Najciekawsze orzecznictwo dotyczące wynagrodzeń i innych świadczeń pracowniczych w 2022 r.

W 2022 r. opublikowano wiele ważnych orzeczeń w zakresie wynagrodzeń i świadczeń dodatkowych. Sądy zajmowały stanowiska m.in. w kwestiach wynagrodzenia: za nadgodziny dla kadry kierowniczej, za czas pozostawania bez pracy czy dla członka zarządu, a także skuteczności zrzeczenia się wynagrodzenia. Rozpatrywane były też zagadnienia dotyczące premii, nagród, odszkodowań i odpraw oraz prawa do 50% kosztów autorskich. 

Poniżej przedstawiamy wybrane najciekawsze orzeczenia podane do informacji publicznej od kwietnia 2022 r. do dnia oddania bieżącego numeru MPPiU do druku.

Wynagrodzenie za pracę nadliczbową dla kierowników

Zasadniczo pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych nie mają prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych. Wyjątkowo taka rekompensata przysługuje tym osobom za pracę nadliczbową przypadającą w niedzielę i święto, jeżeli w zamian za pracę w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy. Jednak przez niewłaściwą organizację przez pracodawcę pracy tych osób nie można pozbawiać ich prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę przekraczającą ustalone normy czasu pracy. 

• postanowienie Sądu Najwyższego z 21 września 2022 r. (II PSK 388/21), w którym sąd wskazał:

SN

(…) z art. 151k.p. wynika zakaz stosowania przez pracodawców takich rozwiązań organizacyjnych, które w samym swoim założeniu rodzą konieczność wykonywania pracy stale w godzinach nadliczbowych przez pracowników zajmujących kierownicze stanowiska. Praca takich pracowników w godzinach nadliczbowych dopuszczalna jest tylko wyjątkowo „w razie konieczności”. Pracodawca nie może więc ustalić pracownikowi zakresu obowiązków, który nie może zostać wykonany w normalnych godzinach pracy. Nie jest zatem możliwe stosowanie takich rozwiązań organizacyjnych, które z założenia wymagałyby stałego wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Z powyższego wynika, że osoby zatrudnione na stanowiskach kierowniczych nie mogą być pozbawione prawa do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, jeżeli wadliwa organizacja pracy wymusza systematyczne przekraczanie norm czasu pracy (I PK 247/18). Wyłączenie prawa do wynagrodzenia i dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych w razie konieczności tłumaczy się istnieniem wpływu pracowników na stanowiskach kierowniczych na planowanie czasu pracy. Mogą oni dysponować w większym – aniżeli szeregowi pracownicy – zakresie swoim czasem pracy, decydując o pozostaniu w pracy ponad obowiązujące normy czasu pracy. Jeśli mają taką swobodę, rzeczywiście nie istnieje podstawa do przyznania im wynagrodzenia i dodatku za pracę nadliczbową. Jeśli natomiast konieczność wykonywania pracy nadliczbowej wynika nie tyle z autonomicznej decyzji pracownika, ile organizacji pracy narzuconej przez pracodawcę, to nie ma podstaw do stosowania wyłączenia z art. 151 § 1 k.p. (postanowienie Sąd Najwyższy z dnia 15 grudnia 2000 r., III PK 24/20).