Wyrok SN z dnia 20 stycznia 2016 r., sygn. V CSK 293/15

Przewidziane w art. 394 § 1 k.c. uprawnienie do odstąpienia od umowy bez wyznaczenia dodatkowego terminu i do zachowania otrzymanego zadatku, a jeżeli go sama dała do żądania sumy dwukrotnie wyższej nie przysługuje stronie, jeżeli do niewykonania umowy doszło z przyczyny, za którą wyłącznie odpowiada. Innymi słowy, przesłanką uprawnienia strony odstępującej od umowy do zachowania otrzymanego zadatku, a jeżeli go sama dała do żądania sumy dwukrotnie wyższej jest niewykonanie umowy przez drugą stronę z powodu okoliczności, za które tylko ona ponosi odpowiedzialność.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)

SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)

SSN Hubert Wrzeszcz

w sprawie z powództwa P.D. przeciwko Spółdzielni Pracy Transportowo-Spedycyjnej w W. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 stycznia 2016 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 10 lutego 2015 r.,

1. oddala skargę kasacyjną,

2. zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

P. D., w pozwie skierowanym przeciwko Spółdzielni Pracy Transportowo -Spedycyjnej, wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 500 000 zł z odsetkami od dnia 24 października 2013 r. tytułem zwrotu uiszczonego zadatku.

Wyrokiem z dnia 12 września 2014 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił powództwo. Ustalił, że w dniu 26 września 2011 r. powód i L. B. zawarli z pozwaną, w formie notarialnej, przedwstępną umowę sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości o obszarze 0,3696 ha położonej przy ul. D. w W. i prawa własności znajdujących się na tej nieruchomości budynków oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości o obszarze 4,2253 ha położonej w W. przy ul. G. i prawa własności znajdujących się na tej nieruchomości budynków. Pozwana zobowiązała się sprzedać wymienione prawa powodowi i L. B. po % części za łączną cenę w kwocie 24 500 000 zł. Przed podpisaniem umowy powód przelał ze swojego rachunku bankowego na konto pozwanej tytułem zadatku kwotę 1 000 000 zł, obejmującą kwoty po 500 000 zł od każdego z nabywców. Zadatek miał być zaliczony na poczet ceny sprzedaży, a pozostałą kwotę 23 500 000 zł kupujący zobowiązali się zapłacić solidarnie przed podpisaniem umowy przyrzeczonej. Strony zastrzegły, że w razie sfinansowania przedmiotu umowy ze środków pochodzących z kredytu bankowego dopuszczają możliwość zawarcia aneksu do umowy przedwstępnej w zakresie kwot i terminów zapłaty oraz sposobu zabezpieczenia zapłaty ceny. Postanowiły, że umowa sprzedaży zostanie zawarta najpóźniej do dnia 31 maja 2012 r.