DGP: Faktura tylko za paragon z NIP

Od 1 stycznia 2020 r. podatnicy VAT mogą wymienić paragon na fakturę jedynie w przypadku, gdy na tym pierwszym jest numer NIP.

• Przedsiębiorcy wymienią na faktury tylko paragony z NIP

Od 1 stycznia 2020 r. podatnicy VAT mogą wymienić paragon na fakturę jedynie w przypadku, gdy na tym pierwszym jest numer NIP. Zmiany dotyczące wymiany paragonów na faktury wynikają z ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1520), która m.in. dodała ust. 5 do art. 106b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2200; dalej: ustawa o VAT). Zgodnie z tym przepisem sprzedawca, który rejestruje sprzedaż na kasie fiskalnej i wydaje paragon, może później wymienić go na fakturę podatnikowi VAT, pod warunkiem że na paragonie był NIP. Nic się nie zmienia natomiast w przypadku, gdy paragon weźmie konsument (niebędący podatnikiem VAT) i później chce wymienić go na fakturę. Zakaz wymiany paragonów bez NIP na faktury nie dotyczy więc osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Faktura nie służy w ich przypadku do odliczenia VAT, więc tu problemu nie ma.

Nowe regulacje dotyczą sprzedawców i nabywców będących podatnikami VAT. Ustawa przewiduje sankcje dla sprzedawcy – za niedopełnienie obowiązku, czyli wymianę paragonu bez NIP na fakturę, a także dla nabywcy – za uwzględnienie w ewidencji faktury wystawionej do paragonu bez NIP. Wynosi ona 100 proc. podatku wykazanego na fakturze. Sankcji nie zapłaci jednak ten, kto za wymianę na fakturę paragonu bez NIP poniesie już odpowiedzialność karnoskarbową. Jak wynika z art. 106b ust. 5 pkt 7 ustawy o VAT, obowiązek wymiany paragonów z NIP na faktury nie dotyczy taksówkarzy. W praktyce jednak podatnicy mogą mieć również problem z wymianą paragonów o wartości nieprzekraczającej 450 zł lub 100 euro, nawet jeśli będzie na nich NIP. Takie paragony są bowiem fakturami uproszczonymi w rozumieniu ustawy o VAT. Resort finansów wyjaśnia, że nie ma więc konieczności wymiany takich paragonów z NIP na fakturę. Zgodnie z przepisami podatnik VAT, który chce otrzymać fakturę, może więc albo od razu poprosić o nią sprzedawcę, albo poprosić o wystawienie paragonu z NIP. Problem w tym, że nie każdy sprzedawca będzie mógł to zrobić. Część kas fiskalnych nie pozwala bowiem na umieszczenie NIP na paragonie. W praktyce więc, jeśli się okaże, że sprzedawca nie może wystawić paragonu z NIP, bo nie pozwala na to urządzenie fiskalne, to nabywca, który chce odliczyć VAT, musi od razu wziąć fakturę. Eksperci podatkowi wskazują, że pracownik firmy, która potrzebuje faktury, musi od razu poinformować sprzedawcę, że kupuje towar lub usługę na firmę, a nie jako osoba prywatna. Zwróćmy również uwagę, że będą wyjątkowe sytuacje, gdy da się wymienić paragon na fakturę, mimo że na tym pierwszym nie będzie NIP. Chodzi np. o bilety jednorazowe na przejazdy pasażerskie koleją oraz przejazdy autostradą płatną, które również są traktowane jako faktury. Co więcej, sprzedawca nie musi ich ewidencjonować na kasie, więc nie będzie na nich NIP. Mimo to będzie je można wymienić na zwykłe faktury, bo wymiana paragonów z NIP na faktury dotyczy jedynie sprzedaży ewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Jeśli sprzedawca będzie zwolniony z obowiązku wydawania paragonów, to może wystawić fakturę do biletu, mimo że nie ma na nim NIP.