Wyrok SN z dnia 3 lutego 2021 r., sygn. V CSKP 15/21

Zarówno żądanie zwrotu zadatku lub podwójnej jego wysokości jak i prawo zatrzymania go powstaje tylko wtedy, gdy strona złoży oświadczenie o odstąpieniu od umowy.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marian Kocon (przewodniczący)

‎SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

SSN Maria Szulc

w sprawie z powództwa K. Sp. z o.o. w T. przeciwko "V." Sp. z o.o. w S. ‎o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 lutego 2021 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 11 września 2018 r., sygn. akt V AGa (...),

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...), pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

K. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. wniosła o zasądzenie od pozwanej V. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwoty 100 000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 2015 r. tytułem zwrotu zadatku wpłaconego przy zawarciu umowy przedwstępnej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu znajdującego się w K. oraz własności położonych na nim budynków.

Sąd Rejonowy w L. w dniu 3 sierpnia 2015 r. wydał przeciwko pozwanej Spółce w postanowieniu upominawczym nakaz zapłaty dochodzonej kwoty.

Pozwana wniosła w ustawowym terminie sprzeciw od nakazu zapłaty.

W wyniku dalszego postępowania Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 3 lutego 2017 r. zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 100 000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 30 maja 2015 r., a od 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 21 sierpnia 2014 r. pomiędzy stronami została zawarta notarialna umowa przedwstępna sprzedaży należącego do pozwanej prawa użytkowania wieczystego gruntu położonego w K. przy ulicy S. oraz własności budynków położonych na tym gruncie. Strony zobowiązały się zawrzeć przyrzeczoną umowę sprzedaży w terminie 14 dni od spełnienia się określonych w umowie warunków, jednakże nie później niż w terminie do dnia 28 sierpnia 2015 r. Do zawarcia umowy miało dojść pod warunkami: 1. uzyskania w terminie do dnia zawarcia umowy sprzedaży przyrzeczonej przez przyszłą stronę kupującą własnym staraniem i na własny koszt ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji planowanej na działkach będących przedmiotem tego aktu, zgodnie ze złożonym wnioskiem, to jest dla budynku handlowo - usługowego wraz z infrastrukturą, 2. uzyskania przez przyszłą stronę kupującą, jej staraniem i na jej koszt zgody właściwego zarządcy drogi na zjazd z ulicy S. na przedmiotową nieruchomość, w pełnej relacji skrętnej, 3. przedłożenia do przyrzeczonej umowy sprzedaży przez przyszłą stronę sprzedającą odpisu zwykłego księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowych praw, z treści której wynikać będzie, iż prawa te wolne są od jakichkolwiek obciążeń, praw i roszczeń osób trzecich, 4. nieruchomość na dzień zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży znajdować się będzie w stanie niepogorszonym w stosunku do stanu z dnia zawarcia umowy przedwstępnej. W § 5 ust. 1 strony postanowiły, że powódka jako nabywca zobowiązuje się zapłacić pozwanej Spółce kwotę 100 000 zł, przelewem na rachunek bankowy w terminie do dnia 25 sierpnia 2014 r., którą to kwotę strony zgodnie postanawiają traktować jako zadatek w rozumieniu art. 394 k.c. W § 5 ust. 2 strony postanowiły, że nie zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży ze względu na niespełnienie się warunku, o którym mowa w § 4 ust. 1 punkt a i b tego aktu ewentualnie skorzystanie z prawa odstąpienia będzie traktowane jako nie zawarcie umowy przyrzeczonej z przyczyn, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności, a co za tym idzie kwota zadatku będzie wówczas podlegała zwrotowi w całości w wysokości nominalnej.