DGP: Praca trudna, wymagająca, ryzykowna. Przepisy znają wiele jej odmian

Specyficzne cechy dotyczące danego rodzaju zadań lub stanowisk mogą prowadzić do zwiększonej wypadkowości lub do powstania choroby zawodowej. Wówczas tym ważniejsze staje się zapewnienie pracownikowi przez pracodawcę właściwych warunków pracy.

Praca świadczona przez człowieka nie ma jednakowego charakteru. Z tego względu prawo pracy nie traktuje każdej pracy tak samo. Dokonuje jej zróżnicowania, zarówno pod względem normowania, jak i wartościowania. W szczególności z uwagi na stopień jej uciążliwości, szkodliwości i niebezpieczeństwa związanego z jej wykonywaniem (zarówno w aspekcie fizycznym, jak i psychicznym).

Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Jego obowiązkiem jest nie tylko zapoznanie pracownika z ogólnymi przepisami i zasadami bhp, lecz także wskazanie na konkretne zagrożenia występujące na stanowisku, na którym będzie wykonywał swoje obowiązki (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 17 maja 2012 r., sygn. akt III APa 7/12). Zatrudniającemu pracownika w warunkach niewątpliwie stwarzających zagrożenie dla zdrowia nie można przypisać, tylko na podstawie tej okoliczności, bezprawności zachowania (wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 2004 r., sygn. akt II UK 452/03). Jednak zaniedbanie obowiązku zapewnienia pracownikom bezpiecznego stanowiska pracy uzasadnia odpowiedzialność pracodawcy na zasadzie winy (wyrok SN z 14 grudnia 2000 r., sygn. akt II UKN 207/00). Z tego też względu obowiązany jest bezwzględnie chronić zdrowie i życie pracowników. Jest to przepis ius Mogens, co powoduje, że pracodawca (nawet za zgodą pracownika czy w porozumieniu ze związkami zawodowymi) nie może go w żaden sposób zawęzić czy uchylić (odstąpić od jego stosowania).

W terminologii z zakresu bhp występuje wielość pojęć, w tym m.in.: prace szczególnie szkodliwe, uciążliwe, niebezpieczne, szczególnie niebezpieczne, przy użyciu materiałów niebezpiecznych, w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, wykonywane przy udziale co najmniej dwóch pracowników. Pojęcia te mają różne znaczenie,