Wyrok SN z dnia 14 czerwca 2021 r., sygn. I CSKP 66/21

Wykonawca zamówienia publicznego musi przed sądem udowodnić, że żądano od niego zawarcia kontraktu zawierającego postanowienia, które odbiegały od specyfikacji indywidualnych warunków zamówienia. Jeżeli tego nie zrobi, w razie niepodpisania umowy straci wadium.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marcin Krajewski (przewodniczący)

SSN Marcin Łochowski (sprawozdawca)

‎SSN Tomasz Szanciło

w sprawie z powództwa Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Ł. ‎przeciwko Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa w W. ‎o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 14 czerwca 2021 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 23 listopada 2018 r., sygn. akt VI ACa (…),

1. oddala skargę kasacyjną;

2. zasądza od Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Ł.‎ na rzecz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa ‎ w W. kwotę 8100 (osiem tysięcy sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 23 listopada 2018 r. Sąd Apelacyjny w (…) na skutek apelacji pozwanej Agencji Rynku Rolnego (dalej: ARR) zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w W. z 31 maja 2017 r. w ten sposób, że oddalił powództwo Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Ł. (dalej: OSM) i obciążył kosztami procesu powoda. Sąd II instancji przyjął, iż roszczenie powoda o zapłatę kwoty 1 000 000 zł tytułem zwrotu wadium jest bezzasadne.

Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd Okręgowy dokonał, co do zasady, prawidłowych ustaleń faktycznych, wyprowadzając z nich jednakże błędne wnioski w zakresie kluczowych dla rozstrzygnięcia kwestii. Poza sporem było, że ARR ogłosiła 20 kwietnia 2016 r. przetarg nieograniczony na dostawy artykułów spożywczych do magazynów organizacji partnerskich w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014-2020 Podprogram 2016. Przedmiotem zamówienia było dostarczenie 14 różnych artykułów spożywczych o łącznej szacunkowej wartości 317 182 531,49 zł netto. Miały być one dostarczone do czterech organizacji partnerskich, m.in. do PCK i C. Polska. Zgodnie z pkt V Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia wykonawcy zamówienia zobowiązywali się do realizacji zamówienia każdego zadania częściowego od sierpnia 2016 r. do kwietnia 2017 r. W załączniku nr 1 do SIWZ zostały zawarte szczegółowe wymagania odnośnie do jakości zamawianych produktów, w tym dostawy sera podpuszczkowego. Zapisano w nim, że „dopuszcza się dostawy serów podpuszczkowych dojrzewających różnych typów lub rodzajów". Przystępując do przetargu, powodowa spółdzielnia złożyła ofertę m.in. na zadanie częściowe nr 5 – dostawa sera podpuszczkowego. W swojej ofercie OSM zaproponowała dostarczenie sera podpuszczkowego na warunkach ustalonych w SIWZ. W ramach zadania częściowego nr 5 OSM złożyła wadium w kwocie 1 000 000 zł w postaci gwarancji bankowej ważnej do 29 sierpnia 2016 r. ARR rozstrzygnęła przetarg 20 czerwca 2016 r. W ramach zadania nr 5 wybrana została oferta złożona przez OSM. Strony w dniach 24-30 czerwca 2016 r. wymieniały korespondencję dotyczącą projektów opakowań serów oraz rodzajów serów objętych zamówieniem. OSM poinformowała ARR, że zgodnie z SIWZ dopuszcza się dostawy serów podpuszczkowych dojrzewających różnych typów lub rodzajów. Zaznaczono, że jeżeli ARR uważa, iż w ramach współpracy objętej umową OSM ma przekazywać sery podpuszczkowe dojrzewające w odpowiednich proporcjach dla każdego odbiorcy, to nie stanowi to dla wykonawcy problemu i podporządkuje się temu wymogowi. Następnie 11 lipca 2016 r. powodowa spółdzielnia skierowała do ARR pismo, w którym wskazano, że OSM przystąpiła do przetargu z uwagi na możliwość dostarczania różnych rodzajów sera. Podniosła, że możliwości technologiczne OSM nie pozwalają na wyprodukowanie w ciągu jednego miesiąca odpowiedniej ilości sera jednego rodzaju, natomiast możliwa jest produkcja sera jednocześnie na dwóch liniach produkcyjnych, które różnią się kształtem, a nie parametrami sera. Zaproponowano spotkanie w celu ustalenia szczegółów dostaw i wezwano ARR do pisemnego przedstawienia ostatecznego stanowiska w sprawie. ARR poinformowała 12 lipca 2016 r. OSM, iż zawiadomienie o zawarciu umowy zostanie wysłane po otrzymaniu wyników kontroli prowadzonej przez Urząd Zamówień Publicznych. Pismem z 13 lipca 2016 r. ARR wskazała, że ser ma być dostarczany do każdej organizacji partnerskiej w określonych proporcjach, np. dla każdej organizacji 70% jednego typu sera i 30% drugiego typu sera w trakcie całego programu lub 50% ilości jednego typu sera i 50% drugiego typu sera. Dnia 21 lipca 2016 r. zakończona została kontrola uprzednia UZP, w trakcie której nie stwierdzono żadnych naruszeń w trakcie postępowania przetargowego, wobec czego pismem z 22 lipca 2016 r. ARR wezwała OSM do zawarcia umowy do 26 lipca 2016 r. Powodowa spółdzielnia pismem z 26 lipca 2016 r. poinformowała ARR, że odstępuje od podpisania umowy z uwagi na brak możliwości dostarczenia serów według podziału zaproponowanego pismem z 13 lipca 2016 r. Wskazano, że informacji o takich wymogach nie było w SIWZ na etapie postępowania przetargowego. Ponownie 24 sierpnia 2016 r. ARR przesłała do OSM zawiadomienie o zawarciu umowy, w którym wskazała, że oczekuje wyłącznie zawarcia umowy na warunkach wyznaczonych w ofercie wykonawcy i SIWZ bez obowiązku uwzględniania proporcji dostaw wyznaczonych we wcześniejszej korespondencji przez zamawiającego. Strony nie podpisały umowy w wyznaczonym terminie do 26 sierpnia 2016 r., a ARR zatrzymała wpłacone wadium.