Lider odpowiadał będzie za prowadzenie ksiąg rachunkowych Konsorcjum oraz będzie co miesiąc sporządzać i przedstawiać Uczestnikom Konsorcjum podatkowe rozliczenie wyniku Konsorcjum.

Pismem z 9 marca 2023 r. uzupełnili Państwo opis zdarzenia przyszłego w następujący sposób :

- Z opisu sprawy wynika, że w ramach Umowy Konsorcjum będą Państwo (Lider oraz Uczestnicy) nabywać towary i usługi wykorzystywane w związku z realizacją Projektu budowalnego, zatem należy wyjaśnić do jakich czynności będą wykorzystywane nabyte towary i usługi, tzn. czy do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych od podatku od towarów i usług, niepodlegających opodatkowaniu?

Nabywane w ramach Umowy Konsorcjum towary i usługi w celu realizacji Projektu budowlanego na rzecz Zamawiającego będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

- Czy „Przychód", o którym mowa w pytaniu nr 15 - należy rozumieć jako wynagrodzenie będące zyskiem wypracowanym przez Konsorcjum?

Przez „przychód" o którym mowa w pytaniu nr 15 należy rozumieć wynagrodzenie należne Wnioskodawcy za usługi świadczone przez Wnioskodawcę działającego w charakterze podwykonawcy na rzecz Konsorcjum. Tym samym przedmiotowy „przychód” stanowi po stronie Konsorcjum, w tym także Wnioskodawcy - według jego udziału w Konsorcjum, koszt Projektu budowlanego.

- Czy wskazany w opisie sprawy podział „Przychodów” będzie lub nie będzie stanowił odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług pomiędzy Uczestnikami Konsorcjum?

Wskazany w opisie sprawy podział „Przychodów” nie będzie stanowił odpłatności z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy Uczestnikami Konsorcjum. Planowane Konsorcjum będzie miało charakter tzw. konsorcjum finansowego, w ramach którego każda ze Stron uczestniczyć będzie we wszystkich prawach i obowiązkach wynikających z Umowy Konsorcjum i Kontraktu zawartego z Zamawiającym, zwłaszcza w zyskach i stratach, zabezpieczeniach finansowych, odpowiedzialności, gwarancjach, ubezpieczeniach w przewidzianej w Umowie Konsorcjum proporcji (wyrażonej procentowo). Jednocześnie każda ze Stron Umowy Konsorcjum będzie względem Zamawiającego odpowiedzialna solidarnie za wykonanie Robót będących przedmiotem Kontraktu z Zamawiającym.

W rezultacie Wnioskodawca oraz pozostali Uczestnicy Konsorcjum nie będą wykonywać na swoją rzecz żadnych czynności, lecz wspólnie będą realizować Projekt na rzecz Zamawiającego. Tym samym podział „przychodów” z realizacji Projektu nie będzie stanowić dla Spółki oraz pozostałych Uczestników Konsorcjum odpłatności z tytułu świadczenia usług czy dostawy towarów.

- Do pytań nr 9, 10, 11, 16 - jakiego rodzaju będą to koszty i czy nabyte koszty przez Państwa będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych związanych z realizacją Projektu budowalnego?

Katalog kosztów, o których mowa w pytaniach oznaczonych we wniosku nr 9,10,11, 16 obejmuje koszty związane z nabywaniem materiałów, usług oraz robót budowlanych niezbędnych w celu realizacji Projektu budowlanego na rzecz Zamawiającego.

Wskazane wyżej koszty będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych związanych z realizacją Projektu budowlanego.

- Do pytania nr 17 i nr 18 - czy poniesione przez Uczestników tzw. „koszty Ogólne” będą związane wyłącznie z wykonywaniem Projektu budowlanego i czy Państwo będą wypłacać należności za poniesione koszty Uczestnikom przed uzyskaniem wynagrodzenia od Zamawiającego?

Koszty ogólne, o których mowa w pytaniu nr 17 i 18 będą związane wyłącznie z wykonywaniem Projektu budowlanego na rzecz Zamawiającego. Spółka, jako Lider Konsorcjum, może wypłacać pozostałym Uczestnikom należności za ww. koszty także przed uzyskaniem wynagrodzenia od Zamawiającego.

- Czy Członkowie Konsorcjum otrzymali interpretacje indywidualne w zakresie objętym wnioskiem, jeżeli tak to proszę wskazać sygnatury spraw?

Członkowie Konsorcjum nie otrzymali interpretacji indywidualnych w zakresie objętym wnioskiem.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone jak we wniosku)

6) Czy z punktu widzenia przepisów Ustawy o VAT, cały obrót wynikający z faktur wystawianych przez Lidera na Zamawiającego, z tytułu Robót wykonywanych przez Konsorcjum na podstawie Kontraktu, powinien stanowić podstawę opodatkowania podatkiem VAT wyłącznie u Wnioskodawcy działającego jako Lider Konsorcjum? Czy dotyczyć to będzie również zaliczek otrzymywanych od Zamawiającego zgodnie z Kontraktem?

7) Czy dokonywane między Wnioskodawcą działającym w charakterze Lidera a pozostałymi Uczestnikami Konsorcjum rozliczenie wyniku konsorcjum (wewnętrzne rozliczenia Konsorcjum) pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT, a co za tym idzie, powinno być udokumentowane w drodze wystawienia not uznaniowych/obciążeniowych?

8) Czy rozliczenie otrzymanej od Zamawiającego zaliczki na poczet realizacji Kontraktu pomiędzy Uczestnikami Konsorcjum podlegać będzie opodatkowaniu VAT, a co za tym idzie czy przekazanie przez Wnioskodawcę działającego jako Lider Konsorcjum ww. zaliczki pozostałym Uczestnikom Konsorcjum powinno być dokumentowane w drodze wystawienia faktur VAT?

9) Czy w przypadku, gdy koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum udokumentowane zostaną fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum, to czy wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z ww. faktury?

10)Czy w przypadku, gdy koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum udokumentowane zostaną fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT odrębnie na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum oraz na rzecz innego Uczestnika Konsorcjum w proporcji wynikającej z Umowy Konsorcjum, to czy wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z ww. faktury?

11)Czy w przypadku, gdy Uczestnik Konsorcjum poniesie koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum, zaś poniesienie tego kosztu udokumentowane będzie fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną na rzecz Uczestnika Konsorcjum przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT, a następnie Uczestnik Konsorcjum obciąży tymi kosztami Wnioskodawcę jako Lidera Konsorcjum poprzez wystawienie na jego rzecz czystej refaktury z wykazanym należnym podatkiem VAT (czyli dokona odsprzedaży uprzednio zakupionych towarów i usług), to czy wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Uczestnika Konsorcjum?

12)Czy w przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Wnioskodawcy, będącemu Liderem Konsorcjum, zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), to wykonywane na tej podstawie Roboty będą stanowić po stronie Wnioskodawcy czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT?

13)W jaki sposób Wnioskodawca, działając jako podwykonawca, powinien udokumentować należne mu wynagrodzenie z tytułu wykonania zlecenia na realizację danej części Robót na rzecz Konsorcjum? Czy prawidłowym będzie uwzględnienie przysługującego Wnioskodawcy z tego tytułu wynagrodzenia w fakturze wystawianej na rzecz Zamawiającego?

14)Czy w przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Wnioskodawcy, będącemu Liderem Konsorcjum, zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy zakupie towarów i usług wykorzystywanych do wykonania zleconej Wnioskodawcy danej części Robót?

15)W jaki sposób przychód uzyskany w związku z realizacją prac przez Wnioskodawcę działającego w charakterze podwykonawcy, stanowiący jednocześnie po stronie Konsorcjum koszt Projektu, należy uwzględnić w ramach rozliczenia Konsorcjum? Czy przedmiotowy przychód powinien zostać przeniesiony na pozostałych Uczestników Konsorcjum, według wynikającej z Umowy Konsorcjum proporcji udziałów, w drodze not obciążeniowych?

16)Czy w przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego przypadku, w którym Konsorcjum udzieli innemu niż Lider Uczestnikowi Konsorcjum zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), co zostanie udokumentowane wystawioną na Wnioskodawcę, jako Lidera Konsorcjum, fakturą VAT z wykazanym podatkiem należnym,

Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Uczestnika Konsorcjum (działającego w charakterze podwykonawcy)?

17)Czy obciążanie przez Uczestnika Konsorcjum Wnioskodawcy jako Lidera kosztami ogólnym np. utrzymanie zaplecza, pracowników, sprzętu itp. ustalonymi pomiędzy członkami Konsorcjum według cennika powinno być dokonane w drodze wystawienia faktury VAT na Wnioskodawcę jako Lidera, a co za tym idzie, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z takiej faktury?

18)Czy koszty działania Komitetu Wykonawczego, które będą obciążać budżet Konsorcjum i będą jednym z elementów kosztów ogólnych Projektu powinny być przenoszone przez Uczestników Konsorcjum na Wnioskodawcę jako Lidera poprzez wystawianie faktur VAT, a co za tym idzie, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tego tytułu?

19)W przypadku gdy Wnioskodawcy jako Liderowi Konsorcjum przysługiwać będzie wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji Lidera, to czy przedmiotowe wynagrodzenie podlegać będzie opodatkowaniu VAT, a co za tym idzie powinno być dokumentowane poprzez wystawiane przez Wnioskodawcę faktur VAT na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum?

Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług

Ad. 6)

W opinii Wnioskodawcy, z punktu widzenia przepisów ustawy o VAT, cały obrót wynikający z faktur wystawianych przez Spółkę jako Lidera na Zamawiającego, z tytułu Robót wykonywanych przez Konsorcjum na podstawie Kontraktu, powinien stanowić podstawę opodatkowania podatkiem VAT wyłącznie u Wnioskodawcy, działającego jako Lider Konsorcjum. Powyższe dotyczyć będzie również zaliczek otrzymywanych od Zamawiającego zgodnie z Kontraktem.

Uzasadnienie

Na wstępie Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż rozważana Umowa Konsorcjum wyraźnie będzie wskazywać, że będzie ona zawarta wyłącznie na potrzeby tymczasowej współpracy Stron tej Umowy i wyłącznie w celu realizacji Projektu, a także że współpraca w ramach Umowy Konsorcjum nie będzie mieć charakteru spółki cywilnej w rozumieniu art. 860 i następne Kodeksu Cywilnego.

Powyższe prowadzi zatem do wniosku, że na gruncie przepisów o VAT planowane Konsorcjum nie będzie odrębnym podmiotem gospodarczym i jako takie nie będzie posiadało przykładowo zdolności do zaciągania zobowiązań. Spółka oraz pozostałe podmioty tworzące Konsorcjum pozostaną cały czas od siebie niezależne i będą jedynie współpracować dla realizacji celu, dla którego powołały Konsorcjum.

W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, wyraźne wyłączenie charakteru prawnego spółki cywilnej skutkuje tym, że Konsorcjum nie powinno być uznawane za podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT. Podatnikami takimi będą Strony Umowy Konsorcjum.

Jednocześnie, jak wynika z postanowień rozważanej Umowy Konsorcjum, planowane Konsorcjum, będzie miało charakter tzw. konsorcjum finansowego, w ramach którego Spółka jako Lider będzie uprawniona do zawarcia w imieniu Konsorcjum Kontraktu z Zamawiającym, a pozostali Uczestnicy Konsorcjum udzielą jej pełnomocnictwa do reprezentowania Konsorcjum (w tym Stron) w odniesieniu do Projektu. W rezultacie faktury z tytułu wszelkich płatności należnych Konsorcjum za wykonanie Robót oraz innych zadań powierzonych Konsorcjum przez Zamawiającego będą wystawiane i dostarczane Zamawiającemu przez Spółkę jako Lidera (przedmiotowe faktury wykazywać będą pełną wartość przychodu za Roboty wykonane przez Konsorcjum).

Zgodnie natomiast z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32. art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy zasadnym jest uznanie, iż cały obrót wynikający z faktur wystawianych przez Spółkę na Zamawiającego z tytułu Robót wykonywanych przez Konsorcjum na podstawie Kontraktu, powinien stanowić podstawę opodatkowania podatkiem VAT wyłącznie u Wnioskodawcy, działającego jako Lidera Konsorcjum.

Powyższe dotyczyć będzie również zaliczek otrzymywanych od Zamawiającego zgodnie z Kontraktem. W myśl bowiem z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Zatem otrzymanie zaliczki od Zamawiającego skutkować będzie koniecznością rozpoznania obowiązku podatkowego z tego tytułu oraz wystawienia przez Wnioskodawcę faktury dokumentującej ten fakt (art 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Ad. 7)

Zdaniem Spółki dokonywane między Wnioskodawcą działającym w charakterze Lidera a pozostałymi Uczestnikami Konsorcjum rozliczenie wyniku konsorcjum (wewnętrzne rozliczenia Konsorcjum) pozostają poza zakresem opodatkowania VAT, a co za tym idzie powinny być dokumentowane w drodze wystawienia not uznaniowych/obciążeniowych.

Uzasadnienie

Co do zasady opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Zgodne natomiast z ugruntowaną praktyką zarówno sądów administracyjnych, jak i organów podatkowych w odniesieniu do wewnętrznych rozliczeń w ramach konsorcjum, za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, uważane mogą być tylko takie relacje, w których:

-istnieje jakiś związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne.

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego

W konsekwencji podział przychodów i kosztów Konsorcjum związany z rozliczeniami finansowymi dokonywanymi przez Lidera pomiędzy konsorcjantów stosownie do wielkości ich udziałów, nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług i me powinien podlegać podatkowi VAT. Jak wskazał NSA z wyroku z dnia 12.08.2015 r. (sygn. akt I FSK 1373/14) określony w umowie podział wszystkich wydatków i uzyskanych przychodów dokonywany przez Lidera Konsorcjum nie może zostać uznany za odsprzedaż usług przez jeden podmiot innym podmiotom wchodzącym w skład Konsorcjum, gdy jego partnerzy w ogóle nie korzystają z tak wykonywanych usług, nie są ich usługobiorcami, a wręcz odwrotnie, występują zbiorowo w charakterze usługodawców, których reprezentuje Lider. Rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia, jeśli nie towarzyszy im świadczenie usługi, nie mogą być bowiem same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Skoro z przyjętego w tej sprawie stanu faktycznego wynika, że Lider Konsorcjum nie działa wyłącznic we własnym imieniu, lecz w ramach zawartego porozumienia i nie odsprzedawał usług na rzecz Partnerów, lecz obciążał pozostałe podmioty częścią kosztów i przekazywał im przychód, to nie może być mowy o jakimkolwiek transferze, czy refakturowaniu usług świadczonych na rzecz Zamawiającego”.

Podobnie NSA wypowiedział się w wyrokach: z dnia 25.06.2014 r. (sygn. akt I FSK 1072/13), z dnia 29.02.2012 r. (sygn. akt I FSK 562/11), z dnia 12.06.2013 r. (sygn. akt I FSK 1128/12). Z dnia 10.10.2014 r. (sygn. akt I FSK 1418/13) oraz z dnia 6.04.2018 r. (sygn. akt I FSK 961/16).

Powyższe stanowisko sądów administracyjnych akceptowane jest również przez organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji z dnia 01.06.2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.83.2021.3.AS) Dyrektor KIS wskazał 4...) okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz partnera konsorcjum. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek "rozdziału” przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum me pozostaje dłużnikiem partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobowiązany został jego lider (por. wyrok NSA z dnia 10 października 2014 r., sygn. akt I FSK 1418/13). (...) skoro w analizowanym przypadku transfer części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie będzie stanowił odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług pomiędzy konsorcjantami, to rozliczenia będące podziałem zysku pomiędzy konsorcjantami stanowiące transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, nie będą stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust 1 ustawy, jak również świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji. czynności, których dotyczy pytanie oznaczone we wniosku nr 4. tj. rozliczenia będące podziałem zysku pomiędzy konsorcjantami nieodnoszące się do żadnych wykonanych przez Wnioskodawcę oraz Partnera usług, a stanowiące jedyne transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową.”

Analogiczne stanowisko, odnosząc się również do innych czynności podlegających VAT w relacjach między konsorcjantami, wyraził organ w wydanej na wspólny wniosek konsorcjantów interpretacji z dnia 07.04.2021 r. (sygn. 0114-KDłP4-1.4012.82.2021.1 RMA).

W świetle powyższego, biorąc pod uwagę fakt, iż Konsorcjum, do którego zamierza przystąpić Wnioskodawca będzie miało charakter tzw. konsorcjum finansowego, w ramach którego.:

a. każda ze Stron Umowy Konsorcjum uczestniczyć będzie we wszystkich prawach obowiązkach wynikających z Umowy Konsorcjum i Kontraktu zawartego z Zamawiającym, zwłaszcza w zyskach i stratach, zabezpieczeniach finansowych, odpowiedzialności, gwarancjach, ubezpieczeniach w przewidzianej w Umowie Konsorcjum proporcji (wyrażonej procentowo),

b. każda ze Stron Umowy Konsorcjum będzie względem Zamawiającego odpowiedzialna solidarnie za wykonanie Robót będących przedmiotem Kontraktu z Zamawiającym.

c. do zawarcia w imieniu Konsorcjum Kontraktu z Zamawiającym, uprawniony będzie

Wnioskodawca jako Lider Konsorcjum a wszyscy Uczestnicy Konsorcjum udzielą mu pełnomocnictwa do reprezentowania Konsorcjum w odniesieniu do Projektu (pełnomocnictwo będzie dotyczyło w szczególności dokonywania rozliczeń wszelkich płatności w ramach Kontraktu w szczególności wystawiania faktur oraz przyjmowania należność od Zamawiającego należnego Konsorcjum na podstawie Kontraktu, a także zawierania w imieniu Konsorcjum umów z podwykonawcami, dostawcami, usługodawcami).

■ zasadnym jest uznanie, że Spółka oraz pozostali Uczestnicy Konsorcjum nie będą wykonywać na swoją rzecz żadnych czynności podlegających opodatkowaniu VAT, lecz wspólne będą realizować Projekt na rzecz Zamawiającego. Nie sposób zatem przyjąć, że podział przychodów/kosztów z realizacji Projektu stanowić będzie dla Spółki oraz pozostałych Uczestników Konsorcjum wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług czy dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym, podział przychodów/kosztów z realizacji Projektu na rzecz Zamawiającego powinien być, w ocenie Wnioskodawcy, dokumentowany notą Księgową, a nie fakturą VAT.

Reasumując, w ocenie Spółki, dokonywane między Wnioskodawcą działającym w charakterze Lidera a pozostałymi Uczestnikami Konsorcjum rozliczenie wyniku konsorcjum (wewnętrzne rozliczenia Konsorcjum) pozostają poza zakresem opodatkowania VAT, a co za tym idzie powinny być dokumentowane w drodze wystawienia not księgowych (uznaniowych/obciążeniowych).

Ad. 8)

W ocenie Wnioskodawcy, rozliczenie otrzymanej od Zamawiającego zaliczki na poczet realizacji Kontraktu pomiędzy Uczestnikami Konsorcjum nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT. W konsekwencji przekazanie przez Wnioskodawcę działającego jako Lider Konsorcjum ww. zaliczki pozostałym Uczestnikom Konsorcjum nie powinno być dokumentowane w drodze wystawienia faktury VAT. Tym samym, w przypadku otrzymania takiej faktury. Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Uzasadnienie

W pierwszej kolejności Wnioskodawca pragnie wskazać, że otrzymanie przez podatnika części należności na poczet przyszłego świadczenia nie jest samodzielnym zdarzeniem opodatkowanym. Nie ulega wątpliwości, że pomiędzy otrzymaniem przez podatnika tej należności a czynnością opodatkowaną (dostawą towarów lub wykonaniem usługi) musi istnieć bezpośredni związek. Jak natomiast wynika z ugruntowanej praktyki organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, aby zapłatę na poczet przyszłej dostawy towarów lub świadczenia usług uznać za zaliczkę podlegającą opodatkowaniu VAT, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

-zapłata musi zostać dokonana na poczet konkretnego świadczenia i musi stanowić wynagrodzenie za to świadczenie,

-konkretyzacja przyszłego świadczenia powinna być wystarczająco dokładna dla określenia zasad jego opodatkowania (w szczególności powinna być możliwa do określenia treść świadczenia), oraz

-w momencie zapłaty zaliczki, strony nie powinny mieć intencji zmiany świadczenia w przyszłości (tak np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 10.03.2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.831.2019.2.JM).

W kwestii warunków uznania wcześniejszej zapłaty za zaliczkę skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w VAT, wypowiedział się również TSUE w sprawach C-419/02 oraz C-255/02, podkreślając, ze z zaliczką opodatkowaną VAT mamy do czynienia jedynie wówczas, gdy wszystkie elementy przyszłej dostawy czy usługi są znane już w chwili zapłaty zaliczki. Analogiczne stanowiska zajmują polskie sądy administracyjne (np. wyrok NSA z 5.05.2015 r., sygn. akt l FSK 231/14).

W świetle powyższego zauważyć należy, iż jak to zostało wskazane w odpowiedzi na pytanie ósme, w ramach planowanego Konsorcjum Spółka oraz pozostali Uczestnicy Konsorcjum nie będą wykonywać na swoją rzecz żadnych czynności podlegających opodatkowaniu VAT, lecz wspólnie będą realizować Projekt na rzecz Zamawiającego. Nie można zatem przyjąć, że podział przez Spółkę zaliczki otrzymanej od Zamawiającego stanowi zapłatę na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum na poczet przyszłych usług czy dostaw realizowanych przez nich na rzecz Spółki.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, rozliczenie otrzymanej od Zamawiającego zaliczki na poczet realizacji Kontraktu pomiędzy Uczestnikami Konsorcjum nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT, a co za tym idzie przekazanie przez Wnioskodawcę działającego jako Lider Konsorcjum ww. zaliczki pozostałym Uczestnikom Konsorcjum powinno zostać udokumentowane według zasad przyjętych z Konsorcjantami. np. w drodze wystawienia not obciążeniowych. W przypadku natomiast, gdyby Uczestnicy Konsorcjum wystawili na Spółkę jako Lidera faktury VAT, wówczas Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z takich faktur.

Ad. 9)

W przypadku, gdy koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum udokumentowane zostaną fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum. Wnioskodawcy jako Liderowi Konsorcjum będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z ww. faktury.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust 4. art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego przepisu wynika zatem, że podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, jeżeli są one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie obowiązku podatkowego). Należy przy tym zauważyć, że związek nabytych towarów i usług, których dotyczy podatek naliczony, z czynnościami opodatkowanymi może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy nabywane towary (usługi) służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast o związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania podatnika, a więc w sposób pośredni są związane z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami.

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, w podstawowym modelu rozliczeń Wnioskodawca jako Lider Konsorcjum dokonywać będzie wszelkich rozliczeń z podmiotami trzecimi w imieniu Konsorcjum, w szczególności nabywać będzie w imieniu Konsorcjum towary i usługi służące realizacji Projektu na rzecz Zamawiającego. Niewątpliwie zatem, ponoszone przez Spółkę z tego tytułu wydatki będą pozostawały w związku z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Wnioskodawcę jako Lidera Konsorcjum. W konsekwencji Wnioskodawcy, co do zasady, przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez podmioty trzecie, będące czynnymi podatnikami VAT, w związku z nabywaniem przez Konsorcjum towarów i usług w celu realizacji kontraktu z Zamawiającym (z uwzględnieniem wszelkich reguł dotyczących odliczania podatku VAT naliczonego).

Ad 10)

W opinii Wnioskodawcy, w przypadku, gdy koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum udokumentowane zostaną fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT odrębnie na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum oraz na rzecz innego Uczestnika Konsorcjum w proporcji wynikającej z Umowy Konsorcjum, wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z ww. faktury.

Uzasadnienie

Jak już Wnioskodawca wskazał w odpowiedzi na pytanie 9. na podstawie art 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikowi w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W myśl z kolei art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Jednocześnie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę (art. 86 ust. 10 i 10b pkt 1 ustawy o VAT).

W omawianym wypadku Konsorcjum będzie zawierało umowy z podmiotami trzecimi dotyczące nabywania towarów i usług służących realizacji Projektu na rzecz Zamawiającego Przy czym z uwagi na wysoką wartość kontraktu, Spółka jako Lider Konsorcjum nie będzie w stanie ponosić ekonomicznego ciężaru związanego z ww. zamówieniami towarów/usług u osób trzecich. W konsekwencji przedmiotowe umowy będą zawierały postanowienie, zgodnie z którym podwykonawca lub dostawca towaru będzie wystawiał dwie faktury za realizację przedmiotu umowy - odrębnie na Lidera oraz na innego Uczestnika Konsorcjum, w proporcji wynikającej z Umowy Konsorcjum.

Niewątpliwie zatem towary i usługi nabywane przez Wnioskodawcę od osób trzecich w ramach opisanego wyżej modelu rozliczeń, będą pozostawać w związku z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Wnioskodawcę, w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy, będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących nabywane w imieniu Konsorcjum towary i usługi, wystawianych w proporcji odpowiadającej udziałowi Wnioskodawcy w Konsorcjum.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum udokumentowane zostaną fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT odrębnie na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum oraz na rzecz innego Uczestnika Konsorcjum w proporcji wynikającej z Umowy Konsorcjum, wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z otrzymanej od ww. podmiotu faktury na zasadach ogólnych.

Ad 11)

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku, gdy Uczestnik Konsorcjum poniesie koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum, zaś poniesienie tego kosztu udokumentowane będzie fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną na rzecz Uczestnika Konsorcjum przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT, a następnie Uczestnik Konsorcjum obciąży tymi kosztami Wnioskodawcę jako Lidera Konsorcjum poprzez wystawienie na jego rzecz czystej refaktury z wykazanym należnym podatkiem VAT (czyli dokona odsprzedaży uprzednio zakupionych towarów i usług), wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Uczestnika Konsorcjum.

Uzasadnienie

Na wstępie Wnioskodawca pragnie podkreślić, że ze względu na wysoką wartość kontraktów, jakie będą zawierane przez Konsorcjum Wnioskodawca, jako Lider Konsorcjum, może nie być w stanie ponosić ekonomicznego ciężaru związanego ze wskazanym wyżej zamawianiem przez Konsorcjum towarów lub usług u osób trzecich. W związku z tym Strony Konsorcjum rozważają przyjęcie modelu rozliczeń, w ramach którego Wnioskodawca jako Lider będzie upoważniał innego Uczestnika Konsorcjum do zakupu towarów lub usług u podwykonawców/dostawców w imieniu własnym ale na rachunek Lidera.

W rezultacie Uczestnik Konsorcjum będzie samodzielnie regulował na rzecz osób trzecich zobowiązania wynikające z realizacji swoich obowiązków w ramach Projektu. Faktury dokumentujące przedmiotowe zakupy będą wystawiane na tego Uczestnika Konsorcjum, który następnie będzie przenosił koszt ww. towarów/usług, w drodze refaktury, na Wnioskodawcę działającego w charakterze Lidera w imieniu Konsorcjum. W dalszej kolejności koszty te będą rozliczane przez Lidera w ramach Umowy Konsorcjum, stosownie do wysokości udziału Stron w Konsorcjum.

W ocenie Wnioskodawcy, odsprzedaż na jego rzecz towarów i usług nabytych przez innego Uczestnika Konsorcjum w związku z realizacją Projektu na rzecz Zamawiającego zapewni neutralność podatku naliczonego przy nabyciu ww. towarów i usług. System odliczenia podatku VAT ma bowiem na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorców od ciężaru podatku VAT zapłaconego lub do zapłaty w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. W rezultacie wspólny system VAT zapewnia całkowitą neutralność opodatkowania VAT wszelkiej działalności gospodarczej bez względu na jej cel i rezultat (por. wyrok TSUE z dnia 22.02.2001 r. w sprawie C-408/98).

W świetle powyższego, biorąc pod uwagę fakt, że ww. towary i usługi będą związane z realizacją Projektu na rzecz Zamawiającego przez Konsorcjum, Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Uczestnika Konsorcjum.

Ad 12)

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Wnioskodawcy, będącemu Liderem Konsorcjum, zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), to wykonywane na tej podstawie Roboty będą stanowić po stronie Wnioskodawcy czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzasadnienie

Co do zasady opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1. rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Jak już to zostało wskazane przez Wnioskodawcę w odpowiedzi na pytanie 4 dotyczące podatku CIT, Umowa Konsorcjum będzie przewidywać, że każda ze Stron może dodatkowo świadczyć usługi na rzecz drugiej Strony, jak również na rzecz Konsorcjum. Szczegółowy zakres świadczenia takich usług Strony każdorazowo określą poprzez podjęcie odpowiedniej uchwały Komitetu Wykonawczego (Komitet Wykonawczy wezwie wybrane podmioty zewnętrzne oraz Strony do złożenia ofert na określony zakres robót, usług bądź dostaw – o wyborze konkretnego wykonawcy zdecyduje wynik procedury przetargowej, z zachowaniem zasady pierwszeństwa każdej ze Stron tylko w przypadku, gdy Strona ta będzie zdolna do wykonania takiego zakresu robót przy użyciu swoich zasobów i własnej organizacji.). Przyjęcie przez Stronę zamówienia, o którym mowa powyżej, nie będzie miało wpływu na wielkość jej udziału w Konsorcjum.

W ocenie Wnioskodawcy powyższe skutkuje uznaniem, że Spółka, która w ramach przewidzianych wyżej procedur umownych działać będzie jako podwykonawca Konsorcjum powinna rozpoznać skutki podatkowe takie, jakie wystąpiłyby gdyby wykonywała dany zakres Robót na rzecz podmiotu trzeciego. W konsekwencji należałoby uznać, iż realizując na rzecz Konsorcjum zlecenie w ramach umowy podwykonawczej Spółka świadczyć będzie usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, czynność ta podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT

Reasumując, w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Wnioskodawcy, będącemu Liderem Konsorcjum, zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), to wykonywane na tej podstawie Roboty będą stanowić po stronie Wnioskodawcy czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT

Ad. 13)

W ocenie Wnioskodawcy, Spółka działając jako podwykonawca, powinna udokumentować należne jej wynagrodzenie z tytułu wykonania zlecenia na realizację danej części Robót na rzecz Konsorcjum poprzez uwzględnienie przedmiotowego wynagrodzenia w fakturze wystawianej na rzecz Zamawiającego.

Uzasadnienie

Jak już Wnioskodawca wskazał w odpowiedzi na pytanie 12, w przypadku, gdy Konsorcjum udzieli Wnioskodawcy, będącemu Liderem Konsorcjum, zlecenia na realizację danej części Robót - w charakterze podwykonawcy, wówczas przedmiotowe Roboty będą stanowić po stronie Wnioskodawcy czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednocześnie, zgodnie z rozważaną Umową Konsorcjum Strona, której zostanie powierzone wykonanie Robót w ramach podwykonawstwa będzie podlegała zasadom obowiązującym wszystkich podwykonawców i zgodnie z nimi będzie rozliczana, tj. co do zasady będzie wystawiać faktury za wykonane przez siebie czynności na Lidera Konsorcjum.

Wobec powyższego pojawiła się wątpliwość odnośnie do sposobu dokumentowania przez Spółkę (będącą Liderem) usług świadczonych na rzecz Konsorcjum w ramach umowy podwykonawczej.

Co do zasady przedmiotowe usługi powinny zostać udokumentowane w drodze wystawienia przez Spółkę faktury VAT. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę fakt, że Spółka będzie równocześnie Liderem Konsorcjum, nie może ona wystawić faktury dokumentującej usługi wykonane przez nią w charakterze podwykonawcy na Lidera, tj. w tym wypadku na siebie. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy prawidłowym jest, aby w takiej sytuacji wynagrodzenie należne Spółce za czynności wykonane w charakterze podwykonawcy Konsorcjum, uwzględniane było w fakturze wystawianej przez Spółkę bezpośrednio na rzecz Zamawiającego.

Wskazać bowiem należy, że w przypadku, gdy w charakterze podwykonawcy występowałaby inna niż Lider Strona Konsorcjum, wówczas należne jej z tego tytułu wynagrodzenie wykazane zostałoby w fakturze wystawionej na Lidera, który następnie uwzględniłby je w fakturze wystawionej na rzecz Zamawiającego. W konsekwencji zasadnym jest uznanie, że w przypadku, gdy usługi w ramach umowy podwykonawczej wykona Spółka będąca Liderem, wówczas należne jej z tego tytułu wynagrodzenie powinno zostać uwzględnione bezpośrednio w fakturze wystawionej na rzecz Zamawiającego.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy w przypadku, gdy Spółka realizować będzie Roboty na rzecz Konsorcjum działając jako podwykonawca, wówczas powinna udokumentować należne jej z tego tytułu wynagrodzenie poprzez uwzględnienie go w fakturze wystawianej na rzecz Zamawiającego.

Ad. 14)

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Wnioskodawcy, będącemu Liderem Konsorcjum, zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy zakupie towarów i usług wykorzystywanych do wykonania zleconej Wnioskodawcy danej części Robót.

Uzasadnienie

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikowi w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak to zostało wskazane w odpowiedzi na pytanie 12, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Konsorcjum usługi w ramach umowy podwykonawczej podlegać będą opodatkowaniu VAT, na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W konsekwencji zasadnym jest uznanie, że nabywane przez Wnioskodawcę towary i usługi w celu realizacji ww. usług na rzecz Konsorcjum będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. W świetle powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy zakupie towarów i usług, które będzie wykorzystywał w celu zrealizowania na rzecz Konsorcjum części Robót zleconych Wnioskodawcy w ramach podwykonawstwa.

Ad 15)

W ocenie Wnioskodawcy przychód uzyskany w związku z realizacją prac przez Wnioskodawcę działającego w charakterze podwykonawcy, stanowić będzie jednocześnie po stronie Konsorcjum koszt Projektu, podlegający uwzględnieniu w ramach rozliczenia Konsorcjum. Tym samym przedmiotowy przychód powinien zostać przeniesiony na pozostałych Uczestników Konsorcjum, według wynikającej z Umowy Konsorcjum proporcji udziałów, w drodze not obciążeniowych.

Uzasadnienie

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż Spółka działając jako podwykonawca świadczyć będzie na rzecz Konsorcjum usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Co za tym idzie, uzyskane przez Spółkę wynagrodzenie z tego tytułu, stanowić będzie jednocześnie koszt Projektu realizowanego przez Konsorcjum. Tym samym, Wnioskodawca będący Liderem Konsorcjum powinien umieścić ww. koszt w puli kosztów wspólnych Konsorcjum, które podlegają alokacji na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum według uzgodnionej w Umowie Konsorcjum proporcji udziałów. Jak natomiast Wnioskodawca już wskazał w odpowiedzi na pytanie 8, podział przychodów i kosztów Konsorcjum związany z rozliczeniami finansowymi dokonywanymi przez Lidera pomiędzy konsorcjantów stosownie do wielkości ich udziałów, nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług i nie powinien podlegać podatkowi VAT.

W konsekwencji Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przychód uzyskany przez niego w związku z realizacją zlecenia na rzecz Konsorcjum w ramach umowy podwykonawczej, stanowiący jednocześnie po stronie Konsorcjum koszt Projektu podlegający uwzględnieniu w ramach rozliczenia Konsorcjum, powinien zostać przeniesiony na pozostałych Uczestników Konsorcjum według uzgodnionej proporcji udziałów, w drodze wystawienia not obciążeniowych.

Ad 16)

W opinii Wnioskodawcy w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli innemu niż Lider Uczestnikowi Konsorcjum zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), co zostanie udokumentowane wystawioną na Wnioskodawcę, jako Lidera Konsorcjum, fakturą VAT z wykazanym podatkiem należnym, Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Uczestnika Konsorcjum (działającego w charakterze podwykonawcy).

Uzasadnienie

Zdaniem Wnioskodawcy w analizowanym przypadku faktury otrzymywane od innych Uczestników Konsorcjum, którzy będą działać w charakterze podwykonawcy, należy traktować analogicznie jak faktury otrzymywane od podmiotów trzecich, dokumentujące nabywane przez Konsorcjum towary i usługi w celu realizacji Projektu na rzecz Zamawiającego. Zgodnie bowiem z postanowieniami umownymi Konsorcjum może powierzyć Stronie dodatkowo wykonanie określonego zakresu Robót (w ramach podwykonawstwa) i w takiej sytuacji Strona Konsorcjum będzie podlegała zasadom obowiązującym wszystkich podwykonawców i zgodnie z nimi będzie rozliczana, tj. będzie wystawiać faktury na Lidera

W rezultacie zasadnym jest uznanie, że nabywane przez Wnioskodawcę jako Lidera w imieniu Konsorcjum ww. towarów/usług od innej Strony Konsorcjum działającej jako podwykonawca, będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych przez Wnioskodawcę (będą one bowiem służyły realizacji Projektu na rzecz Zamawiającego).

Co do zasady zatem, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Stronę Konsorcjum działającą w charakterze podwykonawcy - z uwzględnieniem wszelkich reguł dotyczących odliczania podatku VAT naliczonego.

Ad 17)

W ocenie Wnioskodawcy, obciążanie przez Uczestnika Konsorcjum Wnioskodawcy jako Lidera kosztami ogólnymi np. utrzymaniem zaplecza, pracowników, sprzętu itp. ustalonymi pomiędzy członkami Konsorcjum według cennika nie powinno być dokonane w drodze wystawienia faktury VAT na Wnioskodawcę jako Lidera, ponieważ czynność ta pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT. W konsekwencji w przypadku otrzymania takiej faktury. Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Uzasadnienie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku kosztów zaliczanych zgodnie z rozważaną Umową Konsorcjum do tzw. kosztów ogólnych/własnych Projektu (np. takich jak utrzymanie zaplecza, pracowników, sprzętu, wynagrodzenie kierownika budowy, zakwaterowanie kierownika budowy, amortyzacja itp.) ich przeniesienie na Spółkę jako Lidera Konsorcjum, w celu umieszczenia przedmiotowych kosztów w puli kosztów wspólnych Konsorcjum, które następnie będą alokowane przez Wnioskodawcę do poszczególnych Stron Konsorcjum według uzgodnionej proporcji udziałów, nie może zostać uznane za wynagrodzenie należne

Stronom Konsorcjum w zamian za wykonane na rzecz Spółki (Lidera) usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Obciążenie Wnioskodawcy jako Lidera przedmiotowymi kosztami stanowić będzie wyłącznie wykonanie postanowień Umowy Konsorcjum, które umożliwi Spółce uwzględnienie ww. kosztów w rozliczeniu wyniku Konsorcjum oraz rozdzielenie tych kosztów pomiędzy Strony stosownie do ich udziałów w Konsorcjum. Zdaniem Wnioskodawcy nieuprawnione byłoby zatem uznanie tego rodzaju rozliczeń za płatność wzajemną za świadczone na rzecz Lidera usługi. Jak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z dnia 09. 05. 2018 r (sygn. akt III SA/Wa 2722/17; wyrok ten został utrzymany wyrokiem NSA z dnia 13.10 2021 r. sygn. akt I FSK 1898/18): .Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u decyduje o opodatkowaniu jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanów skutek określonego przysporzenia. Trudno zaś taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz partnerów konsorcjum, polegającej na proporcjonalnym obciążeniu ich kosztami stosownie do określonego udziału we wspólnym przedsięwzięciu lub proporcjonalnym przysporzeniu uzyskanym od zamawiającego przychodem. (...). Tymczasem pomiędzy usługami świadczonymi przez podmioty należące do Konsorcjum na rzecz Konsorcjum, a w rezultacie na rzecz szpitali, z przeniesieniem na członków Konsorcjum proporcjonalnej części kosztów i przychodów całego Konsorcjum, brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia Lidera Konsorcjum przybierającego postać rozdziału kosztów i przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne Lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” kosztów i przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje jednak dłużnikiem partnerów z tytułu świadczenia na ich rzecz usługi rozdziału kosztów i przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie w wyniku jakiegoś świadczenia wzajemnego do którego zobligowany został jego lider”.

W świetle powyższego, w opinii Wnioskodawcy obciążenie Spółki będącej Liderem przez innych Uczestników Konsorcjum kosztami ogólnymi Konsorcjum nie powinno następować na podstawie faktur VAT, lecz w drodze wystawienia not księgowych. W rezultacie, jeżeli Uczestnik Konsorcjum udokumentuje tego typu koszty wystawiając na Spółkę fakturę VAT. Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tego tytułu.

Ad. 18)

Zdaniem Wnioskodawcy koszty działania Komitetu Wykonawczego, które będą obciążać budżet Konsorcjum i będą jednym z elementów kosztów ogólnych Projektu pozostają poza zakresem opodatkowania VAT, a co za tym idzie nie powinny być przenoszone przez Uczestników Konsorcjum na Wnioskodawcę będącego Liderem poprzez wystawianie faktur VAT. W rezultacie, w przypadku, gdyby Wnioskodawca otrzymał od innego Uczestnika Konsorcjum fakturę VAT dokumentującą ww. koszty, wówczas nie będzie mu przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tego tytułu.

Uzasadnienie

Jak Już Wnioskodawca wskazał w odpowiedzi na pytanie 17, przeniesienie na Spółkę jako Lidera Konsorcjum kosztów ogólnych Projektu (do których zalicza się także koszty działania Komitetu Wykonawczego) nie może być uznane za obciążenie Wnioskodawcy wynagrodzeniem należnym Uczestnikom Konsorcjum w zamian za wykonane na rzecz Wnioskodawcy usługi, w rozumieniu przepisów o VAT. Obciążenie Spółki przedmiotowymi kosztami ma na celu wyłącznie uwzględnienie ich w rozliczeniu wyniku Konsorcjum w celu ich późniejszego rozdzielenia pomiędzy Strony stosownie do ich udziałów w Konsorcjum i jest wynikiem realizacji postanowień Umowy Konsorcjum.

W konsekwencji Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż obciążenie Spółki będącej Liderem kosztami działania Komitetu Wykonawczego przez pozostałych Uczestników Konsorcjum nie powinno następować w drodze wystawienia faktur VAT. Tym samym, w przypadku gdyby Wnioskodawca otrzymał fakturę dokumentującą przedmiotowe koszty, wówczas nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z tejże faktury.

Ad. 19)

W opinii Wnioskodawcy, w przypadku gdy Spółce będącej Liderem Konsorcjum przysługiwać będzie wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji Lidera, wówczas przedmiotowe wynagrodzenie podlegać będzie opodatkowaniu VAT, a co za tym idzie powinno być dokumentowane poprzez wystawiane przez Wnioskodawcę faktur VAT na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1. rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W analizowanym przypadku Wnioskodawca będąc Liderem Konsorcjum będzie wykonywał szereg czynności związanych z realizacją Projektu na rzecz Zamawiającego, m.in.:

-będzie dokonywał rozliczeń wszelkich płatności w ramach Projektu (w szczególności wystawiał faktury oraz przyjmował należności od Zamawiającego),

-będzie zawierał w imieniu Konsorcjum umowy z podwykonawcami, dostawcami, usługodawcami,

-będzie zapewniał obsługę finansowo-księgową (w tym prowadzenie rachunkowości oraz rozliczeń Konsorcjum) w celu należytej realizacji Projektu.

-będzie co miesiąc sporządzać i przedstawiać Uczestnikom Konsorcjum podatkowe rozliczenie wyniku Konsorcjum itp.

Zasadnym jest zatem uznanie, iż przyznanie Wnioskodawcy wynagrodzenia za wykonywanie ww. czynności jest zapłatą za świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W tym miejscu Wnioskodawca pragnie podkreślić, że przedmiotowe wynagrodzenie nie będzie służyło do pokrywania wydatków wspólnych Konsorcjum ponoszonych w związku z realizacją Projektu. Ponadto, wysokość tego wynagrodzenia oraz jego płatność nie będą uzależnione od wyniku osiągniętego przez Konsorcjum. Przedmiotowe wynagrodzenie nie będzie również wpływać na proporcje udziałów Stron w Konsorcjum.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, wskazane wyżej wynagrodzenie Lidera stanowić będzie wynagrodzenie za świadczone przez Wnioskodawcę usługi na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum, a co za tym idzie powinno ono podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym Wnioskodawca będzie zobowiązany do wystawiania na pozostałych Konsorcjantów faktur VAT dokumentujących ww. usługi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy,

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 Tolsma, EU:C:1994:80, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

W myśl art. 19a ust. 8 ustawy,

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

Ponadto zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy,

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT.

Z opisu sprawy wynika, że zamierzają Państwo utworzyć Konsorcjum w celu zrealizowania zamówienia.

Umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów).

Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.

Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Z opisu sprawy wynika, że zamierzają Państwo zaangażować się w wykonanie Projektu budowlanego realizowanego przez podmiot trzeci (Zamawiający). Zamawiający zamierza zlecić wybranemu oferentowi wykonanie Robót budowlanych niezbędnych dla realizacji Projektu w drodze zamówienia publicznego. Projekt ten, z uwagi na jego istotny zakres rzeczowo-finansowy, nie będzie mógł zostać wykonany przez Państwa samodzielnie i dlatego rozważają Państwo zawarcie Umowy Konsorcjum z innymi podmiotami specjalizującymi się w świadczeniu usług budowlanych. Uczestnicy (w tym Państwo) tak utworzonego Konsorcjum współdziałaliby w opracowaniu oferty na wykonanie usług budowlanych niezbędnych dla realizacji Projektu. W przypadku wyboru przez Zamawiającego oferty złożonej przez Konsorcjum i podpisania przez Konsorcjum stosownego kontraktu z Zamawiającym, Uczestnicy (w tym Państwo) Konsorcjum wspólnie wykonywaliby Roboty budowlane będące przedmiotem kontraktu z Zamawiającym.

Rozważana przez Państwa Umowa Konsorcjum będzie regulować wzajemne prawa i obowiązki Uczestników Konsorcjum, zasady współpracy Stron tej Umowy na potrzeby realizacji Projektu, a także zasady rozliczeń pomiędzy Konsorcjum a Zamawiającym.

Konsorcjum, do którego zamierzają Państwo przystąpić poprzez podpisanie rozważanej Umowy Konsorcjum, będzie miało charakter tzw. konsorcjum finansowego.

Umowa Konsorcjum wyraźnie będzie wskazywać, że będzie ona zawarta wyłącznie na potrzeby tymczasowej współpracy Stron tej Umowy i wyłącznie w celu realizacji Projektu, a także że współpraca w ramach Umowy Konsorcjum nie będzie mieć charakteru spółki cywilnej w rozumieniu art. 860 i następne Kodeksu Cywilnego.

Umowa Konsorcjum będzie przewidywać, że Wnioskodawca będzie pełnił funkcję Lidera Konsorcjum. Wszyscy Uczestnicy Konsorcjum, w tym Wnioskodawca, będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, zarejestrowanymi dla celów tego podatku na terytorium Polski. Wszyscy Uczestnicy Konsorcjum, w tym Wnioskodawca, będą podmiotami objętymi nieograniczonym obowiązkiem podatkowym na terytorium Polski - w rozumieniu podatku dochodowego od osób prawnych.

Na tle przedstawionego opisu sprawy Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 6, dotyczą ustalenia czy cały obrót wynikający z faktur wystawianych przez Lidera na Zamawiającego, z tytułu Robót wykonywanych przez Konsorcjum na podstawie Kontraktu, powinien stanowić podstawę opodatkowania podatkiem VAT wyłącznie u Państwa działającego jako Lidera Konsorcjum oraz czy dotyczyć to będzie również zaliczek otrzymywanych od Zamawiającego zgodnie z Kontraktem.

Odpowiadając na Państwa wątpliwości należy podkreślić, że strony zawierające umowę konsorcjum mogą ukształtować treść umowy w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji lider konsorcjum – partner konsorcjum, stwierdzić należy, że uczestnicy konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń oraz wyboru podmiotu, który będzie odpowiedzialny za rozliczenia ze zleceniodawcą (wykonawcą).

Jak wynika z opisu sprawy, Umowa Konsorcjum będzie przewidywać, że Państwo będą pełnili funkcję Lidera Konsorcjum.

Do zawarcia w imieniu Konsorcjum Kontraktu z Zamawiającym, uprawniony będzie Lider Konsorcjum a wszyscy Uczestnicy Konsorcjum udzielą mu pełnomocnictwa do reprezentowania Konsorcjum (w tym Stron) w odniesieniu do Projektu.

Pełnomocnictwo będzie dotyczyło w szczególności:

- dokonywania rozliczeń wszelkich płatności w ramach Kontraktu w szczególności wystawiania faktur oraz przyjmowania należności (wynagrodzenia) od Zamawiającego należnego Konsorcjum na podstawie Kontraktu.

- zawierania w imieniu Konsorcjum umów z podwykonawcami, dostawcami, usługodawcami, zatwierdzonymi uprzednio przez Komitet Wykonawczy, chyba że Strony postanowią inaczej.

Lider zobowiązany będzie do zapewnienia obsługi finansowo-księgowej (w tym prowadzenia rachunkowości oraz rozliczeń Konsorcjum) w celu należytej realizacji Projektu.

Jak wcześniej wskazano dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Na podstawie Umowy Konsorcjum, Uczestnicy Konsorcjum będą wykonywali roboty budowalne w celu realizacji wspólnego Projektu na rzecz Zamawiającego.

Natomiast Zamawiający będzie zobowiązany, za wykonane roboty budowlane, do wypłaty wynagrodzenia na rzecz Lidera Konsorcjum.

Zatem po przyjęciu należności, czyli wynagrodzenia wypłaconego przez Zamawiającego, zgodnie z postanowieniami Kontraktu, kwoty te będą stanowić dla Państwa jako Lidera zapłatę w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, która w całości będzie u Państwa stanowić podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji powyższego Państwo jako Lider powinni uwzględniać otrzymaną zapłatę tj. cały obrót wynikający z wystawionych przez Państwa faktur na Zamawiającego z tytułu Robót wykonywanych w ramach Kontraktu przez Konsorcjum oraz otrzymane od Zamawiającego zgodnie z Kontraktem zaliczki do podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 6, jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 7, dotyczą ustalenia czy dokonywane między Wnioskodawcą działającym w charakterze Lidera a pozostałymi Uczestnikami Konsorcjum rozliczenie wyniku konsorcjum (wewnętrzne rozliczenia Konsorcjum) pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT, a co za tym idzie, powinno być udokumentowane w drodze wystawienia not uznaniowych/obciążeniowych.

Z opisu sprawy wynika, że po wykonaniu przedmiotu Kontraktu, tj. m.in.

-rozliczeniu i pokryciu wszelkich kosztów wynikających z wykonania Kontraktu, jak również innych zadań powierzonych Stronom przez Zamawiającego lub z nim związanych;

-zapewnieniu odpowiednich rezerw (kaucji) na wszelkie roszczenia wniesione przeciwko Konsorcjum lub zasadnie przewidywane przez Konsorcjum oraz ustaleniu zasad zarządzania nimi;

-zapewnieniu rezerw (kaucji) na wszelkie płatności warunkowe, które uznać należy za stosowne oraz ustaleniu zasad zarządzania nimi;

-zapewnieniu rezerw (kaucji) na obsługę gwarancyjną Kontraktu oraz ustaleniu zasad zarządzania nimi;

-spłacie wszelkich zaliczek wypłaconych przez bank i/lub Strony;

-rozliczeniu i pokryciu wszelkich płatności i kosztów wynikających z wykonania usług świadczonych przez Stronę na rzecz drugiej Strony lub Konsorcjum.

Strony dokonają tymczasowego rozliczenia Konsorcjum w następstwie czego wszelkie środki pieniężne pozostałe po dokonaniu rozliczenia zostaną podzielone pomiędzy Strony zgodnie z Proporcją Udziałów Stron w Konsorcjum.

Mając na uwadze cytowane wyżej przepisy oraz opis sprawy należy wyjaśnić, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być relacje, w których:

-istnieje pewien związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Dopiero łączne spełnienie powyższych warunków pozwala przyjąć, że określony przepływ środków finansowych stanowi wynagrodzenie za wykonaną na rzecz płacącego usługę podlegającą opodatkowaniu VAT.

Rozliczenie wyniku konsorcjum dokonane przez Lidera jest wewnętrznym rozliczeniem między podmiotami uczestniczącymi w świadczeniu usług na rzecz Zamawiającego. Nie jest to świadczenie wzajemne pomiędzy Liderem Konsorcjum a Uczestnikami Konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek rozdziału zysków całego przedsięwzięcia. Czynność ta nie spełnia warunku świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem rozliczenie wyniku Konsorcjum dokonane przez Lidera stanowi czynność czysto techniczną podejmowaną w ramach realizacji wcześniejszych uzgodnień umownych.

Opis czynności, które będą dokonywane na podstawie Umowy Konsorcjum pozwalają na uznanie, że w przedmiotowej sprawie nie będą miały miejsca okoliczności powodujące obowiązek udokumentowania czynności polegającej na rozliczeniu wyniku Konsorcjum przez Państwa na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum poprzez wystawienie faktury VAT, ponieważ z powyższą czynnością ze strony Państwa nie będzie związane żadne świadczenie na rzecz Uczestników.

W analizowanej sprawie sama czynność rozliczenia wyniku Konsorcjum dokonywana przez Państwa działających w charakterze Lidera między pozostałymi Uczestnikami Konsorcjum wg posiadanych udziałów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zaznaczyć trzeba, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega natomiast dostawa towarów i świadczenie usług wykonywane pomiędzy Uczestnikami w ramach podziału zadań w konsorcjum.

Wobec powyższego sama czynność rozliczenia wyniku konsorcjum w ramach wspólnego przedsięwzięcia, pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT. W rezultacie, podział może być rozliczony dokumentem księgowym, np. notą. Nie będzie zatem zasadne dokumentowanie tego rozliczenia w formie faktury wystawianej przez Uczestnika na rzecz Lidera (skoro rozliczenie nie dotyczy czynności opodatkowanej VAT).

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta ich regulacją, tym samym nie określa danych, które powinna zawierać nota. Co istotne, może być ona stosowana w sytuacjach, w których nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego Państwa stanowisko w kwestii objętej pytaniem nr 7 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 8, dotyczą ustalenia czy rozliczenie otrzymanej od Zamawiającego zaliczki na poczet realizacji Kontraktu pomiędzy Uczestnikami Konsorcjum podlegać będzie opodatkowaniu VAT, a co za tym idzie czy przekazanie przez Państwa działającego jako Lider Konsorcjum ww. zaliczki pozostałym Uczestnikom Konsorcjum powinno być dokumentowane w drodze wystawienia faktur VAT.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości przedstawionych w pytaniu nr 8, nie można się z Państwem zgodzić, że przekazane zaliczki na poczet realizacji Kontraktu Uczestnikom Konsorcjum nie będzie podlegać opodatkowaniu u Uczestników. Przekazywana kwota będzie stanowiła u Uczestnika zaliczkę na poczet czynności jakie wykonują Uczestnicy w ramach realizacji swoich obowiązków w ramach Projektu. Wypłata przez Państwa zaliczki Uczestnikom będzie dokonywana na poczet konkretnego świadczenia, które Uczestnik będzie zobowiązany wykonać w ramach realizacji Projektu i będzie stanowić wynagrodzenie za to świadczenie. W związku z zawartą umową i podziałem zadań wystąpi wystarczająca konkretyzacja przyszłego świadczenia. Zatem Uczestnik otrzymujący zaliczkę będzie zobowiązany do dokumentowania otrzymanej zaliczki fakturą wystawioną na Państwa.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym:

Skoro zatem Uczestnik Konsorcjum będzie zobowiązany do opodatkowania i wystawienia faktury VAT z tytułu otrzymanej zaliczki, wówczas Państwu będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z takich faktur w związku z art. 86 ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 8, jest nieprawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości, objęte pytaniami nr 9, 10, 11 i 16 dotyczą kwestii:

- czy w przypadku, gdy koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum udokumentowane zostaną fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum, to czy wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z ww. faktury;

- czy w przypadku, gdy koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum udokumentowane zostaną fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT odrębnie na rzecz Wnioskodawcy jako Lidera Konsorcjum oraz na rzecz innego Uczestnika Konsorcjum w proporcji wynikającej z Umowy Konsorcjum, to czy wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z ww. Faktury;

- czy w przypadku, gdy Uczestnik Konsorcjum poniesie koszty podlegające rozliczeniu w ramach udziału w Konsorcjum, zaś poniesienie tego kosztu udokumentowane będzie fakturą z naliczonym podatkiem VAT wystawioną na rzecz Uczestnika Konsorcjum przez podmiot trzeci będący czynnym podatnikiem VAT, a następnie Uczestnik Konsorcjum obciąży tymi kosztami Wnioskodawcę jako Lidera Konsorcjum poprzez wystawienie na jego rzecz czystej refaktury z wykazanym należnym podatkiem VAT (czyli dokona odsprzedaży uprzednio zakupionych towarów i usług), to czy wówczas Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Uczestnika Konsorcjum ;

- czy w przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli innemu niż Lider Uczestnikowi Konsorcjum zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), co zostanie udokumentowane wystawioną na Wnioskodawcę, jako Lidera Konsorcjum, fakturą VAT z wykazanym podatkiem należnym,

Wnioskodawcy, działającemu jako Lider Konsorcjum, będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Uczestnika Konsorcjum (działającego w charakterze podwykonawcy).

Odpowiadając na wątpliwości objęte ww. pytaniami Organ udzieli w skompensowanej odpowiedzi na powyższe pytania w następujący sposób.

Kwestie dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego regulują przepisy art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT:

Z powołanego przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego) oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być zatem bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą, np. dalszej odprzedaży, bowiem bezpośrednio wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast, ze związkiem pośrednim mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług przyczynia się pośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.

Wskazać należy również, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Podatnik posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Trzeba podkreślić, że – co do zasady – prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak wynika z opisu sprawy w przypadku zamówienia przez Konsorcjum towarów lub usług od osób trzecich (np. podwykonawców, dostawców lub Stron działających jako podwykonawcy), faktury za takie towary lub usługi, co do zasady, będą wystawiane na Lidera, chyba że Strony uzgodnią inaczej. Przy czym ze względu na wysoką wartość kontraktów, jakie będą zawierane przez Konsorcjum, Państwo, jako Lider Konsorcjum, mogą nie być w stanie ponosić ekonomicznego ciężaru związanego ze wskazanym wyżej zamówieniem przez Konsorcjum towarów lub usług u osób trzecich.

W związku z tym Strony Konsorcjum rozważają przyjęcie następujących modeli rozliczeń z podwykonawcami/dostawcami:

- w przypadku, gdy umowy będą zawierane z ww. podmiotami przez Konsorcjum, wówczas umowy te będą zawierać zapisy zobowiązujące podwykonawcę/dostawcę do wystawiania dwóch faktur za realizację przedmiotu umowy osobno na Lidera oraz na innego Uczestnika Konsorcjum - w proporcji wynikającej z umowy Konsorcjum. W rezultacie każda ze Stron Konsorcjum będzie regulowała swoje zobowiązanie w ww. zakresie. Uczestnik Konsorcjum inny niż Lider będzie przenosił poniesione przez siebie wydatki na Lidera w drodze refaktury. Następnie przedmiotowe wydatki będą rozliczane przez Lidera w ramach Konsorcjum - stosownie do wysokości udziału Stron w Konsorcjum;

- Lider upoważni innego Uczestnika Konsorcjum do zakupu towarów lub usług u podwykonawców/dostawców w imieniu własnym ale na rachunek Lidera. W rezultacie Uczestnik Konsorcjum będzie samodzielnie regulował na rzecz osób trzecich zobowiązania wynikające z realizacji swoich obowiązków w ramach Projektu. Faktury dokumentujące przedmiotowe zakupy będą wystawiane na tego Uczestnika Konsorcjum, który następnie będzie przenosił koszt ww. towarów/usług, w drodze refaktury, na Lidera działającego w imieniu Konsorcjum. Następnie koszty te będą rozliczane przez Lidera w ramach Umowy, stosownie do wysokości udziału Stron w Konsorcjum.

Wszyscy Uczestnicy Konsorcjum, w tym Państwo, będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, zarejestrowanymi dla celów tego podatku na terytorium Polski.

Ponadto jak Państwo wyjaśnili, nabywane w ramach Umowy Konsorcjum towary i usługi w celu realizacji Projektu budowlanego na rzecz Zamawiającego będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz cytowane przepisy prawa, aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy. Podatnik musi wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz opis sprawy należy uznać, że:

- skoro nabywane przez Państwa - działających w ramach wspólnego przedsięwzięcia jako Lidera Konsorcjum - towary i usługi od podmiotów „trzecich” (wyjaśnienie podatnika - katalog kosztów, o których mowa w pytaniach oznaczonych we wniosku nr 9,10,11, 16 obejmuje koszty związane z nabywaniem materiałów, usług oraz robót budowlanych),będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług (czyli towary i usługi niezbędne do realizacji Projektu budowlanego na rzecz Zamawiającego), to będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych na Państwa jako Lidera Konsorcjum, od podmiotów „trzecich” pod warunkiem niezaistnienia ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy (kwestia objęta pytaniem nr 9).

- skoro nabywane przez Państwa - działających w ramach wspólnego przedsięwzięcia jako Lidera Konsorcjum - towary i usługi od podmiotów „trzecich” w proporcji wynikającej z Umowy Konsorcjum, będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług (czyli towary i usługiniezbędne do realizacji Projektu budowlanego na rzecz Zamawiającego), tobędzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych na Państwa jako Lidera Konsorcjum, od podmiotów „trzecich” w proporcji wynikającej z Umowy Konsorcjum pod warunkiem niezaistnienia ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy (kwestia objęta pytaniem nr 10).

- skoro nabywane przez Państwa - działających w ramach wspólnego przedsięwzięcia jako Lidera Konsorcjum - towary i usługi od Uczestnika Konsorcjum (które będą na Państwa przenoszone w drodze refaktury), będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług (czyli towary i usługiniezbędne do realizacji Projektu budowlanego na rzecz Zamawiającego), to będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych na Państwa jako Lidera Konsorcjum od Uczestnika Konsorcjum, pod warunkiem niezaistnienia ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy (kwestia objęta pytaniem nr 11).

- skoro nabywane przez Państwa - działających w ramach wspólnego przedsięwzięcia jako Lidera Konsorcjum – roboty budowalne od Uczestnika Konsorcjum (działającego w charakterze podwykonawcy), będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług (czyli usługiniezbędne do realizacji Projektu budowlanego na rzecz Zamawiającego), to będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych na Państwa jako Lidera Konsorcjum, przez Uczestnika Konsorcjum działającego jako podwykonawcy, pod warunkiem niezaistnienia ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy (kwestia objęta pytaniem nr 16).

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniami nr 9, 10, 11, i 16, jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 12, dotyczą ustalenia czy w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Wnioskodawcy, będącemu Liderem Konsorcjum zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), to wykonywane na tej podstawie Roboty będą stanowić po stronie Wnioskodawcy czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odpowiadając na Państwa wątpliwości należy mieć na uwadze przedstawiony stan prawny, z którego wynika, że co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i opłatne świadczenie usług na terytorium kraju  w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z opisu sprawy, o ile będzie to wymagane lub korzystne z punktu widzenia celu Konsorcjum albo z punktu widzenia efektywnej realizacji przez Konsorcjum obowiązków wynikających z Umowy Konsorcjum, każda ze Stron może dodatkowo świadczyć usługi na rzecz drugiej Strony, jak również na rzecz Konsorcjum. Szczegółowy zakres świadczenia takich usług Strony każdorazowo określą poprzez podjęcie odpowiedniej uchwały Komitetu Wykonawczego. Strona, której zostanie powierzone wykonanie Robót będzie podlegała zasadom obowiązującym wszystkich podwykonawców i zgodnie z nimi będzie rozliczana, tj. będzie wystawiać faktury na Lidera. W przypadku, gdy w charakterze podwykonawcy występować będzie Lider Konsorcjum, wówczas przysługujące mu z tego tytułu wynagrodzenie.

Wobec tego należy wyjaśnić, że Konsorcjum nie jest podatnikiem podatku VAT, tym samym wykonywane przez Państwa, jako podwykonawcę, roboty budowlane są w istocie świadczeniem usług/dostawą towarów na rzecz Zamawiającego. Zatem będą Państwo zobowiązani do wystawienia na rzecz Zamawiającego faktur dokumentujących zrealizowaną przez Państwa część zamówienia dotyczącą świadczenia usług/dostaw towarów jaką wykonujecie, jako podwykonawca, na podstawie Umowy Konsorcjum.

Tym samym wykonując zobowiązania wynikające z Umowy Konsorcjum, jako podwykonawca, będą Państwo dokonywać odpowiednio dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz Zamawiającego, a czynności te jako podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT powinny być udokumentowane poprzez wystawienie przez Państwa faktur VAT.

Wobec tego, w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Państwu, będącym Liderem Konsorcjum, zlecenia na realizację danej części robót budowalnych związanych z realizacją Projektu (w charakterze podwykonawcy), za które otrzymają Państwo określone wynagrodzenie, to wykonywane na tej podstawie roboty budowlane będą stanowić dla Państwa czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 12, jest prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 13, dotyczą ustalenia w jaki sposób Państwo, działając jako podwykonawca, powinien udokumentować należne Państwu wynagrodzenie z tytułu wykonania zlecenia na realizację danej części Robót na rzecz Konsorcjum. Czy prawidłowym będzie uwzględnienie przysługującego Państwu z tego tytułu wynagrodzenia w fakturze wystawianej na rzecz Zamawiającego.

Organ dokonując oceny Państwa stanowiska w kwestii, objętej pytaniem nr 12, wskazał, że w sytuacji gdy Państwo, na podstawie Umowy Konsorcjum, będą realizować część robót budowlanych związanych z realizacją Projektu, występując w charakterze podwykonawcy, będą zobowiązani czynności te opodatkować, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Jak Państwo wyjaśnili, zgodnie z Umową Konsorcjum, posiadają Państwo pełnomocnictwo do zawarcia w imieniu Konsorcjum Kontraktu z Zamawiającym, a w szczególności do dokonywania rozliczeń wszelkich płatności w ramach Kontraktu w szczególności wystawiania faktur oraz przyjmowania należności (wynagrodzenia) od Zamawiającego należnego Konsorcjum na podstawie Kontraktu.

Skoro zatem za wykonanie część robót budowalnych związanych z realizacją Projektu będą Państwo otrzymywać wynagrodzenie od Zamawiającego, będą Państwo zobowiązani do udokumentowania wykonanych robót, przez wystawienie faktury VAT, na rzecz innego podatnika, w omawianym przypadku na rzecz Zamawiającego.

Bez znaczenia w tym przypadku pozostaje fakt, że zlecenie do wykonania części robót budowlanych w celu realizacji Projektu otrzymali Państwo od Komitetu Wykonawczego Konsorcjum na podstawie uchwały. Należy wskazać, że Komitet Wykonawczy Konsorcjum nie jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu przepisów tej ustawy.

Wobec powyższego w sytuacji, gdy będą Państwo realizować roboty budowlane w ramach Umowy Konsorcjum jako podwykonawca, będą Państwo zobowiązani do udokumentowania tych czynności przez wystawienie faktury VAT, stosowanie do przepisów działu XI, rozdziału 1 ustawy o VAT, na rzecz Zamawiającego.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, objęte pytaniem nr 13, jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 14, dotyczą kwestii czy w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Państwu, będącym Liderem Konsorcjum, zlecenia na realizację danej części Robót (w charakterze podwykonawcy), będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy zakupie towarów i usług wykorzystywanych do wykonania zleconej Wnioskodawcy danej części Robót.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

Jak wynika z opisu sprawy, o ile będzie to wymagane lub korzystne z punktu widzenia celu Konsorcjum albo z punktu widzenia efektywnej realizacji przez Konsorcjum obowiązków wynikających z Umowy Konsorcjum, każda ze Stron może dodatkowo świadczyć usługi na rzecz drugiej Strony, jak również na rzecz Konsorcjum. W przypadku, gdy w charakterze podwykonawcy występować będą Państwo jako Lider Konsorcjum, wówczas przysługujące Państwu z tego tytułu wynagrodzenie.

Ponadto jak wyjaśniono w odpowiedzi na pytanie nr 12, w przypadku, w którym Konsorcjum udzieli Państwu zlecenia na realizację danej części robót budowlanych związanych z realizacją Projektu (w charakterze podwykonawcy), za które otrzymają Państwo określone wynagrodzenie, to wykonywane na tej podstawie roboty budowlane będą stanowić dla Państwa czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stosowanie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu towarów i usług niezbędnych do wykonania tej części robót, które będą Państwo wykonywali jako podwykonawca, ponieważ poniesione wydatki będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, a Państwo będą czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko w kwestii objętej pytaniem nr 14 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 15 (ostatecznie sformułowanym w piśmie z 9 marca 2023 r.), dotyczą kwestii czy poniesiony przez Konsorcjum koszt Projektu w postaci wynagrodzenia wypłaconego Państwu za realizację przez Państwa prac na rzecz Konsorcjum w charakterze podwykonawcy powinien zostać przeniesiony na pozostałych Uczestników Konsorcjum, według wynikającej z Umowy Konsorcjum proporcji udziałów, w drodze not obciążeniowych.

Jak Państwo wyjaśnili, że przez „przychód”, o którym mowa w pytaniu nr 15, należy rozumieć wynagrodzenie należne Państwu za usługi świadczone przez Państwa, działających w charakterze podwykonawcy na rzecz Konsorcjum.

Powyższe pozwala na uznanie, że w przedmiotowej sprawie otrzymany przez Państwa „przychód”, który stanowi po stronie Konsorcjum - koszt Projektu budowlanego i który podlega alokacji na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum według uzgodnionej w Umowie Konsorcjum proporcji udziałów, stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług przez Państwa działających w charakterze podwykonawcy, które podlegają opodatkowaniu, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w związku z art. 8 ust. 1 ustawy.

Zatem należy uznać, że „przychód” uzyskany przez Państwa w związku z realizacją zlecenia na rzecz Konsorcjum w ramach umowy podwykonawczej, powinien zostać udokumentowany fakturą.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 15, jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 17, dotyczą ustalenia czy obciążanie przez Uczestnika Konsorcjum Państwa, jako Lidera, kosztami ogólnym np. utrzymanie zaplecza, pracowników, sprzętu itp. ustalonymi pomiędzy członkami Konsorcjum według cennika powinno być dokonane w drodze wystawienia faktury VAT na Wnioskodawcę jako Lidera, a co za tym idzie, Państwa przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z takiej faktury.

Odnosząc się do powyższego pytania w ocenie Organu koszty wskazane w pytaniu dot. utrzymania zaplecza, pracowników, sprzętu nie stanowią kosztów ogólnych, lecz stanowią dla Uczestników ponoszących te koszty element kalkulacyjny wynagrodzenia za świadczenie

wykonywane przez Uczestników w ramach realizacji przydzielonych obowiązków – zadań w ramach Projektu. Stąd koszty te powinny zostać uwzględnione przez Uczestników w cenie wykonywanych świadczeń w ramach realizacji Projektu i powinny zostać udokumentowane fakturami przez Uczestników wystawionymi na Lidera.

W konsekwencji z uwagi na wskazanie, że koszty te będą związane z wykonywaniem przez Państwa czynności opodatkowanych na rzecz Zamawiającego, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z art. 86 ust. 1 ustawy.

Wobec tego należy uznać, że czynność przenoszenia przez Członków Konsorcjum kosztów wskazanych w pytaniu nr 17 na rzecz Lidera stanowi czynność opodatkowaną w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i powinno być dokumentowane fakturą VAT.

Zatem mając na uwadze przepis art. 86 ust. 1 ustawy oraz przedstawiony opis sprawy, w sytuacji, gdy Uczestnik Konsorcjum udokumentuje ww. koszty wystawiając na Państwa fakturę VAT, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tego tytułu.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 17, jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 18, dotyczą ustalenia czy koszty działania Komitetu Wykonawczego, które będą obciążać budżet Konsorcjum i będą jednym z elementów kosztów ogólnych Projektu powinny być przenoszone przez Uczestników Konsorcjum na Wnioskodawcę jako Lidera poprzez wystawianie faktur VAT, a co za tym idzie, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tego tytułu.

Jak wynika z opisu sprawy, w celu realizacji i nadzoru nad realizacją Kontraktu zostanie powołany Komitet Wykonawczy, który będzie sprawował wyłączny zarząd nad sprawami Konsorcjum, co wykluczać będzie bezpośrednie zarządzanie tymi sprawami przez Strony.

Komitet Wykonawczy będzie organem wykonawczym Konsorcjum, który będzie podejmował decyzje w sprawach dotyczących wykonania Kontraktu, zarządzał terenem budowy, organizował Roboty i sprawował bezpośredni nadzór nad ich realizacją, czyniąc to z najwyższą starannością i zgodnie z wytycznymi określonymi przez Strony.

Komitet Wykonawczy będzie prowadził sprawy Konsorcjum i reprezentować je, z zastrzeżeniem funkcji przypisanych Liderowi.

Każda za Stron powoła po jednym członku do Komitetu Wykonawczego. Koszt działania Komitetu Wykonawczego, w zakresie ujętym w ofercie na realizację Projektu składanej przez Konsorcjum Zamawiającemu, będzie obciążał budżet Konsorcjum i będzie jednym z elementów kosztów ogólnych Projektu.

Odnosząc się do powyższej kwestii, należy wyjaśnić, że przeniesienie na Państwa jako Lidera Konsorcjum kosztów działania Komitetu Wykonawczego nie może być uznane za obciążenie Państwa wynagrodzeniem należnym Uczestnikom Konsorcjum w zamian za wykonane na Państwa rzecz dostawy towarów lub świadczenia usługi, w rozumieniu art. 7 ust. 1 art. 8 ust. 1 przepisów ustawy o VAT. Obciążenie Państwa ww. kosztami ma na celu wyłącznie uwzględnienie ich w rozliczeniu wyniku Konsorcjum w celu ich późniejszego rozdzielenia pomiędzy Strony stosownie do ich udziałów w Konsorcjum i jest wynikiem realizacji postanowień Umowy Konsorcjum.

Wobec tego należy uznać, że w czynność przenoszenia przez członków Konsorcjum kosztów działania Komitetu Wykonawczego na rzecz Lidera nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT i nie powinno być dokumentowane fakturą VAT.

Zatem mając na uwadze przepis art. 86 ust. 1 ustawy oraz przedstawiony opis sprawy, w sytuacji, gdy Uczestnik Konsorcjum udokumentuje koszty działania Komitetu Wykonawczego wystawiając na Państwa fakturę VAT, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tego tytułu.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 18, jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości, objęte pytaniem nr 19, dotyczą ustalenia kwestii - w przypadku gdy Państwu jako Liderowi Konsorcjum przysługiwać będzie wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji Lidera, to czy przedmiotowe wynagrodzenie podlegać będzie opodatkowaniu VAT, a co za tym idzie powinno być dokumentowane poprzez wystawienie przez Państwa faktur VAT na rzecz pozostałych Uczestników Konsorcjum.

Jak wynika z opisu sprawy, Umowa Konsorcjum będzie przewidywać, że Państwo będą pełnili funkcję Lidera Konsorcjum. Wszyscy Uczestnicy Konsorcjum, w tym Państwo będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, zarejestrowanymi dla celów tego podatku na terytorium Polski.

Pełniąc funkcje Lidera będą Państwo wykonywali szereg czynności do których będą należeć w szczególności:

- dokonywanie rozliczeń wszelkich płatności w ramach Kontraktu w szczególności wystawiania faktur oraz przyjmowania należności (wynagrodzenia) od Zamawiającego należnego Konsorcjum na podstawie Kontraktu.

- zawierania w imieniu Konsorcjum umów z podwykonawcami, dostawcami, usługodawcami.

- zapewnienie obsługi finansowo-księgowej (w tym prowadzenia rachunkowości oraz rozliczeń Konsorcjum) w celu należytej realizacji Projektu.

Jak Państwo wyjaśnili z tytułu wykonywania powyższych czynności jako Lidera może Państwu przysługiwać wynagrodzenie.

Odnosząc się do powyższego należy wyjaśnić, że z przywołanych wyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem VAT - co do zasady - podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonywanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Co istotne, ww. świadczenie musi zostać wykonane przez działającego w tym zakresie podatnika podatku VAT.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Wobec powyższego działania, które będą podejmowane przez Państwa jako Lidera Konsorcjum na rzecz Uczestników Konsorcjum, będą stanowić czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, bowiem w ramach tych działań dochodzi do świadczenia przez Państwa na rzecz Uczestników Konsorcjum usług, wykonywanych na podstawie Umowy Konsorcjum za wynagrodzeniem.

Tym samym Państwo jako Lider Konsorcjum będą zobowiązani do opodatkowania tych czynności na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT oraz do udokumentowania przez wystawienie faktury VAT na pozostałych Uczestników Konsorcjum.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 19, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Ocena Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych jest przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Zaznaczyć należy, że w zakresie pytania nr 17 interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie kosztów wymienionych w tym pytaniu, stąd inne koszty wymienione we własnym stanowisku nie były przedmiotem rozstrzygnięcia, gdyż wykraczały poza ramy tego pytania.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musicie się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.