Różnice inwentaryzacyjne – ich ustalanie i rozliczanie

Stany ewidencyjne poszczególnych składników majątkowych jednostki mogą na kontach księgowych różnić się od rzeczywistego ich stanu. Na koniec każdego roku obrotowego należy więc dokonać weryfikacji danych z ksiąg rachunkowych ze stanem rzeczywistym. W tym celu przeprowadza się inwentaryzację wszystkich składników majątku. Inwentaryzacja służy także rozliczeniu pracowników, np. magazynierów, kasjerów, sprzedawców, kierowników sklepu i innych osób odpowiedzialnych za powierzone im mienie oraz skorygowaniu ujawnionych podczas inwentaryzacji różnic.

Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z ustawy o rachunkowości, w myśl której rachunkowość jednostki obejmuje m.in. okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów. Jednostki mają również obowiązek rzetelnie i jasno przedstawiać swoją sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Z zasady tej pośrednio wynika obligatoryjność przeprowadzania inwentaryzacji, ponieważ dane prezentowane w sprawozdaniach finansowych mogą być wiarygodne tylko wtedy, gdy dane księgowe zostały zweryfikowane ze stanem faktycznym. Dopiero po potwierdzeniu stanu poszczególnych składników majątku i wyjaśnieniu wynikłych różnic inwentaryzacyjnych stan ewidencji księgowej można uznać za prawidłowy, a dane zawarte w sprawozdaniu finansowym za rzetelnie odzwierciedlające rzeczywistość.

Metody inwentaryzacji

Pełna inwentaryzacja okresowa - polega na ustaleniu rzeczywistych stanów wszystkich składników aktywów i pasywów objętych inwentaryzacją, np. wszystkich rodzajów materiałów, środków trwałych objętych ewidencją na jednym koncie syntetycznym, w dniu, na który przypadł termin inwentaryzacji.

Inwentaryzacja ciągła - polega na dokonywaniu systematycznie w ciągu okresu inwentaryzacyjnego w różnych, planowo określonych terminach spisu z natury poszczególnych składników w taki sposób, aby wszystkie środki w ciągu tego okresu zostały objęte inwentaryzacją z wyznaczoną częstotliwością, oraz na bieżącym ustaleniu i rozliczeniu ilościowym i wartościowym różnic inwentaryzacyjnych.