Interpretacja indywidualna z dnia 3 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.16.2023.1.MC

Ustalenie źródła przychodów z najmu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 9 stycznia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 9 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Pana jedynym źródłem przychodu, podlegającym opodatkowaniu w kraju, jest umowa o pracę na pełny etat. Jest Pan właścicielem mieszkania w P, które zakupił Pan około 10 lat temu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych ze środków własnych i częściowo z kredytu. Kredyt został przez Pana spłacony w całości przed terminem.

Od kiedy przeprowadził się Pan do partnerki, ze swojego mieszkania korzysta Pan sporadycznie, dlatego rozważa Pan wynajmowanie go w okresach krótkoterminowych za pośrednictwem (...). Taka forma wynajmu pozwoli Panu zachować większą kontrolę nad utrzymaniem jego prawidłowego stanu oraz w Pana odczuciu ograniczy ryzyko związane z niewywiązywaniem się z umowy przez nierzetelnych najemców długoterminowych.

Pozostawienie sobie swobody decydowania o długości czasu trwania wynajmu, jaki oferuje wskazana (...), byłoby dla Pana rozwiązaniem uwzględniającym zarówno potrzeby własne (obejmujące Pana sporadyczne noclegi lub odwiedzającej Pana rodziny), a także umożliwiłoby pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem tej nieruchomości (takich jak czynsz do administracji i opłaty za media, które ponosi Pan niezależnie od Pana obecności tam).

W ramach wynajmu udostępniałby Pan najemcy cały lokal o charakterze mieszkalnym wraz z jego pełnym wyposażeniem, pozwalającym na pobyt także w dłuższych okresach czasu, które nie kolidowałyby akurat z użytkiem na potrzeby własne.

W czasie trwania umowy najmu nie zapewniałby Pan żadnych usług polegających na sprzątaniu, wymianie pościeli i ręczników lub zapewnieniu wyżywienia itp. Utrzymanie czystości mieszkania w czasie najmu leżałoby po stronie najemcy. Pana rola ograniczałaby się jedynie do przygotowania mieszkania przed wynajęciem go kolejnemu najemcy, w zakres czego wchodziłoby wykonanie zwyczajnych czynności, koniecznych przy każdorazowej zmianie najemcy (niezależnie od długości jego pobytu), takie jak sprawdzenie stanu przedmiotu najmu i posprzątanie. Czynności te wykonywałby Pan samodzielnie.

Pytanie

Czy takie przychody z najmu będą źródłem przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy może w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie – opisane przychody zaliczać się będą do źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepisy tej ustawy zaliczają do źródeł przychodów:

1)w art. 10 ust. 1 pkt 3 pozarolniczą działalność gospodarczą, oraz

2)w art. 10 ust. 1 pkt 6 najem, podnajem, dzierżawę, poddzierżawę oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawę, poddzierżawę działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 11 updof przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej jest przychód z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Na potrzeby ustawy za działalność gospodarczą uważa się, zgodnie z art. 5a pkt 6 updof, działalność zarobkową:

a)wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b)polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c)polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych – prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Tak więc, działalność gospodarcza to taka działalność, która prowadzona jest w celach zarobkowych, w sposób ciągły oraz zorganizowany, która nie jest zaliczana do innych źródeł przychodów.

Rozróżnienie najmu „prywatnego” (art. 10 ust. 1 pkt 6 updof) od tego związanego z działalnością gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 3 updof) wywoływało spory, których podłożem było odmienne rozumienie użytego kryterium, jakim jest związanie danego składnika majątkowego z działalnością gospodarczą.

Kwestia ta była przedmiotem uchwały NSA nr II FPS 1/21 z 24.05.2021 r., w której stwierdzono, że przychody z najmu zaliczane są bez ograniczeń do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 updof, chyba że stanowią składnik majątkowy mienia osoby fizycznej, który został przez nią wprowadzony do majątku związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej.

Z uzasadnienia wskazanej uchwały wynika, że kryterium związania z działalnością gospodarczą nie odnosi się do aktywności podatnika, gdyż nie stanowi o wykonywaniu działalności, lecz koncentruje się na przedmiocie najmu poprzez powiązanie go z działalnością gospodarczą.

Zatem o tym, czy powiązać dany składnik majątkowy z działalnością gospodarczą, czy też zachować go w zarządzie swoim majątkiem niezwiązanym z działalnością decyduje podatnik. Wykorzystanie posiadanej przez Pana nieruchomości w sposób przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego nie wykraczałoby poza zakres zwykłego zarządu swoim majątkiem, niezwiązanym z działalnością gospodarczą. Stanowiłoby sposób zagospodarowania posiadanej nieruchomości w czasie, gdy Pan z niej nie korzysta, a uzyskany przychód z najmu pozwoliłby na pokrycie wiążących się z nieruchomością opłat oraz utrzymywania jej we właściwym stanie. Najem traktowany jako sposób na zapobiegnięcie ponoszenia zbędnych kosztów utrzymania posiadanego lokalu mieszkalnego nie jest działalnością gospodarczą, zdefiniowaną w art. 5a pkt 6 updof.

Zestawiając podane w tym przepisie cechy działalności gospodarczej, można dojść do wniosku, że charakteryzują one podmiot działający w pełni profesjonalnie w celu osiągnięcia zysku, czego z pewnością nie można przypisać opisanemu przez Pana zamierzeniu.

Przede wszystkim Pana głównym źródłem zarobku jest umowa o pracę, a przychody uzyskane z najmu byłyby ich niewielką częścią, z której nie byłby Pan w stanie się utrzymać. Żaden przedsiębiorca prowadzący swoją działalność w sposób zorganizowany i ciągły, a przy tym zorientowany na zysk, nie działałby w tak ograniczonym zakresie. Poza tym głównym celem przyświecającym Panu w tym zamierzeniu jest racjonalne zarządzanie swoim majątkiem.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych posługują się pojęciem najmu, będącym rodzajem umowy nazwanej, uregulowanej w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Przyjmuje się, że czynsz z najmu stanowi pożytek cywilny przynoszony przez rzecz.

Jego źródłem jest więc posiadanie określonego majątku, a nie aktywność w zakresie wykonywania działalności gospodarczej (wyrok NSA II FSK 1647/18). W przytoczonym wyroku zauważono ponadto, że oddanie rzeczy w najem ma charakter zarobkowy. Wymaga od właściciela odpowiedniego zorganizowania, wynikającego chociażby z obowiązku utrzymania rzeczy w odpowiednim stanie, a samo oddanie nieruchomości w najem poprzedzać muszą przygotowania związane z oferowaniem rzeczy do używania w zamian za czynsz. Realizacja umowy najmu odbywa się również w sposób ciągły, przejawiający się w nieustannym dbaniu o zachowanie przedmiotu najmu w odpowiednim stanie. Te cechy umowy najmu musiałyby każdorazowo prowadzić do uznania przychodów uzyskiwanych z tego tytułu jako przychodów z działalności gospodarczej, co wydaje się sprzeczne z brzmieniem art. 10 updof. Nakazuje on zaliczyć uzyskiwany przychód w pierwszej kolejności do źródeł określonych w ust. 1 pkt 1-2 i 4-9. Także wówczas, gdy został on uzyskany w wyniku działań mających cechy pozarolniczej działalności gospodarczej, chyba że ustawodawca wyraźnie przychód ten z tego innego źródła wyłącza (uchwała NSA II FPS 1/15).

Okolicznością wyłączającą możliwość zakwalifikowania przychodu z najmu do źródła wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 6 updof jest związanie składnika majątku z działalnością gospodarczą, które w odniesieniu do Pana lokalu nie miałoby miejsca. Nieruchomość nie stanowiłaby środka trwałego podlegającego amortyzacji, a opłat związanych z jej utrzymaniem nie zaliczałby Pan do kosztów uzyskania przychodu.

Uzyskiwane przychody zostałyby opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają zakazu zaliczania przychodów z umów najmu zawieranych na krótkie okresy czasu, np. dzień, dwa, tydzień czy miesiąc do przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca nie uzależnił bowiem kwalifikacji przychodów z najmu do określonego źródła przychodów w oparciu o okres, na jaki umowy najmu są zawierane (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 lipca 2017 r. sygnatura IPPB1/4160-12/14-8/KS dotycząca opodatkowania przychodów z tzw. najmu krótkoterminowego).

Kwalifikacja ta winna być dokonana w zależności od tego, czy dane składniki majątku są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą czy nie są z nią związane.

Podsumowując, jeżeli przychody z najmu zaliczane są bez ograniczeń do źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 updof, a jedynym wyjątkiem od tego jest związanie lokalu z działalnością gospodarczą, to nie ma przeszkód, aby przychód uzyskany z opisanego przez Pana zdarzenia przyszłego zakwalifikować do źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 updof.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 6:

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Z kolei, zgodnie z treścią art. 5b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem, aby dane przychody zostały zaliczone do źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, muszą być łącznie spełnione trzy podstawowe warunki:

·zaistniały przesłanki pozytywne, o których mowa w art. 5a pkt 6 powoływanej ustawy, pozwalające na stwierdzenie, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą,

·nie wystąpiły przesłanki negatywne, o których mowa w art. 5b ust. 1 ww. ustawy, oraz,

·wykluczono, że uzyskane przychody są zaliczane do jednego z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z cytowanych powyżej przepisów wynika, że najem dla celów podatkowych może być traktowany jako pozarolnicza działalność gospodarcza albo jako odrębne źródło przychodów (tzw. najem prywatny). Jeśli najem faktycznie spełnia obiektywne przesłanki uznania go za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 przywołanej ustawy lub jego przedmiotem są składniki majątku związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, to powinien zostać rozliczony na zasadach właściwych dla tej działalności, niezależnie od tego, czy podatnik dokonał jej rejestracji.

Umowa najmu została zdefiniowana w art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zgodnie z którym:

Stronami umowy najmu są wynajmujący oraz najemca. Do zawarcia umowy najmu dochodzi wówczas, gdy strony uzgodnią istotne jej składniki, do jakich należą przedmiot najmu i czynsz. Na podstawie umowy najmu najemca uzyskuje prawo do używania cudzej rzeczy w zamian za zapłatę czynszu.

Najem może być zawarty na czas oznaczony albo na czas nieoznaczony. Zawarcie umowy na czas oznaczony może polegać na wskazaniu daty kalendarzowej zakończenia najmu, określeniu czasu jego trwania w dniach, tygodniach, bądź innym oznaczeniu jego momentu końcowego. Jeśli w umowie czas nie został w ten sposób określony ani też nie wynika w sposób dostateczny z okoliczności, uważa się, że została ona zawarta na czas nieoznaczony.

Tak więc podatnicy mogą osiągać przychody z najmu niestanowiącego przedmiotu pozarolniczej działalności gospodarczej, jak i z najmu w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. W obydwu przypadkach przychód jest osiągnięty na podstawie tego samego rodzaju stosunku cywilnoprawnego łączącego strony, jakim jest umowa najmu.

Na tle przedstawionych regulacji prawnych stwierdzam, że najem stanowi odrębne od działalności gospodarczej źródło przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), choć może także istnieć najem, który prowadzony jest w ramach działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy). W przypadku, gdy przedmiotem najmu są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą albo najem jest przedmiotem tej działalności, wynajmowanie nieruchomości zaliczane jest do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

W tym miejscu wskazuję na Uchwałę NSA z 24 maja 2021 r. II FPS 1/21, gdzie wskazano:

Aby daną działalność uznać za działalność gospodarczą, musi ona być prowadzona we własnym imieniu i łącznie spełniać warunki:

·celu zarobkowego,

·ciągłości,

·zorganizowanego charakteru.

Działalność zarobkowa to działalność taka, która daje możliwość wygenerowania zysku i ma na celu zapewnienie określonego dochodu. Jednak nawet ewentualna strata będąca wynikiem działalności nastawionej na zysk nie pozbawia jej takiego charakteru, gdyż istotny jest tu sam zamiar osiągnięcia dochodu. Zarobkowego charakteru nie mają natomiast czynności nastawione wyłącznie na zaspokojenie własnych potrzeb osoby, która je podejmuje.

Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Wiąże się z planowym charakterem działań i realizacją w sposób ciągły zamierzeń ukierunkowanych na osiąganie i zwiększanie zysków. Przesłanki ciągłości nie należy rozumieć jako konieczności wykonywania działalności bez przerwy – do jej zachowania wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikała intencja powtarzania określonego zespołu konkretnych czynności w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Prowadzenie działalności w sposób zorganizowany oznacza działanie metodyczne, systematyczne, uporządkowane, przebiegające według planu, przy udziale specjalnie dobranych środków, służących uzyskaniu dochodu. O takim zorganizowaniu mogą świadczyć (chociaż nie są decydujące) także niektóre czynności, jak na przykład wyodrębnienie pewnych składników materialnych lub niematerialnych służących danej działalności, dopełnienie obowiązków formalnych w zakresie zarejestrowania przedsiębiorcy, współpraca z podmiotami profesjonalnymi, świadczenie dodatkowych usług.

Podkreślam przy tym, że nie ma podstaw, aby kwalifikować do pozarolniczej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 5a pkt 6 powoływanej ustawy podatkowej, podejmowane przez podatnika czynności, które mieszczą się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mają na celu zwyczajowe gospodarowanie tym majątkiem oraz zaspokajanie potrzeb osobistych podatnika lub jego rodziny. Działań z zachowaniem normalnych, zwyczajowo przyjętych w takich przypadkach reguł gospodarności nie należy utożsamiać z działalnością gospodarczą.

Wskazane wyżej przesłanki w każdym przypadku należy rozważyć indywidualnie, mając na względzie całokształt okoliczności faktycznych danej sprawy, a więc wszystkie działania podejmowane przez podatnika, a nie tylko poszczególne czynności, pojedyncze elementy sytuacji faktycznej. Przy tym decydującego znaczenia nie ma tu subiektywne przekonanie podatnika o właściwej, jego zdaniem, kwalifikacji przychodów do danego źródła, ale to, czy w okolicznościach faktycznych danej sprawy omawiane kryteria zostały rzeczywiście spełnione.

Z Pana wniosku wynika, że jest Pan osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Pana jedynym źródłem przychodu, podlegającym opodatkowaniu w kraju, jest umowa o pracę na pełny etat. Jest Pan właścicielem mieszkania w P, które zakupił Pan około 10 lat temu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Od kiedy przeprowadził się Pan do partnerki, ze swojego mieszkania korzysta Pan sporadycznie, dlatego rozważa Pan wynajmowanie go w okresach krótkoterminowych za pośrednictwem (...). W czasie trwania umowy najmu nie zapewniałby Pan żadnych usług polegających na sprzątaniu, wymianie pościeli i ręczników lub zapewnieniu wyżywienia itp. Utrzymanie czystości mieszkania w czasie najmu leżałoby po stronie najemcy. Pana rola ograniczałaby się jedynie do przygotowania mieszkania przed wynajęciem go kolejnemu najemcy, w zakres czego wchodziłoby wykonanie zwyczajnych czynności, koniecznych przy każdorazowej zmianie najemcy (niezależnie od długości jego pobytu), takie jak sprawdzenie stanu przedmiotu najmu i posprzątanie. Czynności te wykonywałby Pan samodzielnie.

Na podstawie zaprezentowanych przepisów prawa podatkowego oraz opisanego zdarzenia przyszłego stwierdzam, że uzyskiwane przez Pana przychody z tytułu najmu mieszkania mogą zostać zaliczone do przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując – takie przychody z najmu będą kwalifikowane do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanej przez Pana interpretacji stwierdzam, że zapadła ona w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego tę interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).