Wyrok SN z dnia 22 września 2021 r., sygn. III PSKP 30/21

1. Regulacją z art. 23¹ § 1 i § 2 k.p. objęty jest także stosunek pracy pracownika, z którym poprzedni pracodawca rozwiązał stosunek pracy niezgodnie z prawem i który z tej przyczyny został przywrócony do pracy u kolejnego pracodawcy;

2. Likwidacja przez gminę zakładu budżetowego i powierzenie zadań tego zakładu utworzonej przez gminę spółce z o.o., dla prowadzenia działalności komunalnej prowadzonej przez zakład budżetowy nie jest likwidacją pracodawcy w rozumieniu prawa pracy, wyłączającą ochronę zatrudnienia z art. 39 k.p. (art. 23¹ § 1 k.p. w związku z art. 41¹ § 1 k.p.).

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) ‎

SSN Bohdan Bieniek ‎

SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa B. K. ‎przeciwko P. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. ‎o przywrócenie do pracy, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 22 września 2021 r., ‎skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w L. ‎z dnia 23 maja 2019 r., sygn. akt V Pa (…),

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w L. wyrokiem z 23 maja 2019 r. oddalił apelację P. spółka z o.o. w K. od wyroku Sądu Rejonowego w L. z 20 grudnia 2018 r., który przywrócił powódkę B. K. do pracy w tym Przedsiębiorstwie na dotychczasowych warunkach pracy i płacy. Powódka była dyrektorem w Gminnym Zakładzie Usług Komunalnych i Mieszkaniowych w K.. W październiku 2016 r. rozwiązano z nią umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Sąd pracy wyrokiem z 28 marca 2017 r. przywrócił ją do pracy. Apelacja została oddalona 28 września 2017 r. Powódka w październiku 2017 r. nie przyjęła propozycji Wójta Gminy rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron. Wypowiedziano jej umowę o pracę ze skróceniem okresu wypowiedzenia do 30 listopada 2017 r. z powodu likwidacji Gminnego Zakładu Usług Komunalnych i Mieszkaniowych w K., który był samorządowym zakładem budżetowym Gminy L.. Rada Gminy uchwałą z 30 sierpnia 2017 r. postawiła w stan likwidacji ten zakład budżetowy z dniem 1 października 2017 r., ze skutkiem na koniec marca 2018 r. W uchwale przyjęto, że pozostałe po zakończeniu likwidacji mienie przejmie Urząd Gminy L. Wcześniej, uchwałą z 29 listopada 2016 r. Rada Gminy utworzyła Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych sp. z o.o., celem realizacji zadań własnych gminy, zmieniając potem nazwę na Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Gminy L. spółka z o.o. Gmina i Przedsiębiorstwo (spółka) zawarły 1 marca 2017 r. umowę używania i przechowania rzeczy oraz pobierania pożytków, w oparciu, o które działalność prowadził zakład budżetowy. Sąd Rejonowy w L. zawiesił postępowanie w związku z likwidacją samorządowego zakładu budżetowego i wezwał do udziału w sprawie pozwaną spółkę. Ustalił, że spółka wykonuje te same zadania własne gminy w oparciu o ten sam majątek i ten sam zasób kadrowy. Wszyscy pracownicy kontynuują zatrudnienie w spółce posiadając ten sam zakres obowiązków. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu przywrócenia do pracy stwierdził, że legitymację bierną po likwidacji samorządowego zakładu budżetowego ma pozwana spółka. Likwidacja samorządowego zakładu budżetowego nie jest dokonywana w celu definitywnego zakończenia jego działalności przez daną jednostkę, albowiem zadania własne gminy muszą być na bieżąco realizowane i nie może dojść do sytuacji, że chociażby przez krótki czas gmina przestałaby zadania te realizować. Celem przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę była zmiana formy organizacyjno-prawnej przy zachowaniu tożsamości podmiotowej i przedmiotowej jej działalności. Skutkiem przekształcenia dochodzi do przekształcenia samorządowego zakładu budżetowego w spółkę, przy zachowaniu kontynuacji działalności przez spółkę dotychczasowych zadań i budżetu, a nie podjęcie tej działalności od nowa. Ustawa o finansach publicznych nie przewiduje innej formy przekształcenia zakładu budżetowego jak tylko jego likwidacja, co wiąże się z podjęciem uchwały o likwidacji zakładu. Zadania własne Gminy w zakresie gospodarki komunalnej wykonywane dotychczas przez GZUKiM wykonuje spółka. Gospodarka komunalna może być prowadzona w szczególności w formie samorządowych zakładów budżetowych lub spółek prawa handlowego, a o wyborze formy decydują organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego. Możliwa jest również zmiana formy organizacyjno-prawnej realizacji zadań własnych gminy i taka właśnie zmiana formy prowadzenia gospodarki komunalnej zaistniała po likwidacji samorządowego zakładu budżetowego. Zadania pozostają nadal zadaniem własnym gminy. Właścicielem i dysponentem pozostaje Gmina. Nie dochodzi tutaj do zmiany pracodawcy w rozumieniu art. 23 k.p., lecz do tzw. sukcesji generalnej i można mówić o tym samym podmiocie o zmienionej strukturze organizacyjnej. Art. 23 ust. 3 ustawy o gospodarce komunalnej statuuje sukcesję generalną stanowiąc, że spółka powstała w wyniku przekształcenia wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki związane z działalnością zakładu budżetowego, co dotyczy również praw i obowiązków związanych ze stosunkami pracy. Uzasadniało to podjęcie postępowania przeciwko spółce a nie przeciwko Gminie L.. Takie stanowisko zostało wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego w wyroku z 19 października 2010 r., II PK 91/10. Roszczenie powódki o przywrócenie do pracy było uzasadnione. Zakład budżetowy nie wykonał wyroku przywracającego ją do pracy. Ograniczył się do skierowania na badania lekarskie, zaproponował rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem, a kiedy odmówiła wręczył pismo wypowiadające umowę o pracę. Pracodawca naruszył przepis o przedemerytalnej ochronie zatrudnienia – art. 39 k.p. Nie było podstaw do wyłączenia tej ochrony, gdyż art. 41 k.p. nie miał zastosowania. Likwidacja samorządowego zakładu budżetowego była jedynie koniecznym elementem do przekształcenia gminnego zakładu budżetowego w spółkę. Wszystkie zadania realizowane przez zakład zostały przejęte przez spółkę. Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę była zatem nieprawdziwa. Zadania są nadal w sposób ciągły wykonywane przez spółkę w oparciu o ten sam majątek i w tym samym zakresie. Fakt, że w spółce nie występuje stanowisko dyrektora zakładu nie stanowi przeszkody do przywrócenia powódki do pracy. Rzeczą strony pozwanej jest w taki sposób zorganizowanie pracy, aby umożliwić wykonanie wyroku przywracającego pracownika do pracy.