Zatrudnianie obywateli Ukrainy w jednostkach sfery budżetowej w trybie specustawy

Obywatel Ukrainy, który przebywa legalnie w Polsce, może zostać zatrudniony w każdym sektorze rynku pracy na uproszczonych zasadach wprowadzonych specustawą. Jednak tylko niektóre zawody i stanowiska pracy ze sfery budżetowej są dla niego dostępne bez spełnienia wszystkich warunków zawartych w pragmatykach służbowych.

Ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: ustawa pomocowa) odformalizowała podstawowe reguły zatrudniania objętych nią osób. W pierwotnej wersji nie zniosła wymagań zawartych w pragmatykach służbowych, obowiązujących w sektorze publicznym (np. dla pracowników samorządowych). Jedynie na zasadzie wyjątku otworzyła dostęp do niektórych zawodów i stanowisk pracy, wyłączając część ustawowych warunków, ale tylko na ściśle określony czas. Na mocy kolejnej nowelizacji z 8 kwietnia 2022 r. ustawa pomocowa umożliwiła jednak zatrudnianie obywateli Ukrainy w jednostkach samorządowych, służbie cywilnej i urzędach państwowych, ale nie na każdym stanowisku.

1. Podstawowe kryteria pracy obywatela Ukrainy w Polsce

Obywatel Ukrainy (w tym z Kartą Polaka oraz małżonek nieposiadający obywatelstwa ukraińskiego i polskiego) ma prawo pracować w Polsce w każdym sektorze rynku pracy na podstawie art. 22 ust. 1-3 ustawy pomocowej. Przepis ten wymaga jedynie:

1. przebywania takiej osoby na polskim terytorium legalnie (w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy pomocowej, czyli po przybyciu do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r. do dnia określonego przez rząd rozporządzeniem i zadeklarowaniu zamiaru pozostania lub na podstawie innych przepisów, np. art. 38 ustawy pomocowej lub ustawy o cudzoziemcach);
2. zawiadomienia przez podmiot powierzający pracę powiatowego urzędu pracy w ciągu 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy o powierzeniu jej wykonywania (powiadomienie musi nastąpić za pośrednictwem portalu do czego wystarczy wybór na jego stronie głównej zakładki , a następnie wybór hasła: i wypełnienie formularza zgodnie z instrukcjami); obowiązek powiadomienia nie dotyczy przypadku, gdy obywatel Ukrainy wykonuje pracę na terytorium RP zgodnie z art. 87 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dotyczy to np. osób posiadających: status uchodźcy, zezwolenie na pobyt stały w RP, zgodę na pobyt ze względów humanitarnych) lecz musi być złożone za Ukraińca korzystającego z ochrony czasowej na mocy ustawy pomocowej.