Różnice inwentaryzacyjne – ich ustalanie i rozliczanie

Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z ustawy o rachunkowości, w myśl której rachunkowość jednostki obejmuje m.in. okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów. Jednostki mają również obowiązek rzetelnie i jasno przedstawiać swoją sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Z zasady tej pośrednio wynika obligatoryjność przeprowadzania inwentaryzacji, ponieważ dane prezentowane w sprawozdaniach finansowych mogą być wiarygodne tylko wtedy, gdy dane księgowe zostały zweryfikowane ze stanem faktycznym. Dopiero po potwierdzeniu stanu poszczególnych składników majątku i wyjaśnieniu wynikłych różnic inwentaryzacyjnych stan ewidencji księgowej można uznać za prawidłowy, a dane zawarte w sprawozdaniu finansowym za rzetelnie odzwierciedlające rzeczywistość.

Celem inwentaryzacji jest ustalenie rzeczywistych stanów aktywów pasywów i na tej podstawie:

• doprowadzenie danych wynikających z ksiąg rachunkowych do zgodności ze stanem rzeczywistym, a tym samym zapewnienie realności wynikających z nich informacji ekonomicznych,

• rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za powierzone mienie,

• dokonanie oceny gospodarczej przydatności składników majątkowych,

• przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkiem.

Aby zapewnić realizację powyższych celów inwentaryzacji, należy dołożyć starań, by składniki majątkowe objęte spisem z natury (znajdujące się na określonym polu spisowym) nie były wydawane lub przyjmowane do czasu zakończenia spisu. Wydanie lub przyjęcie może mieć miejsce tylko wówczas, gdy jest to niezbędne do zapewnienia normalnej działalności, pod warunkiem że zostanie o tym powiadomiony zespół spisowy (komisja inwentaryzacyjna).

Inwentaryzacja obejmuje swoim zakresem składniki majątkowe będące własnością spółki oraz składniki niebędące własnością spółki, o ile są one w jednostce:

• na przechowaniu,

• w użytkowaniu,

• przyjęte do przerobu,

• dzierżawione.