KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa cywilnego i utworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz uchylające dyrektywę Rady 91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr 1592/2002 i dyrektywę 2004/36/WE (¹), w szczególności jego art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1702/2003 z dnia 24 września 2003 r. ustanawiające zasady wykonawcze dla certyfikacji statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części i akcesoriów w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska oraz dla certyfikacji organizacji projektujących i produkujących (²) zostało kilkakrotnie znacząco zmienione (³). Ze względu na konieczność dalszych zmian, dla zachowania przejrzystości rozporządzenie to należy przekształcić.

(2) Rozporządzenie (WE) nr 216/2008 ustala wspólne podstawowe wymagania celem zapewnienia jednolitego wysokiego poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego i ochrony środowiska. Nakazuje ono Komisji przyjęcie przepisów wykonawczych niezbędnych dla zapewnienia ich jednolitego stosowania. Ustanawia „Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego” (zwaną dalej „Agencją” ) z zadaniem wspierania Komisji w opracowywaniu powyższych przepisów wykonawczych.

(3) Konieczne jest ustanowienie ujednoliconych wymagań technicznych i procedur administracyjnych w celu zapewnienia zgodności wyrobów lotniczych, części i akcesoriów z wymogami zdatności do lotu i ochrony środowiska, objętych rozporządzeniem (WE) nr 216/2008. Wymagania te i procedury winny wyszczególniać warunki wydawania, utrzymywania w mocy, wprowadzania zmian do, zawieszania lub cofnięcia odpowiednich certyfikatów.

(4) Organizacje zaangażowane w projektowanie i produkcję wyrobów, części i akcesoriów powinny spełniać określone wymagania techniczne celem wykazania dysponowania zdolnościami i środkami niezbędnymi dla realizacji obowiązków i korzystania z uprawnień. Komisja jest zobowiązana do ustanawiania środków precyzujących warunki wydawania, utrzymywania w mocy, wprowadzania zmian do, zawieszania lub cofnięcia certyfikatów poświadczających spełnianie powyższych wymagań.

(5) W procesie ustanawiania środków służących wdrożeniu wspólnych wymagań podstawowych w zakresie zdatności do lotu Komisja musi dołożyć starań, by odzwierciedlały one aktualny stan wiedzy i najlepsze praktyki oraz uwzględniały ogólnoświatowe doświadczenia w lotnictwie i postęp naukowo-techniczny, a także zapewniały możliwość natychmiastowego reagowania w odniesieniu do ustalonych przyczyn wypadków i poważnych incydentów lotniczych.

(6) Konieczność zapewnienia jednolitego stosowania wspólnych wymagań w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska w odniesieniu do wyrobów lotniczych, części i akcesoriów wymaga, aby właściwe organy państw członkowskich i, w stosownych przypadkach, Agencja stosowały wspólne procedury w celu oceny zgodności z tymi wymaganiami. Agencja winna opracować specyfikacje certyfikacyjne i wytyczne ułatwiające niezbędną jednolitość regulacyjną.

(7) Niezbędne jest uznanie ciągłej ważności certyfikatów wydanych przed wejściem w życie rozporządzenia (WE) nr 1702/2003 zgodnie z art. 69 rozporządzenia (WE) nr 216/2008.

(8) Aby utrzymać jednolity wysoki poziom bezpieczeństwa lotnictwa w Europie, konieczne jest wprowadzenie zmian do wymagań i procedur dotyczących certyfikacji statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części i akcesoriów oraz certyfikacji organizacji projektujących i produkujących, a w szczególności opracowanie przepisów w zakresie wykazywania zgodności z podstawą certyfikacji typu i wymogami ochrony środowiska oraz stworzenie możliwości dobrowolnego stosowania się do późniejszych norm w przypadku zmian w certyfikatach typu.

(9) Pod względem pojęciowym i złożoności pomocnicze źródła zasilania (APU) przypominają silniki statków powietrznych, a w niektórych przypadkach konstrukcje APU są nawet wzorowane na konstrukcjach silników. Konieczne jest zatem wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących napraw APU, tak aby przywrócić ich zgodność z przepisami regulującymi proces naprawy silników.

(10) Aby objąć silnikowe statki lotnicze o nieskomplikowanej budowie, turystyczne statki powietrzne i powiązane z nimi wyroby, części i akcesoria środkami, które są współmierne do ich prostej konstrukcji i trybu eksploatacji, utrzymując jednocześnie jednolity wysoki poziom bezpieczeństwa lotnictwa w Europie, konieczne jest wprowadzenie zmian w wymaganiach i procedurach dotyczących certyfikacji tych statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części i akcesoriów oraz certyfikacji organizacji projektujących i produkujących oraz w szczególności w odniesieniu do właścicieli europejskich lekkich statków powietrznych o masie poniżej 2 000 kg (ELA2) lub poniżej 1 200 kg (ELA1) – czyli wprowadzenie możliwości dopuszczania niektórych części, które nie mają kluczowego znaczenia dla bezpieczeństwa, do instalacji bez formularza 1 EASA.

(11) Agencja opracowała projekt przepisów wykonawczych oraz przedłożyła go Komisji w swoich opiniach nr 01/2009 „Możliwość odstąpienia od zbioru przepisów zdatności do lotu w przypadku zmian projektu”, nr 02/2009 „ Zmiany w Europejskiej Normie Technicznej w zakresie napraw i konstrukcji” , nr 01/2010 „Podczęści J do A” oraz nr 01/2011 „ELA: proces i standardowe zmiany i naprawy” zgodnie z art. 19 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 216/2008.

(12) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego utworzonego na podstawie art. 65 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 216/2008,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zakres zastosowania i definicje

[1] 1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia, zgodnie z art. 19, 58 i 62 rozporządzenia (UE) 2018/1139 (³) , wspólne wymagania techniczne i procedury administracyjne dotyczące certyfikacji lub deklaracji zgodności w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska dla wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących określające szczegółowo: [2]

a) wydawanie certyfikatów typu, ograniczonych certyfikatów typu, uzupełniających certyfikatów typu oraz dokonywanie zmian w tych certyfikatach;

b) wydawanie świadectw zdatności do lotu, ograniczonych świadectw zdatności do lotu, zezwoleń na loty i autoryzowanych poświadczeń produkcji/obsługi;

c) wydawanie zatwierdzeń projektów napraw;

d) wykazywanie zgodności z wymaganiami w zakresie ochrony środowiska;

e) wydawanie świadectw zdatności w zakresie hałasu i ograniczonych świadectw zdatności w zakresie hałasu;

f) [3] znakowanie wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących;

g) [4] certyfikację niektórych części, akcesoriów i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących;

h) certyfikację organizacji projektujących i produkujących;

i) wydawanie dyrektyw zdatności do lotu;

j) składanie deklaracji zgodności projektowej i wprowadzanie zmian w tych deklaracjach;

k) składanie deklaracji zdolności projektowej i produkcyjnej.

2. Do celów niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają następujące definicje:

a) „JAA” oznacza wspólne władze lotnicze;

b) „JAR” oznacza wspólne wymagania lotnicze;

c) [5] „część 21” oznacza wymagania i procedury dotyczące certyfikacji statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących oraz organizacji projektujących i produkujących, określone w załączniku I do niniejszego rozporządzenia;

d) [6] „część 21 Light” oznacza wymagania i procedury dotyczące certyfikacji lub deklaracji zgodności projektowej statków powietrznych innych niż bezzałogowe statki powietrzne przeznaczonych przede wszystkim do użytku sportowego i rekreacyjnego oraz związanych z nimi wyrobów i części, a także deklarowania zdolności organizacji w zakresie projektowania i produkcji, określone w załączniku Ib (część 21 Light) do niniejszego rozporządzenia;

e) „główne miejsce prowadzenia działalności” oznacza siedzibę główną lub siedzibę statutową przedsiębiorstwa, gdzie sprawowane są główne funkcje finansowe i prowadzona jest kontrola działań, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu;

f) [7] „artykuł” oznacza wszelkie części i akcesoria przeznaczone do cywilnego statku powietrznego i dowolny podzespół jednostki sterująco-monitorującej;

g) „ETSO” oznacza europejską normę techniczną. Europejska norma techniczna to szczegółowe wymagania zdatności do lotu wydane przez Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego („Agencja”) w celu zapewnienia zgodności z wymaganiami niniejszego rozporządzenia, jako minimalna norma jakości w odniesieniu do niektórych artykułów;

h) [8] „EPA” oznacza europejskie zatwierdzenie części. Europejskie zatwierdzenie części artykułu oznacza, że artykuł został wyprodukowany zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi nienależącymi do posiadacza certyfikatu typu na związane z nimi wyrób i jednostkę sterująco-monitorującą, z wyjątkiem artykułów ETSO;

ha) „skomplikowany statek powietrzny z napędem silnikowym” oznacza:

(i) samolot:

– o maksymalnej certyfikowanej masie startowej powyżej 5 700 kg, lub

– certyfikowany dla maksymalnej liczby miejsc pasażerskich powyżej dziewiętnastu, lub

– certyfikowany do użytkowania z załogą składającą się przynajmniej z dwóch pilotów, lub

– wyposażony w silnik lub silniki turboodrzutowe lub więcej niż jeden silnik turbośmigłowy; lub

(ii) śmigłowiec certyfikowany:

– dla maksymalnej masy startowej powyżej 3 175 kg, lub

– dla maksymalnej liczby miejsc pasażerskich powyżej dziewięciu, lub

– do eksploatacji z załogą składającą się co najmniej z dwóch pilotów; lub

(iii) pionowzlot z pochylanymi wirnikami.

i) „statek powietrzny ELA1” oznacza załogowy europejski lekki statek powietrzny:

(i) samolot o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 1 200 kg, który nie jest sklasyfikowany jako skomplikowany statek powietrzny z napędem silnikowym;

(ii) szybowiec lub motoszybowiec o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 1 200 kg;

(iii) balon o maksymalnej nominalnej objętości gazu wznoszącego lub ogrzanego powietrza nie większej niż 3 400 m3 w przypadku balonów na ogrzane powietrze, 1 050 m3 w przypadku balonów gazowych, 300 m3 w przypadku balonów gazowych na uwięzi;

(iv) sterowiec zaprojektowany dla nie więcej niż czterech osób i o maksymalnej nominalnej objętości gazu wznoszącego lub ogrzanego powietrza nie większej niż 3 400 m3 w przypadku sterowców na ogrzane powietrze i 1 000 m3 w przypadku sterowców gazowych;

j) „statek powietrzny ELA2” oznacza załogowy europejski lekki statek powietrzny:

(i) samolot o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 2 000 kg, który nie jest sklasyfikowany jako skomplikowany statek powietrzny z napędem silnikowym;

(ii) szybowiec lub motoszybowiec o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 2 000 kg;

(iii) balon;

(iv) sterowiec na ogrzane powietrze;

(v) sterowiec gazowy posiadający wszystkie z wymienionych poniżej cech:

– 3 % maksymalnego ciężaru statycznego,

– ciąg niewektorowany (poza ciągiem odwróconym),

– konwencjonalna i prosta budowa: konstrukcji, systemu sterowania oraz układu balonetu,

– układ sterowania bez wspomagania;

(vi) bardzo lekki wiropłat o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 600 kg, o nieskomplikowanej budowie, przeznaczony do przewożenia maksymalnie dwóch osób, niewyposażony w silniki turbinowe ani rakietowe; z ograniczeniem do lotów VFR w dzień;

k) „dane dotyczące zgodności operacyjnej (OSD)” oznaczają dane, które są częścią certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu lub uzupełniającego certyfikatu typu statku powietrznego, obejmujące wszystkie poniższe elementy:

(i) minimalny program szkolenia kwalifikującego do uzyskania uprawnień pilota dotyczących konkretnego typu statku powietrznego, w tym określenie odnośnego typu;

(ii) określenie zakresu pochodzących od projektanta danych dowodowych statku powietrznego umożliwiających test obiektywny w ramach kwalifikacji symulatorów lub danych tymczasowych umożliwiających kwalifikację wstępną;

(iii) minimalny program szkolenia kwalifikującego do uzyskania uprawnień personelu poświadczającego obsługę techniczną dotyczących konkretnego typu statku powietrznego, w tym określenie odnośnego typu;

(iv) określenie na użytek personelu pokładowego typu lub wariantu statku powietrznego oraz danych specyficznych dla odnośnego typu;

(v) główny wykaz wyposażenia minimalnego.

l) [9] „jednostka sterująco-monitorująca” (CMU) oznacza wyposażenie do zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym i monitorowania go zdefiniowane w art. 3 pkt 32 rozporządzenia (UE) 2018/1139;

m) [10] „podzespół jednostki sterująco-monitorującej” oznacza dowolny element jednostki sterująco-monitorującej;

n) [11] „instalacja jednostki sterująco-monitorującej” oznacza proces integracji podzespołów jednostki sterująco-monitorującej w środowisku fizycznym kwalifikującym się do tego celu zgodnie z zestawem instrukcji instalacji i prób, tak aby zainstalowana jednostka sterująco-monitorująca mogła być wykorzystywana do eksploatacji bezzałogowego statku powietrznego;

o) [12] „system bezzałogowego statku powietrznego” (SBSP) oznacza bezzałogowy statek powietrzny zdefiniowany w art. 3 pkt 30 rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz jego jednostkę sterująco-monitorującą;

p) [13] „statek powietrzny zdolny do wykonywania lotów VTOL” (VCA) oznacza statek powietrzny o napędzie silnikowym, cięższy od powietrza, inny niż samolot lub wiropłat, zdolny do wykonywania pionowego startu i lądowania za pomocą jednostek podnoszenia i ciągu wykorzystywanych do zapewniania siły nośnej podczas startu i lądowania.

Artykuł 2

Certyfikacja wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących [14]

1. [15] Na wyroby, części, akcesoria, jednostki sterująco-monitorujące i podzespoły jednostek sterująco-monitorujących wydawane są certyfikaty wyszczególnione w załączniku I (część 21).

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 można alternatywnie wydawać certyfikaty określone w załączniku I lit. b) (część 21 Light) dla następujących wyrobów innych niż bezzałogowe statki powietrzne: [16]

a) samolot o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 2 000 kg i maksymalnej operacyjnej konfiguracji siedzeń dla czterech osób;

b) szybowiec lub motoszybowiec o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 2 000 kg;

c) balon;

d) sterowiec na ogrzane powietrze;

e) pasażerski sterowiec gazowy zaprojektowany dla nie więcej niż czterech osób;

f) wiropłat o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 1 200 kg i maksymalnej operacyjnej konfiguracji siedzeń dla czterech osób;

g) silnik tłokowy lub śmigło o stałym skoku, przeznaczone do zainstalowania na statkach powietrznych, o których mowa w lit. a)–f); lub

h) wiatrakowiec.

3. W drodze odstępstwa od ust. 1 i 2 można alternatywnie sporządzać deklaracje zgodności projektowej określone w załączniku Ib (część 21 Light) dla następujących wyrobów innych niż bezzałogowe statki powietrzne: [17]

a) samolot, który nie jest wyposażony w silnik odrzutowy, o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 1 200 kg i maksymalnej operacyjnej konfiguracji siedzeń dla dwóch osób;

b) szybowiec lub motoszybowiec o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 1 200 kg;

c) balon zaprojektowany dla nie więcej niż czterech osób;

d) sterowiec na ogrzane powietrze zaprojektowany dla nie więcej niż czterech osób.

4. W drodze odstępstwa od ust. 1–3 niniejszego artykułu statki powietrzne, w tym wszelkie zainstalowane na nich wyroby, części i akcesoria, które nie są zarejestrowane w państwie członkowskim, są zwolnione z przepisów sekcji A podczęści H i I załącznika I (część 21) oraz sekcji A podczęści H i I załącznika Ib (część 21 Light). Są one również zwolnione z przepisów sekcji A podczęść P załącznika I (część 21) i sekcji A podczęść P załącznika Ib (część 21 Light), z wyjątkiem sytuacji, gdy znaki rejestracyjne statku powietrznego zostają nadane przez państwo członkowskie.

Artykuł 2a

Uregulowania przejściowe dotyczące świadectw wydanych uprzednio na podstawie załącznika I (część 21)

1. Posiadacz ważnego certyfikatu typu lub ważnego uzupełniającego certyfikatu typu, wydanych lub uznanych za wydane przez Agencję na podstawie załącznika I (część 21), może, do dnia 25 sierpnia 2025 r., wystąpić z wnioskiem do Agencji o utrzymanie, począwszy od określonej daty, projektu typu zatwierdzonego na podstawie takiego certyfikatu zgodnie z załącznikiem Ib (część 21 Light), pod warunkiem że wyrób objęty tym certyfikatem wchodzi w zakres art. 2 ust. 2.

2. W przypadku gdy złożono wniosek zgodnie z ust. 1, dany certyfikat typu lub uzupełniający certyfikat typu podlega, od określonej daty, o której mowa w ust. 1, przepisom załącznika Ib (część 21 Light) dotyczącym certyfikatów typu lub uzupełniających certyfikatów typu, stosownie do przypadku. Agencja odpowiednio zmienia arkusz danych certyfikatu typu lub arkusz danych uzupełniającego certyfikatu typu.

Artykuł 3

Zachowanie ważności certyfikatu typu i odpowiednich świadectw zdatności do lotu

1. W odniesieniu do wyrobów, które uzyskały certyfikat typu lub dokument pozwalający na wydanie świadectwa zdatności do lotu, wystawione przez państwo członkowskie przed 28 września 2003 r., zastosowanie mają następujące przepisy:

a) wyrób uznaje się za posiadający certyfikat typu wydany zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, jeżeli:

(i) podstawą jego certyfikacji typu była:

– podstawa certyfikacji typu JAA dla wyrobów, które były certyfikowane zgodnie z procedurami JAA określonymi w arkuszu danych JAA, lub

– dla pozostałych wyrobów – podstawa certyfikacji typu określona w arkuszu danych certyfikatu typu państwa projektu, jeżeli państwem projektu było:

– państwo członkowskie, chyba że, biorąc pod uwagę w szczególności stosowane specyfikacje certyfikacyjne i doświadczenie związane z użytkowaniem, Agencja ustali, że taka podstawa certyfikacji typu nie zapewnia bezpieczeństwa na poziomie wymaganym przez rozporządzenie (UE) 2018/1139 i niniejsze rozporządzenie, lub

– państwo, z którym państwo członkowskie zawarło umowę dwustronną w sprawie zdatności do lotu lub umowę podobną, zgodnie z którą wyroby te zostały certyfikowane na podstawie specyfikacji certyfikacyjnych państwa projektu, chyba że Agencja ustali, iż takie specyfikacje certyfikacyjne bądź też doświadczenia związane z użytkowaniem lub system bezpieczeństwa państwa projektu nie zapewniają bezpieczeństwa na poziomie wymaganym przez rozporządzenie (UE) 2018/1139 i niniejsze rozporządzenie.

Agencja dokonuje pierwszej oceny skutków przepisów tiret drugiego w celu przygotowania dla Komisji opinii dotyczącej ewentualnych zmian w niniejszym rozporządzeniu;

(ii) właściwymi wymogami w zakresie ochrony środowiska naturalnego były wymogi ustanowione w załączniku 16 do konwencji chicagowskiej, mające zastosowanie do danego wyrobu;

(iii) właściwymi dyrektywami zdatności były dyrektywy państwa projektu;

b) projekt danego statku powietrznego, pozostającego w rejestrze państwa członkowskiego przed 28 września 2003 r., jest uznawany za zatwierdzony zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, jeżeli:

(i) jego podstawowy projekt typu był częścią certyfikatu typu, o którym mowa w lit. a);

(ii) wszystkie zmiany w podstawowym projekcie typu, które nie zostały objęte odpowiedzialnością posiadacza certyfikatu typu, zostały zatwierdzone; oraz

(iii) spełnione zostały dyrektywy zdatności wydane lub przyjęte przez rejestrujące państwo członkowskie przed 28 września 2003 r., w tym wszelkie zmiany dyrektyw zdatności obowiązujące w państwie projektu i uznane przez rejestrujące państwo członkowskie.

2. W odniesieniu do wyrobów, które w dniu 28 września 2003 r. były w trakcie procesu certyfikacji typu prowadzonego przez JAA lub państwo członkowskie, stosuje się następujące zasady:

a) jeżeli wyrób jest w trakcie certyfikacji w kilku państwach członkowskich, jako punkt odniesienia służy najbardziej zaawansowany projekt;

b) nie stosuje się załącznika I (część 21) pkt 21.A.15 lit. a), b) i c);

c) w drodze odstępstwa od załącznika I (część 21) pkt 21.B.80 podstawą certyfikacji typu jest podstawa ustanowiona przez JAA lub, tam gdzie ma to zastosowanie, przez państwo członkowskie w dniu składania wniosku o zatwierdzenie;

d) ustalenia kontroli zgodności dokonane według procedur JAA lub państwa członkowskiego są uznawane za dokonane przez Agencję do celów przestrzegania przepisów załącznika I (część 21) pkt 21.A.20 lit. a) i d).

3. W odniesieniu do wyrobów posiadających krajowe certyfikaty typu lub certyfikaty równoważne, dla których w momencie, gdy certyfikat typu musiał być zgodny z niniejszym rozporządzeniem, nie zakończono procesu zatwierdzania zmiany prowadzonego przez państwo członkowskie, zastosowanie mają następujące warunki:

a) jeżeli proces zatwierdzania jest realizowany przez kilka państw członkowskich, jako punkt odniesienia służy najbardziej zaawansowany projekt;

b) nie stosuje się załącznika I (część 21) pkt 21.A.93;

c) właściwą podstawą certyfikacji typu jest podstawa ustanowiona przez JAA lub, tam gdzie ma to zastosowanie, przez państwo członkowskie w dniu składania wniosku o zatwierdzenie zmiany;

d) ustalenia kontroli zgodności dokonane według procedur JAA lub państwa członkowskiego są uznawane za dokonane przez Agencję do celów przestrzegania przepisów załącznika I (część 21) pkt 21.B.107.

4. W odniesieniu do wyrobów posiadających krajowe certyfikaty typu lub certyfikaty równoważne, dla których w momencie, gdy certyfikat typu musiał być ustalony zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, nie zakończono procesu zatwierdzającego projekt poważnej naprawy prowadzonego przez państwo członkowskie, ustalenia kontroli zgodności dokonanej według procedur JAA lub państwa członkowskiego są uznawane za dokonane przez Agencję do celów przestrzegania przepisów załącznika I (część 21) pkt 21.A.433 lit. a).

5. Świadectwo zdatności do lotu wydane przez państwo członkowskie poświadczające zgodność z certyfikatem typu określonym według ust. 1 jest uznawane za zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

Artykuł 4

Zachowanie ważności uzupełniających certyfikatów typu

1. W odniesieniu do uzupełniających certyfikatów typu wydanych przez państwo członkowskie według procedur JAA lub stosownych procedur krajowych i w odniesieniu do zmian w wyrobach proponowanych przez osoby inne niż posiadacz certyfikatu typu wyrobu, zatwierdzonych przez państwo członkowskie według stosownych procedur krajowych, jeśli uzupełniający certyfikat typu lub zmiana były ważne w dniu 28 września 2003 r., uzupełniający certyfikat typu lub zmiana uznaje się za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia.

2. W odniesieniu do uzupełniających certyfikatów typu, w przypadku których państwo członkowskie prowadziło w dniu 28 września 2003 r. proces certyfikacji według mających zastosowanie procedur JAA dotyczących uzupełniającego certyfikatu typu oraz w odniesieniu do poważnych zmian w wyrobach proponowanych przez osoby inne niż posiadacz certyfikatu typu wyrobu, w przypadku których państwo członkowskie w dniu 28 września 2003 r. prowadziło proces certyfikacji według mających zastosowanie procedur krajowych, stosuje się następujące zasady:

a) jeżeli proces certyfikacji był realizowany przez kilka państw członkowskich, jako punkt odniesienia służy najbardziej zaawansowany projekt;

b) nie stosuje się załącznika I (część 21) pkt 21.A.113 lit. a) i b);

c) właściwą podstawą certyfikacji jest podstawa ustanowiona przez JAA lub, tam gdzie ma to zastosowanie, przez państwo członkowskie w dniu składania wniosku o uzupełniający certyfikat typu lub zatwierdzenie poważnej zmiany;

d) ustalenia kontroli zgodności dokonane według procedur JAA lub państwa członkowskiego są uznawane za dokonane przez Agencję do celów zastosowania się do załącznika I (część 21) pkt 21.A.115 lit. a).

Artykuł 5

(skreślony).

Artykuł 6

Dalsze utrzymanie ważności certyfikatów na części i akcesoria

1. Zatwierdzenia wydane przez państwo członkowskie dla części i akcesoriów, które pozostawały w mocy w dniu 28 września 2003 r., uznawane są za wydane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

2. W odniesieniu do części i akcesoriów, które w dniu 28 września 2003 r. przechodziły proces zatwierdzania lub autoryzacji prowadzony przez państwo członkowskie, stosuje się następujące zasady:

a) jeżeli proces autoryzacji był realizowany przez kilka państw członkowskich, jako punkt odniesienia służy najbardziej zaawansowany projekt;

b) nie stosuje się załącznika I (część 21) pkt 21.A.603;

c) właściwymi wymogami dotyczącymi danych ustanowionymi w załączniku I (część 21) pkt 21.A.605 są wymogi ustanowione przez właściwe państwo członkowskie w dniu składania wniosku o zatwierdzenie lub autoryzację;

d) ustalenia kontroli zgodności dokonane przez właściwe państwo członkowskie są uznawane za dokonane przez Agencję w rozumieniu zastosowania się do załącznika I (część 21) pkt 21.A.606 lit. b).

Artykuł 7

Zezwolenie na lot

Warunki ustalone przed dniem 28 marca 2007 r. przez państwa członkowskie dla zezwoleń na lot lub innych świadectw dotyczących zdatności do lotu, wydanych dla statków powietrznych nieposiadających świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu wydanego na podstawie niniejszego rozporządzenia, uznaje się za ustalone zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, o ile Agencja nie stwierdziła przed dniem 28 marca 2008 r., że warunki te nie zapewniają bezpieczeństwa na poziomie wymaganym przez rozporządzenie (WE) nr 216/2008 lub niniejsze rozporządzenie.

Artykuł 7a

Dane dotyczące zgodności operacyjnej

1. Posiadacz certyfikatu typu statku powietrznego wydanego przed dniem 17 lutego 2014 r. zamierzający dostarczyć nowy statek powietrzny użytkownikowi w Unii Europejskiej w dniu 17 lutego 2014 r. lub po tej dacie uzyskuje zatwierdzenie zgodnie z załącznikiem I (część 21) pkt 21.A.21 lit. e), z wyjątkiem zatwierdzenia minimalnego programu szkolenia kwalifikującego do uzyskania uprawnień personelu poświadczającego obsługę techniczną w odniesieniu do konkretnego typu statku powietrznego oraz zatwierdzenia pochodzących od projektanta danych dowodowych statku powietrznego, umożliwiających test obiektywny w ramach kwalifikacji symulatorów. Zatwierdzenie należy uzyskać nie później niż dnia 18 grudnia 2015 r. lub przed rozpoczęciem eksploatacji statku powietrznego przez użytkownika w Unii Europejskiej, w zależności od tego, która z tych dwóch dat jest późniejsza. Dane dotyczące zgodności operacyjnej mogą być ograniczone do modelu, który jest przedmiotem dostawy.

2. Wnioskujący o wydanie certyfikatu typu statku powietrznego, w przypadku gdy stosowny wniosek został złożony przed dniem 17 lutego 2014 r. i wnioskowany certyfikat typu nie został wydany do dnia 17 lutego 2014 r., uzyskuje zatwierdzenie zgodnie z załącznikiem I (część 21) pkt 21.A.21 lit. e), z wyjątkiem zatwierdzenia minimalnego programu szkolenia kwalifikującego do uzyskania uprawnień personelu poświadczającego obsługę techniczną w odniesieniu do konkretnego typu statku powietrznego oraz zatwierdzenia pochodzących od projektanta danych dowodowych statku powietrznego, umożliwiających test obiektywny w ramach kwalifikacji symulatorów. Zatwierdzenie należy uzyskać nie później niż dnia 18 grudnia 2015 r. lub przed rozpoczęciem eksploatacji statku powietrznego przez użytkownika w Unii Europejskiej, w zależności od tego, która z tych dwóch dat jest późniejsza. Wyniki kontroli zgodności przeprowadzonej przez organy w ramach czynności Rady Oceny Operacyjnej prowadzonych pod nadzorem JAA lub Agencji przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia są uznawane przez Agencję bez dodatkowej weryfikacji.

3. Sprawozdania Rady Oceny Operacyjnej i główne wykazy wyposażenia minimalnego przygotowane zgodnie z procedurami JAA lub przez Agencję przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia uznaje się za dane dotyczące zgodności operacyjnej zatwierdzone zgodnie z załącznikiem I (część 21) pkt 21.A.21 lit. e); dane te umieszcza się w odpowiednim certyfikacie typu. Przed dniem 18 czerwca 2014 r. posiadacze odnośnych certyfikatów typu przedłożą Agencji propozycję podziału danych dotyczących zgodności operacyjnej na dane obowiązkowe i nieobowiązkowe.

4. Posiadacze certyfikatu typu zawierającego dane dotyczące zgodności operacyjnej są obowiązani do uzyskania przed dniem 18 grudnia 2015 r. zatwierdzenia rozszerzenia zakresu zatwierdzenia ich organizacji projektującej lub, stosownie do przypadku, procedur alternatywnych dla zatwierdzenia organizacji projektującej, w celu uwzględnienia kwestii dotyczących zgodności operacyjnej.

Artykuł 8

Organizacje projektujące

1. [18] Organizacja odpowiedzialna za projektowanie wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących lub za zmiany i naprawy powyższych wykazuje swoją zdolność zgodnie z załącznikiem I (część 21).

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 niniejszego artykułu osoba fizyczna lub prawna odpowiedzialna za projektowanie wyrobów, której główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim i która ubiega się o certyfikat dotyczący projektu wyrobów lub zmian lub napraw do nich lub posiada taki certyfikat zgodnie z art. 2 ust. 2, może alternatywnie wykazać swoją zdolność zgodnie z załącznikiem Ib (część 21 Light).

3. Osoby fizyczne lub prawne uczestniczące w projektowaniu statków powietrznych będących przedmiotem deklaracji zgodności projektowej, o której mowa w art. 2 ust. 3, nie muszą wykazywać swojej zdolności.

4. Na zasadzie odstępstwa od pkt 21.B.433 lit. d) ppkt 1 i 2 załącznika I (część 21), organizacja projektująca, posiadająca ważny certyfikat zatwierdzenia wydany zgodnie z załącznikiem I (część 21), może do dnia 7 marca 2025 r. skorygować wszelkie ustalone niezgodności związane z wymaganiami określonymi w załączniku I wprowadzonymi rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2022/201 (⁵).

Jeżeli po dniu 7 marca 2025 r. takie niezgodności nie zostaną przez organizację usunięte, certyfikat zatwierdzenia zostaje cofnięty, ograniczony lub zawieszony w całości lub w części.

5. W drodze odstępstwa od ust. 1 organizacja, której głównym miejscem prowadzenia działalności jest państwo trzecie, może wykazać swoją zdolność dzięki posiadaniu certyfikatu wydanego przez to państwo na wyrób, część, akcesorium, jednostkę sterująco-monitorującą i podzespół jednostki sterująco-monitorującej, w odniesieniu do których występuje z wnioskiem zgodnie z załącznikiem I (część 21), pod warunkiem że: [19]

a) państwo to jest państwem projektu;

b) Agencja ustaliła, że system tego państwa obejmuje taki sam niezależny poziom sprawdzania zgodności jak przewidziany niniejszym rozporządzeniem bądź poprzez równoważny system zatwierdzania organizacji, bądź poprzez bezpośrednie zaangażowanie właściwego organu tego państwa.

6. Zatwierdzenia organizacji projektującej wydane lub uznane przez państwo członkowskie zgodnie ze stosownymi wymaganiami i procedurami JAA i ważne przed 28 września 2003 r. są uznawane za zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

Artykuł 9

Organizacje produkujące

1. [20] Organizacja odpowiedzialna za wytwarzanie wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących wykazuje swoją zdolność zgodnie z załącznikiem I (część 21). Wykazanie zdolności nie jest wymagane w odniesieniu do produkowanych przez daną organizację części, akcesoriów lub podzespołów jednostek sterująco-monitorujących, które – zgodnie z załącznikiem I (część 21) – kwalifikują się do instalacji w wyrobie certyfikowanym jako typ bez konieczności dołączania autoryzowanego poświadczenia produkcji/obsługi (formularza 1 EASA).

2. [21] W drodze odstępstwa od ust. 1 producent, którego głównym miejscem prowadzenia działalności jest państwo trzecie, może wykazać swoją zdolność dzięki posiadaniu certyfikatu wydanego przez to państwo na wyrób, część, akcesorium, jednostkę sterująco-monitorującą i podzespół jednostki sterująco-monitorującej, w odniesieniu do których występuje z wnioskiem, o ile spełnione są następujące warunki:

a) to państwo jest państwem produkcji;

b) Agencja ustaliła, że system tego państwa obejmuje taki sam niezależny poziom sprawdzania zgodności jak przewidziany niniejszym rozporządzeniem, poprzez równoważny system zatwierdzania organizacji albo poprzez bezpośrednie zaangażowanie właściwego organu tego państwa.

3. Zatwierdzenia organizacji produkującej wydane lub uznane przez państwo członkowskie zgodnie ze stosownymi wymaganiami i procedurami JAA i ważne przed 28 września 2003 r. są uznawane za zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

4. W drodze odstępstwa od ust. 1 organizacja produkująca może zwrócić się do właściwego organu o zwolnienie ze stosowania wymogów ochrony środowiska, o których mowa w art. 9 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2018/1139.

5. W drodze odstępstwa od pkt 21.B.225 lit. d) ppkt 1 i 2 załącznika I (część 21), organizacja produkująca, która posiada ważny certyfikat zatwierdzenia wydany zgodnie z załącznikiem I (część 21) może do dnia 7 marca 2025 r. skorygować wszelkie ustalone niezgodności związane z wymaganiami określonymi w załączniku I wprowadzonymi rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2022/201 (⁶).

Jeżeli po 7 marca 2025 r. przedmiotowe niezgodności nie zostaną przez organizację usunięte, certyfikat zatwierdzenia zostaje cofnięty, ograniczony lub zawieszony w całości lub w części.

6. W drodze odstępstwa od pkt 21.A.125C lit. a) ppkt 1 załącznika I (część 21), organizacja, która produkuje wyroby, części lub akcesoria bez certyfikatu zatwierdzenia i która posiada ważne zezwolenie wydane najpóźniej w dniu 7 marca 2023 r. zgodnie z załącznikiem I (część 21), nie jest zobowiązana do spełnienia odpowiednich wymogów określonych w załączniku I wprowadzonych rozporządzeniem delegowanym (UE) 2022/201.

7. W drodze odstępstwa od ust. 1 niniejszego artykułu osoba fizyczna lub prawna, której główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim i która jest odpowiedzialna za produkcję wyrobów oraz ich części lub akcesoriów zgodnie z art. 2 ust. 2, może alternatywnie wykazać swoją zdolność zgodnie z załącznikiem Ib (część 21 Light).

8. Nie wymaga się wykazania zdolności zgodnie z ust. 1 lub 2, jeżeli organizacja produkująca lub osoba fizyczna lub prawna są zaangażowane w następujące rodzaje działalności produkcyjnej:

a) [22] produkcja części, akcesoriów i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących, które zgodnie z załącznikiem I (część 21) kwalifikują się do instalacji w wyrobie certyfikowanym jako typ bez konieczności dołączania autoryzowanego poświadczenia produkcji/obsługi (formularza 1 EASA);

b) produkcja części, które zgodnie z załącznikiem Ib (część 21 Light) kwalifikują się do montażu na statku powietrznym będącym przedmiotem deklaracji zgodności projektowej bez konieczności dołączania autoryzowanego poświadczenia produkcji/obsługi (tj. formularza 1 EASA);

c) produkcja statku powietrznego będącego przedmiotem deklaracji zgodności projektowej, o której mowa w art. 2 ust. 3, oraz części kwalifikujących się do montażu na takim statku powietrznym. W takim przypadku działalność produkcyjna prowadzona jest zgodnie z sekcją A podczęść R załącznika Ib (część 21 Light) przez organizację produkującą lub osobę fizyczną lub prawną, której główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim.

Artykuł 10

Środki podejmowane przez Agencję

1. Agencja opracowuje akceptowalne sposoby spełnienia wymagań („AMC”), które właściwe organy, organizacje i personel mogą stosować w celu wykazania zgodności z przepisami załącznika I (część 21) i załącznika Ib (część 21 Light).

2. Opracowane przez Agencję AMC nie mogą wprowadzać nowych wymagań ani nie mogą łagodzić wymagań zawartych w załączniku I (część 21) i załączniku Ib (część 21 Light).

Artykuł 11

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 1702/2003 traci moc.

Odesłania do uchylonego rozporządzenia odczytuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia zgodnie z tabelą korelacji w załączniku III.

Artykuł 12

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 3 sierpnia 2012 r.

ZAŁĄCZNIK I

CZĘŚĆ 21

Certyfikacja statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących i podzespołów jednostek sterująco-monitorujących oraz organizacji projektujących i produkujących [23]

Spis treści

21.1. Właściwy organ

21.2 Zakres

SEKCJA A – WYMAGANIA TECHNICZNE

PODCZĘŚĆ A – POSTANOWIENIA OGÓLNE

21.A.1 Zakres

21.A.2 Podejmowanie czynności przez osobę inną niż wnioskodawca ubiegający się o certyfikat lub jego posiadacz”

21.A.3 A System zgłaszania

21.A.3B Dyrektywy zdatności do lotu

21.A.4 Koordynacja projektu i produkcji

21.A.5 Przechowywanie dokumentacji

21.A.6 Podręczniki

21.A.7 Instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu

21.A.9 Dostęp i badanie

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKATY TYPU I OGRANICZONE CERTYFIKATY TYPU

21.A.11 Zakres

21.A.13 Kwalifikowalność

21.A.14 Wykazanie zdolności

21.A.15 Wniosek

21.A.19 Zmiany powodujące konieczność uzyskania nowego certyfikatu typu

21.A.20 Wykazanie zgodności z podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska

21.A.21 Wymogi dotyczące wydawania certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

21.A.31 Projekt typu

21.A.33 Przeglądy i próby

21.A.35 Próby w locie

21.A.41 Certyfikat typu

21.A.44 Obowiązki posiadacza

21.A.47 Zbywalność

21.A.51 Termin i ciągłość ważności

21.A.62 Dostępność danych dotyczących zgodności operacyjnej

21.A.65 Trwała integralność strukturalna struktur samolotów

(PODCZĘŚĆ C – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ D – ZMIANY W STOSUNKU DO CERTYFIKATÓW TYPU I OGRANICZONYCH CERTYFIKATÓW TYPU

21.A.90 A Zakres

21.A.90B Zmiany standardowe

21.A.90C Autonomiczne zmiany w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu

21.A.91 Klasyfikacja zmian w certyfikacie typu

21.A.92 Kwalifikowalność

21.A.93 Wniosek

21.A.95 Wymogi dotyczące zatwierdzania drobnej zmiany

21.A.97 Wymogi dotyczące zatwierdzania poważnej zmiany

21.A.101 Podstawa certyfikacji typu, podstawa zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu

21.A.108 Dostępność danych dotyczących zgodności operacyjnej

21.A.109 Obowiązki i znakowanie EPA

PODCZĘŚĆ E – UZUPEŁNIAJĄCE CERTYFIKATY TYPU

21.A.111 Zakres

21.A.112 A Kwalifikowalność

21.A.112B Wykazanie zdolności

21.A.113 Wniosek o uzupełniający certyfikat typu

21.A.115 Wymagania dotyczące zatwierdzenia poważnych zmian w formie uzupełniającego certyfikatu typu

21.A.116 Zbywalność

21.A.117 Zmiany w stosunku do części wyrobu objętej uzupełniającym certyfikatem typu

21.A.118 A Obowiązki i znakowanie EPA

21.A.118B Termin i ciągłość ważności

21.A.120B Dostępność danych dotyczących zgodności operacyjnej

PODCZĘŚĆ F – PRODUKCJA BEZ POSIADANIA ZATWIERDZENIA ORGANIZACJI PRODUKUJĄCEJ

21.A.121 Zakres

21.A.122 Kwalifikowalność

21.A.124 Wniosek

21.A.124 A Sposoby spełnienia wymagań

21.A.125 A Wydanie zezwolenia

21.A.125B Niezgodności i uwagi

21.A.125C Termin i ciągłość ważności

21.A.126 System inspekcji produkcji

21.A.127 Próby: statek powietrzny

21.A.128 Próby: silniki, śmigła i jednostki sterująco-monitorujące (CMU)

21.A.129 Obowiązki organizacji produkującej

21.A.130 Oświadczenie o zgodności

PODCZĘŚĆ G – ZATWIERDZANIE ORGANIZACJI PRODUKUJĄCYCH

21.A.131 Zakres

21.A.133 Kwalifikowalność

21.A.134 Wniosek

21.A.134 A Sposoby spełnienia wymagań

21.A.135 Wydanie zatwierdzenia organizacji produkującej

21.A.139 System zarządzania produkcją

21.A.139A. System zarządzania bezpieczeństwem informacji

21.A.143 Charakterystyka organizacji produkującej

21.A.145 Zasoby

21.A.147 Zmiany w systemie zarządzania produkcją

21.A.148 Zmiany lokalizacji

21.A.149 Zbywalność

21.A.151 Warunki zatwierdzenia

21.A.153 Zmiany w warunkach zatwierdzenia

21.A.158 Niezgodności i uwagi

21.A.159 Termin i ciągłość ważności

21.A.163 Przywileje

21.A.165 Obowiązki posiadacza

PODCZĘŚĆ H – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU

21.A.171 Zakres

21.A.172 Kwalifikowalność

21.A.173 Klasyfikacja

21.A.174 Wniosek

21.A.175 Język

21.A.177 Zmiany lub modyfikacje

21.A.179 Zbywalność i wydanie powtórne w obrębie państw członkowskich

21.A.181 Termin i ciągłość ważności

21.A.182 Znakowanie statku powietrznego

PODCZĘŚĆ I – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU

21.A.201 Zakres

21.A.203 Kwalifikowalność

21.A.204 Wniosek

21.A.207 Zmiany lub modyfikacje

21.A.209 Zbywalność i wydanie powtórne w obrębie państw członkowskich

21.A.211 Termin i ciągłość ważności

PODCZĘŚĆ J – ZATWIERDZENIE ORGANIZACJI PROJEKTUJĄCEJ

21.A.231 Zakres

21.A.233 Kwalifikowalność

21.A.234 Wniosek

21.A.235 Wydanie zatwierdzenia organizacji projektującej

21.A.239 System zarządzania projektowaniem

21.A.239A System zarządzania bezpieczeństwem informacji

21.A.243 Podręcznik

21.A.245 Zasoby

21.A.247 Zmiany w systemie zarządzania projektowaniem

21.A.249 Zbywalność

21.A.251 Warunki zatwierdzenia

21.A.253 Zmiany w warunkach zatwierdzenia

21.A.258 Niezgodności i uwagi

21.A.259 Termin i ciągłość ważności

21.A.263 Przywileje

21.A.265 Obowiązki posiadacza

PODCZĘŚĆ K – CZĘŚCI, AKCESORIA I PODZESPOŁY JEDNOSTKI STERUJĄCO-MONITORUJĄCEJ (CMU)

21.A.301 Zakres

21.A.303 Spełnianie stosownych wymagań

21.A.305 Zatwierdzanie części, akcesoriów i podzespołów jednostki sterująco-monitorującej (CMU)

21.A.307 Kwalifikowalność części lub akcesoriów do montażu

21.A.308 Kwalifikowalność podzespołu do instalacji w jednostce sterująco-monitorującej (CMU)

(PODCZĘŚĆ L – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ M – NAPRAWY

21.A.431 A Zakres

21.A.431B Naprawy standardowe

21.A.432 A Kwalifikowalność

21.A.432B Wykazanie zdolności

21.A.432C Wniosek o zatwierdzenie projektu naprawy

21.A.433 Wymagania dotyczące zatwierdzania projektu naprawy

21.A.435 Klasyfikacja i zatwierdzanie projektów naprawy

21.A.439 Produkcja części do wykonania naprawy

21.A.441 Realizacja naprawy

21.A.443 Ograniczenia

21.A.445 Nienaprawione uszkodzenie

21.A.451 Obowiązki i znakowanie EPA

(PODCZĘŚĆ N – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ O – AUTORYZACJE EUROPEJSKIEJ NORMY TECHNICZNEJ

21.A.601 Zakres 21.A.602 A Kwalifikowalność 21.A.602B Wykazanie zdolności 21.A.603 Wniosek

21.A.604 Autoryzacja ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU)

21.A.605 Wymagane dane

21.A.606 Wymogi dotyczące wydania autoryzacji ETSO

21.A.607 Uprawnienia z tytułu autoryzacji ETSO

21.A.608 Deklaracja projektu i osiągów (DDP)

21.A.609 Obowiązki posiadaczy autoryzacji ETSO

21.A.610 Zatwierdzanie odstępstw

21.A.611 Zmiany projektu

21.A.619 Termin i ciągłość ważności

21.A.621 Zbywalność

PODCZĘŚĆ P – ZEZWOLENIE NA LOT

21.A.701 Zakres

21.A.703 Kwalifikowalność

21.A.707 Wniosek o zezwolenie na lot

21.A.708 Warunki lotu

21.A.709 Wniosek o zatwierdzenie warunków lotu

21.A.710 Zatwierdzenie warunków lotu

21.A.711 Wydanie zezwolenia na lot

21.A.713 Zmiany

21.A.715 Język

21.A.719 Zbywalność

21.A.723 Termin i ciągłość ważności

21.A.725 Przedłużenie ważności zezwolenia na lot

21.A.727 Obowiązki posiadacza zezwolenia na lot

PODCZĘŚĆ Q – ZNAKOWANIE WYROBÓW, CZĘŚCI, AKCESORIÓW, JEDNOSTEK STERUJĄCO-MONITORUJĄCYCH (CMU) I PODZESPOŁÓW CMU

21.A.801 Znakowanie wyrobów i jednostek sterująco-monitorujących (CMU)

21.A.803 Postępowanie z danymi identyfikacyjnymi

21.A.804 Znakowanie części, akcesoriów i podzespołów jednostki sterująco-monitorującej (CMU)

21.A.805 Znakowanie części krytycznych

21.A.807 Znakowanie artykułów ETSO

SEKCJA B – ZASADY POSTĘPOWANIA WŁAŚCIWYCH ORGANÓW

PODCZĘŚĆ A – POSTANOWIENIA OGÓLNE

21.B.10 Dokumentacja nadzorcza

21.B.15 Informacje przekazywane Agencji

21.B.20 Niezwłoczne reagowanie na problem w zakresie bezpieczeństwa

21.B.20A Natychmiastowa reakcja na incydent związany z bezpieczeństwem informacji lub podatność mające wpływ na bezpieczeństwo lotnicze

21.B.25 System zarządzania

21.B.30 Przydzielanie zadań

21.B.35 Zmiany w systemie zarządzania

21.B.55 Przechowywanie dokumentacji 21.B.65 Zawieszenie, ograniczenie i cofnięcie

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKATY TYPU I OGRANICZONE CERTYFIKATY TYPU

21.B.70 Specyfikacje certyfikacyjne

21.B.75 Warunki specjalne

21.B.80 Podstawa certyfikacji typu dla certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

21.B.82 Podstawa zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej w odniesieniu do certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu statku powietrznego

21.B.85 Określenie mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska dla certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

21.B.100 Stopień zaangażowania

21.B.103 Wydanie certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

(PODCZĘŚĆ C – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ D – ZMIANY W STOSUNKU DO CERTYFIKATÓW TYPU I OGRANICZONYCH CERTYFIKATÓW TYPU

21.B.105 Podstawa certyfikacji typu, wymogi ochrony środowiska i podstawa zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu

21.B.107 Wydanie zatwierdzenia zmiany w certyfikacie typu

PODCZĘŚĆ E – UZUPEŁNIAJĄCE CERTYFIKATY TYPU

21.B.109 Podstawa certyfikacji typu, wymogi ochrony środowiska i podstawa zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej w odniesieniu do uzupełniającego certyfikatu typu

21.B.111 Wydanie uzupełniającego certyfikatu typu

PODCZĘŚĆ F – PRODUKCJA BEZ POSIADANIA ZATWIERDZENIA ORGANIZACJI PRODUKUJĄCEJ

21.B.115 Sposoby spełnienia wymagań

21.B.120 Procedura certyfikacji początkowej

21.B.125 Niezgodności i działania naprawcze; uwagi

21.B.135 Utrzymanie w mocy zezwolenia

21.B.140 Zmiany w zezwoleniu

PODCZĘŚĆ G – ZATWIERDZANIE ORGANIZACJI PRODUKUJĄCYCH

21.B.215 Sposoby spełnienia wymagań

21.B.220 Procedura certyfikacji początkowej

21.B.221 Zasady nadzoru

21.B.222 Program nadzoru

21.B.225 Niezgodności i działania naprawcze; observations

21.B.240 Zmiany w systemie zarządzania produkcją

21.B.240A Zmiany w systemie zarządzania bezpieczeństwem informacji

PODCZĘŚĆ H – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU

21.B.320 Badanie

21.B.325 Wydawanie świadectw zdatności do lotu

21.B.326 Świadectwo zdatności do lotu

21.B.327 Ograniczone świadectwo zdatności do lotu

PODCZĘŚĆ I – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU

21.B.420 Badanie

21.B.425 Wydanie świadectw zdatności w zakresie hałasu

PODCZĘŚĆ J – ZATWIERDZENIE ORGANIZACJI PROJEKTUJĄCEJ

21.B.430 Procedura certyfikacji początkowej

21.B.431 Zasady nadzoru

21.B.432 Program nadzoru

21.B.433 Niezgodności i działania naprawcze; uwagi

21.B.435 Zmiany w systemie zarządzania projektowaniem

21.B.435A Zmiany w systemie zarządzania bezpieczeństwem informacji

PODCZĘŚĆ K – CZĘŚCI, AKCESORIA I PODZESPOŁY JEDNOSTKI STERUJĄCO-MONITORUJĄCEJ (CMU)

(PODCZĘŚĆ L – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ M – NAPRAWY

21.B.450 Podstawa certyfikacji typu i wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do zatwierdzenia projektu poważnej naprawy

21.B.453 Wydanie zatwierdzenia projektu naprawy

(PODCZĘŚĆ N – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ O – AUTORYZACJE EUROPEJSKIEJ NORMY TECHNICZNEJ

21.B.480 Wydanie autoryzacji ETSO

PODCZĘŚĆ P – ZEZWOLENIE NA LOT

21.B.520 Badanie

21.B.525 Wydanie zezwolenia na lot

PODCZĘŚĆ Q – ZNAKOWANIE WYROBÓW, CZĘŚCI, AKCESORIÓW, JEDNOSTEK STERUJĄCO-MONITORUJĄCYCH (CMU) I PODZESPOŁÓW CMU

Dodatki

Dodatek I – formularz 1 EASA – Autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi

Dodatek II – formularze 15a i 15c EASA – Poświadczenie przeglądu zdatności do lotu

Dodatek III – formularz 20a EASA – Zezwolenie na lot

Dodatek IV – formularz 20b EASA – Zezwolenie na lot (wydawane przez zatwierdzone organizacje)

Dodatek V – formularz 24 EASA – Ograniczone świadectwo zdatności do lotu

Dodatek VI – formularz 25 EASA – Świadectwo zdatności do lotu

Dodatek VII – formularz 45 EASA – Świadectwo zdatności w zakresie hałasu

Dodatek VIII – formularz 52 EASA – Oświadczenie o zgodności statku powietrznego

Dodatek IX – formularz 53 EASA – Poświadczenie obsługi

Dodatek X – formularz 55 EASA – Certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej

Dodatek XI – formularz 65 EASA – Zezwolenie na produkcję bez posiadania zatwierdzenia organizacji produkującej

Dodatek XII – Kategorie prób w locie i odnośne kwalifikacje załogi uczestniczącej w próbach w locie

21.1 Właściwy organ

Do celów niniejszego załącznika „właściwym organem” jest:

a) w odniesieniu do sekcji A podczęść A,

1. dla organizacji projektujących – Agencja;

2. dla organizacji produkujących, których główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się na terytorium, za które odpowiedzialne jest dane państwo członkowskie na mocy Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. („konwencja chicagowska”) – organ wyznaczony przez to państwo członkowskie lub inne państwo członkowskie zgodnie z art. 64 rozporządzenia (UE) 2018/1139 lub Agencja, jeżeli odpowiedzialność została przeniesiona na Agencję zgodnie z art. 64 lub 65 rozporządzenia (UE) 2018/1139;

3. dla organizacji produkujących, których główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się poza terytorium, za które dane państwo członkowskie jest odpowiedzialne na mocy konwencji chicagowskiej – Agencja;

b) w odniesieniu do sekcji A podczęści B, D, E, J, K, M, O i Q – Agencja;

c) w odniesieniu do sekcji A podczęści F i G:

1. dla osób fizycznych lub prawnych, których główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się na terytorium, za które odpowiedzialne jest dane państwo członkowskie na mocy konwencji chicagowskiej – organ wyznaczony przez to państwo członkowskie lub inne państwo członkowskie zgodnie z art. 64 rozporządzenia (UE) 2018/1139 lub Agencja, jeżeli odpowiedzialność została przeniesiona na Agencję zgodnie z art. 64 lub, odnośnie do podczęści G, art. 65 rozporządzenia (UE) 2018/1139;

2. dla osób fizycznych lub prawnych, których główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się poza terytorium, za które dane państwo członkowskie jest odpowiedzialne na mocy konwencji chicagowskiej – Agencja;

d) w odniesieniu do sekcji A podczęści H i I – organ wyznaczony przez państwo członkowskie, w którym statek powietrzny jest zarejestrowany lub zostanie zarejestrowany:

e) w odniesieniu do sekcji A podczęść P:

1. dla statków powietrznych zarejestrowanych w państwie członkowskim – organ wyznaczony przez państwo członkowskie rejestracji;

2. dla niezarejestrowanych statków powietrznych – organ wyznaczony przez państwo członkowskie, które nadało znaki rejestracyjne;

3. na potrzeby zatwierdzenia warunków lotu związanych z bezpieczeństwem projektu – Agencja.

21.2. Zakres

Sekcja A niniejszego załącznika zawiera postanowienia określające prawa i obowiązki wnioskodawcy i posiadacza każdego certyfikatu wydanego lub który ma być wydany zgodnie z niniejszym załącznikiem.

W sekcji B niniejszego załącznika określono warunki wykonywania zadań związanych z nadzorem nad certyfikacją i egzekwowaniem przepisów, jak również wymogi dotyczące systemów administracyjnych i zarządzania, które muszą być spełnione przez właściwy organ odpowiedzialny za wdrożenie sekcji A niniejszego załącznika.

SEKCJA A

WYMAGANIA TECHNICZNE

PODCZĘŚĆ A – POSTANOWIENIA OGÓLNE

21.A.1 Zakres

Niniejsza podczęść określa ogólne prawa i obowiązki wnioskodawcy i posiadacza każdego certyfikatu, który został lub ma zostać wydany zgodnie z niniejszym załącznikiem.

21.A.2 Podejmowanie czynności przez osobę inną niż wnioskodawca ubiegający się o certyfikat lub jego posiadacz

Czynności i obowiązki, które mają być podjęte przez posiadacza lub wnioskodawcę ubiegającego się o wydanie certyfikatu na wyrób, część, akcesorium, jednostkę sterująco-monitorującą (CMU) lub podzespół CMU zgodnie z niniejszą sekcją, mogą być podjęte w ich imieniu przez każdą inną osobę fizyczną lub prawną, pod warunkiem że posiadacz lub wnioskodawca ubiegający się o wydanie certyfikatu mogą wykazać, iż zawarli stosowną umowę z tą osobą, która gwarantuje, że obowiązki posiadacza certyfikatu są i będą prawidłowo realizowane.

21.A.3 A System zgłaszania

a) Bez uszczerbku dla przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 (¹) oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, wszystkie osoby fizyczne lub prawne, które posiadają lub wystąpiły z wnioskiem o certyfikat typu, ograniczony certyfikat typu, uzupełniający certyfikat typu, autoryzację europejskiej normy technicznej (ETSO), zatwierdzenie projektu poważnej naprawy lub jakiekolwiek inne odpowiednie zatwierdzenie, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia:

1. ustanawiają i utrzymują system umożliwiający gromadzenie, badanie i analizowanie zgłoszeń w celu identyfikowania niepożądanych tendencji lub eliminowania niedociągnięć oraz wychwytywania zdarzeń, których zgłaszanie jest obowiązkowe zgodnie z pkt 3, oraz zdarzeń zgłaszanych dobrowolnie. Jeżeli główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim, można ustanowić jeden system na potrzeby spełnienia wymogów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 oraz aktów wykonawczych do niego, a także rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego. System zgłaszania obejmuje:

(i) zgłoszenia i informacje dotyczące awarii, niesprawności, wad lub innych zdarzeń, które mogą wpływać lub wpływają negatywnie na ciągłą zdatność do lotu wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU objętych certyfikatem typu, ograniczonym certyfikatem typu, uzupełniającym certyfikatem typu, autoryzacją ETSO, zatwierdzeniem projektu poważnej naprawy lub jakimkolwiek innym stosownym zatwierdzeniem, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia;

(ii) błędy, zdarzenia potencjalnie wypadkowe i zagrożenia, które nie są objęte zakresem ppkt (i);

2. udostępniają znanym użytkownikom wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU oraz, na żądanie, każdej osobie upoważnionej na mocy innych aktów wykonawczych lub delegowanych informacje o systemie ustanowionym zgodnie z pkt 1 oraz o sposobach przekazywania zgłoszeń i informacji dotyczących awarii, niesprawności, usterek lub innych zdarzeń, o których mowa w pkt 1 ppkt (i);

3. zgłaszają Agencji wszelkie awarie, niesprawności, wady lub inne zdarzenia, których są świadome i które dotyczą wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU objętych certyfikatem typu, ograniczonym certyfikatem typu, uzupełniającym certyfikatem typu, autoryzacją ETSO, zatwierdzeniem projektu poważnej naprawy lub jakimkolwiek innym stosownym zatwierdzeniem, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia, i które skutkują lub mogą skutkować powstaniem stanu niebezpiecznego.

b) Bez uszczerbku dla przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, każda osoba fizyczna lub prawna, która posiada lub wystąpiła z wnioskiem o certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej na podstawie podczęści G niniejszej sekcji, bądź która produkuje wyrób, część, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespół CMU zgodnie z podczęścią F niniejszej sekcji:

1. ustanawia i utrzymuje system umożliwiający gromadzenie oraz ocenę zgłoszeń zdarzeń, w tym zgłoszeń na temat błędów, zdarzeń potencjalnie wypadkowych i zagrożeń, w celu identyfikowania niepożądanych tendencji lub eliminowania niedociągnięć oraz wychwytywania zdarzeń, których zgłaszanie jest obowiązkowe zgodnie z pkt 2 i 3 niniejszej litery, oraz zdarzeń zgłaszanych dobrowolnie. W przypadku organizacji, których główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim, można ustanowić jeden system na potrzeby spełnienia wymogów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 oraz aktów wykonawczych do niego, a także rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego;

2. zgłasza odpowiedzialnemu posiadaczowi zatwierdzenia projektu wszystkie przypadki dopuszczenia przez organizację produkującą do użytkowania wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU, w odniesieniu do których stwierdzono później możliwość istnienia odstępstw od właściwych danych projektowych, i wraz z nim przeprowadza badanie celem zidentyfikowania tych odstępstw, które mogą doprowadzić do powstania stanu niebezpiecznego;

3. zgłasza właściwemu organowi państwa członkowskiego odpowiedzialnemu zgodnie z pkt 21.1 oraz Agencji odstępstwa stwierdzone zgodnie z pkt 21.A.3A lit. b) ppkt 2, które mogą prowadzić do powstania stanu niebezpiecznego;

4. jeżeli organizacja produkująca występuje jako dostawca dla innej organizacji produkującej, zgłasza ona również tej drugiej organizacji wszystkie przypadki przekazania do niej wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU, w odniesieniu do których stwierdzono później możliwość istnienia odstępstw od właściwych danych projektowych.

c) Nie naruszając przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, każda osoba fizyczna lub prawna dokonująca zgłoszenia zgodnie z lit. a) pkt 3 oraz lit. b) pkt 2, 3 i 4, chroni w odpowiedni sposób poufność osoby dokonującej zgłoszenia oraz osoby lub osób wymienionych w zgłoszeniu.

d) Nie naruszając przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, każda osoba fizyczna lub prawna dokonuje zgłoszeń, o których mowa w lit. a) pkt 3 i lit. b) pkt 3, w formie i na zasadach określonych odpowiednio przez Agencję lub właściwy organ, i wysyła je tak szybko, jak to możliwe, a w każdym razie nie później niż 72 godziny po stwierdzeniu przez nią, że zdarzenie może prowadzić do potencjalnie niebezpiecznego stanu, chyba że uniemożliwiają to wyjątkowe okoliczności.

e) Nie naruszając przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, w przypadku gdy zdarzenie zgłoszone na podstawie lit. a) pkt 3 lub lit. b) pkt 3 wynika z wadliwości projektu lub produkcji, posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia projektu poważnej naprawy, autoryzacji ETSO lub każdego innego stosownego zatwierdzenia, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia, lub organizacja produkująca – stosownie do przypadku – bada przyczyny wadliwości i przekazuje wyniki tych badań, wraz z informacją o zamierzonych lub proponowanych działaniach ją eliminujących, właściwemu organowi państwa członkowskiego odpowiedzialnemu zgodnie z pkt 21.1 oraz Agencji.

f) Jeżeli właściwy organ stwierdzi, że konieczne jest podjęcie działania w celu wyeliminowania wadliwości, to posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia projektu poważnej naprawy, autoryzacji ETSO lub jakiegokolwiek innego stosownego zatwierdzenia, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia lub organizacja produkująca – stosownie do przypadku – przedstawia właściwemu organowi odpowiednie dane na jego żądanie.

21.A.3B Dyrektywy zdatności do lotu

a) Dyrektywa zdatności do lotu oznacza dokument wydany lub przyjęty przez Agencję, który nakłada obowiązek wykonania czynności na statku powietrznym lub na CMU w celu przywrócenia dopuszczalnego poziomu bezpieczeństwa w sytuacji, gdy dowody wskazują na to, że poziom bezpieczeństwa statku powietrznego, SBSP lub CMU może być w przeciwnym razie zagrożony.

b) Agencja wydaje dyrektywę zdatności do lotu, gdy:

1. stwierdzi powstanie na statku powietrznym, SBSP lub CMU stanu niebezpiecznego będącego skutkiem wadliwości statku powietrznego, silnika, śmigła, części lub akcesoriów zamontowanych na statku powietrznym lub w wyniku wadliwości CMU lub podzespołu CMU; oraz

2. taki stan może występować lub powstać na innym statku powietrznym lub innym SBSP lub CMU.

c) Jeżeli Agencja musi wydać dyrektywę zdatności do lotu w celu usunięcia stanu niebezpiecznego, o którym mowa w lit. b), lub w celu dokonania inspekcji, to posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia projektu poważnej naprawy, autoryzacji ETSO lub każdego innego stosownego zatwierdzenia, jakie uznano za wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia:

1. proponuje odpowiednie działania naprawcze lub niezbędne inspekcje, bądź jedno i drugie, oraz przedstawia szczegóły swoich propozycji do zatwierdzenia przez Agencję; oraz

2. po zatwierdzeniu przez Agencję propozycji, o których mowa w pkt 1, udostępnia odpowiednie dane opisowe i instrukcje wykonania wszystkim znanym użytkownikom lub właścicielom wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU oraz, na żądanie, każdej osobie, od której wymagane jest przestrzeganie dyrektywy zdatności do lotu

d) Dyrektywa zdatności do lotu zawiera przynajmniej następujące informacje:

1. identyfikację stanu niebezpiecznego;

2. identyfikację statku powietrznego lub CMU, których to dotyczy;

3. wymagane działania;

4. czas wykonania wymaganych czynności;

5. data wejścia w życie dyrektywy zdatności do lotu.

21.A.4 Koordynacja projektu i produkcji

Każdy posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, autoryzacji ETSO, zatwierdzenia zmiany w certyfikacie typu lub zatwierdzenia projektu naprawy współpracuje z organizacją produkującą w zakresie niezbędnym dla zapewnienia:

a) należytej koordynacji projektu i produkcji, wymaganej odpowiednio przez pkt 21.A.122, pkt 21.A.130 lit. b) ppkt 3 i 4, pkt 21.A.133 i pkt 21.A.165 lit. c) ppkt 2 i 3; oraz

b) odpowiedniego wspierania ciągłej zdatności do lotu wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU.

21.A.5 Prowadzenie dokumentacji

Wszystkie osoby fizyczne lub prawne, które posiadają lub wystąpiły z wnioskiem o certyfikat typu, ograniczony certyfikat typu, uzupełniający certyfikat typu, autoryzację ETSO, zatwierdzenie projektu lub naprawy, zezwolenie na lot, certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej lub zezwolenie na podstawie niniejszego rozporządzenia:

a) w przypadku gdy projektują wyrób, część, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespół CMU bądź zmieniają lub naprawiają je, muszą ustanowić system prowadzenia dokumentacji i przechowywać istotne informacje/dane projektowe; przedmiotowe informacje/dane są udostępniane Agencji celem dostarczenia informacji/danych niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności do lotu wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU, ciągłej aktualności danych dotyczących zgodności operacyjnej oraz zgodności z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

b) w przypadku gdy produkują wyrób, część, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespół CMU, muszą rejestrować szczegóły procesu produkcji istotne dla zgodności wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU z właściwymi danymi projektowymi oraz wymogami nałożonymi na ich partnerów i dostawców, a także udostępniać te dane właściwemu organowi celem dostarczenia informacji niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU;

c) w odniesieniu do zezwoleń na lot:

1. muszą przechowywać dokumenty sporządzone w celu ustalenia i uzasadnienia warunków lotu oraz udostępniać je Agencji i ich właściwemu organowi państwa członkowskiego celem dostarczenia informacji niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego, SBSP i CMU;

2. w przypadku gdy wydają zezwolenie na lot zgodnie z przywilejem zatwierdzonych organizacji, muszą przechowywać związane z nim dokumenty, w tym protokoły inspekcji, dokumenty potwierdzające zatwierdzenie warunków lotu i wydanie samego zezwolenia na lot, oraz udostępniać je Agencji i ich właściwemu organowi państwa członkowskiego odpowiedzialnemu za nadzór nad organizacją celem dostarczenia informacji niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego, SBSP i CMU;

d) przechowują dokumentację dotyczącą kompetencji i kwalifikacji, o których mowa w pkt 21.A.139 lit. c), pkt 21. A.145 lit. b), pkt 21.A.145 lit. c), pkt 21.A.239 lit. c), pkt 21.A.245 lit. a) lub pkt 21.A.245 lit. e) ppkt 1, personelu zajmującego się następującymi funkcjami:

1. projektowanie lub produkcja;

2. niezależne monitorowanie przestrzegania przez daną organizację odpowiednich wymagań;

3. zarządzanie bezpieczeństwem;

e) przechowują dokumentację dotyczącą upoważnień członków personelu, w przypadku gdy zatrudniają personel, który:

1. korzysta z przywilejów zatwierdzonej organizacji zgodnie z pkt 21.A.163 lub 21.A.263, stosownie do przypadku;

2. wykonuje niezależną funkcję monitorowania przestrzegania przez organizację odpowiednich wymagań zgodnie z pkt 21.A.139 lit. e) lub pkt 21.A.239 lit. e), stosownie do przypadku;

3. wykonuje funkcję niezależnej weryfikacji w zakresie wykazania zgodności na podstawie pkt 21.A.239 lit. d) ppkt 2.

21.A.6 Podręczniki

Posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu lub uzupełniającego certyfikatu typu:

a) opracowuje, przechowuje i aktualizuje egzemplarze wzorcowe wszystkich podręczników lub nowelizacji podręczników określonych jako wymagane w odniesieniu do danego wyrobu, SBSP, CMU lub artykułu we właściwej podstawie certyfikacji typu, właściwej podstawie zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i w mających zastosowanie wymogach ochrony środowiska oraz, na żądanie, udostępnia Agencji ich kopie;

b) w przypadku bezzałogowego statku powietrznego określa, czy konieczna jest instalacja CMU w środowisku fizycznym, oraz zapewnia operatorowi wszelkie niezbędne instrukcje dotyczące instalacji CMU i poświadczenia tej instalacji zgodnie z załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107.

21.A.7 Instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu

a) Posiadacz certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany projektu lub zatwierdzenia projektu naprawy opracowuje instrukcje, które są niezbędne do zapewnienia utrzymania standardu zdatności do lotu odnoszącego się do typu statku powietrznego, SBSP i CMU i wszelkich związanych z nim części lub podzespołów CMU przez cały okres eksploatacji statku powietrznego lub SBSP, lub podaje odniesienia do takich instrukcji, wykazując zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu ustanowioną i zgłoszoną przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.80.

b) Co najmniej jeden zestaw kompletnych instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu jest dostarczany przez posiadacza:

1. certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu – każdemu znanemu właścicielowi wyrobu lub wyrobów, SBSP lub CMU w chwili ich dostawy lub w chwili wydania pierwszego świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu dla statku powietrznego, którego to dotyczy, w zależności od tego, co nastąpi później;

2. uzupełniającego certyfikatu typu lub zatwierdzenia zmiany projektu – wszystkim znanym użytkownikom wyrobu, SBSP lub CMU, których dotyczy zmiana, w chwili dopuszczenia do użytkowania zmodyfikowanego wyrobu lub zmodyfikowanego CMU;

3. zatwierdzenia projektu naprawy – wszystkim znanym użytkownikom wyrobu lub CMU, których dotyczy naprawa, w chwili dopuszczenia do użytkowania wyrobu lub CMU, które są objęte projektem naprawy; naprawione wyroby, części, akcesoria, CMU lub podzespoły CMU mogą być dopuszczone do użytkowania przed skompletowaniem odpowiednich instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, ale na ograniczony okres użytkowania i w porozumieniu z Agencją.

Posiadacze zatwierdzenia projektu udostępniają następnie te instrukcje, na żądanie, każdej innej osobie, która jest zobowiązana do ich przestrzegania.

c) Na zasadzie odstępstwa od lit. b), posiadacz certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu może opóźnić dostępność części instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, odnoszącej się do instrukcji o długim terminie opracowania o planowym charakterze, do chwili po wprowadzeniu wyrobu lub CMU albo zmodyfikowanego wyrobu lub zmodyfikowanego CMU do użytkowania, ale musi udostępnić te instrukcje, zanim korzystanie z przedmiotowych danych w odniesieniu do wyrobu lub zmodyfikowanego wyrobu stanie się wymagane.

d) Posiadacz zatwierdzenia projektu, który jest zobowiązany do dostarczenia instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu zgodnie z lit. b), udostępnia również zmiany tych instrukcji wszystkim znanym użytkownikom wyrobu, SBSP lub CMU, których to dotyczy, oraz – na żądanie – każdej innej osobie, która jest zobowiązana do zastosowania się do nich. Taki posiadacz zatwierdzenia projektu musi wykazać Agencji, na żądanie, adekwatność procesu wprowadzania zmian w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu udostępnianych zgodnie z niniejszą literą.

21.A.9 Dostęp i badanie

Każda osoba fizyczna lub prawna, która posiada lub wystąpiła z wnioskiem o certyfikat typu, ograniczony certyfikat typu, uzupełniający certyfikat typu, autoryzację ETSO, zatwierdzenie zmiany projektu lub naprawy, świadectwo zdatności do lotu, świadectwo zdatności w zakresie hałasu, zezwolenie na lot, zatwierdzenie organizacji projektującej, certyfikat zatwierdzenie organizacji projektującej lub zezwolenie na podstawie niniejszego rozporządzenia:

a) udziela właściwemu organowi dostępu do wszelkich obiektów, wyrobów, części, akcesoriów, CMU, podzespołów CMU, dokumentów, zapisów, danych, procesów, procedur lub wszelkich innych materiałów celem weryfikacji sprawozdań, dokonania inspekcji lub przeprowadzenia bądź obserwacji prób w locie i na ziemi, w zależności od potrzeb, w celu weryfikacji początkowej i ciągłej zgodności danej organizacji ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego;

b) dokonuje ustaleń w celu zapewnienia właściwemu organowi dostępu, jak przewidziano w lit. a), również w odniesieniu do partnerów, dostawców i podwykonawców osoby fizycznej lub prawnej.

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKATY TYPU I OGRANICZONE CERTYFIKATY TYPU

21.A.11 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia procedury dotyczące wydawania certyfikatów typu dla wyrobów i CMU oraz ograniczonych certyfikatów typu dla statków powietrznych, a także ustanawia prawa i obowiązki wnioskodawców ubiegających się o takie certyfikaty i ich posiadaczy.

21.A.13 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, która wykazała lub jest w trakcie wykazywania swojej zdolności zgodnie z pkt 21.A.14, ma prawo wystąpić z wnioskiem o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu na warunkach ustanowionych w niniejszej podczęści.

21.A.14 Wykazanie zdolności

a) Wnioskujący o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu wykazuje swoją zdolność poprzez posiadanie zatwierdzenia organizacji projektującej, wydanego przez Agencję zgodnie z podczęścią J.

b) W drodze odstępstwa od lit. a), w drodze alternatywnej procedury wykazywania swoich zdolności, wnioskodawca może wystąpić o zgodę Agencji na stosowanie procedur, które określają konkretne praktyki projektowe, zasoby i ciąg czynności niezbędne dla spełnienia wymagań niniejszego załącznika I (część 21), jeżeli wyrób jest jednym z następujących:

1. statkiem powietrznym ELA2;

2. silnikiem lub śmigłem zamontowanym na statku powietrznym ELA2;

3. silnikiem tłokowym;

4. śmigłem o stałym lub zmiennym skoku.

c) W drodze odstępstwa od lit. a) wnioskodawca może wykazać swoją zdolność poprzez uzyskanie ze strony Agencji akceptacji swojego programu certyfikacji ustanowionego zgodnie z pkt 21.A.15 lit. b), w przypadku gdy wyrobem do certyfikacji jest:

1. statek powietrzny ELA1; lub

2. silnik lub śmigło zamontowane na statku powietrznym ELA1.

21.A.15 Wniosek

a) Wniosek o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

b) Wniosek o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu obejmuje przynajmniej wstępne dane opisowe wyrobu, SBSP lub CMU oraz rodzaje operacji, do których mają być one certyfikowane. Ponadto na potrzeby wykazania zgodności, zgodnie z pkt 21.A.20, wniosek obejmuje w chwili składania lub zostaje uzupełniony po jego złożeniu o program certyfikacji, który zawiera wszystkie poniższe elementy:

1. szczegółowy opis projektu typu, obejmujący wszystkie konfiguracje, które mają być certyfikowane;

2. proponowane charakterystyki eksploatacyjne i ograniczenia;

3. zamierzone użytkowanie wyrobu, SBSP lub CMU oraz rodzaje operacji, do których ma być certyfikowany;

4. propozycję podstawy pierwotnej certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogów ochrony środowiska, przygotowanej zgodnie z wymogami i opcjami określonymi w pkt 21.B.80, 21.B.82 i 21.B.85;

5. propozycję podziału programu certyfikacji na istotne grupy czynności i danych służących wykazaniu zgodności, obejmującą propozycję sposobów spełnienia wymagań oraz odnośnych dokumentów dotyczących zgodności;

6. propozycję oceny istotnych grup czynności i danych służących wykazaniu zgodności w odniesieniu do prawdopodobieństwa wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska, a także w odniesieniu do potencjalnego wpływu tych niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu i SBSP lub ochronę środowiska lub na bezpieczeństwo CMU. Proponowana ocena musi uwzględniać co najmniej elementy określone w pkt 21.B.100 lit. a) ppkt 1–4. W oparciu o tę ocenę we wniosku zawiera się propozycję dotyczącą zaangażowania Agencji w weryfikację czynności i danych służących wykazaniu zgodności;

7. harmonogram projektu obejmujący najważniejsze etapy jego realizacji.

c) Po pierwszym przedłożeniu Agencji wnioskodawca aktualizuje program certyfikacji, gdy zachodzą w nim zmiany mające wpływ na którykolwiek z elementów lit. b) ppkt 1–7.

d) Wniosek o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu statku powietrznego obejmuje suplement wniosku do celów zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej lub po złożeniu pierwotnego wniosku zostaje uzupełniony o taki suplement.

e) Wniosek o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu dla dużego samolotu lub dużego wiropłata jest ważny przez 5 lat, a wniosek o każdy inny certyfikat typu lub ograniczony certyfikat typu jest ważny przez 3 lata, chyba że wnioskodawca wykaże w chwili składania wniosku, że jego wyrób, SBSP lub CMU wymaga dłuższego okresu czasu na wykazanie i zadeklarowanie zgodności, a Agencja zgodzi się na taki dłuższy termin.

f) W przypadku gdy certyfikat typu lub ograniczony certyfikat typu nie został wydany lub oczywiste jest, że nie zostanie wydany w terminie przewidzianym w lit. e), wnioskodawca może:

1. złożyć nowy wniosek i zastosować się do podstawy certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej oraz wymogów ochrony środowiska, ustanowionych i notyfikowanych przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.80, 21.B.82 i 21.B.85 na dzień składania nowego wniosku; lub

2. wystąpić o przedłużenie terminu przewidzianego w lit. e) i zaproponować nowy termin dla wydania certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu. W takim przypadku wnioskodawca musi zastosować się do podstawy certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej oraz wymogów ochrony środowiska, ustanowionych i notyfikowanych przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.80, 21.B.82 i 21.B.85 w terminie ustalonym przez wnioskodawcę. Dzień ten nie może jednak poprzedzać nowego terminu zaproponowanego przez wnioskodawcę na wydanie certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu o więcej niż pięć lat w przypadku wniosku o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu dla dużego samolotu lub dużego wiropłatu oraz o więcej niż trzy lata w przypadku wniosku o jakikolwiek inny certyfikat typu lub ograniczony certyfikat typu.

21.A.16A (uchylony)

21.A.16B (uchylony)

21.A.17A (uchylony)

21.A.17B (uchylony)

21.A.18 (uchylony)

21.A.19 Zmiany powodujące konieczność uzyskania nowego certyfikatu typu

Każda osoba fizyczna lub prawna proponująca zmianę wyrobu występuje o nowy certyfikat typu, jeżeli Agencja uzna, że zmiana projektu, mocy, siły ciągu lub masy jest tak znaczna, że konieczne jest przeprowadzenie w znacznym stopniu wyczerpujących badań zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu.

Każda osoba fizyczna lub prawna proponująca zmianę w SBSP lub CMU występuje o nowy certyfikat typu, jeżeli Agencja uzna, że zmiana projektu jest tak znaczna, że konieczne jest przeprowadzenie w znacznym stopniu wyczerpujących badań zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu.

21.A.20 Wykazanie zgodności z podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska

a) Po akceptacji przez Agencję programu certyfikacji wnioskodawca wykazuje zgodność z podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.80, 21.B.82, 21.B.85, oraz udostępnia Agencji środki wykorzystane do wykazania tej zgodności.

b) Wnioskodawca zgłasza Agencji wszelkie trudności lub zdarzenia, jakie wystąpiły w trakcie procesu wykazywania zgodności, mogące mieć istotny wpływ na ocenę ryzyka zgodnie z pkt 21.A.15 lit. b) ppkt 6 bądź na program certyfikacji, lub z innego powodu wymagające większego stopnia zaangażowania Agencji niż uprzednio notyfikowany wnioskodawcy zgodnie z pkt 21.B.100 lit. c).

c) Wnioskodawca odnotowuje uzasadnienia zgodności w dokumentach dotyczących zgodności, o których mowa w programie certyfikacji.

d) Po zakończeniu wszystkich etapów procesu wykazywania zgodności na podstawie programu certyfikacji, łącznie z wszelkimi przeglądami i próbami zgodnie z pkt 21.A.33, a także po przeprowadzeniu wszystkich prób w locie zgodnie z pkt 21.A.35, wnioskodawca oświadcza, że:

1. wykazał zgodność z podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi przez Agencję, stosując się do programu certyfikacji, który uzyskał akceptację ze strony Agencji; oraz

2. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.

e) Wnioskodawca przedstawia Agencji oświadczenie o zgodności przewidziane w lit. d). W przypadku gdy wnioskodawca posiada odpowiednie zatwierdzenie organizacji projektującej, oświadczenie o zgodności sporządza się zgodnie z podczęścią J i przedkłada Agencji.

21.A.21 Wymogi dotyczące wydawania certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

a) Aby uzyskać certyfikat typu wyrobu lub CMU lub, w przypadku gdy statek powietrzny nie spełnia zasadniczych wymogów określonych w załączniku II do rozporządzenia (UE) 2018/1139, ograniczony certyfikat typu statku powietrznego, wnioskodawca:

1. wykazuje swoją zdolność zgodnie z pkt 21.A.14;

2. wykazuje zgodność zgodnie z pkt 21.A.20;

3. w przypadku certyfikatu typu statku powietrznego lub ograniczonego certyfikatu typu wykazuje, że silnik lub śmigło albo oba te elementy, jeżeli są zainstalowane w statku powietrznym:

(i) mają certyfikat typu wydany lub określony zgodnie z niniejszym rozporządzeniem; lub

(ii) są zgodne z podstawą certyfikacji typu statku powietrznego ustanowioną dla statków powietrznych innych niż bezzałogowe statki powietrzne lub z podstawą certyfikacji typu SBSP dla bezzałogowych statków powietrznych oraz z wymogami ochrony środowiska określonymi i zgłoszonymi przez Agencję jako niezbędne do zapewnienia bezpiecznego lotu statku powietrznego;

4. w przypadku certyfikatu typu bezzałogowego statku powietrznego lub ograniczonego certyfikatu typu:

(i) wykazuje zgodności z podstawą certyfikacji typu SBSP zgodnie z pkt 21.B.80;

(ii) wykazuje, że CMU posiada certyfikat typu wydany zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, jeżeli CMU została certyfikowana oddzielnie od bezzałogowego statku powietrznego.

b) W drodze odstępstwa od lit. a) ppkt 2, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), wnioskodawca jest uprawniony do otrzymania certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu statku powietrznego wydanego zanim wykaże zgodność z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.

21.A.23 (uchylony)

21.A.31 Projekt typu

a) Projekt typu składa się z:

1. rysunków i specyfikacji oraz wykazu tych rysunków i specyfikacji, niezbędnych do zdefiniowania konfiguracji i cech konstrukcyjnych wyrobu, SBSP lub CMU, dla których wykazano zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu i wymogami ochrony środowiska;

2. informacji o materiałach, procesach i metodach produkcji oraz montażu wyrobu i CMU koniecznych do zapewnienia zgodności wyrobu i CMU;

3. zatwierdzonej sekcji ograniczeń zdatności do lotu w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu zgodnie z definicją we właściwych specyfikacjach certyfikacyjnych; oraz

4. wszelkich innych danych umożliwiających, przez porównanie, ustalenie zdatności do lotu oraz, w stosownych przypadkach, właściwości środowiskowych późniejszych wyrobów i CMU tego samego typu.

b) Każdy projekt typu musi być odpowiednio określony.

21.A.33 Przeglądy i próby

a) (Zarezerwowane)

b) Przed wykonaniem każdej próby, w trakcie wykazywania zgodności wymaganego na podstawie 21.A.20, wnioskodawca upewnia się:

1. w odniesieniu do prototypu, że

(i) materiały i procesy są zgodne ze specyfikacjami dla proponowanego projektu typu;

(ii) części wyrobu i podzespoły CMU są w należyty sposób zgodne z rysunkami w proponowanym projekcie typu; oraz

(iii) proces produkcji, budowy i montażu jest zgodny ze specyfikacją w proponowanym projekcie typu; oraz

2. w odniesieniu do urządzeń do wykonywania prób i pomiarów, które mają być zastosowane w danej próbie, że są one odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane.

c) Na podstawie weryfikacji przeprowadzonej zgodnie z lit. b) wnioskodawca składa oświadczenie o zgodności zawierające wykaz ewentualnych niezgodności, wraz z uzasadnieniem, że nie będzie to miało wpływu na wyniki prób, i umożliwia Agencji przeprowadzenie przeglądu, jaki uzna ona za niezbędny, aby sprawdzić ważność tego oświadczenia.

d) Wnioskodawca umożliwia Agencji:

1. przegląd wszelkich danych i informacji dotyczących wykazania zgodności; oraz

2. asystowanie przy wszelkich próbach lub przeglądach wykonywanych na potrzeby wykazania zgodności lub ich przeprowadzenie.

e) W odniesieniu do wszystkich prób i przeglądów, przy których Agencja asystowała lub które przeprowadziła zgodnie z lit. d) ppkt 2:

1. wnioskodawca przedstawia Agencji oświadczenie o zgodności przewidziane w lit. c); oraz

2. w okresie pomiędzy złożeniem oświadczenia o zgodności przewidzianego w lit. c) a momentem przedłożenia prototypu Agencji do przeprowadzenia próby nie wprowadza się żadnej zmiany w prototypie ani w urządzeniach do wykonywania prób i pomiarów wpływającej na ważność oświadczenia o zgodności.

21.A.35 Próby w locie

a) Próby w locie do celu uzyskania certyfikatu typu wykonywane są zgodnie z warunkami określonymi dla takich prób przez Agencję.

b) Wnioskodawca wykonuje wszelkie próby w locie, jakie Agencja uzna za niezbędne do ustalenia:

1. zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu i wymogami ochrony środowiska; oraz

2. czy istnieje wystarczająca pewność, że statek powietrzny, jego części, akcesoria, SBSP lub CMU są niezawodne i prawidłowo funkcjonują w odniesieniu do statków powietrznych, SBSP i CMU, które mają być certyfikowane zgodnie z niniejszym załącznikiem, z wyjątkiem:

(i) szybowców innych niż szybowce bezzałogowe oraz szybowców z napędem innych niż bezzałogowe szybowce z napędem;

(ii) balonów i sterowców określonych w kategoriach ELA1 lub ELA2;

(iii) samolotów innych niż samoloty bezzałogowe, o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 2 722 kg.

c) (Zarezerwowane)

d) (Zarezerwowane)

e) (Zarezerwowane)

f) Próby w locie określone w lit. b) ppkt 2 obejmują:

1. w przypadku statków powietrznych innych niż bezzałogowe statki powietrzne:

(i) liczbę godzin lotu, którą Agencja uznaje za konieczną, aby zapewnić wykazanie bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego przed oddaniem go do użytkowania, i która musi wynosić co najmniej 150 godzin;

(ii) w szczególności dla statków powietrznych z silnikami turbinowymi typu wcześniej niestosowanego na statkach powietrznych posiadających certyfikat typu, co najmniej 300 godzin pracy przy pełnej kompletacji silników, odpowiadających wymaganiom certyfikatu typu;

2. w przypadku SBSP i CMU – liczbę godzin lotu, którą Agencja uznaje za konieczną, biorąc pod uwagę stopień złożoności projektu statku powietrznego i CMU oraz związane z nimi ryzyko dla bezpieczeństwa, aby zapewnić wykazanie ich bezpiecznej eksploatacji przed oddaniem statku powietrznego i CMU do użytkowania.

21.A.41 Certyfikat typu

Certyfikat typu i ograniczony certyfikat typu zawierają projekt typu, ograniczenia użytkowe, instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, arkusz danych do certyfikatu typu w zakresie zdatności do lotu i emisji, właściwą podstawę certyfikacji typu i wymogi ochrony środowiska, zgodność z którymi odnotowuje Agencja, oraz wszelkie inne warunki lub ograniczenia określone dla wyrobu, SBSP lub CMU we właściwych specyfikacjach certyfikacyjnych i wymogach ochrony środowiska. Certyfikat typu i ograniczony certyfikat typu statku powietrznego zawierają ponadto właściwą podstawę zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, dane dotyczące zgodności operacyjnej oraz arkusz danych do certyfikatu typu w zakresie hałasu. Arkusz danych certyfikatu typu statku powietrznego i ograniczonego certyfikatu typu statku powietrznego zawiera zapisy dotyczące spełnienia wymagań w zakresie emisji CO₂, a arkusz danych certyfikatu typu dla silnika zawiera zapisy dotyczące spełnienia wymagań w zakresie emisji spalin.

21.A.44 Obowiązki posiadacza

Każdy posiadacz certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu:

a) podejmuje zobowiązania ustanowione w pkt 21.A.3 A, 21.A.3B, 21.A.4, 21.A.5, 21.A.6, 21.A.7, 21.A.9, 21.A.62 oraz 21.A.65 i w tym celu utrzymuje zgodność z wymaganiami warunkującymi możliwość ubiegania się o certyfikat na mocy pkt 21.A.13;

b) precyzuje sposób oznakowania zgodnie z podczęścią Q.

Począwszy od dnia 18 maja 2022 r., obowiązek wypełnienia zobowiązań wymienionych w lit. a) należy rozumieć jako odniesienie do pkt 21.A.3 A, 21.A.3B, 21.A.4, 21.A.5, 21.A.6, 21.A.7, 21.A.62 oraz 21.A.65; i w tym celu każdy posiadacz certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu utrzymuje zgodność z wymaganiami warunkującymi możliwość ubiegania się o certyfikat na mocy pkt 21.A.14;

21.A.47 Zbywalność

Certyfikat typu lub ograniczony certyfikat typu lub autoryzacja ETSO na pomocnicze źródło zasilania mogą być przeniesione tylko na osobę prawną lub fizyczną, która jest w stanie podjąć się zobowiązań ustanowionych w pkt 21.A.44 i która, w tym celu, wykazała swoją zdolność zgodnie z pkt 21.A.14.

21.A.51 Termin i ciągłość ważności

a) Certyfikat typu i ograniczony certyfikat typu są wydawane na czas nieokreślony. Pozostają ważne pod warunkiem, że:

1. posiadacz stale przestrzega wymogów niniejszego załącznika I (część 21); oraz

2. certyfikat nie podlega zwrotowi bądź cofnięciu w drodze odpowiednich procedur administracyjnych ustanowionych przez Agencję.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia certyfikat typu i ograniczony certyfikat typu zwraca się Agencji.

21.A.55 (uchylony)

21.A.57 (uchylony)

21.A.61 (uchylony)

21.A.62 Dostępność danych dotyczących zgodności operacyjnej

Posiadacz certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu udostępnia:

a) co najmniej jeden zbiór kompletnych danych dotyczących zgodności operacyjnej, przygotowanych zgodnie z mającą zastosowanie podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, wszystkim znanym operatorom danego statku powietrznego w Unii Europejskiej, zanim zaistnieje potrzeba wykorzystania przedmiotowych danych dotyczących zgodności operacyjnej przez organizację szkoleniową lub operatora unijnego; oraz

b) informacje o wszelkich zmianach w danych dotyczących zgodności operacyjnej wszystkim znanym operatorom danego statku powietrznego w Unii Europejskiej; oraz

c) na żądanie, odpowiednie dane, o których mowa w lit. a) i b) powyżej:

1. właściwemu organowi odpowiedzialnemu za weryfikację zgodności z elementem bądź elementami odnośnego zbioru danych dotyczących zgodności operacyjnej; oraz

2. każdej osobie zobowiązanej do stosowania się do elementu bądź elementów odnośnego zbioru danych dotyczących zgodności operacyjnej.

21.A.65 Trwała integralność strukturalna struktur samolotów

Posiadacz certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu dla dużego samolotu zapewnia zachowanie ważności programu trwałej integralności strukturalnej przez cały okres eksploatacji samolotu, uwzględniając doświadczenia związane z użytkowaniem i bieżące operacje.

(PODCZĘŚĆ C – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ D – ZMIANY W STOSUNKU DO CERTYFIKATÓW TYPU I OGRANICZONYCH CERTYFIKATÓW TYPU

21.A.90A Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia procedurę zatwierdzania zmian w certyfikatach typu oraz prawa i obowiązki posiadaczy takich zatwierdzeń i wnioskujących o nie. W niniejszej podczęści określono także zmiany standardowe, których nie obejmuje proces zatwierdzający na mocy niniejszej podczęści. W niniejszej podczęści odniesienia do certyfikatów typu rozumiane są jako odniesienia do certyfikatu typu i ograniczonego certyfikatu typu.

21A.90B Zmiany standardowe

a) Zmiany standardowe to zmiany w certyfikacie typu:

1. w odniesieniu do:

(i) samolotów o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 5 700 kg;

(ii) wiropłatów o MTOM nie większej niż 3 175 kg;

(iii) szybowców, motoszybowców, balonów i sterowców, określonych w kategoriach ELA1 lub ELA2;

(iv) statków powietrznych zdolnych do wykonywania lotów VTOL o MTOM nie większej niż 5 700 kg;

2. które są zgodne z danymi projektowymi zawartymi w specyfikacjach certyfikacyjnych wydanych przez Agencję, zawierających opis akceptowalnych sposobów, technik i praktyk realizacji i określania zmian standardowych, tym powiązane instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu; oraz

3. które nie są sprzeczne z danymi, którymi dysponują posiadacze certyfikatów typu.

b) Punkty 21A.91–21A.109 nie mają zastosowania do zmian standardowych.

21.A.90C Autonomiczne zmiany w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu

a) Autonomiczne zmiany w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu to zmiany, które nie są bezpośrednio przygotowywane w wyniku zmiany projektu typu lub projektu naprawy.

b) Autonomiczne zmiany w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu mogą być dokonywane wyłącznie przez posiadacza zatwierdzenia projektu, dla którego instrukcje te zostały ustanowione.

c) Pkt 21.A.91–21.A.109 nie mają zastosowania do autonomicznych zmian w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, które:

1) nie mają wpływu na sekcję ograniczeń zdatności do lotu w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu; oraz

2) nie wymagają od posiadacza zatwierdzenia projektu dokonania dodatkowego wykazania zgodności z podstawą certyfikacji.

d) Autonomiczne zmiany w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, o których mowa w lit. c), są zatwierdzane przez posiadacza zatwierdzenia projektu zgodnie z procedurami uzgodnionymi z Agencją.

21.A.91 Klasyfikacja zmian w certyfikacie typu

Zmiany w certyfikacie typu klasyfikuje się jako „drobne” lub „poważne”. „Drobna zmiana” nie ma znaczącego wpływu na masę, wyważenie, wytrzymałość konstrukcji, niezawodność, właściwości użytkowe, dane dotyczące zgodności operacyjnej lub inne właściwości mające wpływ na zdatność do lotu wyrobu lub SBSP lub ich właściwości środowiskowe, ani nie ma znaczącego wpływu na niezawodność, właściwości użytkowe lub inne właściwości mające wpływ na zdatność do lotu CMU. Bez uszczerbku dla pkt 21.A.19wszelkie inne zmiany uznaje się zgodnie z niniejszą podczęścią za „poważne zmiany”. Poważne i drobne zmiany są zatwierdzane, stosownie do przypadku, na zasadach ustanowionych w pkt 21.A.95 lub 21.A.97 i muszą być odpowiednio określone.

21.A.92 Kwalifikowalność

a) Na podstawie niniejszej podczęści jedynie posiadacz certyfikatu typu może wnioskować o zatwierdzenie poważnej zmiany w certyfikacie typu; pozostali wnioskujący o poważną zmianę w certyfikacie typu składają wnioski na podstawie podczęści E.

b) Każda osoba fizyczna lub prawna może wnioskować o zatwierdzenie drobnej zmiany w certyfikacie typu na podstawie niniejszej podczęści.

21.A.93 Wniosek

a) Wniosek o zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

b) Na potrzeby wykazania zgodności, zgodnie z pkt 21.A.20, wniosek obejmuje w chwili składania lub zostaje uzupełniony po jego złożeniu o program certyfikacji, który zawiera:

1. opis zmiany wskazujący:

(i) konfigurację(-e) wyrobu, SBSP lub CMU w certyfikacie typu, na podstawie którego dokonuje się zmiany;

(ii) wszystkie obszary wyrobu, SBSP lub CMU w certyfikacie typu, w tym zatwierdzone podręczniki, które uległy zmianie lub na które zmiana miała wpływ; oraz

(iii) w przypadku gdy zmiana ma wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, wszelkie niezbędne zmiany w danych dotyczących zgodności operacyjnej;

2. wszelkie powtórne badania niezbędne do wykazania zgodności zmiany i obszarów objętych skutkami zmiany z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska; oraz

3. w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu:

(i) propozycję podstawy pierwotnej certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogów ochrony środowiska, przygotowanej zgodnie z wymogami i opcjami określonymi w pkt 21.A.101;

(ii) propozycję podziału programu certyfikacji na istotne grupy czynności i danych służących wykazaniu zgodności, obejmującą propozycję sposobów spełnienia wymagań oraz odnośnych dokumentów dotyczących zgodności;

(iii) propozycję oceny istotnych grup czynności i danych służących wykazaniu zgodności w odniesieniu do prawdopodobieństwa wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogami ochrony środowiska, a także w odniesieniu do potencjalnego wpływu tych niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu lub SBSP lub ochronę środowiska bądź na bezpieczeństwo CMU; proponowana ocena musi uwzględniać co najmniej elementy określone w pkt 21.B.100 lit. a) ppkt 1–4. W oparciu o tę ocenę we wniosku zawiera się propozycję dotyczącą zaangażowania Agencji w weryfikację czynności i danych służących wykazaniu zgodności; oraz

(iv) harmonogram projektu obejmujący najważniejsze etapy jego realizacji.

c) Wniosek o zmianę w certyfikacie typu dla dużego samolotu lub dużego wiropłatu jest ważny przez pięć lat, a wniosek o zmianę w każdym innym certyfikacie typu jest ważny przez trzy lata. W przypadku gdy zmiana nie została zatwierdzona lub oczywiste jest, że nie zostanie zatwierdzona w terminie przewidzianym w niniejszej literze, wnioskodawca może:

1. złożyć nowy wniosek o zmianę w certyfikacie typu i zastosować się do podstawy certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej oraz wymogów ochrony środowiska, ustanowionych przez Agencję zgodnie z pkt 21.A.101 oraz notyfikowanych zgodnie z pkt 21.B.105 na dzień składania nowego wniosku; lub

2. wystąpić o przedłużenie terminu przewidzianego w pierwszym zdaniu lit. c) dla pierwotnego wniosku i zaproponować nowy termin wydania zatwierdzenia. W takim przypadku wnioskodawca musi zastosować się do podstawy certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej oraz wymogów ochrony środowiska, ustanowionych przez Agencję zgodnie z pkt 21.A.101 oraz notyfikowanych zgodnie z pkt 21.B.105 w terminie ustalonym przez wnioskodawcę. Dzień ten nie może jednak poprzedzać nowego terminu zaproponowanego przez wnioskodawcę na wydanie zatwierdzenia o więcej niż pięć lat w przypadku wniosku o zmianę certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu dla dużego samolotu lub dużego wiropłatu oraz o więcej niż trzy lata w przypadku wniosku o jakąkolwiek inną zmianę certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu.

21.A.95 Wymogi dotyczące zatwierdzania drobnej zmiany

a) Drobne zmiany w certyfikacie typu są klasyfikowane i zatwierdzane przez:

1. Agencję; lub

2. zatwierdzoną organizację projektową w ramach jej uprawnień przewidzianych w pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 1 i 2, zgodnie z warunkami zatwierdzenia.

b) Drobna zmiana w certyfikacie typu jest zatwierdzana tylko:

1. gdy wykazano, że zmiana i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne z podstawą certyfikacji typu i wymogami ochrony środowiska uwzględnionymi poprzez odniesienie w certyfikacie typu;

2.w przypadku zmiany mającej wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, gdy wykazano, że konieczne zmiany w tych danych są zgodne z podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej uwzględnioną poprzez odniesienie w certyfikacie typu;

3. gdy zgodność z podstawą certyfikacji typu, mająca zastosowanie zgodnie z ppkt 1, została zadeklarowana, a uzasadnienia zgodności zostały odnotowane w dokumentach dotyczących zgodności; oraz

4. gdy nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.

c) W drodze odstępstwa od lit. b) ppkt 1, specyfikacje certyfikacyjne, które weszły w życie później w stosunku do specyfikacji uwzględnionych poprzez odniesienie w certyfikacie typu, mogą być wykorzystane do zatwierdzenia drobnej zmiany, o ile nie mają one wpływu na wykazanie zgodności.

d) W drodze odstępstwa od lit. a), na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), drobna zmiana w certyfikacie typu statku powietrznego może zostać zatwierdzona przed wykazaniem zgodności z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te zaczną być wykorzystywane w praktyce.

e) Wnioskodawca przedstawia Agencji dane uzasadniające zmianę oraz oświadczenie, że zgodność wykazano zgodnie z lit. b).

f) Zatwierdzenie drobnej zmiany w certyfikacie typu ogranicza się do konkretnej konfiguracji w certyfikacie typu, do której zmiana ta się odnosi.

21.A.97 Wymogi dotyczące zatwierdzania poważnej zmiany

a) Poważne zmiany w certyfikacie typu są klasyfikowane i zatwierdzane przez:

1. Agencję; lub

2. zatwierdzoną organizację projektową w ramach jej uprawnień przewidzianych w pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 1 i 8, zgodnie z warunkami zatwierdzenia.

b) Poważna zmiana w certyfikacie typu jest zatwierdzana tylko:

1. gdy wykazano, że zmiana i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne z podstawą certyfikacji typu i wymogami ochrony środowiska ustanowionymi przez Agencję zgodnie z pkt 21.A.101;

2. w przypadku zmiany mającej wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, wykazano, że konieczne zmiany w tych danych spełniają wymogi podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej ustanowionej przez Agencję zgodnie z pkt 21.A.101; oraz

3. w przypadku wykazania zgodności z ppkt 1 i 2 zgodnie z pkt 21.A.20, stosownie do danej zmiany.

c) W drodze odstępstwa od lit. b) ppkt 2 i 3, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), poważna zmiana w certyfikacie typu statku powietrznego może zostać zatwierdzona przed wykazaniem zgodności z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te zaczną być wykorzystywane w praktyce.

d) Zatwierdzenie poważnej zmiany w certyfikacie typu ogranicza się do konkretnej konfiguracji w certyfikacie typu, do której zmiana ta się odnosi.

21.A.101 Podstawa certyfikacji typu, podstawa zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu

a) Poważna zmiana w certyfikacie typu i obszary objęte skutkami zmiany muszą być zgodne ze specyfikacjami certyfikacyjnymi mającymi zastosowanie do wyrobu, SBSP lub CMU, które są zmieniane, w dniu złożenia wniosku o zmianę albo ze specyfikacjami certyfikacyjnymi, które zaczęły obowiązywać po tej dacie, zgodnie z lit. f) poniżej. Termin ważności wniosku określa się zgodnie z pkt 21.A.93 lit. c). Ponadto zmieniony wyrób lub zmieniony SBSP muszą spełniać wymogi ochrony środowiska określone przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.85.

b) Z wyjątkiem przypadków określonych w lit. h), w drodze odstępstwa od lit. a), wcześniejsza zmiana specyfikacji certyfikacyjnych, o których mowa w lit. a), oraz wszelkich innych specyfikacji certyfikacyjnych, które są bezpośrednio powiązane, może zostać wykorzystana w którejkolwiek z poniższych sytuacji, chyba że wcześniejsza zmiana zaczęła obowiązywać przed datą, od której odnośne specyfikacje certyfikacyjne, uwzględnione poprzez odniesienie w certyfikacie typu, zaczęły obowiązywać:

1. zmiana nie została uznana przez Agencję za znaczącą. Celem stwierdzenia, czy dana zmiana jest znacząca, Agencja analizuje ją w kontekście wszelkich wcześniejszych istotnych zmian projektu i wszelkich powiązanych nowelizacji właściwych specyfikacji certyfikacyjnych uwzględnionych poprzez odniesienie w certyfikacie typu dotyczącym wyrobu lub CMU. Zmiany spełniające którekolwiek z poniższych kryteriów są automatycznie uznawane za znaczące:

(i) nie zachowano ogólnej konfiguracji lub zasad budowy;

(ii) założenia przyjęte w ramach certyfikacji wyrobu, SBSP lub CMU, które mają zostać zmienione, utraciły swoją podstawę;

2. w odniesieniu do każdego obszaru, systemu, części, akcesorium lub podzespołu CMU, które Agencja uzna za nieobjęte skutkami wprowadzanej zmiany;

3. w odniesieniu do każdego obszaru, systemu, części, akcesorium lub podzespołu CMU objętych skutkami zmiany, w stosunku do których Agencja uzna, że spełnienie wymagań specyfikacji certyfikacyjnych, o których mowa w lit. a), nie wpływa w sposób istotny na poziom bezpieczeństwa zmienionego wyrobu, zmienionego SBSP, zmienionego CMU, lub jest niepraktyczne.

c) W drodze odstępstwa od lit. a), w przypadku zmiany w statku powietrznym innym niż wiropłat o ciężarze maksymalnym nie większym niż 2 722 kg (6 000 funtów) lub w nieturbinowym wiropłacie o ciężarze maksymalnym nie większym niż 1 361 kg (3 000 funtów), zmiana i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne z podstawą certyfikacji typu uwzględnioną poprzez odniesienie w certyfikacie typu. Jeżeli Agencja uzna jednak, że zmiana jest znacząca w danym obszarze, Agencja może wymagać, aby zmiana i obszary objęte skutkami zmiany były zgodne ze zmianą specyfikacji certyfikacyjnej podstawy certyfikacji typu uwzględnionej poprzez odniesienie w certyfikacie typu i z każdą inną specyfikacją certyfikacyjną, która jest bezpośrednio powiązana, chyba że Agencja uzna również, że zgodność z tą zmianą nie wpływa w sposób istotny na poziom bezpieczeństwa zmienionego wyrobu lub jest niepraktyczna.

d) Jeżeli Agencja uzna, że specyfikacje certyfikacyjne obowiązujące w dniu złożenia wniosku o zmianę nie zawierają odpowiednich norm w odniesieniu do proponowanej zmiany, zmiana i obszary objęte skutkami zmiany muszą być również zgodne ze wszelkimi warunkami specjalnymi oraz zmianami w tych warunkach specjalnych, ustanowionymi przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.75, w celu zapewnienia poziomu bezpieczeństwa równoważnego poziomowi ustanowionemu w specyfikacjach certyfikacyjnych obowiązujących w dniu złożenia wniosku o zmianę.

e) W drodze odstępstwa od lit. a), b) i c) zmiana i obszary objęte skutkami zmiany mogą być zgodne z alternatywą wobec specyfikacji certyfikacyjnej ustalonej przez Agencję, jeżeli tak zaproponuje wnioskodawca, pod warunkiem że Agencja uzna, że alternatywa zapewnia poziom bezpieczeństwa, który jest:

1. w przypadku certyfikatu typu:

(i) równoważny poziomowi bezpieczeństwa określonemu w specyfikacjach certyfikacyjnych ustalonych przez Agencję zgodnie z lit. a), b) lub c) powyżej; lub

(ii) zgodny z zasadniczymi wymogami załącznika II do rozporządzenia (UE) 2018/1139;

2. w przypadku ograniczonego certyfikatu typu, odpowiedni w odniesieniu do zamierzonego użytkowania.

f) Jeżeli wnioskodawca zdecyduje się spełnić wymagania wynikające ze specyfikacji certyfikacyjnej określone w zmianie, która zacznie obowiązywać po złożeniu wniosku o zmianę w certyfikacie typu, zmiana i obszary objęte skutkami zmiany muszą również spełniać wymagania wynikające z każdej innej specyfikacji certyfikacyjnej, która jest bezpośrednio powiązana.

g) W przypadku gdy wniosek o zmianę w certyfikacie typu statku powietrznego zawiera zmiany w danych dotyczących zgodności operacyjnej lub zostaje o te dane uzupełniony po złożeniu pierwotnego wniosku, podstawę zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej ustala się zgodnie z lit. a)–f) powyżej.

h) W odniesieniu do dużych samolotów objętych pkt 26.300 załącznika I do rozporządzenia Komisji (UE) 2015/640 (²) wnioskodawca musi zastosować się do specyfikacji certyfikacyjnych zapewniających poziom bezpieczeństwa co najmniej równoważny z poziomem bezpieczeństwa określonym w pkt 26.300 i 26.330 załącznika I do rozporządzenia (UE) 2015/640, z wyjątkiem wnioskodawców ubiegających się o uzupełniające certyfikaty typu, którzy nie są zobowiązani do uwzględnienia pkt 26.303.

21.A.103 (uchylony)

21.A.105 (uchylony)

21.A.107 (uchylony)

21.A.108 Dostępność danych dotyczących zgodności operacyjnej

W przypadku zmiany mającej wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej posiadacz zatwierdzenia drobnej zmiany udostępnia:

a) co najmniej jeden zestaw zmian w danych dotyczących zgodności operacyjnej przygotowany zgodnie z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej wszystkim znanym unijnym operatorom statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę, zanim zaistnieje potrzeba wykorzystania przedmiotowych danych dotyczących zgodności operacyjnej przez organizację szkoleniową lub operatora unijnego; oraz

b) informacje o każdej kolejnej zmianie w objętych zmianą danych dotyczących zgodności operacyjnej wszystkim znanym unijnym operatorom statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę; oraz

c) na żądanie, informacje o odpowiednich elementach zmian, o których mowa w lit. a) i b) powyżej:

1. właściwemu organowi odpowiedzialnemu za weryfikację zgodności z elementem bądź elementami danych dotyczących zgodności operacyjnej, na które zmiana miała wpływ; oraz

2. każdej osobie zobowiązanej do stosowania się do elementu lub elementów tego zbioru danych dotyczących zgodności operacyjnej.

21.A.109 Obowiązki i znakowanie EPA

Posiadacz zatwierdzenia drobnej zmiany w certyfikacie typu:

a) podejmuje zobowiązania ustanowione w pkt 21.A.4, 21.A.5, 21.A.6, 21.A.7, 21.A.9 oraz 21.A.108;

b) wyszczególnia oznakowanie z uwzględnieniem liter EPA („europejskie zatwierdzenie części”), zgodnie z pkt 21.A.804 lit. a).

PODCZĘŚĆ E – UZUPEŁNIAJĄCE CERTYFIKATY TYPU

21.A.111 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia procedury zatwierdzania poważnych zmian w certyfikacie typu zgodnie z procedurami dotyczącymi uzupełniających certyfikatów typu oraz prawa i obowiązki wnioskujących o wydanie i posiadaczy tych certyfikatów. W niniejszej podczęści odniesienia do certyfikatów typu rozumiane są jako odniesienia do certyfikatów typu i ograniczonych certyfikatów typu.

21.A.112A Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, która wykazała lub jest w trakcie wykazywania swojej zdolności zgodnie z pkt 21.A.112B, może wystąpić z wnioskiem o uzupełniający certyfikat typu na warunkach ustanowionych w niniejszej podczęści.

21.A.112B Wykazanie zdolności

a) Wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu wykazuje swoją zdolność poprzez posiadanie zatwierdzenia organizacji projektującej, wydanego przez Agencję na podstawie podczęści J.

b) W drodze odstępstwa od lit. a), w drodze alternatywnej procedury wykazania swojej zdolności, wnioskujący może wystąpić o zgodę Agencji na zastosowanie procedur podejmujących szczególne praktyki projektowe, zasoby i ciąg czynności niezbędnych do spełnienia wymagań niniejszej podczęści.

c) W drodze odstępstwa od lit. a), w przypadku wyrobów, o których mowa w pkt 21.A.14 lit. c), wnioskodawca może wykazać swoją zdolność poprzez uzyskanie akceptacji ze strony Agencji swojego programu certyfikacji ustanowionego zgodnie z pkt 21.A.93 lit. b).

21.A.113 Wniosek o uzupełniający certyfikat typu

a) Wniosek o uzupełniający certyfikat typu składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

b) Wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu:

(i) zawiera we wniosku informacje wymagane na podstawie pkt 21.A.93 lit. b);

ii) wskazuje, czy dane certyfikacyjne zostały lub zostaną przygotowane w całości przez wnioskodawcę, czy na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacyjnych typu.

c) Pkt 21.A.93 lit. c) ma zastosowanie do wymogów dotyczących terminów ważności wniosku oraz wymogów związanych z koniecznością aktualizacji podstawy certyfikacji typu, podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i wymogów ochrony środowiska, w przypadku gdy zmiana nie została zatwierdzona lub oczywiste jest, że nie zostanie zatwierdzona w ustalonym terminie.

21.A.114 (uchylony)

21.A.115 Wymagania dotyczące zatwierdzenia poważnych zmian w formie uzupełniającego certyfikatu typu

a) Uzupełniające certyfikaty typu wydawane są przez:

1. Agencję; lub

2. zatwierdzoną organizację projektową w ramach jej uprawnień przewidzianych w pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 1 i 9, zgodnie z warunkami zatwierdzenia.

b) Uzupełniający certyfikat typu wydawany jest wyłącznie:

1. gdy wnioskodawca wykazał swoją zdolność zgodnie z pkt 21.A.112B;

2. gdy wykazano, że zmiana w certyfikacie typu i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne z podstawą certyfikacji typu i wymogami ochrony środowiska ustanowionymi przez Agencję zgodnie z pkt 21.A.101;

3. w przypadku uzupełniającego certyfikatu typu mającego wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej wykazano, że konieczne zmiany w tych danych spełniają wymogi podstawy zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej ustanowionej przez Agencję zgodnie z pkt 21.A.101;

4. w przypadku wykazania zgodności z ppkt 2 i 3 zgodnie z pkt 21.A.20, stosownie do danej zmiany; oraz

5. w przypadku, gdy wnioskodawca wskazał, że podał dane certyfikacyjne na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacji typu zgodnie z pkt 21.A.113 lit. b):

(i) posiadacz certyfikatu typu poinformował, że nie ma zastrzeżeń natury technicznej do informacji przedłożonych na podstawie pkt 21.A.93; oraz

(ii) posiadacz certyfikatu typu zgodził się na współpracę z posiadaczem uzupełniającego certyfikatu typu celem zapewnienia należytego wykonywania obowiązków w zakresie ciągłej zdatności do lotu zmienionego wyrobu, zmienionego SBSP lub zmienionej CMU poprzez spełnienie wymagań pkt 21.A.44 i 21.A.118A.

c) W drodze odstępstwa od lit. b) ppkt 3 i 4, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), wnioskodawca jest uprawniony do otrzymania uzupełniającego certyfikatu typu statku powietrznego wydanego zanim wykaże zgodność z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.

d) Uzupełniający certyfikat typu ogranicza się do konkretnej konfiguracji w certyfikacie typu, do której ta poważna zmiana się odnosi.

21.A.116 Zbywalność

Uzupełniający certyfikat typu może być przeniesiony tylko na osobę prawną lub fizyczną będącą w stanie podjąć się zobowiązań zgodnie z pkt 21.A.118A i która, w tym celu, wykazała zdolność do zakwalifikowania się według kryteriów z pkt 21.A.112B, z wyłączeniem statków powietrznych ELA1, w odniesieniu do których dana osoba fizyczna lub prawna zwróciła się do Agencji o zgodę na zastosowanie procedur, które określają czynności niezbędne do podjęcia tych zobowiązań.

21.A.117 Zmiany w stosunku do części wyrobu objętej uzupełniającym certyfikatem typu

a) Drobne zmiany w stosunku do części wyrobu, SBSP lub CMU objętych uzupełniającym certyfikatem typu są klasyfikowane i zatwierdzane zgodnie z podczęścią D.

b) Każda poważna zmiana w stosunku do części wyrobu, SBSP lub CMU objętych uzupełniającym certyfikatem typu podlega zatwierdzeniu jako oddzielny uzupełniający certyfikat typu zgodnie z niniejszą podczęścią.

c) W drodze odstępstwa od lit. b) poważna zmiana w stosunku do części wyrobu, SBSP lub CMU objętych uzupełniającym certyfikatem typu przedłożonym przez jego posiadacza może być zatwierdzona jako zmiana w istniejącym uzupełniającym certyfikacie typu.

21.A.118A Obowiązki i znakowanie EPA

Każdy posiadacz uzupełniającego certyfikatu typu:

a) podejmuje zobowiązania:

1. ustanowione w pkt 21.A.3 A, 21.A.3B, 21.A.4, 21.A.5, 21.A.6, 21.A.7, 21.A.9 oraz 21.A.120B;

2. warunkowane współpracą z posiadaczem certyfikatu typu na podstawie pkt 21.A.115 lit. b) ppkt 5 ppkt (ii);

i w tym celu utrzymuje zgodność z kryteriami pkt 21.A.112B;

b) wyszczególnia oznakowanie włącznie z literami EPA zgodnie z pkt 21.A.804 lit. a).

21.A.118B Termin i ciągłość ważności

a) Uzupełniający certyfikat typu wydawany jest na czas nieokreślony. Pozostaje ważne, pod warunkiem że:

1. posiadacz stale przestrzega wymogów niniejszego załącznika I (część 21); oraz

2. certyfikat nie podlega zwrotowi bądź cofnięciu w drodze odpowiednich procedur administracyjnych ustanowionych przez Agencję.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia uzupełniający certyfikat typu zwraca się Agencji.

21.A.119 (uchylony)

21.A.120A (uchylony)

21.A.120B Dostępność danych dotyczących zgodności operacyjnej

W przypadku zmiany mającej wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej posiadacz uzupełniającego certyfikatu typu udostępnia:

a) co najmniej jeden zestaw zmian w danych dotyczących zgodności operacyjnej przygotowany zgodnie z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej wszystkim znanym unijnym operatorom statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę, zanim dane dotyczące zgodności operacyjnej zaczną być wykorzystywane przez organizację szkoleniową lub operatora unijnego; oraz

b) informacje o każdej kolejnej zmianie w objętych zmianą danych dotyczących zgodności operacyjnej wszystkim znanym unijnym operatorom statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę; oraz

c) na żądanie, informacje o odpowiednich elementach zmian, o których mowa w lit. a) i b) powyżej:

1. właściwemu organowi odpowiedzialnemu za weryfikację zgodności z elementem bądź elementami danych dotyczących zgodności operacyjnej, na które zmiana miała wpływ; oraz

2. każdej osobie zobowiązanej do stosowania się do elementu lub elementów tego zbioru danych dotyczących zgodności operacyjnej.

PODCZĘŚĆ F – PRODUKCJA BEZ POSIADANIA ZATWIERDZENIA ORGANIZACJI PRODUKUJĄCEJ

21.A.121 Zakres

a) Niniejsza podczęść ustala procedurę wykazywania zgodności z właściwymi danymi projektowymi wyrobu, części, akcesorium, CMU i podzespołu CMU, które mają być wytwarzane bez posiadania zatwierdzenia organizacji produkującej według podczęści G.

b) Niniejsza podczęść ustanawia obowiązki producenta wyrobu, części, akcesorium, CMU i podzespołu CMU wytwarzanych na podstawie niniejszej podczęści.

21.A.122 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna może złożyć wniosek o wykazanie zgodności poszczególnych wyrobów, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU na podstawie niniejszej podczęści, jeżeli:

a) posiada ona lub wystąpiła o zatwierdzenie obejmujące projekt wyrobu, części, akcesorium, CMU i podzespołu CMU, których dotyczy wniosek; lub

b) zapewniła należytą koordynację prac pomiędzy wytwarzaniem a projektem, w drodze odpowiedniego porozumienia z wnioskującym o zatwierdzenie lub posiadaczem zatwierdzenia takiego projektu.

21.A.124 Wniosek

a) Wniosek o zgodę na wykazanie zgodności poszczególnych wyrobów, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU na podstawie niniejszej podczęści składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ.

b) Taki wniosek zawiera:

1. dowód potwierdzający, w przypadkach gdy jest to stosowne, że:

(i) wydanie zatwierdzenia organizacji produkującej według podczęści G byłoby nieodpowiednie; lub

(ii) przed wydaniem zatwierdzenia organizacji produkującej według podczęści G niezbędne jest dokonanie certyfikacji lub zatwierdzenia wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU według niniejszej podczęści;

2. zarys informacji wymaganych na podstawie pkt 21.A.125A lit. b).

21.A.124 A Sposoby spełnienia wymagań

a) Organizacja może stosować wszelkie alternatywne sposoby spełnienia wymagań w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem.

b) Jeżeli organizacja zamierza zastosować alternatywne sposoby spełnienia wymagań, przed ich zastosowaniem przedstawia właściwemu organowi pełny opis. Opis zawiera wszelkie zmiany podręczników lub procedur, które mogą być istotne, a także wyjaśnienie, w jaki sposób osiągnięto zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Organizacja może stosować te alternatywne sposoby spełnienia wymagań pod warunkiem ich uprzedniego zatwierdzenia przez właściwy organ.

21.A.125A Wydanie zezwolenia

Wnioskodawca nabywa prawa do otrzymania zezwolenia, wydanego przez właściwy organ, na wykazywanie zgodności poszczególnych wyrobów, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU na podstawie niniejszej podczęści, po:

a) ustanowieniu systemu inspekcji produkcji zapewniającego, aby wszystkie wyroby, części, akcesoria, CMU lub podzespoły CMU odpowiadały właściwym danym projektowym i były w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

b) opracowaniu podręcznika zawierającego:

1. opis systemu inspekcji produkcji wymaganego na mocy lit. a);

2. opis środków dokonywania ustaleń w ramach systemu inspekcji produkcji;

3. opis prób wymaganych na mocy pkt 21.A.127 i pkt 21.A.128 oraz nazwisk osób upoważnionych dla celów pkt 21.A.130 lit. a).

c) wykazaniu, że jest w stanie udzielać pomocy zgodnie z pkt 21.A.3A i 21.A.129 lit. d).

21.A.125B Niezgodności i uwagi

a) Po otrzymaniu powiadomienia o niezgodnościach zgodnie z pkt 21.B.125 posiadacz zezwolenia:

1. identyfikuje przyczyny niezgodności oraz czynniki sprzyjające jej wystąpieniu;

2. określa plan działań naprawczych;

3. wykazuje wdrożenie działań naprawczych spełniających oczekiwania właściwego organu.

b) Działania, o których mowa w lit. a), przeprowadza się w terminie uzgodnionym z tym właściwym organem zgodnie z pkt 21.B.125.

c) Posiadacz zezwolenia w należyty sposób uwzględnia uwagi otrzymane zgodnie z pkt 21.B.125 lit. e). Organizacja rejestruje decyzje podjęte w odniesieniu do tych uwag.

21.A.125C Termin i ciągłość ważności

a) Zezwolenie wydaje się na czas określony, który w żadnym wypadku nie może przekraczać jednego roku. Zachowuje ważność, o ile organizacja spełnia wszystkie poniższe warunki:

1. organizacja produkująca nadal spełnia stosowne wymagania niniejszego załącznika;

2. organizacja produkująca lub dowolny z jej partnerów, dostawców lub podwykonawców uznaje możliwość przeprowadzania przez właściwy organ badań zgodnie z pkt 21.A.9;

3. organizacja produkująca jest w stanie przedstawić właściwemu organowi dowody wykazujące, że utrzymuje zadowalającą kontrolę nad procesem wytwarzania wyrobów, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU objętych zezwoleniem;

4. zezwolenie nie zostało cofnięte przez właściwy organ na mocy pkt 21.B.65, nie zostało zwrócone przez organizację produkującą, a okres jego obowiązywania nie wygasł.

b) W przypadku zwrotu, cofnięcia lub wygaśnięcia ważności zezwolenie zwraca się właściwemu organowi.

21.A.126 System inspekcji produkcji

a) System inspekcji produkcji wymagany na mocy pkt 21.A.125A lit. a) zapewnia możliwości ustalenia, czy:

1. przyjmowane materiały oraz zakupione lub zamówione części są zgodne ze specyfikacjami mających zastosowanie danych projektowych;

2. przyjmowane materiały oraz zakupione lub zamówione części są prawidłowo oznakowane;

3. procesy, techniki produkcji i sposoby montażu, mające wpływ na jakość i bezpieczeństwo gotowego wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU, są wykonywane zgodnie ze specyfikacjami zaakceptowanymi przez właściwy organ;

4. zmiany projektu, w tym materiały zastępcze, zostały zatwierdzone na podstawie niniejszego załącznika i zostały sprawdzone przed ich wprowadzeniem do gotowego wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU.

b) System inspekcji produkcji wymagany w pkt 21.A.125A lit. a) musi tak funkcjonować, aby zapewnić również, że:

1. części używane w procesach są badane na zgodność z odnośnymi danymi projektowymi w tych miejscach produkcji, gdzie można przeprowadzić dokładne badania;

2. materiały, które mogą ulec zniszczeniu lub utracić swoje właściwości, są odpowiednio magazynowane i zabezpieczone;

3. aktualne rysunki projektowe są łatwo dostępne dla pracowników produkcji i kontroli i są wykorzystywane, kiedy istnieje taka potrzeba;

4. odrzucane materiały i części są segregowane i znakowane w taki sposób, który uniemożliwia ich zamontowanie na gotowym wyrobie, części, akcesorium, CMU lub podzespole CMU;

5. materiały i części, które zostały wycofane ze względu na odstępstwa od projektu typu lub specyfikacji produkcji, a których zamontowanie na gotowym wyrobie, części, akcesorium, CMU lub podzespole CMU jest rozważane, są poddawane zatwierdzonej procedurze analizy technicznej i produkcyjnej; Materiały i części uznane za zdatne do użytkowania w wyniku zastosowania wspomnianej procedury muszą być odpowiednio znakowane i ponownie sprawdzane, jeżeli konieczne jest ich przerobienie lub naprawa; materiały i części odrzucone w wyniku zastosowania wspomnianej procedury są znakowane i wyrzucane, aby zapobiec ich zainstalowaniu w gotowym wyrobie;

6. (uchylony)

21.A.127 Próby: statek powietrzny

a) Każdy producent statku powietrznego wyprodukowanego zgodnie z niniejszą podczęścią ustanawia zatwierdzoną procedurę prób produkcyjnych na ziemi i w locie oraz formularze kontrolne i według tych formularzy sprawdza każdy wyprodukowany statek powietrzny. W ten sposób bada zgodność z pkt 21.A.125A lit. a).

b) Każda procedura prób produkcyjnych obejmuje przynajmniej:

1. sprawdzenie właściwości w locie;

2. sprawdzenie osiągów (z wykorzystaniem normalnego oprzyrządowania statku powietrznego);

3. sprawdzenie prawidłowego działania wszystkich układów i akcesoriów statku powietrznego;

4. ustalenie, czy wszystkie przyrządy są prawidłowo oznakowane i czy wszystkie tabliczki i wymagane instrukcje użytkowania w locie są prawidłowo przytwierdzone po próbie w locie;

5. sprawdzenie właściwości użytkowych statku powietrznego na ziemi;

6. sprawdzenie wszelkich innych elementów właściwych dla badanego statku powietrznego.

21.A.128 Próby: silniki, śmigła i jednostki sterująco-monitorujące (CMU)

Każdy producent silników, śmigieł lub CMU wyprodukowanych zgodnie z niniejszą podczęścią poddaje każdy silnik, śmigło o zmiennym skoku lub CMU akceptowalnej próbie funkcjonalnej, zgodnie ze specyfikacją w dokumentacji technicznej posiadacza certyfikatu typu, celem stwierdzenia, czy działa prawidłowo w pełnym zakresie użytkowania, dla jakiego prowadzony jest proces certyfikacji typu. W ten sposób bada zgodność z pkt 21.A.125A lit. a).

21.A.129 Obowiązki organizacji produkującej

Każdy producent wyrobu, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU wytwarzanych zgodnie z niniejszą podczęścią:

a) udostępnia właściwemu organowi na potrzeby przeglądu wszystkie wyroby, części, akcesoria, CMU lub podzespoły CMU;

b) zachowuje w miejscu wytwarzania dane techniczne i rysunki niezbędne do określenia, czy wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU odpowiadają właściwym danym projektowym;

c) ustanawia system inspekcji produkcji zapewniający, aby każdy wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU odpowiadały właściwym danym projektowym i były w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

d) udziela pomocy posiadaczowi certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu lub zatwierdzenia projektu przy każdej czynności zapewnienia ciągłej zdatności do lotu związanej z wyprodukowanymi wyrobami, częściami, akcesoriami, CMU lub podzespołami CMU;

e) stosuje się do przepisów podczęści A niniejszej sekcji.

21.A.130 Oświadczenie o zgodności

a) Każdy producent wyrobu, części, akcesorium, CMU i podzespołu CMU wytwarzanych według niniejszej podczęści sporządza na formularzu 52 EASA oświadczenie o zgodności dla kompletnych statków powietrznych (zob. dodatek VIII), lub na formularzu 1 EASA dla innych wyrobów, części, akcesoriów, CMU lub podzespołów CMU (zob. dodatek I). Oświadczenie to podpisywane jest przez upoważnioną osobę zajmującą odpowiedzialne stanowisko w organizacji produkującej.

b) Oświadczenie o zgodności zawiera wszystkie następujące pozycje:

1. w odniesieniu do wszystkich wyrobów, części, akcesoriów, CMU lub podzespołów CMU – oświadczenie, że wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU odpowiadają zatwierdzonym danym projektowych i są w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

2. w odniesieniu do wszystkich statków powietrznych – oświadczenie, że statek powietrzny został sprawdzony na ziemi i w locie zgodnie z pkt 21.A.127 lit. a);

3. w odniesieniu do wszystkich silników, śmigieł o zmiennym skoku lub CMU – oświadczenie, że silnik, śmigło o zmiennym skoku lub CMU zostały poddane przez producenta końcowej próbie funkcjonalnej zgodnie z pkt 21.A.128;

4. dodatkowo, w przypadku wymogów ochrony środowiska:

(i) oświadczenie, że kompletny silnik spełnia stosowne wymagania w zakresie emisji spalin z silników, obowiązujące w dniu wyprodukowania silnika; oraz

(ii) oświadczenie, że kompletny samolot spełnia stosowne wymagania w zakresie emisji CO2, obowiązujące w dniu wydania jego pierwszego świadectwa zdatności do lotu.

c) Każdy producent wyrobu, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU, o których mowa w lit. a), przedstawia aktualne oświadczenie o zgodności do zatwierdzenia przez właściwy organ w każdej z następujących sytuacji:

1. w chwili pierwszego przekazania prawa własności wyrobu, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU;

2. w chwili złożenia wniosku o wydanie po raz pierwszy świadectwa zdatności do lotu statku powietrznego;

3. w chwili złożenia wniosku o wydanie po raz pierwszy dokumentu poświadczającego zdatność do lotu silnika, śmigła, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU.

d) Właściwy organ potwierdza przez kontrasygnatę oświadczenie o zgodności, jeżeli stwierdzi po dokonaniu przeglądu, że wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU odpowiadają właściwym danym projektowym i są w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację.

PODCZĘŚĆ G – ZATWIERDZANIE ORGANIZACJI PRODUKUJĄCYCH

21.A.131 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia:

a) procedurę wydawania zatwierdzenia organizacji produkującej dla organizacji produkującej wykazującej zgodność wyrobów, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU z mającymi zastosowanie danymi projektowymi;

b) prawa i obowiązki wnioskodawcy ubiegającego się o takie zatwierdzenie i jego posiadacza.

21.A.133 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna („organizacja”) ma prawo wystąpić z wnioskiem o zatwierdzenie na mocy niniejszej podczęści. Wnioskodawca:

a) uzasadnia, że dla określonego zakresu prac zatwierdzenie na mocy niniejszej podczęści jest odpowiednie dla wykazania zgodności z konkretnym projektem; oraz

b) posiada lub wystąpił o zatwierdzenie tego konkretnego projektu; lub

c) zadeklarował lub zamierza zadeklarować zgodność tego konkretnego projektu zgodnie sekcją A podczęść C załącznika Ib (część 21 Light); lub

d) zapewnił należytą koordynację prac pomiędzy produkcją i projektowaniem, w drodze odpowiedniego porozumienia z:

1) wnioskującym o zatwierdzenie tego konkretnego projektu lub posiadaczem takiego zatwierdzenia wydanego zgodnie z niniejszym rozporządzeniem; lub

2) osobą fizyczną lub prawną, która złożyła deklarację zgodności tego konkretnego projektu zgodnie z sekcją A podczęść C załącznika Ib (część 21 Light).

21.A.134 Wniosek

Wniosek o zatwierdzenie organizacji produkującej składany jest do właściwego organu w postaci i na zasadach ustanowionych przez ten organ. Wniosek powinien zawierać zarys informacji wymaganych przez pkt 21.A.143 oraz warunki zatwierdzenia, których wydanie jest wymagane przez pkt 21.A.151.

21.A.134 A Sposoby spełnienia wymagań

a) Organizacja może stosować wszelkie alternatywne sposoby spełnienia wymagań w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem.

b) Jeżeli organizacja zamierza zastosować alternatywne sposoby spełnienia wymagań, przed ich zastosowaniem przedstawia właściwemu organowi pełny opis. Opis zawiera wszelkie zmiany podręczników lub procedur, które mogą być istotne, a także wyjaśnienie, w jaki sposób osiągnięto zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

Organizacja może stosować te alternatywne sposoby spełnienia wymagań pod warunkiem ich uprzedniego zatwierdzenia przez właściwy organ.

21.A.135 Wydanie zatwierdzenia organizacji produkującej

Organizacja nabywa prawa otrzymania zatwierdzenia organizacji produkującej wydanego przez właściwy organ po wykazaniu zgodności z wymaganiami mającymi zastosowanie na mocy niniejszej podczęści.

21.A.139 System zarządzania produkcją

a) Organizacja produkująca ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania produkcją, który obejmuje element zarządzania bezpieczeństwem i element zarządzania jakością, z jasno określonym zakresem odpowiedzialności i podziałem obowiązków w całej organizacji.

b) System zarządzania produkcją:

1. odpowiada wielkości organizacji oraz charakterowi i stopniowi złożoności jego działalności, z uwzględnieniem zagrożeń i rodzajów ryzyka nieodłącznie związanych z jego działalnością;

2. jest ustanawiany, wdrażany i utrzymywany przez jednego kierownika wyznaczonego zgodnie z pkt 21.A.145 lit. c) ppkt 1, na którym spoczywa bezpośrednia odpowiedzialność z tego tytułu.

c) W ramach elementu zarządzania bezpieczeństwem systemu zarządzania produkcją organizacja produkująca:

1. ustanawia, wdraża i utrzymuje politykę bezpieczeństwa i związane z nią cele w zakresie bezpieczeństwa;

2. wyznacza kluczowy personel ds. bezpieczeństwa zgodnie z pkt 21.A.145 lit. c) ppkt 2;

3. ustanawia, wdraża i utrzymuje proces zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa w celu identyfikacji zagrożeń dla bezpieczeństwa związanych z jego działalnością lotniczą, ich oceny i zarządzania powiązanym ryzykiem, w tym podejmowania działań w celu ograniczenia ryzyka i weryfikacji ich skuteczności;

4. ustanawia, wdraża i utrzymuje proces gwarantowania bezpieczeństwa, który obejmuje:

(i) pomiar i monitorowanie wyników organizacji w zakresie bezpieczeństwa;

(ii) zarządzanie zmianami zgodnie z pkt 21.A.147;

(iii) zasady stałego doskonalenia elementu zarządzania bezpieczeństwem;

5. propaguje bezpieczeństwo w ramach organizacji poprzez: (i) szkolenia i kształcenie; (ii) działania komunikacyjne;

6. ustanawia system zgłaszania zdarzeń zgodnie z pkt 21.A.3 A w celu przyczyniania się do stałej poprawy bezpieczeństwa.

d) W ramach elementu systemu zarządzania produkcją związanego z zarządzaniem jakością organizacja produkująca:

1. zapewnia, aby wszystkie wyroby, części, akcesoria, CMU lub podzespoły CMU wyprodukowane przez tę organizację lub jej partnerów, bądź dostarczone przez podmioty zewnętrzne lub u nich zamówione, odpowiadały właściwym danym projektowym i były w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację, umożliwiając tym samym organizacji korzystanie z przywilejów określonych w pkt 21.A.163;

2. ustanawia, wdraża i utrzymuje, w stosownych przypadkach, w zakresie zatwierdzenia, procedury kontrolne dotyczące:

(i) wydawania, zatwierdzania lub zmieniania dokumentów;

(ii) audytów oceniających oraz kontroli sprzedawców i poddostawców;

(iii) sprawdzania, by przyjmowane wyroby, części, materiały, wyposażenie, CMU lub podzespoły CMU, w tym pozycje dostarczane jako nowe lub używane przez nabywających wyroby, były zgodne ze specyfikacjami właściwych danych projektowych;

(iv) znakowania i możliwości prześledzenia pochodzenia;

(v) procesów produkcyjnych;

(vi) przeglądów i wykonywania prób, w tym produkcyjnych prób w locie;

(vii) kontroli metrologicznej narzędzi, szablonów i aparatury kontrolno-pomiarowej;

(viii) kontroli nad elementami niezgodnymi;

(ix) koordynacji w zakresie zdatności do lotu z:

A) z wnioskującym o zatwierdzenie projektu lub posiadaczem takiego zatwierdzenia;

B) osobą fizyczną lub prawną, która złożyła deklarację zgodności projektowej zgodnie z sekcją A podczęść C załącznika Ib (część 21 Light);

(x) uzupełniania i przechowywania dokumentacji;

(xi) kompetencji i kwalifikacji personelu;

(xii) wydawania dokumentów poświadczających zdatność do lotu;

(xiii) przeładunku, magazynowania i pakowania;

(xiv) wewnętrznych audytów jakości i wynikających z nich działań korygujących;

(xv) prac w ramach warunków zatwierdzenia prowadzonych w miejscu innym niż w zatwierdzonych obiektach;

(xvi) prac realizowanych po ukończeniu produkcji, ale przed dostawą, celem utrzymania statku powietrznego w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

(xvii) wydawania zezwolenia na lot i zatwierdzania warunków związanych z lotem;

3. uwzględnia w procedurach kontrolnych szczegółowe przepisy w odniesieniu do wszelkich części krytycznych.

e) Organizacja produkująca ustanawia, w ramach systemu zarządzania produkcją, niezależną funkcję monitorowania w celu weryfikacji przestrzegania przez organizację odpowiednich wymagań niniejszego załącznika, jak również zgodności z systemem zarządzania produkcją i jego adekwatności. Monitorowanie to powinno uwzględniać system przekazywania informacji zwrotnych osobie lub grupie osób, o których mowa w pkt 21.A.145 lit. c) ppkt 2, oraz kierownikowi, o którym mowa w pkt 21.A.145 lit. c) ppkt 1, celem zapewnienia, w razie konieczności, wdrożenia działań naprawczych.

f) Jeżeli organizacja produkująca posiada co najmniej jeden dodatkowy certyfikat organizacji w ramach rozporządzenia (UE) 2018/1139, system zarządzania produkcją może zostać zintegrowany z systemem wymaganym na mocy takich dodatkowych posiadanych certyfikatów.

21.A.139A. System zarządzania bezpieczeństwem informacji

Oprócz systemu zarządzania produkcją wymaganego w pkt 21.A.139 organizacja produkująca ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania bezpieczeństwem informacji zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2022/1645 (³) w celu zapewnienia prawidłowego zarządzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem informacji, które może mieć wpływ na bezpieczeństwo lotnicze.

21.A.143 Charakterystyka organizacji produkującej

a) Organizacja produkująca opracowuje i utrzymuje charakterystykę organizacji produkującej (POE), która zapewnia – bezpośrednio lub poprzez odniesienia – następujące informacje związane z systemem zarządzania produkcją, jak opisano w pkt 21.A.139:

1. oświadczenie podpisane przez kierownika odpowiedzialnego potwierdzające, że charakterystyka organizacji produkującej oraz wszystkie związane z nią podręczniki, definiujące zgodność zatwierdzonej organizacji produkującej, są zgodne z niniejszą podczęścią;

2. tytuły i nazwiska kierowników zaakceptowanych przez właściwy organ zgodnie z pkt 21.A.145 lit. c) ppkt 2;

3. obowiązki i zakres odpowiedzialności kierowników zgodnie z wymaganiami pkt 21.A.145 lit. c) ppkt 2 z uwzględnieniem zagadnień, w sprawie których mogą się bezpośrednio konsultować z właściwym organem w imieniu organizacji;.

4. schemat organizacyjny przedstawiający podział odpowiedzialności między kierownikami zgodnie z wymaganiami pkt 21.A.145 lit. c) ppkt 1 i 2;

5. wykaz personelu poświadczającego, o którym mowa w pkt 21.A.145 lit. d);

6. ogólny opis zasobów ludzkich;

7. ogólny opis zaplecza technicznego we wszystkich miejscach, których adresy wyszczególnione są w zatwierdzeniu organizacji produkującej;

8. ogólny opis zakresu działalności organizacji produkującej, zgodnie z warunkami zatwierdzenia;

9. procedurę powiadamiania właściwego organu o zmianach organizacyjnych; 10. procedurę wprowadzania zmian do charakterystyki organizacji produkującej;

11. opis systemu zarządzania produkcją, polityki, procesów i procedur przewidzianych w pkt 21.A.139 lit. c);

12. wykaz „podmiotów zewnętrznych”, o których mowa w pkt 21.A.139 lit. d) ppkt 1;

13. jeżeli mają być przeprowadzane próby w locie, instrukcję operacyjną prób w locie określającą zasady i procedury organizacji odnoszące się do prób w locie. Instrukcja operacyjna prób w locie zawiera:

(i) opis procesów organizacji w odniesieniu do prób w locie, w tym udział organizacji przeprowadzającej próby w locie w procesie wydawania zezwoleń na lot;

(ii) zasady dobierania członków załogi, w tym skład, kwalifikacje, okres ważności licencji oraz ograniczenia dotyczące czasu lotu, zgodnie z dodatkiem XII do niniejszego załącznika I (część 21), w stosownych przypadkach;

(iii) procedury dotyczące obecności na pokładzie podczas lotu osób innych niż członkowie załogi oraz procedury dotyczące szkolenia w zakresie prób w locie, w stosownych przypadkach;

(iv) zasady zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwem oraz związane z nimi metodologie;

(v) procedury dotyczące doboru przyrządów i wyposażenia, które muszą znajdować się na pokładzie; (vi) wykaz dokumentów, które należy sporządzić w przypadku przeprowadzania próby w locie.

b) Pierwsza wersja POE jest zatwierdzana przez właściwy organ;

c) POE podlega zmianom niezbędnym do zachowania aktualnego opisu organizacji. Kopie wszelkich zmian są dostarczane właściwemu organowi.

21.A.145 Zasoby

Organizacja produkująca wykazuje, że:

a) zaplecze, warunki pracy, wyposażenie i narzędzia, procesy i związane z nimi materiały, liczebność i fachowość personelu oraz ogólna organizacja podmiotu są odpowiednie dla należytego wykonywania obowiązków zgodnie z pkt 21.A.165;

b) w odniesieniu do wszystkich niezbędnych danych dotyczących zdatności do lotu i danych dotyczących ochrony środowiska:

1. organizacja produkująca otrzymuje takie dane od Agencji oraz od posiadacza certyfikatu typu, ograniczonego certyfikatu typu lub zatwierdzenia projektu, wydanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, lub od wnioskującego o takie dokumenty, lub przez osobą fizyczną lub prawną, która złożyła deklarację zgodności projektowej zgodnie z sekcją A podczęść C załącznika Ib (część 21 Light), łącznie z wszelkimi wyłączeniami przyznanymi w odniesieniu do wymogów ochrony środowiska, celem ustalenia zgodności z właściwymi danymi projektowymi;

2. organizacja produkująca ustanowiła procedurę zapewniającą prawidłowe wprowadzanie danych dotyczących zdatności do lotu i danych dotyczących ochrony środowiska do danych produkcyjnych; oraz

3. dane te są aktualizowane i dostępne dla wszystkich członków personelu, dla których jest to niezbędne do prawidłowego wykonywania obowiązków;

c) w odniesieniu do kadry kierowniczej i personelu:

1. organizacja produkująca wyznaczyła kierownika odpowiedzialnego, który jest uprawniony do zapewnienia, aby cała produkcja w ramach organizacji była prowadzona zgodnie z wymaganymi normami oraz aby organizacja produkująca stale spełniała wymogi systemu zarządzania produkcją, o którym mowa w pkt 21.A.139, oraz dane i procedury określone w POE, o której mowa w pkt 21.A.143;

2. kierownik odpowiedzialny wyznaczył osobę lub grupę osób, które mają zapewnić przestrzeganie przez organizację wymagań niniejszego załącznika i które są wskazane imiennie wraz z przydzielonym zakresem kompetencyjnym; taka osoba lub grupa osób odpowiada przed kierownikiem odpowiedzialnym i ma do niego bezpośredni dostęp. Taka osoba lub grupa osób musi legitymować się wiedzą, praktyką i doświadczeniem zawodowym odpowiednimi do wykonywanych obowiązków;

3. członkowie personelu wszystkich szczebli uzyskali pełnomocnictwa odpowiednie do należytego wykonywania powierzonych im obowiązków oraz jest zapewniona pełna i skuteczna koordynacja wewnątrz organizacji produkującej w kwestiach danych dotyczących zdatności do lotu i ochrony środowiska;

d) w odniesieniu do personelu poświadczającego, upoważnionego przez organizację produkującą do podpisywania dokumentów wydawanych na mocy pkt 21.A.163 według zakresu lub warunków zatwierdzenia:

1. członkowie tego personelu posiadają wiedzę, praktykę zawodową (z uwzględnieniem innych funkcji w organizacji) i doświadczenie odpowiednie do wykonywania ich obowiązków;

2. dysponują dokumentami potwierdzającymi zakres posiadanych pełnomocnictw.

21.A.147 Zmiany w systemie zarządzania produkcją

Po wydaniu certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej każda zmiana w systemie zarządzania produkcją, która jest istotna dla wykazania zgodności lub właściwości wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska, podlega przed jej wdrożeniem zatwierdzeniu przez właściwy organ. Organizacja produkująca przedkłada właściwemu organowi wniosek o zatwierdzenie wykazujący, że będzie nadal przestrzegać przepisów niniejszego załącznika.

21.A.148 Zmiany lokalizacji

Zmiana lokalizacji zaplecza produkcyjnego zatwierdzonej organizacji produkującej jest uznawana za zmianę istotną i dlatego musi być zgodna z pkt 21.A.147.

21.A.149 Zbywalność

Zatwierdzenie organizacji produkującej jest niezbywalne, z wyjątkiem przypadku jego przeniesienia wskutek zmiany własnościowej, uznawanej za znaczącą w świetle pkt 21.A.147.

21.A.151 Warunki zatwierdzenia

Warunki zatwierdzenia określają zakres prac, wyroby lub kategorie części lub akcesoriów, bądź jedno i drugie, CMU lub podzespoły CMU, bądź jedno i drugie, w stosunku do których posiadacz jest uprawniony do korzystania z przywilejów wynikających z pkt 21.A.163.

Warunki te wydawane są jako część zatwierdzenia organizacji produkującej.

21.A.153 Zmiany w warunkach zatwierdzenia

Każda zmiana w warunkach zatwierdzenia podlega zatwierdzeniu przez właściwy organ. Wniosek o zmianę w warunkach zatwierdzenia składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ. Wnioskujący musi spełniać mające zastosowanie wymagania niniejszej podczęści.

21.A.157 (uchylony)

21.A.158 Niezgodności i uwagi

a) Po otrzymaniu powiadomienia o niezgodnościach zgodnie z pkt 21.B.225 posiadacz certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej:

1. identyfikuje przyczyny niezgodności oraz czynniki sprzyjające jej wystąpieniu;

2. określa plan działań naprawczych;

3. wykazuje wdrożenie działań naprawczych spełniających oczekiwania właściwego organu.

b) Działania, o których mowa w lit. a), przeprowadza się w terminie uzgodnionym z tym właściwym organem zgodnie z pkt 21.B.225.

c) Posiadacz certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej w należyty sposób uwzględnia uwagi otrzymane zgodnie z pkt 21.B.225 lit. e). Organizacja rejestruje decyzje podjęte w odniesieniu do tych uwag.

21.A.159 Termin i ciągłość ważności

a) Certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej wydawany jest na czas nieokreślony. Zachowuje ważność, o ile organizacja produkująca spełnia wszystkie poniższe warunki:

1. organizacja produkująca nadal spełnia stosowne wymagania rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego;

2. organizacja produkująca lub którykolwiek z jej partnerów, dostawców lub podwykonawców umożliwia właściwemu organowi przeprowadzanie kontroli zgodnie z pkt 21.A.9;

3. organizacja produkująca jest w stanie przedstawić właściwemu organowi dowody wykazujące, że utrzymuje zadowalającą kontrolę nad procesem wytwarzania wyrobów, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU objętych zatwierdzeniem;

4. certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej nie został cofnięty przez właściwy organ na mocy pkt 21. B.65 ani nie został zwrócony przez organizację produkującą.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej zwraca się właściwemu organowi.

21.A.163 Przywileje

Na mocy warunków zatwierdzenia wydanych według pkt 21.A.135 posiadacz zatwierdzenia organizacji produkującej może:

a) prowadzić działalność produkcyjną według niniejszego załącznika lub załącznika Ib (część 21 Light);

b) w przypadku kompletnego statku powietrznego posiadającego certyfikat typu i po przedłożeniu, dla statku powietrznego i SBSP, oświadczenia o zgodności (formularz 52 EASA), wydanego na podstawie pkt 21.A.174 i 21.A.204 niniejszego załącznika lub pkt 21L.A.143 lit. c) i 21.L.A163 załącznika Ib (część 21 Light), otrzymać świadectwo zdatności do lotu statku powietrznego i świadectwo zdatności w zakresie hałasu bez podejmowania dalszych czynności wykazujących zgodność;

c) w przypadku innych wyrobów, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU, wydawać autoryzowane poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) na podstawie podczęści G niniejszego załącznika lub podczęści G załącznika Ib (część 21 Light) bez podejmowania dalszych czynności wykazujących zgodność;

d) w przypadku statku powietrznego, który jest przedmiotem deklaracji zgodności projektowej na mocy pkt 21L.A.43 załącznika Ib (część 21 Light), i po przedłożeniu oświadczenia o zgodności (formularz 52B EASA), wydanego na mocy pkt 21L.A.143 lit. d) i pkt 21L.A.163 załącznika Ib (część 21 Light), otrzymać ograniczone świadectwo zdatności do lotu statku powietrznego i ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu bez podejmowania dalszych czynności wykazujących zgodność;

e) w przypadku wyrobów lub części, które mają być instalowane w statku powietrznym, który jest przedmiotem deklaracji zgodności projektowej na mocy pkt 21L.A.43 załącznika Ib (część 21 Light), wydawać autoryzowane poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) zgodnie z załącznikiem Ib (część 21) bez podejmowania dalszych czynności wykazujących zgodność;

f) wykonać obsługę techniczną nowego statku powietrznego własnej produkcji i wydać poświadczenie obsługi (formularz EASA 53) dotyczące tej obsługi technicznej;

g) zgodnie z procedurami uzgodnionymi z właściwym organem w zakresie produkcji, dla statków powietrznych, które organizacja produkująca wyprodukowała, i gdy sama kontroluje konfigurację statków powietrznych w ramach zatwierdzenia organizacji produkującej, a także potwierdza zgodność z warunkami projektu zatwierdzonymi dla lotu, wydać zezwolenie na lot zgodnie z pkt 21.A.711 lit. c), łącznie z zatwierdzeniem warunków lotu zgodnie z pkt 21.A.710 lit. b).

21.A.165 Obowiązki posiadacza

Na mocy warunków zatwierdzenia wydanych według pkt 21.A.135 posiadacz zatwierdzenia organizacji produkującej:

a) zapewnia, aby charakterystyka organizacji produkującej przedstawiona zgodnie z pkt 21.A.143 i dokumenty, do których ona nawiązuje, były stosowane jako podstawowe dokumenty robocze w organizacji;

b) utrzymuje zgodność organizacji produkującej z danymi i procedurami zatwierdzonymi w ramach zatwierdzenia organizacji produkującej;

c) 1. ustala, czy każdy wykonany statek powietrzny odpowiada wymaganiom projektu typu i czy jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację, przed przedłożeniem właściwemu organowi oświadczeń o zgodności; lub

2. ustala, czy inne wyroby, części, akcesoria, CMU lub podzespoły CMU są kompletne i zgodne z zatwierdzonymi danymi projektowymi i są w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację, przed wystawieniem formularza 1 EASA dla poświadczenia ich zgodności z zatwierdzonymi lub zadeklarowanymi danymi projektowymi i stanu zapewniającego bezpieczną eksploatację;

3. dodatkowo, w przypadku wymogów ochrony środowiska, sprawdza, czy:

(i) kompletny silnik spełnia stosowne wymagania w zakresie emisji spalin z silników, obowiązujące w dniu wyprodukowania silnika; oraz

(ii) kompletny samolot spełnia stosowne wymagania w zakresie emisji CO2, obowiązujące w dniu wydania jego pierwszego świadectwa zdatności do lotu;

4. ustala, czy inne wyroby, części, akcesoria, CMU lub podzespoły CMU są zgodne z właściwymi danymi, przed wystawieniem formularza 1 EASA jako świadectwa zgodności;

d) udziela pomocy posiadaczowi certyfikatu typu lub innego zatwierdzenia projektu lub osobie fizycznej lub prawnej, która złożyła deklarację zgodności projektowej zgodnie z sekcją A podczęść C załącznika Ib (część 21 Light), przy każdej czynności zapewnienia ciągłej zdatności do lotu związanej z wyprodukowanymi wyrobami, częściami, akcesoriami, SBSP, CMU lub podzespołami CMU;

e) jeżeli posiadacz zamierza wydać poświadczenie obsługi na mocy swoich warunków zatwierdzenia, ustala on przed wydaniem certyfikatu, czy każdy wykonany statek powietrzny został poddany niezbędnej obsłudze technicznej i jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

f) w razie konieczności, na podstawie przywileju określonego w pkt 21.A.163 lit. e), ustala warunki wydania zezwolenia na lot;

g) w stosownych przypadkach, na podstawie przywileju określonego w pkt 21.A.163 lit. e), przed wydaniem dla statku powietrznego zezwolenia na lot, stwierdza zgodność z pkt 21.A.711 lit. c) i e);

h) stosuje się do przepisów podczęści A niniejszej sekcji.

PODCZĘŚĆ H – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU

21.A.171 Zakres

W niniejszej podczęści ustanawia się procedurę wydawania świadectw zdatności do lotu dla statków powietrznych, które są zgodne z certyfikatem typu wydanym według niniejszego załącznika.

21.A.172 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, na której nazwisko/nazwę statek powietrzny jest lub będzie zarejestrowany w państwie członkowskim („państwo członkowskie rejestru”), lub jej przedstawiciel, ma prawo złożyć wniosek o świadectwo zdatności do lotu na ten statek powietrzny na mocy niniejszej podczęści.

21.A.173 Klasyfikacja

Świadectwa zdatności do lotu klasyfikowane są następująco:

a) świadectwa zdatności wydawane są dla statków powietrznych, które są zgodne z certyfikatem typu wydanym według niniejszego załącznika I (część 21);

b) ograniczone świadectwa zdatności są wydawane dla statków powietrznych:

1. które są zgodne z ograniczonym certyfikatem typu wydanym według niniejszego załącznika I (część 21); lub

2. których zgodność ze specyficznymi wymaganiami zdatności do lotu, zapewniającymi odpowiedni poziom bezpieczeństwa, została wykazana wobec Agencji.

21.A.174 Wniosek

a) na mocy pkt 21.A.172 wniosek o świadectwo zdatności składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru;

b) każdy wniosek o świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu musi zawierać:

1. klasę świadectwa zdatności do lotu, o której przyznanie wystąpiono w wnioskiem;

2. w odniesieniu do nowych statków powietrznych:

(i) oświadczenie o zgodności:

— wydane na podstawie pkt 21.A.163 lit. b); lub

— wydane na podstawie pkt 21.A.130 i potwierdzone przez właściwy organ; lub

— dla importowanego statku powietrznego – oświadczenie o zgodności wydane na podstawie pkt 21.A.163 lit. b) lub, w przypadku statku powietrznego importowanego zgodnie z art. 9 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, podpisane przez nadzór eksportera, że statek powietrzny odpowiada wymaganiom projektu zatwierdzonego przez Agencję;

(ii) sprawozdanie z ważenia i wyważenia wraz z harmonogramem załadunku, jeżeli wymagają tego obowiązujące specyfikacje certyfikacyjne dla danego statku powietrznego; oraz

(iii) instrukcję użytkowania w locie, jeżeli jest wymagana przez obowiązujące specyfikacje certyfikacyjne w odniesieniu do przedmiotowego statku powietrznego;

3. w odniesieniu do używanych statków powietrznych pochodzących z:

(i) państwa członkowskiego – poświadczenie przeglądu zdatności do lotu wydane zgodnie z załącznikiem I (część M) lub załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia Komisji (UE) nr 1321/2014 (⁴) lub z załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107;

(ii) państwa niebędącego członkiem UE:

— oświadczenie właściwego organu państwa, w którym statek powietrzny jest lub był zarejestrowany, odzwierciedlające stan zdatności do lotu statku powietrznego w chwili transferu pozostającego w rejestrze tego państwa,

— sprawozdanie z ważenia i wyważenia wraz z harmonogramem załadunku, jeżeli wymagają tego obowiązujące specyfikacje certyfikacyjne dla danego statku powietrznego;

— instrukcję użytkowania w locie, jeżeli tego rodzaju instrukcja jest wymagana przez zbiór przepisów w zakresie zdatności do lotu dla danego statku powietrznego,

— dokumentację historyczną ustanawiającą standardy produkcji, modyfikacji oraz obsługi technicznej statku powietrznego, w tym wszelkie ograniczenia związane z ograniczonym świadectwem zdatności do lotu wydanym zgodnie z pkt 21.B.327,

— zalecenie wydania świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu oraz poświadczenia przeglądu zdatności do lotu na podstawie przeglądu zdatności do lotu zgodnie z załącznikiem I (część M) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 (⁴) lub poświadczenia przeglądu zdatności do lotu zgodnie z załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub z załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107;

— datę wydania pierwszego świadectwa zdatności do lotu oraz – jeżeli mają zastosowanie normy określone w tomie III załącznika 16 do konwencji chicagowskiej – dane dotyczące wartości metrycznej CO₂.

21.A.175 Język

Podręczniki, tabliczki, wykazy, oznakowanie przyrządów oraz inne niezbędne informacje wymagane przez mające zastosowanie specyfikacje certyfikacyjne powinny być prezentowane w jednym lub kilku oficjalnych językach Unii, akceptowalnych dla właściwego organu państwa członkowskiego rejestru.

21.A.177 Zmiany lub modyfikacje

Świadectwo zdatności do lotu może być zmieniane lub modyfikowane jedynie przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru.

21.A.179 Zbywalność i wydanie powtórne w obrębie państw członkowskich

a) W przypadku zmiany własności statku powietrznego:

1. pozostającego w tym samym rejestrze – świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu, odpowiadające wymaganiom jedynie ograniczonego certyfikatu typu, zostaje przeniesione razem ze statkiem powietrznym;

2. zarejestrowanego w innym państwie członkowskim – świadectwo zdatności do lotu, lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu, odpowiadające wymaganiom jedynie ograniczonego certyfikatu typu, jest wydawane:

(i) po przedstawieniu poprzedniego świadectwa zdatności do lotu i ważnego poświadczenia przeglądu zdatności do lotu, wydanego zgodnie z załącznikiem I (część M) lub załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, stosownie do przypadku;

(ii) po spełnieniu wymagań pkt 21.A.175.

b) W przypadku zmiany własności statku powietrznego i gdy statek ten posiada ograniczone świadectwo zdatności do lotu nieodpowiadające wymaganiom ograniczonego certyfikatu typu, świadectwa zdatności do lotu przenosi się wraz ze statkiem powietrznym, o ile statek ten pozostaje w tym samym rejestrze, albo wydaje się jedynie za formalną zgodą właściwego organu państwa członkowskiego rejestru, do którego statek jest przenoszony.

21.A.180 (uchylony)

21.A.181 Termin i ciągłość ważności

a) Świadectwo zdatności do lotu wydawane jest na czas nieokreślony. Zachowuje ważność, o ile spełnione są wszystkie poniższe warunki:

1. utrzymana jest zgodność statku powietrznego z mającymi zastosowanie wymaganiami projektu typu i ciągłej zdatności do lotu; oraz

2. statek powietrzny pozostanie w tym samym rejestrze; oraz

3. certyfikat typu lub ograniczony certyfikat typu, zgodnie z którym świadectwo jest wydane, nie został uprzednio unieważniony na mocy pkt 21.A.51;

4. świadectwo nie zostało cofnięte przez właściwy organ na mocy pkt 21.B.65 ani nie został zwrócone przez jego posiadacza.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia świadectwo podlega przekazaniu do właściwego organu państwa członkowskiego rejestru.

21.A.182 Znakowanie statku powietrznego

Wnioskujący o świadectwo zdatności do lotu na mocy niniejszej podczęści wykazuje, że jego statek powietrzny jest oznakowany zgodnie z podczęścią Q.

PODCZĘŚĆ I – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU

21.A.201 Zakres

W niniejszej podczęści ustanawia się procedurę wydawania świadectw zdatności w zakresie hałasu dla statków powietrznych, które są zgodne z certyfikatem typu wydanym według niniejszego załącznika.

21.A.203 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, na której nazwisko/nazwę statek powietrzny jest lub będzie zarejestrowany w państwie członkowskim („państwo członkowskie rejestru”), lub jej przedstawiciel, ma prawo złożyć wniosek o świadectwo zdatności w zakresie hałasu na dany statek powietrzny na mocy niniejszej podczęści.

21.A.204 Wniosek

a) Na mocy pkt 21.A.203 wniosek o świadectwo zdatności w zakresie hałasu składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ państwa członkowskiego Rejestru.

b) Każdy wniosek musi zawierać:

1. w odniesieniu do nowych statków powietrznych:

(i) oświadczenie o zgodności:

– wydane na podstawie pkt 21.A.163 lit. b), lub

– wydane na podstawie pkt 21.A.130 i potwierdzone przez właściwy organ, lub

– dla importowanego statku powietrznego — oświadczenie o zgodności wydane na podstawie pkt 21.A.163 lit. b) lub, w przypadku statku powietrznego importowanego zgodnie z art. 9 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, podpisane przez nadzór eksportera, że statek powietrzny odpowiada wymaganiom projektu zatwierdzonego przez Agencję, oraz

(ii) dane dotyczące hałasu określone zgodnie z mającymi zastosowanie wymogami w zakresie hałasu;

2. w odniesieniu do używanych statków powietrznych:

(i) dane dotyczące hałasu określone zgodnie z mającymi zastosowanie wymogami w zakresie hałasu; oraz

(ii) dokumentację historyczną ustanawiającą standardy produkcji, modyfikacji oraz obsługi technicznej statku powietrznego.

c) Oświadczenia, o których mowa w lit. b) ppkt 1, są wydawane nie wcześniej niż na 60 dni przed prezentacją statku powietrznego właściwemu organowi państwa członkowskiego rejestru, chyba że uzgodniono inaczej.

21.A.207 Zmiany lub modyfikacje

Świadectwo zdatności w zakresie hałasu może być zmieniane lub modyfikowane jedynie przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru.

21.A.209 Zbywalność i wydanie powtórne w obrębie państw członkowskich

W przypadku zmiany własności statku powietrznego:

a) pozostającego w tym samym rejestrze – świadectwo zdatności w zakresie hałasu zostaje przeniesione razem ze statkiem powietrznym; lub

b) przenoszonego do rejestru innego państwa członkowskiego – świadectwo zdatności w zakresie hałasu zostaje wydane po przedstawieniu poprzedniego świadectwa zdatności w zakresie hałasu.

21.A.210 (uchylony)

21.A.211 Termin i ciągłość ważności

a) Świadectwo zdatności w zakresie hałasu wydawane jest na czas nieokreślony. Zachowuje ważność, o ile spełnione są wszystkie poniższe warunki:

1. utrzymana jest zgodność statku powietrznego z mającymi zastosowanie wymaganiami projektu typu i ciągłej zdatności do lotu; oraz

2. statek powietrzny pozostanie w tym samym rejestrze; oraz

3. certyfikat typu lub ograniczony certyfikat typu, zgodnie z którym świadectwo jest wydane, nie został uprzednio unieważniony na mocy pkt 21.A.51;

4. świadectwo nie zostało cofnięte przez właściwy organ na mocy pkt 21.B.65 ani nie został zwrócone przez jego posiadacza.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia świadectwo podlega przekazaniu do właściwego organu państwa członkowskiego rejestru.

PODCZĘŚĆ J – ZATWIERDZENIE ORGANIZACJI PROJEKTUJĄCEJ

21.A.231 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia procedurę zatwierdzania organizacji projektujących i zasady regulujące prawa i obowiązki wnioskodawców i posiadaczy takich zatwierdzeń. W niniejszej podczęści odniesienia do certyfikatów typu rozumiane są jako odniesienia do certyfikatów typu i ograniczonych certyfikatów typu.

21.A.233 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna („organizacja”) ma prawo wystąpić z wnioskiem o zatwierdzenie na mocy niniejszej podczęści:

a) w celu wykazania zgodności z pkt 21.A.14, 21.A.112B, 21.A.432B lub 21.A.602B niniejszego załącznika; lub

b) w celu wykazania zgodności z pkt 21L.A.23, 21L.A.83 lub 21L.A.204 załącznika Ib (część 21 Light); lub

c) na potrzeby uzyskania przywilejów wynikających z pkt 21.A.263 w zakresie zatwierdzenia drobnych zmian lub projektu drobnej naprawy lub wydania deklaracji zgodności w zakresie drobnych zmian lub projektu drobnej naprawy statku powietrznego, dla którego zgodność projektowa została zadeklarowana zgodnie z sekcją A podczęść C załącznika Ib (część 21 Light).

21.A.234 Wniosek

Wniosek o zatwierdzenie organizacji projektującej składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję. Wniosek powinien zawierać zarys informacji wymaganych przez pkt 21.A.243 oraz warunki zatwierdzenia, których wydanie jest wymagane przez pkt 21.A.251.

21.A.235 Wydanie zatwierdzenia organizacji projektującej

Organizacja nabywa prawa otrzymania zatwierdzenia organizacji projektującej wydanego przez Agencję po wykazaniu zgodności z wymaganiami mającymi zastosowanie na mocy niniejszej podczęści.

21.A.239 System zarządzania projektowaniem

a) Organizacja projektująca ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania projektowaniem, który obejmuje element zarządzania bezpieczeństwem i element gwarantowania projektu, z jasno określonym zakresem odpowiedzialności i podziałem obowiązków w całej organizacji.

b) System zarządzania projektowaniem:

1. odpowiada wielkości organizacji oraz charakterowi i stopniowi złożoności jego działalności, z uwzględnieniem zagrożeń i rodzajów ryzyka nieodłącznie związanego z jego działalnością;

2. jest ustanawiany, wdrażany i utrzymywany przez jednego kierownika wyznaczonego zgodnie z pkt 21.A.245 lit. a), na którym spoczywa odpowiedzialność z tego tytułu.

c) W ramach elementu zarządzania bezpieczeństwem systemu zarządzania projektowaniem organizacja projektująca:

1. ustanawia, wdraża i utrzymuje politykę bezpieczeństwa i związane z nią cele w zakresie bezpieczeństwa;

2. wyznacza kluczowy personel ds. bezpieczeństwa zgodnie z pkt 21.A.245 lit. b);

3. ustanawia, wdraża i utrzymuje proces zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa, który obejmuje identyfikację zagrożeń dla bezpieczeństwa lotniczego związanych z jego działalnością, ich ocenę i zarządzanie powiązanym ryzykiem, w tym podejmowanie działań w celu ograniczenia ryzyka i weryfikacji ich skuteczności;

4. ustanawia, wdraża i utrzymuje proces gwarantowania bezpieczeństwa, który obejmuje:

(i) pomiar i monitorowanie wyników organizacji w zakresie bezpieczeństwa;

(ii) zarządzanie zmianami zgodnie z pkt 21.A.243 lit. c) i 21.A.247;

(iii) zasady stałego doskonalenia elementu zarządzania bezpieczeństwem;

5. propaguje bezpieczeństwo w ramach organizacji poprzez: (i) szkolenia i kształcenie; (ii) działania komunikacyjne;

6. ustanawia system zgłaszania zdarzeń zgodnie z pkt 21.A.3 A w celu przyczyniania się do stałej poprawy bezpieczeństwa.

d) W ramach elementu gwarantowania projektu systemu zarządzania projektowaniem organizacja projektująca:

1. ustanawia, wdraża i utrzymuje system kontroli i nadzoru w zakresie projektowania oraz zmian projektowych i napraw wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU objętych warunkami zatwierdzenia; system ten:

(i) obejmuje funkcję zdatności do lotu odpowiedzialną za zapewnienie, aby projekt wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU i podzespołów CMU lub zmiany projektowe i naprawy były zgodne z właściwą podstawą certyfikacji typu, właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej i z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

(ii) zapewnia, aby organizacja projektująca prawidłowo wywiązywała się ze swoich obowiązków zgodnie z niniejszym załącznikiem i warunkami zatwierdzenia wydanymi na podstawie pkt 21.A.251;

2. ustanawia, wdraża i utrzymuje funkcję niezależnej weryfikacji wykazania zgodności, na podstawie której organizacja deklaruje zgodność z mającymi zastosowanie wymogami w zakresie zdatności do lotu, danych dotyczących zgodności operacyjnej i ochrony środowiska; oraz

3. określa zasady, na jakich system gwarantowania projektu zapewnia akceptowalność projektowanych części, akcesoriów lub podzespołów CMU lub zadań wykonywanych przez partnerów lub podwykonawców zgodnie z metodami będącymi przedmiotem pisemnych procedur;

e) Organizacja projektująca ustanawia, w ramach systemu zarządzania projektowaniem, niezależną funkcję monitorowania w celu weryfikacji przestrzegania przez organizację odpowiednich wymagań niniejszego załącznika, jak również zgodności z systemem zarządzania projektowaniem i jego adekwatności. Monitorowanie to powinno uwzględniać przekazywanie informacji zwrotnych osobie lub grupie osób, o których mowa w pkt 21.A.245 lit. b), oraz kierownikowi, o którym mowa w pkt 21.A.245 lit. a), celem zapewnienia, w razie konieczności, wdrożenia działań naprawczych.

f) Jeżeli organizacja projektująca posiada co najmniej jeden dodatkowy certyfikat organizacji w ramach rozporządzenia (UE) 2018/1139, system zarządzania projektowaniem może zostać zintegrowany z systemem wymaganym na mocy takich dodatkowych certyfikatów.

21.A.239A System zarządzania bezpieczeństwem informacji

Oprócz systemu zarządzania projektem wymaganego w pkt 21.A.239 organizacja projektująca ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania bezpieczeństwem informacji zgodnie z rozporządzeniem delegowanym (UE) 2022/1645 w celu zapewnienia prawidłowego zarządzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem informacji, które to ryzyko może mieć wpływ na bezpieczeństwo lotnicze.

21.A.243 Podręcznik

a) W ramach systemu zarządzania projektowaniem organizacja projektująca opracowuje i dostarcza Agencji podręcznik opisujący– bezpośrednio lub poprzez odniesienia – organizację, jej odpowiednie polityki, procesy i procedury, rodzaj prac projektowych oraz kategorie wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU lub podzespołów CMU, w odniesieniu do których organizacja projektująca posiada zatwierdzenie organizacji projektującej, określone w warunkach zatwierdzenia wydanych zgodnie z pkt 21.A.251, oraz, w stosownych przypadkach, kwestie interfejsów ze swoimi partnerami lub podwykonawcami oraz kontroli nad nimi;

Jeżeli mają być przeprowadzane próby w locie, należy również opracować i dostarczyć Agencji instrukcję operacyjną prób w locie określającą polityki i procedury organizacji odnoszące się do prób w locie. Instrukcja operacyjna prób w locie zawiera:

1. opis procedur organizacji dotyczących prób w locie, w tym jej udziału w procesie wydawania zezwolenia na lot;

2. zasady dobierania członków załogi, w tym skład, kwalifikacje, okres ważności licencji oraz ograniczenia dotyczące czasu lotu, zgodnie z dodatkiem XII, w stosownych przypadkach;

3. procedury dotyczące obecności na pokładzie podczas lotu osób innych niż członkowie załogi oraz procedury dotyczące szkolenia w zakresie prób w locie, w stosownych przypadkach;

4. zasady zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwem oraz związane z nimi metodologie;

5. procedury dotyczące doboru przyrządów i elementów wyposażenia, które muszą znajdować się na pokładzie;

6. wykaz dokumentów, które należy sporządzić w przypadku przeprowadzania próby w locie.

b) W przypadku gdy jakiekolwiek części, akcesoria lub podzespoły CMU lub jakiekolwiek zmiany w wyrobach, SBSP lub CMU są projektowane przez organizacje partnerskie lub podwykonawców, podręcznik musi zawierać oświadczenie określające, w jaki sposób organizacja projektująca zdoła w odniesieniu do wszystkich części, akcesoriów lub podzespołów CMU wykazać spełnienie wymagań zgodnie z pkt 21.A.239 lit. d) ppkt 2; podręcznik musi również zawierać, bezpośrednio lub poprzez odniesienia, opisy i informacje na temat działalności projektowej i struktury organizacyjnej tych organizacji partnerskich lub podwykonawców, w zakresie niezbędnym do sformułowania tego oświadczenia;

c) W miarę potrzeb do podręcznika są wprowadzane stosowne zmiany celem zachowania aktualności opisu organizacji, a kopie tych zmian przekazywane są Agencji.

d) Organizacja projektująca sporządza i utrzymuje oświadczenie o kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym personelu kierowniczego i innych osób odpowiedzialnych w organizacji za podejmowanie decyzji mających wpływ na kwestie zdatność do lotu, danych dotyczących zgodności operacyjnej i ochrony środowiska. Przedkłada to oświadczenie właściwemu organowi.

21.A.245 Zasoby

a) Organizacja wyznacza dyrektora organizacji projektującej, który jest uprawniony do zapewnienia, aby wszystkie działania projektowe w ramach organizacji były prowadzone zgodnie z wymaganymi normami oraz aby organizacja projektująca stale spełniała wymogi systemu zarządzania projektowaniem, o którym mowa w pkt 21. A.239, oraz procedury określone w podręczniku, o którym mowa w pkt 21.A.243.

b) Dyrektor organizacji projektującej wyznacza i określa zakres uprawnień:

1. kierownika funkcji zdatności do lotu;

2. kierownika niezależnej funkcji monitorowania;

3. w zależności od wielkości organizacji oraz charakteru i złożoności jej działalności, wszelkie inne osoby lub grupy osób, które są zobowiązane do zapewnienia zgodności organizacji z wymaganiami niniejszego załącznika.

c) Na zasadzie odstępstwa od pkt 21.A.245 lit. b) ppkt 1 funkcja zdatności do lotu, o której mowa w pkt 21.A.239 lit. d) ppkt 1 ppkt (i), może być wykonywana pod bezpośrednim nadzorem dyrektora organizacji projektującej w jednym z następujących przypadków:

1. gdy zakres działań/prac organizacji projektującej, określony w warunkach zatwierdzenia wydanych zgodnie z pkt 21.A.251, jest ograniczony do drobnych zmian lub drobnych napraw;

2. przez ograniczony okres, gdy organizacja projektująca nie ma mianowanego kierownika funkcji zdatności do lotu, a wykonywanie tej funkcji pod bezpośrednim nadzorem dyrektora organizacji projektującej jest współmierne do zakresu i poziomu działalności organizacji.

d) Osoba lub grupa osób wyznaczonych zgodnie z lit. b) musi:

1. odpowiadać przed dyrektorem organizacji projektującej i mieć do niego bezpośredni dostęp;

2. legitymować się wiedzą, praktyką i doświadczeniem zawodowym odpowiednimi do wykonywanych obowiązków.

e) Organizacja produkująca dopilnowuje, aby:

1. wszystkie działy techniczne zatrudniały dostateczną liczbę pracowników, którzy posiadają wystarczające doświadczenie i którym udzielono stosownych pełnomocnictw, umożliwiających należyte wykonywanie powierzonego im zakresu obowiązków, oraz którym zapewniono adekwatne zaplecze, wyposażenie i warunki lokalowe pozwalające im spełnić wymogi ustanowione w odniesieniu do danego wyrobu, SBSP lub CMU w zakresie zdatności do lotu, danych dotyczących zgodności operacyjnej i ochrony środowiska;

2. zapewniono pełną i skuteczną koordynację między działami i w obrębie działów w odniesieniu do kwestii związanych ze zdatnością do lotu, danymi dotyczącymi zgodności operacyjnej i ochroną środowiska.

21.A.247 Zmiany w systemie zarządzania projektowaniem

Po wydaniu zatwierdzenia organizacji projektującej każda zmiana w systemie zarządzania projektowaniem mająca istotny wpływ na wykazywanie zgodności wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU ze stosownymi wymaganiami lub ich zdatność do lotu, dane dotyczące zgodności operacyjnej oraz wymogi ochrony środowiska, podlega przed jej wdrożeniem zatwierdzeniu przez Agencję. Organizacja projektująca przedkłada Agencji wniosek o zatwierdzenie, wykazując, na podstawie proponowanych zmian w podręczniku, że będzie nadal spełniać wymogi niniejszego załącznika.

21.A.249 Zbywalność

Zatwierdzenie organizacji projektującej jest niezbywalne z wyjątkiem przypadku, gdy jego przeniesienie jest wynikiem zmiany własnościowej, co jest uznawane jako znaczące dla celów pkt 21.A.247.

21.A.251 Warunki zatwierdzenia

W warunkach zatwierdzenia określa się rodzaje prac projektowych, kategorie wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU i podzespołów CMU, które wchodzą w zakres zatwierdzenia organizacji projektującej uzyskanego przez tę organizację, oraz zatwierdzone do wykonywania przez organizację funkcje i obowiązki w zakresie zdatności do lotu, danych dotyczących zgodności operacyjnej i właściwości środowiskowych wyrobów, SBSP lub CMU. W przypadku zatwierdzeń organizacji projektującej, które obejmują certyfikację typu lub autoryzację europejskiej normy technicznej (ETSO) na pomocnicze źródła zasilania (APU), warunki zatwierdzenia dodatkowo zawierają wykaz wyrobów, CMU lub APU. Warunki te zawiera się w treści zatwierdzenia organizacji projektującej.

21.A.253 Zmiany w warunkach zatwierdzenia

Każda zmiana w warunkach zatwierdzenia podlega zatwierdzeniu przez Agencję. Wniosek o zmianę w warunkach zatwierdzenia składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję. Organizacja projektująca musi spełniać mające zastosowanie wymagania niniejszej podczęści.

21.A.257 (uchylony)

21.A.258 Niezgodności i uwagi

a) Po otrzymaniu powiadomienia o niezgodnościach zgodnie z pkt 21.B.433 posiadacz zatwierdzenia organizacji projektującej:

1. identyfikuje przyczyny niezgodności oraz czynniki sprzyjające jej wystąpieniu;

2. sporządza plan działań naprawczych;

3. wykazuje wdrożenie działań naprawczych spełniających oczekiwania Agencji.

b) Działania, o których mowa w lit. a), przeprowadza się w terminie uzgodnionym z Agencją zgodnie z pkt 21. B.433.

c) Posiadacz zatwierdzenia organizacji projektującej w należyty sposób uwzględnia uwagi otrzymane zgodnie z pkt 21.B.433 lit. e). Organizacja rejestruje decyzje podjęte w odniesieniu do tych uwag.

21.A.259 Termin i ciągłość ważności

a) Zatwierdzenie organizacji projektującej wydawane jest na czas nieokreślony. Zachowuje ważność, o ile organizacja projektująca spełnia wszystkie poniższe warunki:

1. organizacja projektująca nadal spełnia wymogi rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, z uwzględnieniem przepisów pkt 21.B.433 niniejszego załącznika dotyczących postępowania w przypadku niezgodności;

2. posiadacz zatwierdzenia organizacji projektującej lub dowolny z jego partnerów lub podwykonawców uznaje możliwość przeprowadzania przez właściwy organ badań zgodnie z pkt 21.A.9;

3. organizacja projektująca jest w stanie dostarczyć Agencji dowody wykazujące, że jej system zarządzania projektowaniem utrzymuje zadowalający poziom kontroli i nadzoru w zakresie projektowania wyrobów i CMU, napraw i zmian w projektach zgodnie z zatwierdzeniem;

4. certyfikat nie został cofnięty przez Agencję na mocy pkt 21.B.65 ani nie został zwrócony przez organizację projektującą.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia certyfikat zwraca się Agencji.

21.A.263 Przywileje

a) (Zarezerwowane)

b) (Zarezerwowane)

c) Posiadacz zatwierdzenia organizacji projektującej jest uprawniony, w zakresie warunków zatwierdzenia wydanych na mocy pkt 21.A.251 i zgodnie z odnośnymi procedurami systemu zarządzania projektowaniem, do:

1. klasyfikowania zmian w certyfikacie typu lub uzupełniającym certyfikacie typu i projektach napraw jako „poważnych” lub „drobnych”;

2. zatwierdzania drobnych zmian w certyfikacie typu lub uzupełniającym certyfikacie typu i projektów drobnych napraw zgodnie z niniejszym załącznikiem (część 21) lub zgodnie z załącznikiem Ib (część 21 Light);

3. deklarowania zgodności drobnej zmiany lub drobnej naprawy w projekcie statku powietrznego, dla którego zgodność projektowa została zadeklarowana przez deklarującego na podstawie sekcji A podczęść C pkt 21L.A.43 załącznika Ib (część 21 Light);

4. deklarowania zgodności projektu statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę, zgodnie z pkt 21L.A.43 załącznika Ib (część 21 Light), w przypadku gdy osoba fizyczna lub prawna, która pierwotnie złożyła deklarację zgodności projektowej w odniesieniu do tego statku powietrznego na podstawie pkt 21L.A.43 załącznika Ib (część 21 Light), nie prowadzi już działalności lub nie odpowiada na wnioski dotyczące deklaracji zgodności zmian projektowych;

5. zatwierdzania niektórych projektów poważnej naprawy zgodnie z podczęścią M niniejszego załącznika w odniesieniu do wyrobów, CMU lub pomocniczych źródeł zasilania (APU);

6. zatwierdzania dla niektórych statków powietrznych warunków lotu, na jakich można wydać zezwolenie na lot zgodnie z pkt 21.A.710 lit. a) ppkt 2, z wyjątkiem zezwoleń na lot wydanych do celów pkt 21.A.701 lit. a) ppkt 15;

7. wydania zezwolenia na lot zgodnie z pkt 21.A.711 lit. b) dla statku powietrznego, który zaprojektował lub zmienił, lub dla którego zatwierdził, zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 6, warunki lotu, na jakich można wydać zezwolenie na lot, jeżeli posiadacz zatwierdzenia organizacji projektującej:

(i) kontroluje konfigurację statku powietrznego, SBSP lub CMU, oraz

(ii) potwierdza zgodność z warunkami projektu zatwierdzonymi na dany lot;

8. zatwierdzania niektórych poważnych zmian w certyfikacie typu zgodnie z podczęścią D niniejszego załącznika lub zgodnie z sekcją A podczęść D załącznika Ib (część 21 Light); oraz

9. wydawania niektórych uzupełniających certyfikatów typu zgodnie z podczęścią E niniejszego załącznika lub zgodnie z sekcją A podczęść E załącznika Ib (część 21 Light) i zatwierdzania niektórych poważnych zmian w tych certyfikatach.

21.A.265 Obowiązki posiadacza

Posiadacz zatwierdzenia organizacji projektującej, w zakresie warunków zatwierdzenia ustanowionych przez Agencję:

a) aktualizuje podręcznik wymagany na podstawie pkt 21.A.243 zgodnie z systemem gwarantowania projektu;

b) zapewnia stosowanie niniejszego podręcznika lub odpowiednich procedur uwzględnionych poprzez odniesienia jako podstawowego dokumentu roboczego w ramach organizacji;

c) ustala, czy projekt wyrobu, SBSP lub CMU lub ich zmian lub napraw jest zgodny z właściwą podstawą certyfikacji typu, specyfikacjami technicznymi dotyczącymi składania deklaracji, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej oraz wymogami ochrony środowiska i czy projekt ten nie ma cech niebezpiecznych;

d) dostarcza Agencji oświadczenia i związaną z nimi dokumentację potwierdzającą zgodność z lit. c), z wyjątkiem procedur zatwierdzających przeprowadzanych zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c);

e) udostępnia Agencji dane i informacje związane z działaniami wymaganymi zgodnie z pkt 21.A.3B;

f) ustala, zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 6, warunki lotu, na podstawie których można wydać zezwolenie na lot;

g) ustala, zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 7, zgodność z pkt 21.A.711 lit. b) i e) przed wydaniem zezwolenia na lot dla statku powietrznego;

h) wyznacza dane i informacje wydane z upoważnienia zatwierdzonej organizacji projektującej w zakresie warunków zatwierdzenia ustanowionych przez Agencję poprzez następujące oświadczenie: „Techniczna zawartość niniejszego dokumentu jest zatwierdzona na mocy upoważnienia DOA nr EASA. 21J.[XXXX]”;

i) stosuje się do przepisów podczęści A niniejszej sekcji.

PODCZĘŚĆ K – CZĘŚCI, AKCESORIA I PODZESPOŁY JEDNOSTKI STERUJĄCO-MONITORUJĄCEJ (CMU)

21.A.301 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia procedurę w odniesieniu do zatwierdzania części, akcesoriów i podzespołów CMU.

21.A.303 Spełnianie stosownych wymagań

Wykazania zgodności części, akcesoriów i podzespołów CMU, przeznaczonych do zainstalowania w wyrobie certyfikowanym jako typ lub w CMU, dokonuje się:

a) w powiązaniu z procedurami certyfikacji typu według podczęści B, D lub E – dla wyrobu, SBSP lub CMU, w których mają być zainstalowane; lub

b) w stosownych przypadkach – według procedur autoryzacji ETSO zgodnie z podczęścią O; lub

c) w przypadku części znormalizowanych – zgodnie z oficjalnie uznawanymi normami.

21.A.305 Zatwierdzanie części, akcesoriów i podzespołów jednostki sterująco-monitorującej (CMU)

We wszystkich przypadkach, gdzie zatwierdzenie części, akcesorium lub podzespołu CMU jest wyraźnie wymagane przez prawo Unii (⁵) lub biorąc pod uwagę środki Agencji, o których mowa w art. 10 rozporządzenia (UE) nr 748/2012, część, akcesorium lub podzespół CMU muszą być zgodne z mającą zastosowanie ETSO lub specyfikacjami uznanymi przez Agencję w danym przypadku za równoważne.

21.A.307 Kwalifikowalność części lub akcesoriów do montażu

a) Część lub akcesorium kwalifikują się do montażu na wyrobie certyfikowanym jako typ, jeżeli znajdują się w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację, posiadają oznakowanie zgodnie z podczęścią Q i towarzyszy im autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA), poświadczające, że dana pozycja została wyprodukowana zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi.

b) W drodze odstępstwa od lit. a) oraz o ile spełnione są warunki określone w lit. c), następujące części lub akcesoria nie wymagają formularza 1 EASA, aby kwalifikować się do montażu na wyrobie certyfikowanym jako typ:

1) części znormalizowane;

2) w przypadku statku powietrznego ELA1 lub ELA2 – części lub akcesoria, które:

(i) mają nieograniczony cykl życia, nie są częścią podstawowej konstrukcji nośnej oraz nie są częścią układu sterowania lotem;

(ii) zostały oznakowane jako nadające się do montażu w określonym statku powietrznym;

(iii) mają być zamontowane w statku powietrznym, którego właściciel sprawdził, czy spełniają one mające zastosowanie warunki określone w ppkt (i) oraz (ii), i przyjął na siebie odpowiedzialność z tego tytułu;

3) części lub akcesoria, których wpływ na bezpieczeństwo wyrobu jest nieznaczny w przypadku niezgodności z ich zatwierdzonymi danymi projektowymi i które zostały określone jako takie przez posiadacza zatwierdzenia projektu w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu. W celu określenia wpływu na bezpieczeństwo części lub akcesoriów niezgodnych z wymaganiami posiadacz zatwierdzenia projektu może określić w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu czynności weryfikacyjne, które mają zostać przeprowadzone przez instalatora montującego część lub akcesorium na wyrobie;

4) w przypadku wprowadzenia zmiany standardowej zgodnie z pkt 21.A.90B lub przeprowadzenia naprawy standardowej zgodnie z pkt 21.A.431B – części lub akcesoria, których wpływ na bezpieczeństwo wyrobu jest nieznaczny w przypadku niezgodności z ich danymi projektowymi i które zostały określone jako takie w specyfikacjach certyfikacyjnych dotyczących zmian standardowych i napraw standardowych wydanych zgodnie z pkt 21.A.90B lit. a) ppkt 2 oraz pkt 21.A.431B lit. a) ppkt 2. W celu określenia wpływu na bezpieczeństwo części lub akcesoriów niezgodnych z wymaganiami w specyfikacjach certyfikacyjnych, o których mowa powyżej, można określić szczegółowe czynności weryfikacyjne, które mają zostać przeprowadzone przez osobę instalującą część lub akcesorium na wyrobie;

5) części lub akcesoria zwolnione z obowiązku zatwierdzania zdatności do lotu zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 965/2012 (⁶); oraz

6) części lub akcesoria określone w lit. b) ppkt 1–5 i stanowiące elementy wyższej grupy;

7) część lub akcesorium wyprodukowane przez osobę lub organizację, o których mowa w art. 9 ust. 4 niniejszego rozporządzenia;

c) Części i akcesoria wymienione w lit. b) kwalifikują się do montażu na wyrobie certyfikowanym jako typ bez dołączania formularza 1 EASA, pod warunkiem że instalator posiada dokument wydany przez osobę lub organizację, która wyprodukowała daną część lub dane akcesorium, określający nazwę części lub akcesorium, numer katalogowy oraz zgodność części lub akcesorium z ich danymi projektowymi oraz zawierający datę wydania.

21.A.308 Kwalifikowalność podzespołu do instalacji w jednostce sterująco-monitorującej (CMU)

a) Podzespół CMU, który ma kluczowe znaczenie dla planowanej operacji z użyciem SBSP, według ustaleń posiadacza zatwierdzenia projektu i w uzgodnieniu z Agencją, kwalifikuje się do instalacji w CMU, pod warunkiem że jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację, jest oznaczony zgodnie z podczęścią Q i towarzyszy mu autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA).

b) Podzespół CMU, który nie jest uważany za kluczowy dla planowanej operacji z użyciem SBSP, według ustaleń posiadacza zatwierdzenia projektu i w uzgodnieniu z Agencją, kwalifikuje się do instalacji w CMU, pod warunkiem że:

(1) podzespół CMU jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację. oraz

(2) instalator posiada dokument wydany przez osobę lub organizację, która wyprodukowała podzespół CMU, określający nazwę i oznakowanie podzespołu, zgodność podzespołu z jego danymi projektowymi oraz zawierający datę wydania.

(PODCZĘŚĆ L – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ M – NAPRAWY

21.A.431A Zakres

a) Niniejsza podczęść ustanawia procedurę zatwierdzania projektów napraw wyrobu, części, akcesorium, SBSP, CMU lub podzespołu CMU oraz prawa i obowiązki wnioskodawców ubiegających się o takie zatwierdzenia i ich posiadaczy.

b) W niniejszej podczęści określono naprawy standardowe, których nie obejmuje przewidziany w niej proces zatwierdzania.

c) „Naprawa” oznacza usunięcie uszkodzenia lub przywrócenie stanu zdatności wyrobu, części, akcesorium, CMU lub podzespołu CMU po pierwotnym dopuszczeniu do użytkowania przez ich producenta.

d) Usunięcie uszkodzenia w drodze wymiany części, akcesoriów lub podzespołów CMU bez konieczności podejmowania działań projektowych jest uznawane za czynność obsługową i dlatego nie wymaga zatwierdzenia według niniejszego załącznika;

e) Naprawa artykułu ETSO innego niż pomocnicze źródło zasilania (APU) jest traktowana jako zmiana w projekcie ETSO i dlatego jest rozpatrywana według pkt 21.A.611.

f) W niniejszej podczęści odniesienia do certyfikatów typu rozumiane są jako odniesienia do certyfikatów typu i ograniczonych certyfikatów typu.

21A.431B Naprawy standardowe

a) Naprawy standardowe to naprawy:

1) w odniesieniu do:

(i) samolotów o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 5 700 kg;

(ii) wiropłatów o MTOM nie większej niż 3 175 kg;

(iii) szybowców, motoszybowców, balonów i sterowców, określonych w kategoriach ELA1 lub ELA2;

(iv) statków powietrznych zdolnych do wykonywania lotów VTOL o MTOM nie większej niż 5 700 kg;

2) które są zgodne z danymi projektowymi zawartymi w specyfikacjach certyfikacyjnych wydanych przez Agencję, zawierających opis akceptowalnych sposobów, technik i praktyk realizacji i określania napraw standardowych, w tym powiązane instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu; oraz

3) które nie są sprzeczne z danymi posiadaczy certyfikatów typu.

b) Punkty 21A.432A–21A.451 nie mają zastosowania do napraw standardowych.

21.A.432A Kwalifikowalność

a) Każda osoba fizyczna lub prawna, która wykazała lub jest w trakcie wykazywania swojej zdolności zgodnie z pkt 21.A.432B, ma prawo wystąpić z wnioskiem o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy na mocy warunków ustanowionych w niniejszej podczęści.

b) Każda osoba fizyczna lub prawna ma prawo wnioskować o zatwierdzenie projektu drobnej naprawy.

21.A.432B Wykazanie zdolności

a) Wnioskujący o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy wykazuje swoją zdolność poprzez posiadanie zatwierdzenia organizacji projektującej, wydanego przez Agencję na podstawie podczęści J.

b) W drodze odstępstwa od lit. a), w drodze alternatywnej procedury wykazania swojej zdolności, wnioskujący może wystąpić o zgodę Agencji na zastosowanie procedur podejmujących szczególne praktyki projektowe, zasoby i ciąg czynności niezbędnych do spełnienia wymagań niniejszej podczęści.

c) W drodze odstępstwa od lit. a), w przypadku wyrobów, o których mowa w pkt 21.A.14 lit. c), wnioskodawca może wykazać swoją zdolność poprzez uzyskanie akceptacji ze strony Agencji swojego programu certyfikacji ustanowionego zgodnie z pkt 21.A.432C lit. b).

21.A.432C Wniosek o zatwierdzenie projektu naprawy

a) Wniosek o zatwierdzenie projektu naprawy składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

b) Wniosek o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy obejmuje program certyfikacji lub po złożeniu pierwotnego wniosku zostaje uzupełniony o taki program, obejmujący:

1. opis uszkodzenia i projektu naprawy wraz z określeniem konfiguracji projektu typu, wobec którego dokonywana jest naprawa;

2. określenie wszystkich obszarów projektu typu oraz zatwierdzonych podręczników, które uległy zmianie lub objęte zostały skutkami projektu naprawy;

3. określenie wszelkich ponownych badań niezbędnych do wykazania zgodności projektu naprawy oraz obszarów objętych skutkami projektu naprawy z uwzględnieniem podstawy certyfikacji typu poprzez odniesienie w, stosownie do przypadku, certyfikacie typu, uzupełniającym certyfikacie typu lub autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU);

4. wszelkie zaproponowane zmiany podstawy certyfikacji typu uwzględnione poprzez odniesienie w, stosownie do przypadku, certyfikacie typu, uzupełniającym certyfikacie typu lub autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU);

5. propozycję podziału programu certyfikacji na istotne grupy czynności i danych służących wykazaniu zgodności, w tym środki i procesy proponowane w celu wykazania zgodności z pkt 21.A.433 lit. a) ppkt 1, oraz odniesienia do powiązanych dokumentów dotyczących zgodności;

6. propozycję oceny istotnych grup czynności i danych służących wykazaniu zgodności w odniesieniu do prawdopodobieństwa wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z podstawą certyfikacji typu, a także w odniesieniu do potencjalnego wpływu takiej niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu, SBSP lub CMU. Proponowana ocena musi uwzględniać co najmniej elementy określone w pkt 21.B.100 lit. a) ppkt 1–4. W oparciu o tę ocenę we wniosku zawiera się propozycję dotyczącą zaangażowania Agencji w weryfikację czynności i danych służących wykazaniu zgodności; oraz

7. informację, czy dane certyfikacyjne zostały w całości przygotowane przez wnioskodawcę, czy na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacyjnych typu.

21.A.433 Wymagania dotyczące zatwierdzania projektu naprawy

a) Projekt naprawy jest zatwierdzany wyłącznie:

1. gdy wykazano, stosując się do programu certyfikacji, o którym mowa w pkt 21.A.432C lit. b), że projekt naprawy jest zgodny z podstawą certyfikacji typu uwzględnioną poprzez odniesienie w, stosownie do przypadku, certyfikacie typu, uzupełniającym certyfikacie typu lub autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU), jak również z wszelkimi zmianami ustanowionymi i notyfikowanymi przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.450;

2. gdy zgodność z podstawą certyfikacji typu, mająca zastosowanie zgodnie z lit. a) ppkt 1, została zadeklarowana, a uzasadnienia zgodności zostały odnotowane w dokumentach dotyczących zgodności;

3. jeśli nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane;

4. w przypadku gdy wnioskodawca wskazał, że podał dane certyfikacyjne na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacji typu zgodnie z pkt 21.A.432C lit. b) ppkt 7:

(i) gdy posiadacz poinformował, że nie ma zastrzeżeń natury technicznej do informacji przedłożonych na podstawie lit. a) ppkt 2 niniejszego punktu; oraz

(ii) gdy posiadacz zgodził się na współpracę z posiadaczem zatwierdzenia projektu naprawy celem zapewnienia wykonywania wszystkich obowiązków w zakresie ciągłej zdatności do lotu zmienionego wyrobu, zmienionego SBSP lub zmienionego CMU poprzez spełnienie wymagań pkt 21.A.451.

5. w przypadku naprawy samolotu objętego pkt 26.302 załącznika I do rozporządzenia (UE) 2015/640 wykazano, że integralność strukturalna naprawy i struktura, której ona dotyczy, jest co najmniej równoważna poziomowi integralności strukturalnej ustalonemu dla struktury podstawowej na mocy pkt 26.302 załącznika I do rozporządzenia (UE) 2015/640.

b) Wnioskodawca składa Agencji oświadczenie, o którym mowa w lit. a) ppkt 2, oraz, na wniosek Agencji, wszelkie niezbędne dane uzasadniając.

21.A.435 Klasyfikacja i zatwierdzanie projektów naprawy

a) Projekt naprawy klasyfikuje się jako „poważny” albo jako „drobny” zgodnie z kryteriami określonymi w pkt 21.A.91 dla zmiany w certyfikacie typu.

b) Projekt naprawy jest klasyfikowany i zatwierdzany przez:

1. Agencję; lub

2. zatwierdzoną organizację projektową w ramach jej uprawnień przewidzianych w pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 1, 2 i 5, zgodnie z warunkami zatwierdzenia.

21.A.437 (uchylony)

21.A.439 Produkcja części do wykonania naprawy

Części, akcesoria i podzespoły CMU przeznaczone do zastosowania w naprawie są wytwarzane zgodnie z danymi produkcyjnymi bazującymi na wszelkich niezbędnych danych projektowych dostarczonych przez posiadacza zatwierdzonego projektu naprawy:

a) według podczęści F; lub

b) przez organizację stosownie zatwierdzoną zgodnie z podczęścią G; lub

c) przez stosownie zatwierdzoną organizację obsługową.

21.A.441 Realizacja naprawy

a) Realizacja naprawy jest dokonywana zgodnie z podczęścią C załącznika I (część M), podczęścią C załącznika Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub podczęścią C załącznika I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107 lub przez organizację produkującą zatwierdzoną według podczęści G niniejszego załącznika, zgodnie z przywilejem przewidzianym w pkt 21.A.163 lit. d).

b) Organizacja projektująca przekazuje organizacji wykonującej naprawę wszelkie niezbędne instrukcje instalacji.

21.A.443 Ograniczenia

Projekt naprawy może być zatwierdzony z ograniczeniami, w którym to przypadku zatwierdzenie projektu naprawy zawiera wszystkie niezbędne wytyczne i ograniczenia. Te wytyczne i ograniczenia przekazywane są użytkownikowi przez posiadacza zatwierdzenia projektu naprawy zgodnie z procedurą uzgodnioną z Agencją.

21.A.445 Nienaprawione uszkodzenie

a) Kiedy wyrób, część, akcesorium, CMU lub podzespół CMU, które zostały uszkodzone, pozostają nienaprawione i nie obejmują ich dane uprzednio zatwierdzone, oszacowanie uszkodzenia pod kątem znaczenia dla zdatności do lotu może być dokonane tylko:

1. przez Agencję; lub

2. przez odpowiednio zatwierdzoną organizację projektującą zgodnie z procedurą uzgodnioną z Agencją.

Wszelkie niezbędne ograniczenia są rozpatrywane zgodnie z procedurą pkt 21.A.443.

b) W przypadku gdy organizacją szacującą uszkodzenia zgodnie z lit. a) nie jest ani Agencja, ani posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu bądź autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU), organizacja ta udowadnia adekwatność informacji, służących jako podstawa oszacowania uszkodzenia, pochodzących bądź z własnych zasobów organizacji, bądź poprzez porozumienie z posiadaczem certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu bądź autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU), albo z producentem, stosownie do przypadku.

21.A.447 (uchylony)

21.A.449 (uchylony)

21.A.451 Obowiązki i znakowanie EPA

a) Każdy posiadacz zatwierdzenia projektu poważnej naprawy:

1. podejmuje zobowiązania:

(i) ustanowione w pkt 21.A.3 A, 21.A.3B, 21.A.4, 21.A.5, 21.A.6, 21.A.7, 21.A.9, 21.A.439, 21.A.441 oraz 21.A.443;

(ii) warunkowane współpracą z posiadaczem certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu bądź autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU), według pkt 21.A.433 lit. b), stosownie do przypadku;

2. wyszczególnia oznakowanie włącznie z literami EPA zgodnie z pkt 21.A.804 lit. a).

b) Z wyłączeniem posiadaczy certyfikatu typu lub autoryzacji na pomocnicze źródło zasilania (APU), wobec których stosuje się pkt 21.A.44, posiadacz zatwierdzenia projektu drobnej naprawy:

1. podejmuje zobowiązania ustanowione w pkt 21.A.4, 21.A.5 oraz 21.A.7;

2. wyszczególnia oznakowanie włącznie z literami EPA zgodnie z pkt 21.A.804 lit. a).

(PODCZĘŚĆ N – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ O – AUTORYZACJE EUROPEJSKIEJ NORMY TECHNICZNEJ

21.A.601 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia procedurę wydawania autoryzacji ETSO i zasady regulujące prawa i obowiązki wnioskujących o i posiadaczy takich autoryzacji.

21.A.602A Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, która produkuje lub przygotowuje się do produkcji artykułu ETSO i wykazała lub jest w trakcie wykazywania swojej zdolności zgodnie z pkt 21.A.602B, ma prawo wystąpić z wnioskiem o autoryzację ETSO.

21.A.602B Wykazanie zdolności

Wnioskujący o autoryzację ETSO wykazuje swoją zdolność następująco:

a) do produkcji – przez posiadanie zatwierdzenia organizacji produkującej, wydanego zgodnie z podczęścią G lub w drodze zgodności z procedurami podczęści F; oraz

b) do projektowania:

1. pomocniczych źródeł zasilania – przez posiadanie zatwierdzenia organizacji projektującej, wydanego przez Agencję zgodnie z podczęścią J;

2. pozostałych artykułów – przez stosowanie procedur podejmujących szczególne praktyki projektowe, zasoby i ciąg czynności niezbędnych do spełnienia wymagań niniejszego załącznika I (część 21).

21.A.603 Wniosek

a) Wniosek o autoryzację ETSO składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję i musi zawierać zarys informacji wymaganych przez pkt 21.A.605.

b) Kiedy jest przewidziana seria drobnych zmian zgodnie z pkt 21.A.611, wnioskujący wpisuje do swojego wniosku podstawowy numer modelu artykułu i związane numery katalogowe przed otwartymi nawiasami – celem zasygnalizowania, że literowe lub cyfrowe (lub ich kombinacja) zmiany przyrostka będą co pewien czas dodawane.

21.A.604 Autoryzacja ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU)

W odniesieniu do autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU):

a) na zasadzie odstępstwa od pkt 21.A.9, 21.A.603, 21.A.610 oraz 21.A.621, stosuje się następujące punkty: 21.A.15, 21.A.20, 21.A.21, 21.A.31, 21.A.33, 21.A.44, 21.A.47, 21.B.75 oraz 21.B.80. Autoryzacja ETSO wydawana jest jednak zgodnie z pkt 21.A.606 zamiast certyfikatu typu;

b) w drodze odstępstwa od pkt 21.A.611, wymogi podczęści D mają zastosowanie do zatwierdzania zmian projektu przez posiadacza autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU) i do dokonanych przez innych wnioskodawców zmian projektu sklasyfikowanych jako drobne zmiany, natomiast wymogi podczęści E mają zastosowanie do zatwierdzania dokonanych przez innych wnioskodawców zmian projektu sklasyfikowanych jako istotne zmiany. W przypadku gdy zastosowanie mają wymogi podczęści E, wydawana jest oddzielna autoryzacja ETSO zamiast uzupełniającego certyfikatu typu; oraz

c) wymogi podczęści M mają zastosowanie do zatwierdzeń projektów naprawy.

21.A.605 Wymagane dane

a) Wnioskodawca przedkłada Agencji następujące dokumenty:

1. program certyfikacji dla autoryzacji ETSO określający sposoby wykazania zgodności z pkt 21.A.606 lit. b);

2. oświadczenie o zgodności poświadczające, że wnioskodawca spełnił wymagania niniejszej podczęści;

3. deklarację projektu i osiągów (DDP) stwierdzającą, że wnioskodawca wykazał, iż wyrób spełnia mającą zastosowanie ETSO zgodnie z programem certyfikacji;

4. jeden egzemplarz danych technicznych wymaganych przez mającą zastosowanie ETSO;

5. charakterystykę lub odniesienie do charakterystyki, o której mowa w pkt 21.A.143, celem uzyskania właściwego zatwierdzenia organizacji produkującej według podczęści G, lub podręcznik bądź odniesienie do podręcznika, o którym mowa w pkt 21.A.125 A lit. b), celem wytwarzania zgodnie z podczęścią F bez zatwierdzenia organizacji produkującej;

6. odnośnie do APU – podręcznik lub odniesienie do podręcznika, o którym mowa w pkt 21.A.243, w celu uzyskania odpowiedniego zatwierdzenia organizacji projektującej zgodnie z podczęścią J;

7. w odniesieniu do wszystkich pozostałych artykułów – procedury lub odniesienie do procedur, o których mowa w pkt 21.A.602B lit. b) ppkt 2.

b) Wnioskodawca zgłasza Agencji wszelkie trudności lub zdarzenia, jakie wystąpiły w trakcie procesu zatwierdzania i które mogą mieć istotny wpływ na autoryzację ETSO.

21.A.606 Wymagania dotyczące wydania autoryzacji ETSO

W celu otrzymania autoryzacji ETSO wnioskodawca:

a) wykazuje swoją zdolność zgodnie z pkt 21.A.602B;

b) wykazuje, że artykuł jest zgodny z warunkami technicznymi mającej zastosowanie ETSO lub z odstępstwami od nich zatwierdzonymi zgodnie z pkt 21.A.610, jeśli takie występują;

c) spełnia wymagania niniejszej podczęści; oraz

d) oświadcza, że nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić artykuł niebezpiecznym w użytkowaniu, do którego ma być on certyfikowany.

21.A.607 Uprawnienia z tytułu autoryzacji ETSO

Posiadacz autoryzacji ETSO jest uprawniony do wytwarzania i znakowania artykułów odpowiednim oznakowaniem ETSO.

21.A.608 Deklaracja projektu i osiągów (DDP)

a) DDP powinna zawierać przynajmniej następujące informacje:

1. informacje zgodne z pkt 21.A.31 lit. a) i b), definiujące artykuł i jego projekt oraz normę wykonywania prób;

2. znamionowe osiągi artykułu, tam gdzie ma to zastosowanie, podane bądź bezpośrednio bądź jako odniesienia do innych uzupełniających dokumentów;

3. oświadczenie o zgodności poświadczające, że artykuł spełnił wymagania właściwej ETSO;

4. nawiązanie do odnośnych sprawozdań z prób;

5. nawiązanie do właściwych podręczników obsługi technicznej, napraw i naprawy głównej;

6. poziomy zgodności, kiedy różne poziomy zgodności są dopuszczone przez ETSO;

7. wykaz odstępstw zaakceptowanych zgodnie z pkt 21.A.610.

b) DDP powinna być potwierdzona datą i podpisem posiadacza autoryzacji ETSO lub jego upoważnionego przedstawiciela.

21.A.609 Obowiązki posiadaczy autoryzacji ETSO

Posiadacz autoryzacji ETSO na mocy niniejszej podczęści:

a) wytwarza każdy artykuł zgodnie z podczęścią G lub podczęścią F, co zapewni, że każdy wykonany artykuł będzie odpowiadał wymaganiom jego danych projektowych i że będzie można go bezpiecznie zainstalować;

b) przygotowuje i zachowuje, dla każdego modelu każdego artykułu, dla którego została wydana autoryzacja ETSO, zaktualizowaną kartotekę kompletnych danych technicznych i zapisów zgodnie z pkt 21.A.5;

c) przygotuje, zachowa i będzie aktualizował egzemplarze wzorcowe wszystkich podręczników wymaganych dla artykułu przez mające zastosowanie wymagania zdatności do lotu;

d) udostępni użytkownikom artykułu i Agencji, na jej żądanie, podręczniki obsługi technicznej, napraw i naprawy głównej niezbędne dla użytkowania i obsługi technicznej artykułu oraz zmiany do tych podręczników;

e) oznakuje każdy artykuł zgodnie z pkt 21.A.807;

f) zapewnia zgodność z pkt 21.A.3 A, 21.A.3B, 21.A.4 oraz 21.A.9;

g) utrzymuje zgodność z wymogami kwalifikacyjnymi z pkt 21.A.602B.

21.A.610 Zatwierdzanie odstępstw

a) Producent występujący o zatwierdzenie odstępstwa od którejkolwiek normy jakości wykonania ETSO wykazuje, że normy, o odstępstwo od których występuje, są kompensowane przez czynniki lub cechy konstrukcyjne zapewniające równoważny poziom bezpieczeństwa.

b) Wniosek o zatwierdzenie odstępstw wraz ze wszelkimi przynależnymi danymi przedkładany jest Agencji.

21.A.611 Zmiany projektu

a) Posiadacz autoryzacji ETSO może wprowadzać do projektu drobne zmiany (każda zmiana inna niż zmiana poważna) bez dalszych autoryzacji ze strony Agencji. W takim przypadku zmieniony artykuł zachowuje pierwotny numer modelu (zmiany i poprawki numeru katalogowego są stosowane dla oznaczania zmian drobnych), a posiadacz dostarcza Agencji wszelkie skorygowane dane niezbędne dla spełnienia pkt 21.A.603 lit. b).

b) Wszelkie zmiany projektowe dokonywane przez posiadacza autoryzacji ETSO, które są dostatecznie rozległe, by niezbędne było przeprowadzenie w znacznym stopniu wyczerpujących badań celem ustalenia zgodności z ETSO, uważane są za zmiany poważne. Przed dokonaniem takich zmian posiadacz wyznaczy nowe oznaczenie modelu lub typu artykułu i wystąpi o nową autoryzację według pkt 21.A.603.

c) Żadna zmiana projektowa dokonywana przez osobę prawną lub fizyczną inną niż posiadacz autoryzacji ETSO, który przedłożył oświadczenie o zgodności dla artykułu, nie kwalifikuje się do zatwierdzenia na mocy niniejszej podczęści O, chyba że osoba zabiegająca o zatwierdzenie występuje na mocy pkt 21.A.603 o oddzielną autoryzację ETSO.

21.A.613 (uchylony)

21.A.615 (uchylony)

21.A.619 Termin i ciągłość ważności

a) Autoryzacja ETSO wydawana jest na czas nieokreślony. Zachowuje ważność, o ile spełnione są wszystkie poniższe warunki:

1. wnioskodawca nadal spełnia warunki określone w momencie udzielenia autoryzacji ETSO;

2. posiadacz autoryzacji ETSO nadal wypełnia obowiązki określone w pkt 21.A.609;

3. posiadacz autoryzacji ETSO lub dowolny z jego partnerów, dostawców lub podwykonawców uznaje możliwość przeprowadzania przez właściwy organ badań zgodnie z pkt 21.A.9;

4. udowodniono, że autoryzacja ETSO nie stwarza niedopuszczalnego zagrożenia w eksploatacji;

5. autoryzacja ETSO nie została cofnięta przez Agencję na mocy pkt 21.B.65 ani nie została zwrócona przez jej posiadacza.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia autoryzację ETSO zwraca się Agencji.

21.A.621 Zbywalność

Autoryzacja ETSO, wydana na mocy niniejszego załącznika I (część 21), jest niezbywalna z wyjątkiem przypadku zmiany własnościowej posiadacza, co jest postrzegane jako zmiana znacząca i dlatego musi spełniać wymagania pkt 21.A.147 i 21.A.247, stosownie do przypadku.

PODCZĘŚĆ P – ZEZWOLENIE NA LOT

21.A.701 Zakres

a) Zezwolenia na lot wydaje się zgodnie z niniejszą podczęścią dla statków powietrznych niespełniających odpowiednich wymagań w zakresie zdatności do lotu lub w stosunku do których nie wykazano, że spełniają one takie wymagania, lecz które są zdolne do wykonania bezpiecznego lotu w określonych warunkach i w następujących celach:

1. prace badawczo-rozwojowe;

2. wykazanie zgodności z przepisami lub specyfikacjami certyfikacyjnymi;

3. szkolenie załóg organizacji projektujących lub organizacji produkujących;

4. produkcyjne próby w locie statku powietrznego z nowej produkcji;

5. przelot statków powietrznych będących w produkcji pomiędzy zakładami produkcyjnymi;

6. przelot statków powietrznych w celu ich zatwierdzenia przez klienta;

7. dostawa i wywóz statków powietrznych;

8. przelot statków powietrznych w celu ich zatwierdzenia przez właściwy organ;

9. badanie rynku, w tym szkolenie załogi klienta;

10. wystawy i pokazy lotnicze;

11. przelot statków powietrznych do miejsca obsługi technicznej lub przeprowadzenia oceny zdatności do lotu, lub do miejsca przechowywania;

12. przelot statku powietrznego o masie przekraczającej maksymalną certyfikowaną masę startową dla lotu przekraczającego normalny zasięg, odbywającego się nad wodą lub nad obszarami lądowymi, gdzie nie są dostępne odpowiednie urządzenia do lądowania lub tankowania paliwa;

13. bicie rekordów, zawody lotnicze lub podobne imprezy;

14. przelot statków powietrznych spełniających odpowiednie wymagania zdatności do lotu zanim zostanie potwierdzona zgodność z wymaganiami w dziedzinie ochrony środowiska;

15. działalność w zakresie lotów o charakterze niekomercyjnym wykonywana pojedynczymi statkami o nieskomplikowanej budowie lub typami statków powietrznych, dla których nie przewidziano świadectw zdatności do lotu lub ograniczonych świadectw zdatności do lotu;

16. loty statkiem powietrznym w celu usunięcia usterek lub sprawdzenia funkcjonowania co najmniej jednego systemu, części lub wyposażenia po obsłudze technicznej.

b) Niniejsza podczęść ustanawia procedurę wydawania zezwoleń na lot i zatwierdzania warunków związanych z lotem oraz ustanawia prawa i obowiązki wnioskujących o wydanie zezwoleń i zatwierdzeń warunków lotu, a także posiadaczy tych zezwoleń i zatwierdzeń.

21.A.703 Kwalifikowalność

a) Każda osoba fizyczna lub prawna ma prawo wystąpić z wnioskiem o zezwolenie na lot, z wyjątkiem zezwolenia na lot wymaganego dla celów pkt 21.A.701 lit. a) ppkt 15), gdzie wnioskodawca musi być właścicielem statku powietrznego.

b) Każda osoba fizyczna lub prawna ma prawo wnioskować o zatwierdzenie warunków lotu.

21.A.705 (uchylony)

21.A.707 Wniosek o zezwolenie na lot

a) Zgodnie z pkt 21.A.703 i w przypadku gdy wnioskodawcy nie przyznano uprawnień do wydania zezwolenia na lot, wniosek o zezwolenie na lot składa się do właściwego organu w formie i na zasadach określonych przez organ.

b) Każdy wniosek o zezwolenie na lot zawiera:

1. cel(-e) lotu(-ów), zgodnie z pkt 21.A.701;

2. zakres, w jakim statek powietrzny nie spełnia odpowiednich wymagań zdatności do lotu;

3. warunki lotu zatwierdzone zgodnie z pkt 21.A.710.

c) W przypadku gdy warunki lotu nie zostały zatwierdzone w momencie składania wniosku o zezwolenie na lot, wniosek o zatwierdzenie warunków lotu składa się zgodnie z pkt 21.A.709.

21.A.708 Warunki lotu

Warunki lotu obejmują:

a) konfigurację(-e), dla której(-ych) występuje się o zezwolenie na lot, w tym, w przypadku bezzałogowych statków powietrznych, konfigurację CMU, która jest wykorzystywana do sterowania statkiem powietrznym;

b) wszelkie warunki lub ograniczenia niezbędne do bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego, w tym:

1. warunki lub ograniczenia odnoszące się do trasy przelotu lub przestrzeni powietrznej, lub jedno i drugie, wymagane dla lotu(-ów);

2. warunki lub ograniczenia odnoszące się do załogi mającej pilotować statek powietrzny, w uzupełnieniu do warunków i ograniczeń określonych w dodatku XII do niniejszego załącznika I (część 21);

3. ograniczenia dotyczące przewozu osób innych niż personel powietrzny;

4. ograniczenia eksploatacyjne, szczególne procedury lub warunki techniczne, które muszą być spełnione;

5. szczegółowy program lotów próbnych (jeśli dotyczy);

6. szczegółowe warunki nieprzerwanej zdatności do lotu obejmujące wytyczne w zakresie obsługi technicznej i system, w ramach którego obsługa techniczna będzie wykonywana;

7. w przypadku bezzałogowych statków powietrznych – szczególne ustalenia i instrukcje dotyczące eksploatacji i ciągłej zdatności do lotu SBSP lub CMU;

c) potwierdzenie, że statek powietrzny jest w stanie wykonać bezpieczny lot w warunkach określonych w lit. b) lub ze względu na wynikające z tego punktu ograniczenia;

d) metodę wykorzystaną do kontroli konfiguracji statku powietrznego, w tym, w przypadku bezzałogowego statku powietrznego, konfigurację CMU, która jest stosowana do sterowania statkiem powietrznym, w celu zapewnienia zgodności z ustalonymi warunkami.

21.A.709 Wniosek o zatwierdzenie warunków lotu

a) Zgodnie z pkt 21.A.707 lit. c) i w przypadku gdy wnioskodawcy nie przyznano uprawnień do zatwierdzania warunków lotu, wniosek o zatwierdzenie warunków lotu składa się do:

1. Agencji, jeśli zatwierdzenie warunków lotu dotyczy bezpieczeństwa projektu, w formie i na zasadach określonych przez Agencję; lub

2. właściwego organu, jeśli zatwierdzenie warunków lotu nie dotyczy bezpieczeństwa projektu, w formie i na zasadach określonych przez organ.

b) Każdy wniosek o zatwierdzenie warunków lotu obejmuje:

1. proponowane warunki lotu;

2. dokumentację potwierdzającą te warunki; oraz

3. oświadczenie, że statek powietrzny jest w stanie wykonać bezpieczny lot w warunkach określonych w pkt 21.A.708 lit. b) powyżej lub ze względu na wynikające z tego punktu ograniczenia.

21.A.710 Zatwierdzenie warunków lotu

a) W przypadku gdy zatwierdzenie warunków lotu dotyczy bezpieczeństwa projektu, warunki lotu zatwierdza:

1. Agencja; lub

2. odpowiednio upoważniona organizacja projektująca, zgodnie z uprawnieniami określonymi w pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 6).

b) W przypadku gdy zatwierdzenie warunków lotu nie dotyczy bezpieczeństwa projektu, warunki lotu zatwierdza właściwy organ lub odpowiednio upoważniona organizacja, która wyda również zezwolenie na lot.

c) Przed zatwierdzeniem warunków lotu Agencja, właściwy organ lub upoważniona organizacja muszą stwierdzić, że statek powietrzny jest w stanie wykonać bezpieczny lot w określonych warunkach lub w związku z ustalonymi ograniczeniami. W tym celu Agencja lub właściwy organ mogą przeprowadzić konieczną kontrolę lub niezbędne próby, lub zażądać ich przeprowadzenia przez wnioskodawcę.

21.A.711 Wydanie zezwolenia na lot

a) Zezwolenie na lot (formularz 20a EASA, zob. dodatek III) może być wydane przez właściwy organ na warunkach podanych w pkt 21.B.525.

b) Odpowiednio upoważniona organizacja projektująca może wydać zezwolenie na lot (formularz 20b EASA, zob. dodatek IV) zgodnie z uprawnieniami przyznanymi na mocy pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 7), w przypadku, gdy warunki lotu podane w pkt 21.A.708 zostały zatwierdzone zgodnie z pkt 21.A.710.

c) Odpowiednio upoważniona organizacja produkująca może wydać zezwolenie na lot (formularz 20b EASA, zob. dodatek IV) zgodnie z uprawnieniami przyznanymi na mocy pkt 21.A.163 lit. e), w przypadku gdy warunki lotu podane w pkt 21.A.708 zostały zatwierdzone zgodnie z pkt 21.A.710.

d) Zatwierdzona organizacja może wydać zezwolenie na lot (formularz 20b EASA, zob. dodatek IV) na mocy przywileju nadanego zgodnie z pkt CAMO.A.125 załącznika Vc (część CAMO) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub pkt CAO.A.095 załącznika Vd (część CAO) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub pkt CAO.UAS.095 załącznika II (część CAO.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, stosownie do przypadku, jeżeli warunki lotu, o których mowa w pkt 21.A.708 niniejszego załącznika, zostały zatwierdzone zgodnie z pkt 21.A.710 niniejszego załącznika.

e) Zezwolenie na lot określa cel lub cele oraz wszelkie warunki i ograniczenia zatwierdzone zgodnie z pkt 21.A.710.

f) Dla zezwoleń wydanych zgodnie z lit. b), c) lub d) do właściwego organu składa się kopię zezwolenia na lot i warunków związanych z lotem w możliwie najkrótszym terminie, lecz nie później niż w ciągu 3 dni.

g) W przypadku stwierdzenia, że którykolwiek z warunków wyszczególnionych w pkt 21.A.723 lit. a) nie jest spełniany w odniesieniu do zezwolenia na lot wydanego przez organizację zgodnie z lit. b), c) lub d), organizacja natychmiast cofa zezwolenie i niezwłocznie zawiadamia właściwy organ.

21.A.713 Zmiany

a) Wszelkie zmiany unieważniające warunki lotu lub związane z nim uzasadnienie ustalone na potrzeby zezwolenia na lot zatwierdza się zgodnie z pkt 21.A.710. W razie konieczności należy złożyć wniosek zgodnie z pkt 21.A.709.

b) Zmiana mająca wpływ na treść zezwolenia na lot wymaga wydania nowego zezwolenia na lot zgodnie z pkt 21.A.711.

21.A.715 Język

Instrukcje, tabliczki, wykazy oraz oznakowanie przyrządów, a także wszelkie niezbędne informacje wymagane obowiązującymi specyfikacjami certyfikacyjnymi, muszą być sporządzone w jednym lub kilku językach urzędowych Unii, możliwych do zaakceptowania przez właściwy organ.

21.A.719 Zbywalność

a) Zezwolenie na lot jest niezbywalne.

b) Niezależnie od lit. a), jeśli chodzi o zezwolenie na lot wydane dla celów pkt 21.A.701 lit. a) ppkt 15), w przypadku zmiany właściciela statku powietrznego, zezwolenie to przenosi się wraz ze statkiem powietrznym, o ile statek ten pozostaje w tym samym rejestrze, albo wydaje się jedynie za zgodą właściwego organu państwa członkowskiego rejestru, do którego statek powietrzny jest przenoszony.

21.A.721 (uchylony)

21.A.723 Termin i ciągłość ważności

a) Zezwolenie na lot wydaje się na maksymalny okres 12 miesięcy i pozostaje ono ważne, o ile spełnione są następujące warunki:

1. organizacja nadal spełnia warunki i ograniczenia związane z zezwoleniem na lot, jak określono w pkt 21. A.711 lit. e);

2. posiadacz zezwolenia lub dowolny z jego partnerów, dostawców lub podwykonawców uznaje możliwość przeprowadzania przez właściwy organ badań zgodnie z pkt 21.A.9;

3. zezwolenie na lot nie zostało cofnięte przez właściwy organ na mocy pkt 21.B.65 ani nie zostało zwrócone przez jego posiadacza;

4. statek powietrzny pozostaje w tym samym rejestrze.

b) Niezależnie od lit. a) zezwolenie na lot wydane dla celów pkt 21.A.701 lit. a) pkt 15) może być wydane na czas nieokreślony.

c) W przypadku zawieszenia zezwolenia na lot lub jego cofnięcia zwraca się je właściwemu organowi.

21.A.725 Przedłużenie ważności zezwolenia na lot

Przedłużenie ważności zezwolenia na lot podlega takiej same procedurze, jak w przypadku zmian, o których w pkt 21.A.713.

21.A.727 Obowiązki posiadacza zezwolenia na lot

Posiadacz zezwolenia na lot zapewnia nieprzerwaną zgodność ze wszystkimi warunkami i ograniczeniami dotyczącymi zezwolenia na lot.

21.A.729 (uchylony)

PODCZĘŚĆ Q – ZNAKOWANIE WYROBÓW, CZĘŚCI, AKCESORIÓW, JEDNOSTEK STERUJĄCO-MONITORUJĄCYCH (CMU) I PODZESPOŁÓW CMU

21.A.801 Znakowanie wyrobów i jednostek sterująco-monitorujących (CMU)

a) znakowanie wyrobów i CMU produkowanych zgodnie z podczęścią F lub podczęścią G obejmuje następujące informacje:

1. nazwa producenta;

2. oznaczenie wyrobu i CMU;

3. numer seryjny producenta;

4. znak "EXEMPT" w przypadku silników, jeżeli właściwy organ przyznał zwolnienie z mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska;

5. wszelkie inne informacje, które Agencja uzna za właściwe.

b) Każda osoba fizyczna lub prawna produkująca statek powietrzny lub silnik według podczęści G lub podczęści F nanosi cechy identyfikacyjne na ten statek powietrzny lub silnik w postaci ogniotrwałej tabliczki z informacjami wyszczególnionymi w lit. a) umieszczonymi na niej przy pomocy wytrawiania, stemplowania, grawerowania lub innej zatwierdzonej metody ogniotrwałego cechowania. Tabliczka identyfikacyjna jest mocowana w taki sposób, by była dostępna i czytelna i by było mało prawdopodobne jej zniszczenie lub usunięcie podczas normalnego użytkowania bądź zagubienie albo zniszczenie w związku z wypadkiem.

c) Każda osoba fizyczna lub prawna produkująca śmigło, łopatę lub piastę śmigła według podczęści G lub podczęści F nanosi na nie cechy identyfikacyjne w postaci ogniotrwałej tabliczki. Cechowanie ognioodporne na niekrytycznej powierzchni tabliczki, metodą wytrawiania, stemplowania, grawerowania lub inną zatwierdzoną metodą, winno zawierać informacje wyszczególnione w lit. a) i powinno być mało prawdopodobne jej zniszczenie lub usunięcie podczas normalnego eksploatacji bądź zagubienie albo zniszczenie w związku z wypadkiem.

d) W przypadku załogowych balonów tabliczka identyfikacyjna nakazana w lit. b) mocowana jest do powłoki balonu w takim miejscu, jeżeli jest to wykonalne, by była czytelna dla użytkownika, gdy balon jest napełniony. Ponadto kosz, rama nośna i zespół grzewczy jest w sposób trwały i czytelny znakowany nazwą producenta, numerem katalogowym lub równoważnym oraz numerem seryjnym lub równoważnym.

e) Każda osoba fizyczna lub prawna produkująca CMU według podczęści G lub podczęści F nanosi na nią cechy identyfikacyjne w postaci ogniotrwałej tabliczki metodą wytrawiania, stemplowania, grawerowania lub inną zatwierdzoną metodą. Tabliczka ta przedstawia w sposób dostępny i czytelny informacje wyszczególnione w lit. a) i powinno być mało prawdopodobne jej zniszczenie lub usunięcie podczas normalnego eksploatacji bądź zagubienie albo zniszczenie w związku z wypadkiem.

21.A.803 Postępowanie z danymi identyfikacyjnymi

a) Bez stosownego zatwierdzenia przez Agencję nie wolno usuwać, zmieniać ani umieszczać informacji identyfikacyjnych, o których mowa w pkt 21.A.801 lit. a), na statku powietrznym, silniku, śmigle, łopacie śmigła, piaście śmigła lub CMU ani informacji identyfikacyjnych, o których mowa w pkt 21.A.807 lit. a), na APU.

b) Nie wolno usuwać lub montować tabliczek identyfikacyjnych, o których mowa w pkt 21.A.801, lub w 21.A.807 w przypadku APU, bez stosownego zatwierdzenia przez Agencję.

c) W drodze odstępstwa od przepisów lit. a) i b), każda osoba fizyczna lub prawna wykonująca prace z zakresu obsługi technicznej, według mających zastosowanie przepisów, może zgodnie z metodami, technikami i praktykami ustanowionymi przez Agencję:

1. usuwać, zmieniać lub umieszczać informacje identyfikacyjne, o których mowa w pkt 21.A.801 lit. a), na statku powietrznym, silniku, śmigle, łopacie śmigła, piaście śmigła lub CMU lub informacje identyfikacyjne, o których mowa w pkt 21.A.807 lit. a), na APU; lub

2. zdejmować tabliczkę identyfikacyjną, o której mowa w pkt 21.A.801, bądź w pkt 21.A.807 w przypadku APU, kiedy jest to niezbędne w trakcie czynności z zakresu obsługi technicznej.

d) Nie wolno montować tabliczki identyfikacyjnej zdjętej zgodnie z lit. c) ppkt 2 na statku powietrznym, silniku, śmigle, łopacie śmigła, piaście śmigła lub CMU innych niż te, z których została ona zdjęta.

21.A.804 Znakowanie części, akcesoriów i podzespołów jednostki sterująco-monitorującej (CMU)

a) Każda część i każde akcesorium, które kwalifikują się do instalacji w wyrobie posiadającym certyfikat typu, oraz każdy podzespół CMU, który kwalifikuje się do instalacji w CMU certyfikowanym zgodnie z niniejszym załącznikiem I, muszą być oznakowane w sposób trwały i czytelny:

1. nazwą, znakiem fabrycznym lub symbolem identyfikującym producenta w sposób określony właściwymi danymi projektowymi;

2. numerem katalogowym, o którym mowa we właściwych danych projektowych; oraz

3. literami „EPA”;

(i) w przypadku części lub akcesoriów wyprodukowanych zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi nienależącymi do posiadacza certyfikatu typu na związany z nimi wyrób, z wyjątkiem artykułów ETSO oraz części i akcesoriów objętych pkt 21.A.307 lit b);

(ii) w przypadku podzespołów CMU wyprodukowanych zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi, które nie należą do posiadacza certyfikatu typu powiązanej CMU ani do posiadacza certyfikatu typu bezzałogowego statku powietrznego, jeżeli CMU jest certyfikowana jako część bezzałogowego statku powietrznego, z wyjątkiem podzespołów ETSO CMU i podzespołów CMU objętych pkt 21.A.308 lit. b).

b) W drodze odstępstwa od lit. a), jeżeli Agencja zgadza się, że część, akcesorium lub podzespół CMU są zbyt małe lub z innych powodów niepraktyczne jest znakowanie części, akcesorium lub podzespołu CMU jakąkolwiek informacją wymaganą w lit. a), to dokument autoryzowanego poświadczenia towarzyszący części, akcesorium lub podzespołowi CMU lub jej/jego pojemnik powinien zawierać informacje, którymi nie można było oznaczyć części lub akcesorium.

21.A.805 Znakowanie części krytycznych

W dodatku do wymagań pkt 21.A.804 każdy producent części do zamontowania na wyrobie certyfikowanym jako typ, która została zdefiniowana jako część krytyczna, w sposób trwały i czytelny znakuje tę część numerem katalogowym i numerem seryjnym.

21.A.807 Znakowanie artykułów ETSO

a) Każdy posiadacz autoryzacji ETSO na mocy podczęści O w sposób trwały i czytelny znakuje każdy artykuł następującymi informacjami:

1. nazwą i adresem producenta;

2. nazwą, typem, numerem katalogowym lub oznaczeniem modelu artykułu;

3. numerem seryjnym lub datą wyprodukowania artykułu, lub jednym i drugim; oraz

4. mającym zastosowanie numerem ETSO.

b) W drodze odstępstwa od lit. a), jeżeli Agencja zgadza się, że część jest zbyt mała lub jest z innych powodów niepraktyczne znakowanie części którąkolwiek informacją wymaganą w lit. a), to dokument autoryzowanego dopuszczenia towarzyszący części lub jej pojemnik powinien zawierać informacje, którymi nie można było oznaczyć części.

c) Każda osoba produkująca APU według podczęści G lub podczęści F nanosi cechy identyfikacyjne na ten APU w postaci ogniotrwałej tabliczki z informacjami wyszczególnionymi w lit. a) umieszczonymi na niej za pomocą wytrawiania, stemplowania, grawerowania lub innej zatwierdzonej metody ogniotrwałego cechowania. Tabliczka identyfikacyjna jest mocowana w taki sposób, by była dostępna i czytelna i by było mało prawdopodobne jej zniszczenie lub usunięcie podczas normalnego użytkowania, bądź zagubienie albo zniszczenie w związku z wypadkiem.

SEKCJA B

ZASADY POSTĘPOWANIA WŁAŚCIWYCH ORGANÓW

PODCZĘŚĆ A – POSTANOWIENIA OGÓLNE

21.B.5 (uchylony)

21.B.10 Dokumentacja nadzoru

Właściwy organ udostępnia odpowiedniemu personelowi wszystkie akty ustawodawcze, normy, zasady, publikacje techniczne i powiązane dokumenty, aby umożliwić mu wykonywanie zadań i wywiązywanie się z obowiązków.

21.B.15 Informowanie Agencji

a) Właściwy organ państwa członkowskiego powiadamia Agencję o wszelkich istotnych problemach związanych z wykonaniem rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego w terminie 30 dni od dnia, w którym właściwy organ dowiedział się o danym problemie.

b) Nie naruszając przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, właściwy organ państwa członkowskiego jak najszybciej przekazuje Agencji informacje istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa uzyskane na podstawie zgłoszeń zdarzeń przechowywanych w krajowej bazie danych zgodnie z art. 6 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 376/2014.

c) Właściwy organ państwa członkowskiego jak najszybciej przekazuje Agencji informacje istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa wynikające ze zgłoszeń zdarzeń związanych z bezpieczeństwem informacji, które otrzymał zgodnie z pkt IS.D.OR.230 załącznika (część IS.D.OR) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/1645.

21.B.20 Niezwłoczne reagowanie na problem w zakresie bezpieczeństwa

a) Nie naruszając przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, właściwy organ wdraża system służący do odpowiedniego gromadzenia, analizowania i rozpowszechniania informacji o bezpieczeństwie.

b) Agencja wdraża system służący do odpowiedniego analizowania wszelkich otrzymanych informacji istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i bez zbędnej zwłoki przekazuje właściwym organom państw członkowskich i Komisji wszelkie informacje, które są im niezbędne do zareagowania w odpowiednim czasie na problem w zakresie bezpieczeństwa dotyczący wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących (CMU), podzespołów CMU oraz osób lub organizacji podlegających rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktom delegowanym i wykonawczym do niego, w tym zalecenia lub działania naprawcze, jakie należy podjąć.

c) Po otrzymaniu informacji, o których mowa w lit. a) i b), właściwy organ stosuje odpowiednie środki, aby rozwiązać problem w zakresie bezpieczeństwa.

d) Właściwy organ niezwłocznie powiadamia o środkach podjętych na podstawie lit. c) wszystkie osoby lub organizacje, które są zobowiązane do zastosowania się do nich na mocy rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego. Właściwy organ państwa członkowskiego powiadamia również o tych środkach Agencję oraz, w razie konieczności podjęcia wspólnych działań, inne zainteresowane państwa członkowskie.

21.B.20A (⁷) Natychmiastowa reakcja na incydent związany z bezpieczeństwem informacji lub podatność mające wpływ na bezpieczeństwo lotnicze

a) Właściwy organ wdraża system mający na celu odpowiednie gromadzenie, analizowanie i rozpowszechnianie informacji dotyczących zgłaszanych przez organizacje incydentów związanych z bezpieczeństwem informacji oraz podatności, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lotnicze. Odbywa się to w porozumieniu z wszelkimi innymi odpowiednimi organami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo informacji lub cyberbezpieczeństwo w danym państwie członkowskim w celu zwiększenia koordynacji i zgodności systemów zgłaszania zdarzeń.

b) Agencja wdraża system mający na celu odpowiednią analizę wszelkich odpowiednich informacji istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa, otrzymanych zgodnie z pkt 21.B.15 lit. c), oraz bez zbędnej zwłoki przekazuje państwom członkowskim i Komisji wszelkie informacje, w tym zalecenia lub niezbędne działania naprawcze, jakie należy podjąć, by mogły one w odpowiednim czasie zareagować na incydent związany z bezpieczeństwem informacji lub podatność mające potencjalny wpływ na bezpieczeństwo lotnicze, dotyczące wyrobów, części, jednostek sterująco-monitorujących (CMU), podzespołów CMU, wyposażenia nieinstalowanego oraz osób lub organizacji podlegających rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktom delegowanym i wykonawczym do niego.

c) Po otrzymaniu informacji, o których mowa w lit. a) i b), właściwy organ wprowadza odpowiednie środki, aby wyeliminować potencjalny wpływ incydentu związanego z bezpieczeństwem informacji lub podatności na bezpieczeństwo lotnicze.

d) O środkach wprowadzanych zgodnie z lit. c) niezwłocznie informowane są wszystkie osoby lub organizacje, które są zobowiązane do ich przestrzegania na mocy rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do tego rozporządzenia. Właściwy organ państwa członkowskiego powiadamia również o tych środkach Agencję oraz, w razie konieczności podjęcia wspólnych działań, właściwe organy pozostałych zainteresowanych państw członkowskich.

21.B.25 System zarządzania

a) Właściwy organ ustanawia i utrzymuje system zarządzania obejmujący co najmniej:

1. udokumentowane zasady i procedury opisujące jego strukturę organizacyjną oraz środki i metody zapewnienia zgodności z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi do niego. Procedury muszą być aktualizowane i służą jako podstawowe dokumenty robocze na użytek wewnętrzny danego właściwego organu podczas wykonywania jego wszelkich powiązanych zadań;

2. personel w liczbie wystarczającej do wykonywania swoich zadań i wywiązywania się ze swoich obowiązków. Należy wprowadzić system planowania dostępności personelu, zapewniający właściwe wykonywanie wszystkich zadań;

3. personel, który posiada kwalifikacje do wykonywania przydzielonych mu zadań oraz konieczną wiedzę i doświadczenie, a także odbył wstępne i okresowe przeszkolenie zapewniające stały poziom kompetencji;

4. odpowiednie zaplecze i pomieszczenia biurowe dla personelu umożliwiające wykonanie przydzielonych mu zadań;

5. funkcję monitorowania zgodności systemu zarządzania z odpowiednimi wymaganiami oraz adekwatności procedur, łącznie z ustanowieniem procesu audytu wewnętrznego i procesu zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa. Monitorowanie zgodności musi obejmować system zwrotnego informowania wyższej kadry kierowniczej właściwego organu o wynikach audytu, aby w razie potrzeby zapewnić podjęcie działań naprawczych;

6. osobę lub grupę osób ponoszących odpowiedzialność przed wyższą kadrą kierowniczą właściwego organu za proces monitorowania zgodności.

b) W odniesieniu do poszczególnych obszarów swojej działalności, w tym systemu zarządzania, właściwy organ wyznacza co najmniej jedną osobę ponoszącą całościową odpowiedzialność za zarządzanie poszczególnymi zadaniami.

c) Właściwy organ ustanawia procedury wzajemnej pomocy i wymiany wszelkich niezbędnych informacji z wszelkimi innymi zainteresowanymi właściwymi organami, niezależnie od tego, czy są to organy z tego samego państwa członkowskiego, czy z innych państw członkowskich, w tym:

1. informacji na temat wszystkich stwierdzonych niezgodności i wszelkich działań następczych podjętych w wyniku nadzoru nad osobami i organizacjami, które prowadzą działalność na terytorium danego państwa członkowskiego, ale są certyfikowane przez właściwy organ innego państwa członkowskiego lub Agencję;

2. informacji związanych z obowiązkowym i dobrowolnym zgłaszaniem zdarzeń zgodnie z wymogami pkt 21.A.3 A.

d) Egzemplarz procedur dotyczących systemu zarządzania właściwego organu państwa członkowskiego, wraz z późniejszymi zmianami, udostępnia się Agencji do celów standaryzacji.

e) Oprócz spełniania wymagań określonych w lit. a) system zarządzania ustanowiony i utrzymywany przez właściwy organ musi być zgodny z załącznikiem I (część IS.AR) do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2023/203 w celu zapewnienia prawidłowego zarządzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem informacji, które to ryzyko może mieć wpływ na bezpieczeństwo lotnicze.

21.B.30 Przydzielanie zadań

a) Właściwy organ może przydzielić kwalifikowanym jednostkom zadania związane z certyfikacją początkową lub sprawowaniem ciągłego nadzoru nad wyrobami i częściami, a także nad osobami fizycznymi lub prawnymi podlegającymi rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktom delegowanym i wykonawczym do niego. Przydzielając zadania, właściwy organ upewnia się, że:

1. wprowadził system wstępnej i ciągłej oceny spełniania przez kwalifikowaną jednostkę wymagań załącznika VI do rozporządzenia (UE) 2018/1139. System ten oraz wyniki oceny muszą być dokumentowane;

2. zawarł z kwalifikowaną jednostką pisemne porozumienie, zatwierdzone przez obie strony na odpowiednim szczeblu zarządzania, które określa:

(i) zadania, jakie należy wykonywać;

(ii) deklaracje, sprawozdania i rejestry, jakie należy przekazywać;

(iii) warunki techniczne, które należy spełnić podczas realizacji przedmiotowych zadań;

(iv) stosowne ubezpieczenie od odpowiedzialności;

(v) poziom ochrony informacji uzyskiwanych podczas realizacji przedmiotowych zadań.

b) Właściwy organ zapewnia, aby proces audytu wewnętrznego i proces zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa ustanowiony zgodnie z pkt 21.B.25 lit. a) ppkt 5 obejmowały wszystkie zadania w zakresie certyfikacji i ciągłego nadzoru wykonywane przez kwalifikowaną jednostkę w jego imieniu.

c) Do celów certyfikacji i nadzoru nad zgodnością organizacji z pkt 21.A.139A i 21.A.239A właściwy organ może przydzielić zadania kwalifikowanym jednostkom zgodnie z lit. a) lub każdemu odpowiedniemu organowi w danym państwie członkowskim odpowiedzialnemu za bezpieczeństwo informacji lub cyberbezpieczeństwo. Przydzielając zadania, właściwy organ musi dopilnować, aby:

1) kwalifikowana jednostka lub odpowiedni organ koordynowały i uwzględniały wszystkie aspekty związane z bezpieczeństwem lotniczym;

2) do ogólnej dokumentacji organizacji dotyczącej certyfikacji i nadzoru włączono wyniki działań w zakresie certyfikacji i nadzoru prowadzonych przez kwalifikowaną jednostkę lub odpowiedni organ;

3) jego własny system zarządzania bezpieczeństwem informacji ustanowiony zgodnie z pkt 21.B.25 lit. e) obejmował wszystkie zadania związane z certyfikacją i stałym nadzorem wykonywane w jego imieniu.

21.B.35 Zmiany w systemie zarządzania

a) Właściwy organ musi mieć system służący do identyfikacji zmian wpływających na jego zdolność do wykonywania zadań oraz wywiązywania się z obowiązków określonych w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktach delegowanych i wykonawczych do niego. System ten musi umożliwiać właściwemu organowi podejmowanie działań niezbędnych do utrzymania adekwatności i skuteczności systemu zarządzania.

b) Właściwy organ aktualizuje w odpowiednim terminie swój system zarządzania, aby odzwierciedlał wszelkie zmiany w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktach delegowanych i wykonawczych do niego, zapewniając jego skuteczne wdrożenie.

c) Właściwy organ państwa członkowskiego powiadamia Agencję o wszelkich zmianach mających wpływ na jego zdolność wykonywania zadań i obowiązków przewidzianych w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktach delegowanych i wykonawczych do niego.

21.B.40 (uchylony)

21.B.45 (uchylony)

21.B.55 Przechowywanie dokumentacji

a) Właściwy organ ustanawia system prowadzenia dokumentacji, umożliwiający odpowiednie przechowywanie, dostępność i rzetelne monitorowanie:

1. udokumentowanych strategii i procedur dotyczących systemu zarządzania;

2. szkolenia, kwalifikacji i uprawnień jego personelu;

3. powierzania zadań, co obejmuje elementy wymagane zgodnie z pkt 21.B.30, a także szczegółowy opis powierzonych zadań;

4. procesów certyfikacji oraz ciągłego nadzoru nad certyfikowanymi organizacjami, w tym:

(i) wniosku o wydanie certyfikatu, zatwierdzenia, autoryzacji i zezwolenia;

(ii) programu ciągłego nadzoru przez właściwy organ, obejmującego całą dokumentację ocen, audytów i inspekcji;

(iii) wydanych certyfikatów, zatwierdzeń, autoryzacji i zezwoleń, łącznie z wszelkimi ich zmianami;

(iv) kopii programu nadzoru, z wykazem dat planowanych oraz przeprowadzonych audytów;

(v) kopii wszelkiej formalnej korespondencji;

(vi) zaleceń dotyczących wydania lub przedłużenia certyfikatu, zatwierdzenia, autoryzacji lub zezwolenia, szczegółowych informacji na temat niezgodności i działań podjętych przez organizacje w celu ich usunięcia, w tym daty zamknięcia, działań w zakresie egzekwowania przepisów i uwag;

(vii) wszelkich sprawozdań z ocen, audytów i inspekcji wydanych przez inny właściwy organ zgodnie z pkt 21.B.120 lit. d), pkt 21.B.221 lit. c) lub pkt 21.B.431 lit. c);

(viii) kopii wszystkich charakterystyk organizacji, podręczników lub instrukcji oraz wszelkich ich zmian;

(ix) kopii wszelkich innych dokumentów zatwierdzanych przez właściwy organ;

5. oświadczeń o zgodności (formularz 52 EASA, zob. dodatek VIII) oraz autoryzowanych poświadczeń produkcji/obsługi (formularz 1 EASA, zob. dodatek I), które zatwierdził w odniesieniu do organizacji produkujących wyroby, części lub akcesoria bez certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej zgodnie z sekcją A podczęść F niniejszego załącznika.

b) Właściwy organ uwzględnia w dokumentacji:

1. dokumenty potwierdzające stosowanie alternatywnych sposobów spełnienia wymagań;

2. informacje o bezpieczeństwie przekazane zgodnie z pkt 21.B.15 i środki następcze;

3. stosowanie przepisów dotyczących środków zabezpieczających i elastyczności zgodnie z art. 70, art. 71 ust. 1 i art. 76 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2018/1139.

c) Właściwy organ prowadzi wykaz wszystkich wydanych przez siebie certyfikatów, zatwierdzeń, autoryzacji i zezwoleń.

d) Całość dokumentacji, o której mowa w lit. a), b) i c), przechowuje się przez co najmniej 5 lat, z zastrzeżeniem mających zastosowanie przepisów o ochronie danych.

e) Całość dokumentacji, o której mowa w lit. a), b) i c), udostępnia się na żądanie właściwemu organowi innego państwa członkowskiego lub Agencji.

21.B.60 (uchylony)

21.B.65 Zawieszenie, ograniczenie i cofnięcie

Właściwy organ:

a) zawiesza certyfikat, zatwierdzenie, zezwolenie na lot, autoryzację lub zezwolenie, jeżeli uzna, że istnieją uzasadnione powody, aby sądzić, że takie działanie jest konieczne w celu zapobieżenia realnemu zagrożeniu dla bezpieczeństwa statków powietrznych;

b) zawiesza, cofa lub ogranicza certyfikat, zatwierdzenie, zezwolenie na lot, autoryzację lub zezwolenie, jeżeli takie działanie jest wymagane zgodnie z pkt 21.B.125, 21.B.225 lub 21.B.433;

c) zawiesza lub cofa świadectwo zdatności do lotu lub świadectwo zdatności w zakresie hałasu po uzyskaniu dowodów niespełniania niektórych warunków określonych w pkt 21.A.181 lit. a) lub pkt 21.A.211 lit. a);

d) całkowicie lub częściowo zawiesza lub ogranicza certyfikat, zatwierdzenie, zezwolenie na lot, autoryzację lub zezwolenie, jeżeli nieprzewidziane okoliczności pozostające poza kontrolą właściwego organu uniemożliwiają jego inspektorom wywiązanie się z obowiązków w zakresie nadzoru w ramach cyklu planowania nadzoru.

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKATY TYPU I OGRANICZONE CERTYFIKATY TYPU

21.B.70 Specyfikacje certyfikacyjne

Zgodnie z art. 76 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2018/1139 Agencja wydaje specyfikacje certyfikacyjne i inne szczegółowe specyfikacje, w tym specyfikacje certyfikacyjne w zakresie zdatności do lotu, danych dotyczących zgodności operacyjnej i ochrony środowiska, które mogą być wykorzystywane przez właściwe organy, organizacje i personel do wykazania zgodności wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU i podzespołów CMU z odpowiednimi zasadniczymi wymogami załączników II, IV, V i IX do tego rozporządzenia, jak również z wymaganiami dotyczącymi ochrony środowiska określonymi w art. 9 ust. 2 i w załączniku III do tego rozporządzenia. Specyfikacje takie muszą być dostatecznie szczegółowe i konkretne, aby wskazać wnioskodawcy warunki, które mają być spełnione w celu wydania, zmiany lub uzupełnienia certyfikatu.

21.B.75 Warunki specjalne

a) Agencja ustanawia dla danego wyrobu, SBSP lub CMU specjalne, szczegółowe wymagania techniczne, zwane „warunkami specjalnymi”, jeżeli odnośne specyfikacje certyfikacyjne nie zawierają norm bezpieczeństwa adekwatnych lub właściwych dla wyrobu, SBSP lub CMU w następujących przypadkach:

1. wyrób, SBSP lub CMU wykazuje cechy konstrukcyjne nowatorskie lub nietypowe dla praktyk projektowych, w oparciu o które opracowano stosowne specyfikacje certyfikacyjne;

2. zamierzone użytkowanie wyrobu jest nietypowe; lub

3. doświadczenie wynikające z użytkowania podobnych wyrobów, SBSP lub CMU bądź wyrobów lub CMU posiadających podobne cechy konstrukcyjne lub nowo zidentyfikowane zagrożenia wskazują, że mogą zaistnieć sytuacje stanowiące zagrożenie bezpieczeństwa.

b) Warunki specjalne zawierają takie normy bezpieczeństwa, jakie Agencja uzna za niezbędne do osiągnięcia poziomu bezpieczeństwa równoważnego poziomowi określonemu w mających zastosowanie specyfikacjach certyfikacyjnych.

21.B.80 Podstawa certyfikacji typu dla certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

Agencja określa podstawę certyfikacji typu i powiadamia o niej wnioskodawcę ubiegającego się o certyfikat typu lub o ograniczony certyfikat typu. Podstawę certyfikacji typu stanowią:

a) specyfikacje certyfikacyjne w zakresie zdatności do lotu określone przez Agencję dla wyrobu, SBSP lub CMU, mające zastosowanie w dniu złożenia wniosku o wydanie tego certyfikatu, oraz wszelkie warunki specjalne określone przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.75 lit. a), chyba że:

1. wnioskodawca decyduje się zastosować do specyfikacji certyfikacyjnych, które zaczęły obowiązywać po dacie złożenia wniosku, lub wymaga się od niego zastosowania się do takich specyfikacji zgodnie z pkt 21.A.15 lit. f). Jeżeli wnioskodawca decyduje się zastosować do specyfikacji certyfikacyjnej, która zaczęła obowiązywać po dacie złożenia wniosku, Agencja włącza do podstawy certyfikacji typu każdą inną bezpośrednio powiązaną specyfikację certyfikacyjną; lub

2. Agencja akceptuje dowolną alternatywę w stosunku do wyznaczonej specyfikacji certyfikacyjnej, której nie można spełnić, w odniesieniu do której znaleziono czynniki kompensujące, zapewniające równoważny poziom bezpieczeństwa; lub

3. Agencja akceptuje lub wskazuje inne środki, które:

(i) w przypadku certyfikatu typu, wykazują zgodność z zasadniczymi wymogami załącznika II oraz, w stosownych przypadkach, załącznika IX do rozporządzenia (UE) 2018/1139; lub

(ii) w przypadku ograniczonego certyfikatu typu, zapewniają poziom bezpieczeństwa odpowiedni do zamierzonego użytkowania; oraz

b) Zarezerwowane.

21.B.82 Podstawa zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej dla certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu statku powietrznego

Agencja określa podstawę danych dotyczących zgodności operacyjnej i powiadamia o niej wnioskodawcę ubiegającego się o certyfikat typu statku powietrznego lub o ograniczony certyfikat typu. Podstawę certyfikacji danych dotyczących zgodności operacyjnej stanowią:

a) specyfikacje certyfikacyjne dla danych dotyczących zgodności operacyjnej wyznaczone przez Agencję spośród tych, które mają zastosowanie do statku powietrznego w dniu złożenia wniosku lub w dniu złożenia suplementu wniosku w zakresie danych dotyczących zgodności operacyjnej, w zależności od tego, która data jest późniejsza, chyba że:

1. wnioskodawca decyduje się zastosować do specyfikacji certyfikacyjnych, które zaczęły obowiązywać po dacie złożenia wniosku, lub wymaga się od niego zastosowania się do tych specyfikacji zgodnie z pkt 21.A.15 lit. f). Jeżeli wnioskodawca decyduje się zastosować do specyfikacji certyfikacyjnej, która zaczęła obowiązywać po dacie złożenia wniosku, Agencja włącza do podstawy certyfikacji typu każdą inną bezpośrednio powiązaną specyfikację certyfikacyjną; lub

2. Agencja akceptuje lub wyznacza alternatywne sposoby wykazania zgodności z odpowiednimi zasadniczymi wymogami załączników II, IV, V i IX do rozporządzenia (UE) 2018/1139;

b) wszelkie warunki specjalne wskazane przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.75 lit. a).

21.B.85 Określenie mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska dla certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

a) Agencja określa obowiązujące wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu dla statku powietrznego lub certyfikatu typu dla silnika oraz powiadamia o nich wnioskodawcę. Oznaczenie i powiadomienie zawierają:

1. mające zastosowanie wymogi w zakresie hałasu określone w:

(i) załączniku 16 do konwencji chicagowskiej, tom I część II rozdział 1, oraz:

A) dla poddźwiękowych samolotów odrzutowych – w rozdziałach 2, 3, 4 i 14;

B) dla samolotów z napędem śmigłowym – w rozdziałach 3, 4, 5, 6, 10 i 14;

C) dla śmigłowców – w rozdziałach 8 i 11;

D) dla samolotów naddźwiękowych – w rozdziale 12; oraz

E) dla pionowzlotów z pochylanymi wirnikami – w rozdziale 13.

(ii) w załączniku 16 do konwencji chicagowskiej, tom I:

A) dodatku 1 dla samolotów, do których stosuje się rozdziały 2 i 12 załącznika 16 do konwencji chicagowskiej, zastosowanie ma tom I część II;

B) dodatku 2 dla samolotów, do których zastosowanie mają rozdziały 3, 4, 5, 8, 13 i 14 załącznika 16 do konwencji chicagowskiej, zastosowanie ma tom I część II;

C) dodatku 3 dla samolotów, do których zastosowanie ma rozdział 6 załącznika 16 do konwencji chicagowskiej, zastosowanie ma tom I część II;

D) dodatku 4 dla samolotów, do których zastosowanie ma rozdział 11 załącznika 16 do konwencji chicagowskiej, zastosowanie ma tom I część II; oraz

E) dodatku 6 dla samolotów, do których zastosowanie ma rozdział 10 załącznika 16 do konwencji chicagowskiej, zastosowanie ma tom I część II;

2. mające zastosowanie wymogi w zakresie emisji związane z zapobieganiem zamierzonemu upustowi paliwa, określone w załączniku 16 do konwencji chicagowskiej, tom II część II rozdziały 1 i 2;

3. mające zastosowanie wymogi w zakresie emisji z silnika dymu, gazów i cząstek stałych, określone w:

(i) załączniku 16 do konwencji chicagowskiej, tom II część III rozdział 1, oraz:

A) w odniesieniu do emisji dymu i gazów z silników turboodrzutowych i turbowentylatorowych przeznaczonych do napędzania tylko przy prędkościach poddźwiękowych – w rozdziale 2;

B) w odniesieniu do emisji dymu i gazów z silników turboodrzutowych i turbowentylatorowych przeznaczonych do napędzania przy prędkościach naddźwiękowych – w rozdziale 3; oraz

C) w odniesieniu do emisji cząstek stałych z silników turboodrzutowych i turbowentylatorowych przeznaczonych do napędzania tylko przy prędkościach poddźwiękowych – w rozdziale 4;

(ii) załączniku 16 do konwencji chicagowskiej, tom II:

A) dodatek 1 w odniesieniu do pomiaru wskaźnika ciśnienia odniesienia;

B) dodatek 2 w odniesieniu do oceny emisji dymu;

C) dodatek 3 w odniesieniu do oprzyrządowania i technik pomiarowych dla emisji gazu;

D) dodatek 4 w odniesieniu do specyfikacji dotyczących paliwa wykorzystywanego w badaniach emisji z silników turbinowych statków powietrznych;

E) dodatek 5 w odniesieniu do oprzyrządowania i technik pomiarowych dla emisji gazu z dopalania silników turbinowych;

F) dodatek 6 w odniesieniu do procedury zgodności dla emisji gazów, dymu i cząstek stałych; oraz

G) dodatek 7 w odniesieniu do oprzyrządowania i technik pomiarowych nielotnych cząstek stałych.

4. stosowne wymogi dotyczące emisji CO2 z samolotów określone w:

(i) załączniku 16 do konwencji chicagowskiej, tom III część II rozdział 1, oraz:

A) dla poddźwiękowych samolotów odrzutowych – w rozdziale 2; oraz

B) dla poddźwiękowych samolotów z napędem śmigłowym – w rozdziale 2;

(ii) załączniku 16 do konwencji chicagowskiej tom III dodatki 1 i 2, dla samolotów, do których zastosowanie ma rozdział 2 załącznika 16 do konwencji chicagowskiej, zastosowanie ma tom III część II;

5. w przypadku silników mające zastosowanie wymogi określone w załączniku 16 do konwencji chicagowskiej, tom II, część IV i dodatek 8 dotyczące oceny nielotnych cząstek stałych do celów inwentaryzacji i modelowania.

b) (zarezerwowany).

21.B.100 Stopień zaangażowania

a) Agencja określa stopień swojego zaangażowania w weryfikację czynności i danych służących wykazaniu zgodności na potrzeby wniosku o certyfikat typu, ograniczony certyfikat typu, zatwierdzenie poważnej zmiany, uzupełniający certyfikatu typu, zatwierdzenie projektu poważnej naprawy lub autoryzację ETSO na pomocnicze źródła zasilania (APU). Dokonuje tego na podstawie oceny istotnych grup czynności i danych służących wykazaniu zgodności w ramach programu certyfikacji. Ocena ta dotyczy:

— prawdopodobieństwa wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej lub wymogami ochrony środowiska; oraz

— potencjalnego wpływu takiej niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu, SBSP i CMU lub ochronę środowiska;

przy czym uwzględnia co najmniej następujące elementy:

1. nowatorskie lub nietypowe cechy projektu certyfikacyjnego, w tym aspekty operacyjne, organizacyjne i związane z zarządzaniem wiedzą;

2. stopień złożoności projektu lub procesu wykazywania zgodności;

3. poziom krytyczności projektu lub technologii oraz powiązanych zagrożeń dla środowiska i bezpieczeństwa, w tym zagrożeń zidentyfikowanych w przypadku podobnych projektów; oraz

4. wyniki i doświadczenie organizacji projektującej wnioskodawcy w danej dziedzinie.

b) W razie potrzeby zatwierdzenia projektu drobnej naprawy, drobnej zmiany lub autoryzacji ETSO innej niż na APU Agencja określa stopień swojego zaangażowania w cały projekt certyfikacyjny, uwzględniając wszelkie nowatorskie lub nietypowe cechy, stopień złożoności projektu lub procesu wykazywania zgodności, poziom krytyczności projektu lub technologii, a także wyniki i doświadczenie organizacji projektującej wnioskodawcy.

c) Agencja powiadamia wnioskodawcę o stopniu swojego zaangażowania oraz aktualizuje ten stopień zaangażowania, jeżeli uzasadniają to informacje o istotnym wpływie na ryzyko, ocenione uprzednio zgodnie z lit. a) lub b). Agencja powiadamia wnioskodawcę o zmianie stopnia zaangażowania.

21.B.103 Wydanie certyfikatu typu lub ograniczonego certyfikatu typu

a) Agencja wydaje certyfikat typu statku powietrznego, silnika, śmigła lub CMU bądź ograniczony certyfikat typu statku powietrznego, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:

1. wnioskodawca spełnia wymogi pkt 21.A.21;

2. w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego zgodnie z pkt 21.B.100, weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, w stosownych przypadkach, zgodnie z pkt 21.B.82, ani z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

3. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.

b) W drodze odstępstwa od lit. a), na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), Agencja może wydać certyfikat typu statku powietrznego przed wykazaniem zgodności z podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.

(PODCZĘŚĆ C – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ D – ZMIANY W STOSUNKU DO CERTYFIKATÓW TYPU I OGRANICZONYCH CERTYFIKATÓW TYPU

21.B.105 Podstawa certyfikacji typu, wymogi ochrony środowiska i podstawa zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu

Agencja ustanawia mającą zastosowanie podstawę certyfikacji typu, wymogi ochrony środowiska oraz, w przypadku zmiany mającej wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, podstawę zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej ustanowioną zgodnie z pkt 21.A.101, oraz powiadamia o nich wnioskującego o poważną zmianę w certyfikacie typu.

21.B.107 Wydanie zatwierdzenia zmiany w certyfikacie typu

a) Agencja wydaje zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu, pod warunkiem że:

1. wnioskodawca ubiegający się o zatwierdzenie spełnił wymogi:

(i) pkt 21.A.95 w przypadku drobnej zmiany; lub

(ii) pkt 21.A.97 w przypadku poważnej zmiany;

2. w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego na podstawie pkt 21.B.100 lit. a) lub b), weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, w stosownych przypadkach, zgodnie z pkt 21.B.82, ani z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska; oraz

3. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.

b) W przypadku zmiany mającej wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, w drodze odstępstwa od lit. a) ppkt 1 i 2, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), Agencja może zatwierdzić zmianę w certyfikacie typu statku powietrznego przed wykazaniem zgodności z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.

c) Zatwierdzenie zmian w danych dotyczących zgodności operacyjnej uwzględnia zatwierdzenia zmiany w certyfikacie typu.

d) Zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu ogranicza się do konkretnej konfiguracji w certyfikacie typu, do której zmiana ta się odnosi.

PODCZĘŚĆ E – UZUPEŁNIAJĄCE CERTYFIKATY TYPU

W niniejszej podczęści odniesienia do certyfikatów typu rozumiane są jako odniesienia do certyfikatów typu i ograniczonych certyfikatów typu.

21.B.109 Podstawa certyfikacji typu, wymogi ochrony środowiska i podstawa zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej w odniesieniu do uzupełniającego certyfikatu typu

Agencja ustanawia mającą zastosowanie podstawę certyfikacji typu, wymogi ochrony środowiska oraz, w przypadku zmiany mającej wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, podstawę zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej ustanowioną zgodnie z pkt 21.A.101, oraz powiadamia o nich wnioskującego o uzupełniający certyfikat typu.

21.B.111 Wydanie uzupełniającego certyfikatu typu

a) Agencja wydaje uzupełniający certyfikat typu, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:

1. wnioskodawca spełnia wymogi pkt 21.A.115 lit. b);

2. w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego na podstawie pkt 21.B.100 lit. a), weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu, podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, w stosownych przypadkach, zgodnie z pkt 21.B.82, ani z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

3. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.

b) W przypadku uzupełniającego certyfikatu typu mającego wpływ na dane dotyczące zgodności operacyjnej, w drodze odstępstwa od lit. a) ppkt 1 i 2, na żądanie wnioskodawcy zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w pkt 21.A.20 lit. d), Agencja może wydać uzupełniający certyfikat typu przed wykazaniem zgodności z właściwą podstawą zatwierdzenia danych dotyczących zgodności operacyjnej, pod warunkiem że wnioskodawca wykaże taką zgodność przed datą, od której dane te mają być wykorzystywane w praktyce.

c) Zatwierdzenie zmian w danych dotyczących zgodności operacyjnej zamieszcza się w uzupełniającym certyfikacie typu.

d) Uzupełniający certyfikat typu ogranicza się do konkretnej konfiguracji w certyfikacie typu, do której ta poważna zmiana się odnosi.

21.B.115 Sposoby spełnienia wymagań

a) Agencja opracowuje akceptowalne sposoby spełnienia wymagań („AMC”), które można wykorzystywać do zapewnienia zgodności z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi do niego.

b) W celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem można zastosować alternatywne sposoby spełnienia wymagań.

c) Właściwe organy informują Agencję o wszelkich alternatywnych sposobach spełnienia wymagań stosowanych przez organizacje podlegające ich nadzorowi lub przez nie same w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem.

PODCZĘŚĆ F – PRODUKCJA BEZ POSIADANIA ZATWIERDZENIA ORGANIZACJI PRODUKUJĄCEJ

21.B.120 Procedura certyfikacji początkowej

a) Po otrzymaniu wniosku o wydanie zezwolenia na potrzeby wykazania zgodności poszczególnych wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących (CMU) oraz podzespołów CMU właściwy organ sprawdza, czy wnioskodawca spełnia stosowne wymagania.

b) Właściwy organ rejestruje wszystkie stwierdzone niezgodności, działania korygujące oraz zalecenia dotyczące wydania zezwolenia.

c) Właściwy organ potwierdza wnioskodawcy na piśmie wszystkie niezgodności stwierdzone podczas weryfikacji. W przypadku certyfikacji początkowej wszystkie niezgodności muszą zostać skorygowane przed wydaniem zezwolenia w sposób zadowalający właściwy organ.

d) Po stwierdzeniu, że wnioskodawca spełnia stosowne wymagania, właściwy organ wydaje zezwolenie (formularz 65 EASA, zob. dodatek XI).

e) Zezwolenie zawiera jego zakres, datę wygaśnięcia oraz, w stosownych przypadkach, odpowiednie ograniczenia odnoszące się do autoryzacji.

f) Okres ważności zezwolenia nie może być dłuższy niż jeden rok.

21.B.125 Niezgodności i działania naprawcze; uwagi

a) Właściwy organ musi dysponować systemem analizy niezgodności pod kątem ich znaczenia dla bezpieczeństwa.

b) Właściwy organ stwierdza niezgodność poziomu 1 w przypadku wykrycia znaczącej niezgodności ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, z procedurami i instrukcjami organizacji, bądź z zakresem zezwolenia, która to niezgodność obniża ogólne bezpieczeństwo lub poważnie zagraża bezpieczeństwu lotu.

Niezgodności poziomu 1 obejmują również:

1. jakiekolwiek nieudzielenie właściwemu organowi dostępu do obiektów organizacji, o których mowa w pkt 21.A.9, podczas zwykłych godzin pracy po dwóch pisemnych żądaniach;

2. uzyskanie zezwolenia lub utrzymanie jego ważności poprzez sfałszowanie przedłożonych dokumentów dowodowych; oraz

3. wszelkie dowody nadużyć lub nieuprawnionego użycia zezwolenia.

c) Właściwy organ stwierdza niezgodność poziomu 2 w przypadku wykrycia jakiejkolwiek niezgodności ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, z procedurami i instrukcjami organizacji, bądź z zakresem zezwolenia, która to niezgodność nie została sklasyfikowana jako niezgodność poziomu 1.

d) Jeżeli w wyniku prowadzonych działań nadzorczych lub w jakikolwiek inny sposób wykryte zostaną niezgodności, właściwy organ, bez uszczerbku dla dodatkowych działań wymaganych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi do niego, informuje organizację o tych niezgodnościach na piśmie i żąda podjęcia odpowiednich działań naprawczych, aby im zaradzić. Jeżeli niezgodność poziomu 1 dotyczy bezpośrednio statku powietrznego lub jednostki sterująco-monitorującej (CMU), właściwy organ informuje właściwy organ państwa członkowskiego, w którym zarejestrowany jest statek powietrzny lub bezzałogowy statek powietrzny sterowany przez tę CMU.

1. W przypadku jakichkolwiek niezgodności poziomu 1 właściwy organ niezwłocznie podejmuje odpowiednie działania zmierzające do zakazania lub ograniczenia działalności danej organizacji albo, stosownie do sytuacji, do cofnięcia bądź ograniczenia lub zawieszenia – w całości lub części – zezwolenia, zależnie od zakresu stwierdzonych niezgodności poziomu 1, do czasu przeprowadzenia przez organizację skutecznych działań naprawczych.

2. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek niezgodności poziomu 2 właściwy organ:

(i) wyznacza organizacji termin wdrożenia działań naprawczych, odpowiedni do istoty stwierdzonej niezgodności, który w żadnym przypadku nie przekracza początkowo 3 miesięcy. Bieg terminu rozpoczyna się z dniem pisemnego powiadomienia organizacji o niezgodności, w którym żąda się podjęcia działań naprawczych w celu usunięcia stwierdzonej niezgodności. Na koniec tego terminu, w zależności od charakteru niezgodności, właściwy organ może wydłużyć trzymiesięczny okres pod warunkiem uzgodnienia z nim zadowalającego planu działań naprawczych;

(ii) ocenia zaproponowane przez organizację plan działań naprawczych i plan wdrożenia oraz przyjmuje je, jeżeli w wyniku tej oceny stwierdzi, że są one wystarczające do usunięcia stwierdzonej/stwierdzonych niezgodności;

(iii) w przypadku nieprzedstawienia przez organizację możliwego do przyjęcia planu działań naprawczych lub niezrealizowania działania naprawczego w terminie przyjętym lub wydłużonym przez właściwy organ, status stwierdzonej niezgodności zostaje podniesiony do poziomu 1 i podejmowane są działania określone w lit. f) pkt 1 ppkt (i).

e) Właściwy organ może wydać uwagi w odniesieniu do któregokolwiek z następujących przypadków niekwalifikujących się jako niezgodności poziomu 1 ani 2:

1. w odniesieniu do jakiegokolwiek elementu, którego działanie oceniono jako nieefektywne;

2. w przypadku stwierdzenia, że dany element może być przyczyną niezgodności na podstawie lit. b) lub c);

3. w przypadku gdy sugestie lub usprawnienia leżą w interesie ogólnego poziomu bezpieczeństwa organizacji.

Uwagi wydane na podstawie niniejszej litery są przekazywane organizacji na piśmie i rejestrowane przez właściwy organ.

21.B.130 (uchylony)

21.B.135 Utrzymanie w mocy zezwolenia

Właściwy organ utrzymuje zezwolenie w mocy tak długo, jak:

a) producent we właściwy sposób wykorzystuje formularz 52 EASA (zob. dodatek VIII) jako oświadczenie o zgodności dla kompletnych statków powietrznych i formularz 1 EASA (zob. dodatek I) dla wyrobów innych niż kompletne statki powietrzne, części, akcesoria, jednostki sterująco-monitorujące (CMU) oraz podzespoły CMU; oraz

b) przeglądy przeprowadzone przez właściwy organ państwa członkowskiego przed potwierdzeniem formularza 52 EASA (zob. dodatek VIII) lub formularza 1 EASA (zob. dodatek I), zgodnie z pkt 21.A.130 lit. c), nie ujawniły przejawów niezgodności z wymogami lub procedurami zawartymi w podręczniku dostarczonym przez producenta ani niezgodności poszczególnych wyrobów, części lub akcesoriów. Podczas przeglądów sprawdza się przynajmniej, czy:

1. zgoda obejmuje wyrób, część, akcesorium, jednostkę sterująco-monitorującą (CMU) lub podzespół CMU, które mają być zatwierdzone, i pozostaje ważna;

2. podręcznik, o którym mowa w pkt 21.A.125A lit. b), wraz ze statusem zmian opisanym w zezwoleniu, jest stosowany przez producenta jako podstawowy dokument roboczy. W przeciwnym przypadku kontrola nie powinna być kontynuowana i dlatego certyfikaty dopuszczenia nie zostaną potwierdzone;

3. produkcja była realizowana na warunkach nakazywanych w zezwoleniu i była należycie wykonywana;

4. przeglądy i próby (w tym próby w locie, jeśli stosowne), zgodnie z pkt 21.A.130 lit. b) ppkt 2 lub lit. b) ppkt 3, były wykonywane według warunków nakazanych w zezwoleniu i należycie wykonywane;

5. kontrole ze strony właściwego organu, opisane lub przywoływane w zezwoleniu, zostały przeprowadzone z wynikiem satysfakcjonującym;

6. oświadczenie o zgodności spełnia wymagania pkt 21.A.130, a informacje w nim zawarte nie stanowią przeszkody dla jego potwierdzenia; oraz

c) nie upłynęła data ważności zezwolenia.

21.B.140 Zmiany w zezwoleniu

a) Właściwy organ zbada, stosownie do przypadku, zgodnie z pkt 21.B.120, wszelkie zmiany w zezwoleniu.

b) Jeśli właściwy organ uzna, że wymagania sekcji A podczęść F są nadal spełniane, to wprowadzi odpowiednią zmianę do zezwolenia.

21.B.145 (uchylony)

21.B.150 (uchylony)

21.B.215 Sposoby spełnienia wymagań

a) Agencja opracowuje akceptowalne sposoby spełnienia wymagań („AMC”), które można wykorzystywać do zapewnienia zgodności z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi do niego.

b) W celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem można zastosować alternatywne sposoby spełnienia wymagań.

c) Właściwe organy informują Agencję o wszelkich alternatywnych sposobach spełnienia wymagań stosowanych przez organizacje podlegające ich nadzorowi lub przez nie same w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem.

PODCZĘŚĆ G – ZATWIERDZANIE ORGANIZACJI PRODUKUJĄCYCH

21.B.220 Procedura certyfikacji początkowej

a) Po otrzymaniu wniosku o pierwsze wydanie certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej, właściwy organ sprawdza, czy wnioskodawca spełnia stosowne wymagania.

b) Podczas badania na potrzeby certyfikacji początkowej zwoływane jest co najmniej jedno spotkanie z kierownikiem odpowiedzialnym z organizacji, aby upewnić się, że w pełni rozumie on swoją rolę i odpowiedzialność.

c) Właściwy organ rejestruje wszystkie stwierdzone niezgodności i działania korygujące oraz zalecenia dotyczące wydania certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej.

d) Właściwy organ potwierdza wnioskodawcy na piśmie wszystkie niezgodności stwierdzone podczas weryfikacji. W przypadku certyfikacji początkowej wszystkie niezgodności muszą zostać skorygowane przed wydaniem certyfikatu w sposób zadowalający właściwy organ.

e) Po stwierdzeniu, że wnioskodawca spełnia stosowne wymagania, właściwy organ wydaje certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej (formularz 55 EASA, zob. dodatek X).

f) Numer identyfikacyjny certyfikatu jest wpisywany do formularza 55 EASA w sposób określony przez Agencję.

g) Certyfikat wydaje się na czas nieokreślony. Przywileje i zakres działań, jakie organizacja może wykonywać na mocy zatwierdzenia, w tym wszelkie mające zastosowanie ograniczenia, określa się w zakresie zatwierdzenia dołączanym do certyfikatu.

21.B.221 Zasady nadzoru

a) Właściwy organ weryfikuje:

1. spełnienie wymagań mających zastosowanie do organizacji, przed wydaniem certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej;

2. ciągłe spełnianie przez certyfikowane przez siebie organizacje stosownych wymagań;

3. wdrożenie odpowiednich środków bezpieczeństwa nakazanych przez właściwy organ zgodnie z pkt 21.B.20 lit. c) i d).

b) Przedmiotowa weryfikacja:

1. zostaje potwierdzona dokumentami służącymi udzieleniu personelowi odpowiedzialnemu za nadzór nad bezpieczeństwem wskazówek w zakresie wykonywania przydzielonych mu zadań;

2. obejmuje przekazanie zainteresowanym organizacjom ustaleń z przeprowadzonych czynności nadzorczych;

3. opiera się na ocenach, audytach i inspekcjach oraz, w razie konieczności, niezapowiedzianych inspekcjach;

4. obejmuje przekazanie właściwemu organowi dowodów potrzebnych na wypadek konieczności podjęcia dalszych działań, w tym środków przewidzianych w pkt 21.B.225.

c) Właściwy organ ustala zakres nadzoru określonego w lit. a) i b), uwzględniając wyniki wcześniejszych czynności nadzorczych oraz priorytety bezpieczeństwa.

d) Jeżeli obiekty organizacji znajdują się w więcej niż jednym państwie, właściwy organ określony w pkt 21.1 może wyrazić zgodę na wykonanie zadań z zakresu nadzoru przez właściwy organ (właściwe organy) państwa członkowskiego (państw członkowskich), w którym(-ych) znajdują się obiekty, lub przez Agencję w odniesieniu do obiektów znajdujących się poza terytorium, za które państwa członkowskie są odpowiedzialne na mocy konwencji chicagowskiej. O istnieniu i zakresie takiej zgody informowane są wszystkie organizacje, których ona dotyczy.

e) W przypadku wszelkich czynności nadzorczych, które są wykonywane w obiektach znajdujących się w państwie członkowskim innym niż główne miejsce prowadzenia działalności danej organizacji, właściwy organ, określony w pkt 21.1, informuje właściwy organ tego państwa członkowskiego przed przeprowadzeniem jakichkolwiek audytów na miejscu lub inspekcji obiektów.

f) Właściwy organ gromadzi i przetwarza wszelkie informacje uznane za niezbędne do realizacji czynności nadzorczych.

g) W odniesieniu do certyfikacji i nadzoru nad zgodnością organizacji z pkt 21.A.139A, oprócz przestrzegania przepisów ustanowionych w lit. a)–f), właściwy organ przeprowadza przegląd wszelkich zatwierdzeń wydanych zgodnie z pkt IS.I.OR.200 lit. e) niniejszego rozporządzenia lub pkt IS.D.OR.200 lit. e) rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/1645 po mającym zastosowanie cyklu nadzoru audytowego i zawsze gdy wprowadzane są zmiany w zakresie prac danej organizacji.

21.B.222 Program sprawowania nadzoru

a) Właściwy organ ustanawia i utrzymuje program sprawowania nadzoru obejmujący czynności nadzorcze, których realizacja jest wymagana zgodnie z pkt 21.B.221 lit. a).

b) Program sprawowania nadzoru musi uwzględniać specyfikę danej organizacji, złożoność prowadzonej przez nią działalności, wyników wcześniejszych działań certyfikacyjnych lub czynności nadzorczych i opierać się na ocenie powiązanego ryzyka. W ramach każdego cyklu planowania nadzoru program sprawowania nadzoru obejmuje:

1. oceny, audyty i inspekcje, w tym, w stosownych przypadkach:

(i) oceny systemu zarządzania i audyty procesów;

(ii) audyty wyrobu dla odpowiedniej próby wyrobów, części, akcesoriów, jednostek sterująco-monitorujących (CMU) oraz podzespołów CMU, które wchodzą w zakres organizacji;

(iii) pobieranie próbek wykonanych prac; oraz

(iv) niezapowiedziane inspekcje;

2. spotkania z udziałem kierownika odpowiedzialnego i właściwego organu, których celem jest bieżące informowanie obu stron o wszystkich istotnych problemach.

c) Cykl planowania nadzoru nie może przekraczać 24 miesięcy.

d) Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać wydłużony do maksymalnie 36 miesięcy, jeśli właściwy organ stwierdzi, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy:

1. organizacja wykazała, że potrafi skutecznie identyfikować zagrożenia dla bezpieczeństwa lotniczego i zarządzać towarzyszącym im ryzykiem;

2. organizacja niezmiennie wykazywała zgodność z pkt 21.A.147 i 21.A.148 i ma pełną kontrolę nad wszelkimi zmianami w systemie zarządzania produkcją;

3. nie stwierdzono niezgodności poziomu 1;

4. wszystkie działania naprawcze zrealizowano w terminie zatwierdzonym lub wydłużonym przez właściwy organ zgodnie z pkt 21.B.225.

Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać ponadto wydłużony do maksymalnie 48 miesięcy, jeśli oprócz warunków przewidzianych w pkt 1–4 powyżej organizacja opracuje, a właściwy organ zatwierdzi skuteczny, stały system zgłaszania właściwemu organowi wyników w zakresie bezpieczeństwa oraz przestrzegania przepisów przez samą organizację.

e) Cykl planowania nadzoru może zostać skrócony, jeżeli istnieją dowody na to, że wyniki w zakresie bezpieczeństwa osiągane przez organizację uległy pogorszeniu.

f) Program sprawowania nadzoru musi obejmować dokumentację dat planowanych oraz skutecznie przeprowadzonych ocen, audytów, inspekcji i spotkań.

g) Po zakończeniu każdego cyklu planowania nadzoru właściwy organ wydaje zalecenie w sprawie przedłużenia ważności zatwierdzenia odzwierciedlające wyniki nadzoru.

21.B.225 Niezgodności i działania naprawcze; uwagi

a) Właściwy organ musi dysponować systemem analizy niezgodności pod kątem ich znaczenia dla bezpieczeństwa.

b) Właściwy organ stwierdza niezgodność poziomu 1 w przypadku wykrycia znaczącej niezgodności ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, z procedurami i instrukcjami organizacji, bądź z certyfikatem, z uwzględnieniem zakresu zatwierdzenia, która to niezgodność obniża ogólne bezpieczeństwo lub poważnie zagraża bezpieczeństwu lotu.

Do niezgodności poziomu 1 należą również:

1. jakiekolwiek nieudzielenie właściwemu organowi dostępu do obiektów organizacji, o których mowa w pkt 21.A.9, podczas zwykłych godzin pracy po dwóch pisemnych żądaniach;

2. uzyskanie certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej lub utrzymanie jego ważności poprzez sfałszowanie przedłożonych dokumentów dowodowych;

3. wszelkie dowody nadużyć lub nieuprawnionego użycia certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej; oraz

4. niewyznaczenie kierownika odpowiedzialnego zgodnie z pkt 21.A.245 lit. a).

c) Właściwy organ stwierdza niezgodność poziomu 2 w przypadku wykrycia jakiejkolwiek niezgodności ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, z procedurami i instrukcjami organizacji, bądź z certyfikatem, z uwzględnieniem zakresu zatwierdzenia, która to niezgodność nie została sklasyfikowana jako niezgodność poziomu 1.

d) Jeżeli w wyniku prowadzonych działań nadzorczych lub w jakikolwiek inny sposób wykryte zostaną niezgodności, właściwy organ, bez uszczerbku dla dodatkowych działań wymaganych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi do niego, informuje organizację o tych niezgodnościach na piśmie i żąda podjęcia odpowiednich działań naprawczych, aby im zaradzić. Jeżeli niezgodność poziomu 1 dotyczy bezpośrednio statku powietrznego, właściwy organ informuje właściwy organ państwa członkowskiego, w którym dany statek powietrzny jest zarejestrowany.

1. W przypadku jakichkolwiek niezgodności poziomu 1 właściwy organ niezwłocznie podejmuje odpowiednie działania zmierzające do zakazania lub ograniczenia działalności danej organizacji albo, stosownie do sytuacji, do cofnięcia bądź ograniczenia lub zawieszenia – w całości lub części – certyfikatu zatwierdzenia organizacji produkującej, zależnie od zakresu stwierdzonych niezgodności poziomu 1, do czasu zastosowania przez organizację skutecznych działań naprawczych.

2. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek niezgodności poziomu 2 właściwy organ:

(i) wyznacza organizacji termin wdrożenia działań naprawczych, odpowiedni do istoty stwierdzonej niezgodności, który w żadnym przypadku nie przekracza początkowo 3 miesięcy. Bieg terminu rozpoczyna się z dniem pisemnego powiadomienia organizacji o niezgodności, w którym żąda się podjęcia działań naprawczych w celu usunięcia stwierdzonej niezgodności. Na koniec tego terminu, w zależności od charakteru niezgodności, właściwy organ może wydłużyć trzymiesięczny okres pod warunkiem uzgodnienia z nim zadowalającego planu działań naprawczych;

(ii) ocenia zaproponowane przez organizację plan działań naprawczych i plan wdrożenia oraz przyjmuje je, jeżeli w wyniku tej oceny stwierdzi, że są one wystarczające do usunięcia stwierdzonej/stwierdzonych niezgodności;

(iii) w przypadku gdy organizacja nie przedłoży możliwego do zaakceptowania planu działań naprawczych lub nie przeprowadzi działania naprawczego w terminie zaakceptowanym lub przedłużonym przez właściwy organ, zwiększa się kwalifikację niezgodności do poziomu 1 i podejmuje się działania określone lit. d) ppkt 1.

e) Właściwy organ może wydać uwagi w odniesieniu do któregokolwiek z następujących przypadków niekwalifikujących się jako niezgodności poziomu 1 ani 2:

1. w odniesieniu do jakiegokolwiek elementu, którego działanie oceniono jako nieefektywne; lub

2. w przypadku stwierdzenia, że dany element może być przyczyną niezgodności na podstawie lit. b) lub c); lub

3. w przypadku gdy sugestie lub usprawnienia leżą w interesie ogólnego poziomu bezpieczeństwa organizacji.

Uwagi wydane na podstawie niniejszej litery są przekazywane organizacji na piśmie i rejestrowane przez właściwy organ.

21.B.230 (uchylony)

21.B.235 (uchylony)

21.B.240 Zmiany w systemie zarządzania produkcją

a) Po otrzymaniu wniosku o wprowadzenie istotnej zmiany w systemie zarządzania produkcją, właściwy organ sprawdza przed wydaniem zatwierdzenia, czy organizacja spełnia stosowne wymagania niniejszego załącznika.

b) Właściwy organ określa warunki, według których organizacja może prowadzić działalność w okresie przeprowadzania oceny zmiany, chyba że uzna, że należy zawiesić jej certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej.

c) Po stwierdzeniu, że organizacja spełnia stosowne wymagania, właściwy organ zatwierdza zmianę.

d) Bez uszczerbku dla wszelkich dodatkowych środków egzekwowania przepisów, jeżeli organizacja wprowadzi istotną zmianę w systemie zarządzania produkcją bez uzyskania uprzedniego zatwierdzenia od właściwego organu zgodnie z lit. c), właściwy organ rozważa konieczność zawieszenia, ograniczenia lub cofnięcia certyfikatu organizacji.

e) W przypadku nieistotnych zmian w systemie zarządzania produkcją właściwy organ uwzględnia przegląd takich zmian w ramach stałego nadzoru zgodnie z zasadami określonymi w pkt 21.B.221. W przypadku stwierdzenia jakiejkolwiek niezgodności właściwy organ powiadamia organizację, żąda dalszych zmian i podejmuje działania zgodnie z pkt 21.B.225.

21.B.240A Zmiany w systemie zarządzania bezpieczeństwem informacji

a) W przypadku zmian zarządzanych i zgłaszanych właściwemu organowi zgodnie z procedurą określoną w pkt IS.D.OR.255 lit. a) załącznika (część IS.D.OR) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/1645 właściwy organ uwzględnia przegląd takich zmian w stałym nadzorze sprawowanym zgodnie z zasadami określonymi w pkt 21.B.221. W przypadku stwierdzenia jakiejkolwiek niezgodności właściwy organ powiadamia o tym organizację, żąda dalszych zmian i podejmuje działania zgodnie z pkt 21.B.225.

b) W przypadku innych zmian wymagających złożenia wniosku o zatwierdzenie zgodnie z pkt IS.D.OR.255 lit. b) załącznika I (część IS.D.OR) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/1645:

1) po otrzymaniu wniosku o wprowadzenie zmiany przed wydaniem zatwierdzenia właściwy organ sprawdza czy organizacja spełnia stosowne wymagania;

2) właściwy organ ustala warunki, na jakich organizacja może działać w trakcie wprowadzania zmiany;

3) w przypadku stwierdzenia, że organizacja spełnia stosowne wymagania, właściwy organ zatwierdza zmianę.

21.B.245 (uchylony)

21.B.260 (uchylony)

PODCZĘŚĆ H – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU

21.B.320 Badanie

a) Po stwierdzeniu, że spełnione są wymogi pkt 21.B.326 oraz właściwe wymagania sekcji A podczęść H niniejszego załącznika, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez nieuzasadnionej zwłoki wydaje lub zmienia świadectwo zdatności do lotu (formularz 25 EASA, zob. dodatek VI).

b) Po stwierdzeniu, że spełnione są wymogi pkt 21.B.327 oraz właściwe wymagania sekcji A podczęść H niniejszego załącznika, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez nieuzasadnionej zwłoki wydaje lub zmienia ograniczone świadectwo zdatności do lotu (formularz 24 EASA, zob. dodatek V).

c) W przypadku nowego statku powietrznego oraz używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru, oprócz właściwego świadectwa zdatności do lotu, o którym mowa w lit. a) lub b), wydaje:

1. w przypadku statku powietrznego objętego załącznikiem I (część M) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15a EASA, zob. dodatek II);

2. w przypadku nowego statku powietrznego objętego załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15c EASA, zob. dodatek II);

3. w przypadku używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE i objętego załącznikiem Vb (część-ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15c EASA, zob. dodatek II), jeżeli właściwy organ przeprowadził przegląd zdatności do lotu;

4. w przypadku nowego bezzałogowego statku powietrznego objętego załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107, początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15d EASA, zob. dodatek II);

5. w przypadku używanego bezzałogowego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE i objętego załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15d EASA, zob. dodatek II), jeżeli właściwy organ przeprowadził przegląd zdatności do lotu.

21.B.325 Wydawanie świadectw zdatności do lotu

a) Po stwierdzeniu, że spełnione są wymogi pkt 21.B.326 oraz właściwe wymagania sekcji A podczęść H niniejszego załącznika, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez nieuzasadnionej zwłoki wydaje lub zmienia świadectwo zdatności do lotu (formularz 25 EASA, zob. dodatek VI).

b) Po stwierdzeniu, że spełnione są wymogi pkt 21.B.327 oraz właściwe wymagania sekcji A podczęść H niniejszego załącznika, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez nieuzasadnionej zwłoki wydaje lub zmienia ograniczone świadectwo zdatności do lotu (formularz 24 EASA, zob. dodatek V).

c) W przypadku nowego statku powietrznego oraz używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru, oprócz właściwego świadectwa zdatności do lotu, o którym mowa w lit. a) lub b), wydaje:

1. w przypadku statku powietrznego objętego załącznikiem I (część M) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15a EASA, zob. dodatek II);

2. w przypadku nowego statku powietrznego objętego załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15c EASA, zob. dodatek II);

3. w przypadku używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE i objętego załącznikiem Vb (część-ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15c EASA, zob. dodatek II), jeżeli właściwy organ przeprowadził przegląd zdatności do lotu;

4. w przypadku nowego bezzałogowego statku powietrznego objętego załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2024/1107, początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15d EASA, zob. dodatek II);

5. w przypadku używanego bezzałogowego statku powietrznego pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE i objętego załącznikiem I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15d EASA, zob. dodatek II), jeżeli właściwy organ przeprowadził przegląd zdatności do lotu.

21.B.326 Świadectwo zdatności do lotu

Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru wydaje świadectwo zdatności do lotu dla:

a) nowego statku powietrznego:

1. po przedstawieniu dokumentacji wymaganej na podstawie pkt 21.A.174 lit. b) ppkt 2;

2. jeżeli właściwy organ państwa członkowskiego rejestru uzna, że statek powietrzny lub SBSP, stosownie do przypadku, odpowiada wymaganiom zatwierdzonego projektu i jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację; powyższe może obejmować przeglądy dokonywane przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru; oraz

3. jeżeli właściwy organ państwa członkowskiego rejestru uzna, że statek powietrzny spełnia mające zastosowanie wymogi dotyczące emisji CO2 w dniu, w którym świadectwo zdatności do lotu zostaje wydane po raz pierwszy;

b) używanego statku powietrznego:

1. po przedstawieniu dokumentacji wymaganej na podstawie pkt 21.A.174 lit. b) ppkt 3 potwierdzającej, że:

(i) statek powietrzny lub SBSP, stosownie do przypadku, odpowiada wymaganiom projektu typu zatwierdzonego według certyfikatu typu i wszelkich uzupełniających certyfikatów typu, zmian lub napraw zatwierdzonych zgodnie z niniejszym załącznikiem; oraz

(ii) zostały spełnione mające zastosowanie dyrektywy zdatności; oraz

(iii) przegląd zdatności do lotu został przeprowadzony zgodnie z przepisami podczęści I załącznika I (część M) lub podczęści I załącznika Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub podczęści I załącznika I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, stosownie do przypadku;

(iv) statek powietrzny spełniał mające zastosowanie wymogi dotyczące emisji CO2 w dniu, w którym świadectwo zdatności do lotu zostało wydane po raz pierwszy;

2. jeżeli właściwy organ państwa członkowskiego rejestru uzna, że statek powietrzny lub SBSP, stosownie do przypadku, odpowiada wymaganiom zatwierdzonego projektu i jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację; powyższe może obejmować przeglądy dokonywane przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru; oraz

3. jeżeli właściwy organ państwa członkowskiego rejestru uzna, że statek powietrzny spełniał mające zastosowanie wymogi dotyczące emisji CO2 w dniu, w którym świadectwo zdatności do lotu zostało wydane po raz pierwszy.

21.B.327 Ograniczone świadectwo zdatności do lotu

a) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru wydaje ograniczone świadectwo zdatności do lotu dla:

1. nowego statku powietrznego:

(i) po przedstawieniu dokumentacji wymaganej na podstawie pkt 21.A.174 lit. b) ppkt 2;

(ii) kiedy właściwy organ państwa członkowskiego rejestru uzna, że statek powietrzny lub SBSP, stosownie do przypadku, odpowiada wymaganiom projektu zatwierdzonego przez Agencję według ograniczonego certyfikatu typu lub zgodnie ze specyficznymi wymaganiami zdatności do lotu oraz że jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację. powyższe może obejmować przeglądy dokonywane przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru;

2. używanego statku powietrznego:

(i) po przedstawieniu dokumentacji wymaganej na podstawie pkt 21.A.174 lit. b) ppkt 3 potwierdzającej, że:

A) statek powietrzny lub SBSP, stosownie do przypadku, odpowiada wymaganiom projektu zatwierdzonego przez Agencję według ograniczonego certyfikatu typu lub zgodnie ze specyficznymi wymaganiami zdatności do lotu, a także wszelkich uzupełniających certyfikatów typu, zmian lub napraw zatwierdzonych zgodnie z niniejszym załącznikiem I (część 21); oraz

B) zostały spełnione mające zastosowanie dyrektywy zdatności; oraz

C) statek powietrzny poddano przeglądowi zgodnie z przepisami załącznika I (część M) lub załącznika Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub załącznika I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, stosownie do przypadku;

(ii) jeżeli właściwy organ państwa członkowskiego rejestru uzna, że statek powietrzny lub SBSP, stosownie do przypadku, odpowiada wymaganiom zatwierdzonego projektu i jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację; powyższe może obejmować przeglądy dokonywane przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru.

b) Dla statku powietrznego, który nie może spełnić podstawowych wymogów, o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 216/2008, i który nie kwalifikuje się do ograniczonego certyfikatu typu, Agencja, jeśli jest to niezbędne dla uwzględnienia odstępstw od tych podstawowych wymagań:

1. wydaje specyficzne wymagania zdatności do lotu i sprawdza zgodność z nimi celem zapewnienia poziomu bezpieczeństwa odpowiedniego do zamierzonego użytkowania; oraz

2. wyszczególnia ograniczenia użytkowania tego statku powietrznego.

c) Ograniczenia użytkowania są powiązane z ograniczonymi świadectwami zdatności do lotu, w tym zastrzeżeniami dotyczącymi przestrzeni powietrznej, jeśli jest to niezbędne dla uwzględnienia odstępstw od podstawowych wymagań w zakresie zdatności do lotu ustanowionych w rozporządzeniu (WE) nr 216/2008.

21.B.330 (uchylony)

21.B.345 (uchylony)

PODCZĘŚĆ I – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU

21.B.420 Badanie

a) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru przeprowadza badania w stosunku do wnioskodawcy o świadectwo lub posiadacza świadectwa zdatności w zakresie hałasu w zakresie niezbędnym dla uzasadnienia zaleceń wydania, utrzymania w mocy, wprowadzenia zmian, zawieszenia lub cofnięcia świadectwa.

b) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru przygotuje procedury dokonywania oceny, stanowiące część udokumentowanych procedur, obejmujące przynajmniej następujące elementy:

1. ocenę kwalifikowalności;

2. ocenę dokumentacji otrzymanej wraz z wnioskiem;

3. przegląd statku powietrznego.

21.B.425 Wydanie świadectw zdatności w zakresie hałasu

Po stwierdzeniu, że spełniane są mające zastosowanie wymagania sekcji A podczęść I, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru wydaje, lub stosownie do potrzeby wprowadza do niego zmiany, świadectwo zdatności w zakresie hałasu (formularz 45 EASA, zob. dodatek VII) bez nieuzasadnionej zwłoki.

PODCZĘŚĆ J – ZATWIERDZENIE ORGANIZACJI PROJEKTUJĄCEJ

21.B.430 Procedura certyfikacji początkowej

a) Po otrzymaniu wniosku o pierwsze wydanie zatwierdzenia organizacji projektującej właściwy organ sprawdza, czy wnioskodawca spełnia stosowne wymagania.

b) Podczas badania na potrzeby certyfikacji początkowej zwoływane jest co najmniej jedno spotkanie z dyrektorem organizacji projektującej, aby upewnić się, że osoba ta rozumie swoją rolę i odpowiedzialność.

c) Właściwy organ rejestruje wszystkie stwierdzone niezgodności, działania korygujące oraz zalecenia dotyczące wydania zatwierdzenia organizacji projektującej.

d) Właściwy organ potwierdza wnioskodawcy na piśmie wszystkie niezgodności stwierdzone podczas weryfikacji. W przypadku certyfikacji początkowej wszystkie niezgodności muszą zostać skorygowane w sposób zadowalający właściwy organ przed wydaniem zatwierdzenia organizacji projektującej.

e) Po stwierdzeniu, że wnioskodawca spełnia stosowne wymagania, właściwy organ wydaje zatwierdzenie organizacji projektującej.

f) Numer referencyjny certyfikatu jest wpisywany do zatwierdzenia organizacji projektującej w sposób określony przez Agencję.

g) Certyfikat wydawany jest na czas nieokreślony. Przywileje i zakres działań, jakie organizacja projektująca może wykonywać na mocy zatwierdzenia, w tym wszelkie mające zastosowanie ograniczenia, określa się w warunkach zatwierdzenia dołączanych do zatwierdzenia organizacji projektującej.

21.B.431 Zasady nadzoru

Właściwy organ dokonuje weryfikacji, czy certyfikowane organizacje nadal spełniają stosowne wymagania.

a) Przedmiotowa weryfikacja:

1. jest prowadzona przy użyciu specjalnie przygotowanej dokumentacji ułatwiającej personelowi odpowiedzialnemu za nadzór wypełnianie zadań;

2. obejmuje przekazanie zainteresowanym organizacjom ustaleń z przeprowadzonych czynności nadzorczych;

3. opiera się na ocenach, audytach, inspekcjach oraz, w razie konieczności, niezapowiedzianych inspekcjach;

4. obejmuje przekazanie właściwemu organowi dowodów potrzebnych na wypadek konieczności podjęcia dalszych działań, w tym środków przewidzianych w pkt 21.B.433.

b) Właściwy organ ustanawia zakres nadzoru określonego w lit. a) uwzględniający wyniki wcześniejszych czynności nadzorczych oraz priorytety bezpieczeństwa.

c) Właściwy organ gromadzi i przetwarza wszelkie informacje uznane za użyteczne na potrzeby sprawowania nadzoru.

d) Do celów certyfikacji i nadzoru nad zgodnością organizacji z pkt 21.A.239A, oprócz przestrzegania przepisów zawartych w lit. a)–c), właściwy organ stosuje się do następujących zasad:

1) właściwy organ dokonuje przeglądu interfejsów i powiązanego ryzyka zidentyfikowanych zgodnie z pkt IS.D.OR.205 lit. b) załącznika (część IS.D.OR) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/1645 przez każdą organizację podlegającą jego nadzorowi;

2) w przypadku stwierdzenia przez poszczególne organizacje rozbieżności dotyczących wzajemnych interfejsów i powiązanego ryzyka właściwy organ dokonuje wraz z zainteresowanymi organizacjami przeglądu tych rozbieżności i, w stosownych przypadkach, zgłasza odpowiednie ustalenia, aby zapewnić wdrożenie działań naprawczych;

3) w przypadku gdy dokumentacja poddana przeglądowi zgodnie z pkt 2 ujawnia występowanie znaczącego ryzyka powiązanego z interfejsami między organizacjami podlegającymi nadzorowi innego właściwego organu w tym samym państwie członkowskim, informacja ta jest przekazywana odpowiedniemu właściwemu organowi.

21.B.432 Program nadzoru

a) Właściwy organ ustanawia i utrzymuje program sprawowania nadzoru obejmujący czynności nadzorcze, których realizacja jest wymagana w celu zapewnienia zgodności z pkt 21.B.431 lit. a).

b) Program sprawowania nadzoru musi uwzględniać specyfikę danej organizacji, złożoność prowadzonej przez nią działalności, wyniki wcześniejszych działań certyfikacyjnych lub czynności nadzorczych, bądź oba te rodzaje aktywności, i opierać się na ocenie powiązanego ryzyka. W ramach każdego cyklu planowania nadzoru program sprawowania nadzoru obejmuje:

1. oceny, audyty i inspekcje, w tym, w stosownych przypadkach:

(i) oceny systemu zarządzania i audyty procesów;

(ii) audyty wyrobów, SBSP i CMU na odpowiedniej próbce projektu oraz certyfikację wyrobów, części, akcesoriów, SBSP, CMU i podzespołów CMU, które są objęte zakresem prac organizacji;

(iii) pobieranie próbek wykonanych prac;

(iv) niezapowiedziane inspekcje;

2. spotkania z udziałem kadry kierowniczej organizacji projektującej i właściwego organu, których celem jest zagwarantowanie poinformowania obu stron o wszelkich istotnych kwestiach.

c) Cykl planowania nadzoru nie może przekraczać 24 miesięcy.

d) Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać wydłużony do 36 miesięcy, jeśli właściwy organ stwierdzi, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy:

1. organizacja wykazała, że skutecznie identyfikuje zagrożenia dla bezpieczeństwa lotniczego i zarządza towarzyszącym im ryzykiem;

2. organizacja niezmiennie wykazywała zgodność z pkt 21.A.247 i ma pełną kontrolę nad wszelkimi zmianami w systemie zarządzania projektowaniem;

3. nie stwierdzono niezgodności poziomu 1;

4. wszystkie działania naprawcze zrealizowano w terminie zatwierdzonym lub wydłużonym przez właściwy organ, jak przewidziano w pkt 21.B.433 lit. d).

Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać ponadto wydłużony do maksymalnie 48 miesięcy, jeśli oprócz warunków określonych w lit. d) ppkt 1–4 organizacja opracuje, a właściwy organ zatwierdzi skuteczny, stały system zgłaszania właściwemu organowi wyników w zakresie bezpieczeństwa oraz przestrzegania przepisów przez samą organizację.

e) Cykl planowania nadzoru można skrócić w przypadku pojawienia się dowodów, że stan bezpieczeństwa organizacji uległ pogorszeniu.

f) Program sprawowania nadzoru musi obejmować dokumentację dat planowanych i przeprowadzonych ocen, audytów, inspekcji i spotkań.

g) Po zakończeniu każdego cyklu planowania nadzoru właściwy organ wydaje zalecenie w sprawie przedłużenia ważności zatwierdzenia odzwierciedlające wyniki nadzoru.

21.B.433 Niezgodności i działania naprawcze; uwagi

a) Właściwy organ dysponuje systemem analizy niezgodności pod kątem ich znaczenia dla bezpieczeństwa.

b) Właściwy organ stwierdza niezgodność poziomu 1 w przypadku wykrycia znaczącej niezgodności ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, z procedurami i instrukcjami organizacji, bądź z certyfikatem organizacji projektującej, z uwzględnieniem warunków zatwierdzenia, która może prowadzić do niekontrolowanej niezgodności oraz do powstania stanu potencjalnie niebezpiecznego.

Do niezgodności poziomu 1 należą również:

1. jakiekolwiek nieudzielenie właściwemu organowi dostępu do obiektów organizacji, o których mowa w pkt 21. A.9, podczas zwykłych godzin pracy po dwóch pisemnych żądaniach;

2. uzyskanie lub utrzymanie ważności zatwierdzenia organizacji projektującej poprzez sfałszowanie przedkładanej dokumentacji;

3. wszelkie dowody nadużyć lub nieuprawnionego użycia zatwierdzenia organizacji projektującej;

4. niewyznaczenie dyrektora organizacji projektującej zgodnie z pkt 21.A.245 lit. a).

c) Właściwy organ stwierdza niezgodność poziomu 2 w przypadku wykrycia jakiejkolwiek niezgodności ze stosownymi wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, z procedurami i instrukcjami organizacji, bądź z certyfikatem, z uwzględnieniem warunków zatwierdzenia, która nie jest sklasyfikowana jako niezgodność poziomu 1.

d) Jeżeli w wyniku prowadzonych działań nadzorczych lub w jakikolwiek inny sposób wykryte zostaną niezgodności, właściwy organ, bez uszczerbku dla dodatkowych działań wymaganych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi do niego, informuje organizację o tych niezgodnościach na piśmie i żąda podjęcia odpowiednich działań naprawczych, aby im zaradzić. Jeżeli niezgodność poziomu 1 dotyczy bezpośrednio wyrobu, właściwy organ informuje właściwy organ państwa członkowskiego, w którym dany statek powietrzny jest zarejestrowany.

1. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek niezgodności poziomu 1 właściwy organ:

(i) wyznacza organizacji termin wdrożenia działań naprawczych, odpowiedni do istoty stwierdzonej niezgodności, który w żadnym przypadku nie przekracza 21 dni roboczych. Bieg tego terminu rozpoczyna się z dniem pisemnego powiadomienia organizacji o niezgodności, w którym żąda się podjęcia działań naprawczych w celu usunięcia stwierdzonej/stwierdzonych niezgodności;

(ii) ocenia zaproponowane przez organizację plan działań naprawczych i plan wdrożenia oraz akceptuje je, jeżeli stwierdzi, że są one wystarczające do usunięcia stwierdzonej/stwierdzonych niezgodności;

(iii) jeżeli organizacja nie przedłoży możliwego do zaakceptowania planu działań naprawczych lub nie przeprowadzi działań naprawczych w terminie zaakceptowanym przez właściwy organ, może niezwłocznie podjąć odpowiednie działania zmierzające do zakazania lub ograniczenia działalności przedmiotowej organizacji oraz, stosownie do sytuacji, podjąć działania mające na celu cofnięcie zatwierdzenia organizacji projektującej bądź jego całkowite lub częściowe ograniczenie lub zawieszenie, zależnie od zakresu stwierdzonych niezgodności poziomu 1, do czasu przeprowadzenia przez organizację skutecznych działań naprawczych.

2. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek niezgodności poziomu 2 właściwy organ:

(i) wyznacza organizacji termin wdrożenia działań naprawczych, odpowiedni do istoty stwierdzonej niezgodności, który w żadnym przypadku nie może początkowo przekroczyć 3 miesięcy. Bieg tego terminu rozpoczyna się z dniem pisemnego powiadomienia o niezgodności, w którym żąda się podjęcia działań naprawczych. Na koniec tego terminu, w zależności od istoty stwierdzonej niezgodności, właściwy organ może wydłużyć trzymiesięczny okres pod warunkiem uzgodnienia z nim planu naprawczego;

(ii) ocenia zaproponowane przez organizację działania naprawcze i plan wdrożenia oraz akceptuje je, jeżeli stwierdzi, że są one wystarczające do usunięcia stwierdzonej/stwierdzonych niezgodności;

(iii) przypadku gdy organizacja nie przedłoży możliwego do zaakceptowania planu działań naprawczych lub nie przeprowadzi działań naprawczych w terminie zaakceptowanym lub przedłużonym przez właściwy organ, zwiększa kwalifikację niezgodności do poziomu 1 i podejmuje działania określone w lit. d) ppkt 1.

e) Właściwy organ może wydać uwagi w odniesieniu do któregokolwiek z następujących przypadków niekwalifikujących się jako niezgodności poziomu 1 ani 2:

1. w odniesieniu do jakiegokolwiek elementu, którego działanie oceniono jako nieefektywne;

2. w przypadku stwierdzenia, że dany element może być przyczyną niezgodności na podstawie lit. b) lub c);

3. w przypadku gdy sugestie lub usprawnienia leżą w interesie ogólnego poziomu bezpieczeństwa organizacji.

Uwagi wydane na podstawie niniejszej litery są przekazywane organizacji na piśmie i rejestrowane przez właściwy organ.

21.B.435 Zmiany w systemie zarządzania projektowaniem

a) Po otrzymaniu wniosku o istotną zmianę w systemie zarządzania projektowaniem właściwy organ weryfikuje przed wydaniem zatwierdzenia spełnienie przez organizację stosownych wymagań rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego.

b) Właściwy organ określa warunki, według których organizacja może prowadzić działalność w okresie wprowadzania zmiany, chyba że uzna, że należy zawiesić zatwierdzenie organizacji projektującej.

c) Właściwy organ zatwierdza zmianę, jeżeli stwierdzi, że organizacja spełnia stosowne wymagania rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego.

d) Bez uszczerbku dla dodatkowych środków egzekucyjnych, w przypadku gdy organizacja wprowadzi – bez uzyskania uprzedniego zatwierdzenia ze strony właściwego organu – istotną zmianę w systemie zarządzania projektowaniem, która wymaga takiego zatwierdzenia zgodnie z lit. c), właściwy organ rozważa konieczność zawieszenia, ograniczenia lub cofnięcia certyfikatu organizacji.

e) W przypadku nieistotnych zmian w systemie zarządzania projektowaniem właściwy organ uwzględnia przegląd takich zmian w ramach ciągłego nadzoru zgodnie z zasadami określonymi w pkt 21.B.431. W przypadku stwierdzenia jakiejkolwiek niezgodności właściwy organ powiadamia organizację, żąda dodatkowych zmian i działa zgodnie z pkt 21.B.433.

21.B.435A Zmiany w systemie zarządzania bezpieczeństwem informacji

a) W przypadku zmian zarządzanych i zgłaszanych właściwemu organowi zgodnie z procedurą określoną w pkt IS.D.OR.255 lit. a) załącznika (część IS.D.OR) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/1645 właściwy organ uwzględnia przegląd takich zmian w stałym nadzorze sprawowanym zgodnie z zasadami określonymi w pkt 21.B.431. W przypadku stwierdzenia jakiejkolwiek niezgodności właściwy organ powiadamia o tym organizację, żąda dalszych zmian i podejmuje działania zgodnie z pkt 21.B.433.

b) W przypadku innych zmian wymagających złożenia wniosku o zatwierdzenie zgodnie z pkt IS.D.OR.255 lit. b) załącznika I (część IS.D.OR) do rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/1645:

1) po otrzymaniu wniosku o wprowadzenie zmiany przed wydaniem zatwierdzenia właściwy organ sprawdza czy organizacja spełnia stosowne wymagania;

2) właściwy organ ustala warunki, na jakich organizacja może działać w trakcie wprowadzania zmiany;

3) w przypadku stwierdzenia, że organizacja spełnia stosowne wymagania, właściwy organ zatwierdza zmianę.

PODCZĘŚĆ K — CZĘŚCI, AKCESORIA I PODZESPOŁY JEDNOSTKI STERUJĄCO-MONITORUJĄCEJ (CMU)

Stosuje się procedury administracyjne ustanowione przez Agencję.

(PODCZĘŚĆ L — NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ M — NAPRAWY

21.B.450 Podstawa certyfikacji typu i wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do zatwierdzenia projektu naprawy

Agencja określa wszelkie zmiany w podstawie certyfikacji typu uwzględnione poprzez odniesienie w, stosownie do przypadku, certyfikacie typu, uzupełniającym certyfikacie typu lub autoryzacji ETSO na pomocnicze źródło zasilania (APU), które Agencja uzna za niezbędne do utrzymania poziomu bezpieczeństwa równoważnego wcześniej ustalonemu poziomowi, oraz powiadamia o nich wnioskującego o projekt naprawy.

21.B.453 Wydanie zatwierdzenia projektu naprawy

a) Agencja wydaje zatwierdzenie projektu poważnej naprawy, pod warunkiem że:

1. wnioskodawca wykazał swoją zdolność zgodnie z pkt 21.A.432B;

2. wnioskodawca spełnił wymogi pkt 21.A.433;

3. w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego zgodnie z pkt 21.B.100 lit. a), weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu ani z wymogami ochrony środowiska; oraz

4. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób, SBSP lub CMU niebezpiecznymi w użytkowaniu, do którego mają być one certyfikowane.

b) Agencja wydaje zatwierdzenie projektu drobnej naprawy, pod warunkiem że wnioskodawca spełnił wymogi lit. a) ppkt 2 i 4, oraz o ile w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego zgodnie z pkt 21.B.100 lit. b), weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu ani wymogami ochrony środowiska.

(PODCZĘŚĆ N – NIE STOSUJE SIĘ)

PODCZĘŚĆ O – AUTORYZACJE EUROPEJSKIEJ NORMY TECHNICZNEJ

21.B.480 Wydanie autoryzacji ETSO

Agencja wydaje autoryzację ETSO, pod warunkiem że:

a) wnioskodawca spełnił wymogi pkt 21.A.606;

b) w wyniku przeprowadzonej przez siebie, odpowiednio do stopnia zaangażowania określonego zgodnie z pkt 21.B.100 lit. b), weryfikacji wykazania zgodności Agencja nie stwierdziła żadnych niezgodności z warunkami technicznymi mającej zastosowanie ETSO ani (jeśli dotyczy) z odstępstwami od nich zatwierdzonymi zgodnie z pkt 21.A.610; oraz

c) nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić artykuł niebezpiecznym w użytkowaniu, do którego ma być on certyfikowany.

PODCZĘŚĆ P – ZEZWOLENIE NA LOT

21.B.520 Badanie

a) Właściwy organ przeprowadza odpowiednie badania uzasadniające wydanie lub cofnięcie zezwolenia na lot.

b) Właściwy organ przygotowuje procedury oceny obejmujące przynajmniej następujące elementy:

1. ocenę kwalifikowalności wnioskodawcy;

2. ocenę kwalifikowalności wniosku;

3. ocenę dokumentacji otrzymanej wraz z wnioskiem;

4. przegląd statku powietrznego oraz, w przypadku bezzałogowych statków powietrznych, CMU;

5. zatwierdzenie warunków lotu zgodnie z pkt 21.A.710 lit. b).

21.B.525 Wydawanie zezwolenia na lot

Właściwy organ wydaje zezwolenie na lot (formularz 20a EASA, zob. dodatek III) bez zbędnej zwłoki:

a) po otrzymaniu danych, o których mowa w pkt 21.A.707; oraz

b) gdy warunki lotu wymienione w pkt 21.A.708 zostały zatwierdzone zgodnie z pkt 21.A.710; oraz

c) gdy właściwy organ, w wyniku przeprowadzonych badań, które mogą obejmować przeglądy, lub w wyniku procedur uzgodnionych z wnioskodawcą, stwierdza, że przed wykonaniem lotu statek powietrzny jest zgodny z projektem, o którym mowa w pkt 21.A.708.

21.B.530 (uchylony)

21.B.545 (uchylony)

PODCZĘŚĆ Q – ZNAKOWANIE WYROBÓW, CZĘŚCI, AKCESORIÓW, JEDNOSTEK STERUJĄCO-MONITORUJĄCYCH (CMU) I PODZESPOŁÓW CMU

Stosuje się procedury administracyjne ustanowione przez Agencję.

Dodatki

FORMULARZE EASA

Formularze EASA („Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego”), o których mowa w dodatkach do niniejszej części, obowiązkowo muszą posiadać poniższe cechy. Państwa członkowskie zapewnią by formularze EASA przez nie wydawane były rozpoznawalne i przyjmują odpowiedzialność za ich drukowanie.

Dodatek I – formularz 1 EASA – Autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi

Dodatek II – formularze 15a, 15c i 15d EASA – Poświadczenie przeglądu zdatności do lotu

Dodatek III – formularz 20a EASA – Zezwolenie na lot

Dodatek IV – formularz 20b EASA – Zezwolenie na lot (wydawane przez zatwierdzone organizacje)

Dodatek V – formularz 24 EASA – Ograniczone świadectwo zdatności do lotu

Dodatek VI – formularz 25 EASA – Świadectwo zdatności do lotu

Dodatek VII – formularz 45 EASA – Świadectwo zdatności w zakresie hałasu

Dodatek VIII – formularz 52 EASA – Oświadczenie o zgodności statku powietrznego/systemu bezzałogowego statku powietrznego

Dodatek IX – formularz 53 EASA – Poświadczenie obsługi

Dodatek X – formularz 55 EASA – Certyfikat zatwierdzenia organizacji produkującej

Dodatek XI – formularz 65 EASA – Zezwolenie na produkcję bez posiadania zatwierdzenia organizacji produkującej

Dodatek XII – Kategorie prób w locie i odnośne kwalifikacje załogi uczestniczącej w próbach w locie

Dodatek I

Autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi – formularz 1 EASA, o którym mowa w załączniku I (część 21)

Dokument w formacie PDF

Instrukcja wypełniania formularza 1 EASA

Niniejsza instrukcja dotyczy wypełniania formularza 1 EASA tylko w odniesieniu do produkcji. Należy zwrócić uwagę na dodatek II do załącznika I (część M) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 oraz dodatek III do załącznika I (część ML.UAS) do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2024/1107, który obejmuje wykorzystanie formularza 1 EASA do celów obsługi technicznej.

1. CEL I ZAKRES ZASTOSOWANIA

1.1. Zasadniczym celem tego dokumentu jest poświadczenie zdatności do lotu nowych silników lotniczych, śmigieł, części, akcesoriów, CMU i podzespołów CMU („element(-y)”).

1.2. Ustala się związek pomiędzy poświadczeniem a elementem(-ami). Wydający musi przechowywać poświadczenie w formie umożliwiającej weryfikację pierwotnych danych.

1.3. Poświadczenie jest uznawane przez wiele organów ds. zdatności do lotu, ale może to podlegać dwustronnym umowom lub polityce organu ds. zdatności do lotu.

1.4. Poświadczenie nie jest dokumentem dostawy ani listem przewozowym.

1.5. Poświadczenie nie służy do dopuszczania do eksploatacji statków powietrznych.

1.6. Poświadczenie nie stanowi zezwolenia na zainstalowanie elementu w danym statku powietrznym, silniku lub śmigle, ale pomaga użytkownikowi końcowemu w określeniu jego statusu co do zatwierdzenia zdatności do lotu.

1.7. Nie wolno umieszczać elementów dopuszczonych do produkcji z elementami dopuszczonymi do obsługi w tym samym poświadczeniu.

1.8. Nie wolno wpisywać elementów certyfikowanych na zgodność z „zatwierdzonymi danymi” i „niezatwierdzonymi danymi” na tym samym poświadczeniu.

2. POSTANOWIENIA OGÓLNE

2.1. Poświadczenie musi być zgodne z załączonym wzorem, łącznie z numeracją pól i rozmieszczeniem każdego pola. Rozmiar każdego pola może być jednakże dowolny, tak aby odpowiadał potrzebom indywidualnego zgłoszenia, jednak nie do takich rozmiarów, które czyniłyby poświadczenie nierozpoznawalnym.

2.2. Poświadczenie musi być w formacie poziomym, a całkowite wymiary poświadczenia mogą być znacznie powiększane lub zmniejszane, o ile poświadczenie pozostaje rozpoznawalne i czytelne. Ewentualne wątpliwości należy konsultować z właściwym organem.

2.3. Oświadczenie o odpowiedzialności użytkownika/instalatora można umieścić na dowolnej stronie formularza.

2.4. Pismo ma być wyraźne i czytelne, aby umożliwić łatwe odczytanie poświadczenia.

2.5. Poświadczenie może być albo wydrukowane wcześniej, albo wygenerowane komputerowo, lecz w każdym przypadku druk linii i znaków musi być wyraźny i czytelny oraz zgodny z określonym formatem.

2.6. Poświadczenie powinno być w języku angielskim oraz, w uzasadnionych przypadkach, w innym języku lub w kilku innych językach.

2.7. Szczegóły wprowadzane do poświadczenia mogą być pisane maszynowo/komputerowo lub ręcznie przy użyciu drukowanych liter i mają umożliwiać łatwe odczytanie.

2.8. Skróty należy ograniczyć do minimum w celu zwiększenia przejrzystości dokumentu.

2.9. Miejsce na odwrotnej stronie poświadczenia może zostać użyte przez wydającego do umieszczenia dodatkowych informacji, lecz nie może zawierać żadnych oświadczeń istotnych dla poświadczenia. Informacja o wykorzystaniu odwrotnej strony poświadczenia musi znaleźć się w odpowiednim polu na przedniej stronie poświadczenia.

3. KOPIE

3.1. Nie ma ograniczeń liczby kopii poświadczenia wysłanych do klienta lub przechowywanych przez wydającego.

4. BŁĘDY NA POŚWIADCZENIU

4.1. Jeżeli użytkownik końcowy stwierdzi błąd lub błędy na poświadczeniu, musi zgłosić go/je na piśmie wydającemu. Wydający może wystawić nowe poświadczenie, jeśli możliwe jest zweryfikowanie i skorygowanie błędu(-ów).

4.2. Nowe poświadczenie musi mieć nadany nowy numer i podpis oraz datę.

4.3. Wniosek o nowe poświadczenie może być przyjęty bez konieczności ponownej weryfikacji stanu elementu(-ów). Nowe poświadczenie nie stanowi oświadczenia o aktualnym stanie i powinno odnosić się do poprzedniego poświadczenia w polu 12 poprzez następujący zapis: „Niniejsze poświadczenie koryguje błąd (błędy) w polu(-ach) [wpisać korygowane pole(-a)] poświadczenia [wpisać pierwotny numer poświadczenia] z dnia [wpisać datę pierwotnego wystawienia] oraz nie dotyczy zgodności/stanu/dopuszczenia do obsługi.” Obydwa poświadczenia należy przechowywać przez okres czasu przechowywania określony dla pierwotnego poświadczenia.

5. WYPEŁNIENIE POŚWIADCZENIE PRZEZ WYDAJĄCEGO

Pole 1 Właściwy organ zatwierdzający/państwo

Podać nazwę i państwo właściwego organu zatwierdzającego, pod nadzorem którego poświadczenie jest wydawane. Jeżeli właściwym organem jest Agencja, wystarczy podać „EASA”.

Pole 2 Nagłówek formularza 1 EASA

„AUTORYZOWANE POŚWIADCZENIE PRODUKCJI/OBSŁUGI FORMULARZ 1 EASA”.

Pole 3 Numer formularza

Wpisać niepowtarzalny numer ustalany zgodnie z systemem/procedurą numeracji organizacji podanej w polu 4. Numer ten może zawierać znaki alfanumeryczne.

Pole 4 Nazwa i adres organizacji

Wpisać pełną nazwę i adres organizacji produkującej (zob. formularz 55 EASA arkusz A) lub osoby fizycznej lub prawnej dopuszczającej element(-y) objęty(-e) niniejszym poświadczeniem. Dozwolone są logo i inne podobne elementy dotyczące organizacji, jeżeli zmieszczą się w tym polu.

Pole 5 Zlecenie/umowa/faktura

Wpisać numer zlecenia, umowy, faktury lub podobny numer referencyjny, aby ułatwić konsumentowi odszukanie elementu(-ów).

Pole 6 Pozycja

Wpisać numery linii, jeśli występuje więcej niż jedna linia. Pole to pozwala na łatwe powiązanie danych z uwagami wpisanymi w polu 12.

Pole 7 Wyszczególnienie

Wpisać nazwę lub opis elementu. Pierwszeństwo ma użycie terminu występującego w instrukcjach dla danych o ciągłej zdatności do lotu lub dotyczących obsługi (np. ilustrowany katalog części zamiennych, podręcznik obsługi technicznej statków powietrznych, biuletyn obsługi, podręcznik obsługi technicznej komponentów).

Pole 8 Numer części

Wpisać numer części widniejący na elemencie lub przywieszce/opakowaniu. W przypadku silnika, śmigła lub CMU można zastosować oznaczenie typu.

Pole 9 Liczba

Wpisać liczbę elementów.

Pole 10 Numer seri

Jeśli przepisy prawa wymagają oznaczenia elementu numerem serii, należy wpisać go w tym polu. Ponadto można tu wpisać wszelkie pozostałe numery serii niewymagane przepisami prawa. Jeśli na elemencie brak jest numeru serii, wpisać „nie dotyczy”.

Pole 11 Status/czynność

Wpisać „PROTOTYP” lub „NOWY”.

Wpisać „PROTOTYP” dla:

(i) produkcji nowego elementu zgodnie z niezatwierdzonymi danymi projektowymi;

(ii) produkcji nowego elementu zgodnie z danymi projektowymi, które nie zostały jeszcze zadeklarowane przez deklarującego zgodnie z sekcją A podczęść C, F lub N załącznika Ib (część 21 Light);

(iii) ponownej certyfikacji przez organizację wskazaną w polu 4 poprzedniego poświadczenia po przerobieniu lub usprawnieniu elementu, przed jego oddaniem do użytku (np. po wprowadzeniu zmiany projektowej, usunięciu wady, przeglądzie lub próbie lub przedłużeniu okresu składowania). Szczegóły dotyczące pierwotnego dopuszczenia oraz przeróbek lub usprawnień należy wpisać w polu 12;

Wpisać „NOWY” dla:

(i) produkcji nowego elementu zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi;

(ii) produkcji nowego elementu zgodnie z danymi projektowymi, które zostały zadeklarowane przez deklarującego zgodnie z sekcją A podczęść C, F lub N załącznika Ib (część 21 Light);

(iii) ponownej certyfikacji przez organizację wskazaną w polu 4 poprzedniego poświadczenia po przerobieniu lub usprawnieniu elementu, przed jego oddaniem do użytku (np. po wprowadzeniu zmiany projektowej, usunięciu wady, przeglądzie lub próbie lub przedłużeniu okresu składowania). Szczegóły dotyczące pierwotnego dopuszczenia oraz przeróbek lub usprawnień należy wpisać w polu 12;

(iv) ponownej certyfikacji, przez producenta wyrobu lub organizację wskazaną w polu 4 poprzedniego certyfikatu, elementów z „prototypu” (zgodność tylko z niezatwierdzonymi danymi) na „nowe” (zgodność z zatwierdzonymi danymi i w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację), w związku z zatwierdzeniem właściwych danych projektowych, pod warunkiem że dane projektowe nie uległy zmianie.

W przypadku wyrobów certyfikowanych następujące oświadczenie należy umieścić w polu 12:

„PONOWNA CERTYFIKACJA ELEMENTÓW Z 'PROTOTYPU' NA 'NOWE': NINIEJSZY DOKUMENT POŚWIADCZA ZATWIERDZENIE DANYCH PROJEKTOWYCH [WPISAĆ NUMER TC/STC, POZIOM ZMIAN], Z DNIA [WPISAĆ DATĘ, JEŚLI NIEZBĘDNA DO OKREŚLENIA STATUSU ZMIAN], ZGODNIE Z KTÓRYMI ELEMENT(-Y) ZOSTAŁ(-Y) WYPRODUKOWANY(-E).”

Należy zaznaczyć w polu 13a opcję „zatwierdzonymi danymi projektowymi oraz w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację”;

W przypadku statku powietrznego będącego przedmiotem deklaracji zgodności projektowej zgodnie z sekcją A podczęść C załącznika Ib (część 21 Light) w polu 12 należy zamieścić następujące oświadczenie:

„PONOWNA CERTYFIKACJA ELEMENTÓW Z 'PROTOTYPU' NA 'NOWE': NINIEJSZY DOKUMENT POŚWIADCZA DEKLARACJĘ DANYCH PROJEKTOWYCH [WPISAĆ SYGNATURĘ DEKLARACJI, POZIOM ZMIAN], Z DNIA [WPISAĆ DATĘ, JEŚLI NIEZBĘDNA DO OKREŚLENIA STATUSU ZMIAN], ZGODNIE Z KTÓRYMI ELEMENT(-Y) ZOSTAŁ(-Y) WYPRODUKOWANY(-E).”;

(v) oceny poprzednio dopuszczonego nowego elementu, przed jego wejściem do użytku zgodnie z normami lub specyfikacjami właściwymi dla danego klienta (szczegółowe informacje na ten temat należy podać w polu 12) lub przez ustaleniem zdatności do lotu (wyjaśnienie podstawy dopuszczenia i dane dotyczące pierwotnego dopuszczenia należy podać w polu 12).

Pole 12 Uwagi

Należy opisać czynności wymienione w polu 11, bezpośrednio lub poprzez odniesienie się do dokumentacji towarzyszącej, aby użytkownik lub instalator mogli określić zdatność do lotu elementu(-ów) w związku z czynnościami podlegającymi certyfikacji. W razie konieczności można skorzystać z odrębnego arkusza, o którym wzmianka znajdzie się w formularzu 1 EASA. Każde oświadczenie musi wyraźnie wskazywać na element(-y) w polu 6, do którego(-ych) się odnosi. Jeżeli nie ma tego typu informacji, wpisać „brak”.

Wpisać uzasadnienie dopuszczenia zgodnie z niezatwierdzonymi danymi projektowymi w polu 12 (np. certyfikat typu w toku, tylko do badań, proces zatwierdzania danych w toku).

Jeżeli dany element został wyprodukowany zgodnie z danymi projektowymi, które nie zostały jeszcze zadeklarowane przez deklarującego zgodnie z sekcją A podczęść C, F lub N załącznika Ib (część 21 Light), w polu 12 należy zamieścić następujące oświadczenie:

„DEKLARACJA ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ W TOKU ZGODNIE Z SEKCJĄ A PODCZĘŚĆ C, F lub N załącznika Ib (część 21 Light)”.

Jeżeli dany element został wyprodukowany zgodnie z danymi projektowymi, które zostały zadeklarowane przez deklarującego zgodnie z sekcją A podczęść C, F lub N załącznika Ib (część 21 Light), w polu 12 należy zamieścić następujące oświadczenie:

„WYPRODUKOWANO ZGODNIE Z DANYMI PROJEKTOWYMI ZAWARTYMI W DEKLARACJI ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ ZGODNIE Z sekcją A PODCZĘŚĆ C, F lub N załącznika Ib (część 21 Light)”.

W przypadku drukowania danych z elektronicznego formularza 1 EASA wszelkie dane nieodnoszące się do pozostałych pól powinny być wpisane w tym polu.

Pole 13a Zaznaczyć tylko jeden kwadrat

1. Zaznaczyć kwadrat „zatwierdzonymi danymi projektowymi i w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację”, jeśli element(-y) został(-y) wyprodukowany(-e) zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi i stwierdzono, że jest/są w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację.

2. Zaznaczyć kwadrat „niezatwierdzonymi danymi projektowymi wymienionymi w polu 12”, jeśli element(-y) został(-y) wyprodukowany(-e) z zastosowaniem niezatwierdzonych danych projektowych.

Kwadrat ten należy zaznaczyć również wtedy, gdy dany element został wyprodukowany zgodnie z danymi projektowymi, które zostały zadeklarowane zgodnie z sekcją A podczęści C, F i N załącznika Ib (część 21 Light).

Określić dane w polu 12 (np. certyfikat typu w toku, tylko do celów próby, proces zatwierdzania danych w toku, zgodne z danymi projektowymi zawartymi w deklaracji zgodności projektowej zgodnie z sekcją A podczęść C, F lub N załącznika Ib (część 21 Light).

Nie wolno wpisywać na tym samym certyfikacie elementów dopuszczonych zgodnie z zatwierdzonymi danymi projektowymi i elementów dopuszczonych zgodnie z niezatwierdzonymi danymi projektowymi.

Pole 13b Podpis osoby upoważnionej

W polu tym upoważniona osoba składa swój podpis. Jedynie osoby odpowiednio upoważnione zgodnie z zasadami i procedurami właściwego organu uprawnione są do składania podpisu w tym polu. W celu ułatwienia identyfikacji można uzupełnić o niepowtarzalny numer identyfikacyjny upoważnionej osoby.

Pole 13c Numer zatwierdzenia/autoryzacji

Wpisać numer/sygnaturę zatwierdzenia/autoryzacji. Numer ten lub sygnatura nadawane są przez właściwy organ zatwierdzonym lub zadeklarowanym organizacjom produkującym (w odniesieniu do części produkowanych zgodnie z załącznikiem Ib (część 21 Light). Jeżeli organizacja wyprodukowała część, która jest zgodna z danymi projektowymi zadeklarowanymi przez deklarującego zgodnie z sekcją A podczęść C, F lub N załącznika Ib (część 21 Light), przy czym organizacja ta nie jest zatwierdzoną ani zadeklarowaną organizacją produkującą, wpisuje ona następujące oświadczenie:

„WYPRODUKOWANO ZGODNIE Z sekcją A PODCZĘŚĆ R załącznika Ib (część 21 Light)”.

Pole 13d Nazwisko

Wpisać w czytelnej formie nazwisko osoby składającej podpis w polu 13b.

Pole 13e Data

Wpisać datę, w której składany jest podpis w polu 13b. Data musi być w formacie dd = dwucyfrowe oznaczenie dnia, mmm = pierwsze trzy litery nazwy miesiąca, rrrr = czterocyfrowe oznaczenie roku.

Pola 14a-14e Ogólne wymagania dotyczące pól 14a–14e:

Nie dotyczą dopuszczenia do produkcji. Zacieniować, zaciemnić lub w inny sposób odznaczyć, aby uniemożliwić przypadkowe lub nieupoważnione wykorzystanie.

Obowiązki użytkownika/instalatora

Umieścić następujące oświadczenie na poświadczeniu, aby poinformować użytkowników końcowych o tym, że nie są oni zwolnieni z obowiązków związanych z zainstalowaniem i użytkowaniem wszystkich elementów, dla których poświadczenie wystawiono:

„NINIEJSZE POŚWIADCZENIE NIE STANOWI AUTOMATYCZNEGO ZEZWOLENIA NA ZAINSTALOWANIE ELEMENTU(-ÓW).

JEŻELI UŻYTKOWNIK/INSTALATOR WYKONUJE PRACE ZGODNIE Z PRZEPISAMI ORGANU DS. ZDATNOŚCI DO LOTU INNEGO NIŻ ORGAN DS. ZDATNOŚCI DO LOTU OKREŚLONY W POLU 1, KONIECZNE JEST, ABY UŻYTKOWNIK/INSTALATOR ZAGWARANTOWAŁ, ŻE JEGO ORGAN DS. ZDATNOŚCI DO LOTU AKCEPTUJE ELEMENTY OD ORGANU DS. ZDATNOŚCI DO LOTU WYMIENIONEGO W POLU 1.

OŚWIADCZENIA W POLU 13 A I 14 A NIE STANOWIĄ POŚWIADCZENIA INSTALACJI. W KAŻDYM PRZYPADKU ZAPIS OBSŁUGI TECHNICZNEJ STATKU POWIETRZNEGO MUSI OBEJMOWAĆ CERTYFIKAT INSTALACYJNY WYDANY ZGODNIE Z PRZEPISAMI KRAJOWYMI PRZEZ UŻYTKOWNIKA/INSTALATORA, ZANIM STATEK POWIETRZNY ZOSTANIE DOPUSZCZONY DO LOTU.”

Dodatek II

Dokument w formacie PDF

Dodatek III

Dokument w formacie PDF

Dodatek IV

Dokument w formacie PDF

Dodatek V

Dokument w formacie PDF

Dodatek VI

Dokument w formacie PDF

Dodatek VII

Dokument w formacie PDF

Dodatek VIII

Dokument w formacie PDF

Dodatek IX

Dokument w formacie PDF

POŚWIADCZENIE OBSŁUGI – FORMULARZ 53 EASA

INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA

W polu KRÓTKI OPIS WYKONANEJ PRACY, znajdującej się na formularzu 53 EASA, należy umieścić odniesienia do wykorzystanych przy obsłudze zatwierdzonych danych.

W polu ADRES, znajdującym się na formularzu 53 EASA, należy podać adres, pod którym wykonano prace obsługowe, a nie adres organizacji (jeżeli są różne).

Dodatek X

Dokument w formacie PDF

Dodatek XI

Dokument w formacie PDF

Dodatek XII

Dokument w formacie PDF

Załącznik Ib

21L.1 Zakres

21L.2 Właściwy organ

SEKCJA A – WYMAGANIA TECHNICZNE

PODCZĘŚĆ A – POSTANOWIENIA OGÓLNE

21L.A.1 Zakres

21L.A.2 Obowiązki i czynności wykonywane przez osobę inną niż wnioskujący o wydanie certyfikatu, posiadacz certyfikatu lub składający deklarację zgodności projektowej

21L.A.3 System zgłaszania

21L.A.4 Dyrektywy zdatności do lotu

21L.A.5 Współpraca między projektem a produkcją

21L.A.6 Oznakowanie

21L.A.7 Przechowywanie dokumentacji

21L.A.8 Podręczniki

21L.A.9 Instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu

21L.A.10 Dostęp i badanie

21LA.11 Ustalenia i uwagi

21LA.12 Sposoby spełnienia wymagań

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKATY TYPU

21LA.21 Zakres

21LA.22 Kwalifikowalność

21L.A.23 Wykazanie zdolności projektowej

21LA.24 Wniosek o wydanie certyfikatu typu

21L.A.25 Wykazanie zgodności

21L.A.26 Projekt typu

21L.A.27 Wymogi dotyczące wydawania certyfikatu typu

21L.A.28 Obowiązki posiadacza certyfikatu typu

21L.A.29 Zbywalność certyfikatu typu

21LA.30 Ciągłość ważności certyfikatu typu

PODCZĘŚĆ C – DEKLARACJE ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ STATKU POWIETRZNEGO

21LA.41 Zakres

21LA.42 Kwalifikowalność

21L.A.43 Deklaracja zgodności projektowej

21LA.44 Czynności związane z zapewnieniem zgodności na potrzeby deklaracji zgodności projektowej

21L.A.45 Szczegółowe specyfikacje techniczne i wymogi ochrony środowiska, które mają zastosowanie do statków powietrznych będących przedmiotem deklaracji zgodności projektowej

21L.A.46 Dane projektowe statku powietrznego

21L.A.47 Obowiązki składającego deklarację zgodności projektowej

21L.A.48 Niezbywalność deklaracji zgodności projektowej statku powietrznego

PODCZĘŚĆ D – ZMIANY W CERTYFIKATACH TYPU

21L.A.61 Zakres

21L.A.62 Zmiany standardowe

21L.A.63 Klasyfikacja zmian w certyfikacie typu

21L.A.64 Kwalifikowalność

21L.A.65 Wniosek o zmianę w certyfikacie typu

21L.A.66 Wykazanie zgodności

21L.A.67 Wymogi dotyczące zatwierdzania drobnej zmiany w certyfikacie typu

21L.A.68 Wymogi dotyczące zatwierdzania poważnej zmiany w certyfikacie typu

21L.A.69 Zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu na podstawie przywileju

21L.A.70 Obowiązki dotyczące wprowadzania drobnych zmian w certyfikacie typu

PODCZĘŚĆ E – UZUPEŁNIAJĄCE CERTYFIKATY TYPU

21L.A.81 Zakres

21L.A.82 Kwalifikowalność

21L.A.83 Wykazanie zdolności projektowej

21L.A.84 Wniosek o uzupełniający certyfikat typu

21L.A.85 Wykazanie zgodności

21L.A.86 Wymagania dotyczące zatwierdzenia uzupełniającego certyfikatu typu

21L.A.87 Zatwierdzenie uzupełniającego certyfikatu typu na podstawie przywileju

21L.A.88 Obowiązki posiadacza uzupełniającego certyfikatu typu

21L.A.89 Zbywalność uzupełniającego certyfikatu typu

21L.A.90 Ciągłość ważności uzupełniającego certyfikatu typu

21L.A.91 Zmiany w części wyrobu objętej uzupełniającym certyfikatem typu

PODCZĘŚĆ F – ZMIANY W STATKACH POWIETRZNYCH, DLA KTÓRYCH ZADEKLAROWANO ZGODNOŚĆ PROJEKTOWĄ

21L.A.101 Zakres

21L.A.102 Zmiany standardowe

21L.A.103 Klasyfikacja zmian w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

21L.A.104 Kwalifikowalność

21L.A.105 Deklaracja zgodności projektowej drobnych zmian

21L.A.106 Obowiązki osoby składającej deklarację zgodności projektowej drobnej zmiany

21L.A.107 Deklaracja zgodności projektowej poważnej zmiany

21L.A.108 Czynności związane z zapewnieniem zgodności na potrzeby deklarowania zgodności poważnej zmiany

PODCZĘŚĆ G – ZADEKLAROWANE ORGANIZACJE PRODUKUJĄCE

21L.A.121 Zakres

21L.A.122 Kwalifikowalność

21L.A.123 Deklaracja zdolności produkcyjnej

21L.A.124 System zarządzania produkcją

21L.A.125 Zasoby zadeklarowanej organizacji produkującej

21L.A.126 Zakres prac

21L.A.127 Obowiązki zadeklarowanej organizacji produkującej

21L.A.128 Powiadamianie o zmianach i zaprzestaniu działalności

PODCZĘŚĆ H – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU

21L.A.141 Zakres

21L.A.142 Kwalifikowalność

21L.A.143 Wniosek o świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu

21L.A.144 Obowiązki wnioskującego o wydanie świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu

21L.A.145 Zbywalność i wydanie powtórne świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu w obrębie państw członkowskich

21L.A.146 Zachowanie ważności świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu

PODCZĘŚĆ I – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU

21L.A.161 Zakres

21L.A.162 Kwalifikowalność

21L.A.163 Wniosek

21L.A.164 Zbywalność i wydanie powtórne świadectw zdatności w zakresie hałasu i ograniczonych świadectw zdatności w zakresie hałasu w obrębie państw członkowskich

21L.A.165 Zachowanie ważności świadectwa zdatności w zakresie hałasu i ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu

PODCZĘŚĆ J – ZADEKLAROWANE ORGANIZACJE PROJEKTUJĄCE

21L.A.171 Zakres

21L.A.172 Kwalifikowalność

21L.A.173 Deklaracja zdolności projektowej

21L.A.174 System zarządzania projektem

21L.A.175 Zasoby zadeklarowanej organizacji projektującej

21L.A.176 Zakres prac

21L.A.177 Obowiązki zadeklarowanej organizacji projektującej

21L.A.178 Powiadamianie o zmianach i zaprzestaniu działalności

PODCZĘŚĆ K – CZĘŚCI

21L.A.191 Zakres

21L.A.192 Wykazywanie zgodności

21L.A.193 Dopuszczanie części do montażu

PODCZĘŚĆ M – PROJEKTOWANIE NAPRAW WYROBÓW POSIADAJĄCYCH CERTYFIKAT TYPU

21L.A.201 Zakres

21L.A.202 Naprawy standardowe

21L.A.203 Klasyfikacja projektów naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu

21L.A.204 Kwalifikowalność

21L.A.205 Wniosek o zatwierdzenie projektu naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu

21L.A.206 Wykazanie zgodności

21L.A.207 Wymogi dotyczące zatwierdzenia projektu drobnej naprawy

21L.A.208 Wymogi dotyczące zatwierdzenia projektu poważnej naprawy

21L.A.209 Zatwierdzenie projektu naprawy na podstawie przywileju

21L.A.210 Obowiązki posiadacza zatwierdzenia projektu naprawy

21L.A.211 Nienaprawione uszkodzenie

PODCZĘŚĆ N – PROJEKTOWANIE NAPRAW STATKÓW POWIETRZNYCH, DLA KTÓRYCH ZADEKLAROWANO ZGODNOŚĆ PROJEKTOWĄ

21L.A.221 Zakres

21L.A.222 Naprawy standardowe

21L.A.223 Klasyfikacja projektów naprawy statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

21L.A.224 Kwalifikowalność

21L.A.225 Deklaracja zgodności projektowej projektów drobnych napraw

21L.A.226 Deklaracja zgodności projektowej projektów poważnych napraw

21L.A.227 Czynności związane z zapewnieniem zgodności na potrzeby deklarowania zgodności projektu poważnej naprawy

21L.A.228 Obowiązki składającego deklarację zgodności projektowej projektu naprawy

21L.A.229 Nienaprawione uszkodzenie

PODCZĘŚĆ O – AUTORYZACJE EUROPEJSKIEJ NORMY TECHNICZNEJ

PODCZĘŚĆ P – ZEZWOLENIE NA LOT

21L.A.241 Zezwolenie na lot i warunki lotu

PODCZĘŚĆ Q – ZNAKOWANIE WYROBÓW I CZĘŚCI

21L.A.251 Zakres

21L.A.252 Projekt oznakowania

21L.A.253 Znakowanie wyrobów

21L.A.254 Postępowanie z danymi identyfikacyjnymi

21L.A.255 Znakowanie części

PODCZĘŚĆ R – OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI STATKU POWIETRZNEGO I AUTORYZOWANE POŚWIADCZENIE PRODUKCJI/OBSŁUGI (FORMULARZ 1 EASA) SILNIKÓW I ŚMIGIEŁ LUB ICH CZĘŚCI, KTÓRE SĄ ZGODNE Z DEKLARACJĄ ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ

21L.A.271 Zakres

21L.A.272 Kwalifikowalność

21L.A.273 System kontroli produkcji

21L.A.274 Wydawanie oświadczenia o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowanego poświadczenia produkcji/ obsługi (formularz 1 EASA)

21L.A.275 Obowiązki osób fizycznych lub prawnych wydających oświadczenie o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA)

SEKCJA B – PROCEDURY DOTYCZĄCE WŁAŚCIWYCH ORGANÓW

PODCZĘŚĆ A – POSTANOWIENIA OGÓLNE

21L.B.11 Dokumentacja nadzoru

21L.B.12 Wymiana informacji

21L.B.13 Informowanie Agencji

21L.B.14 Dyrektywy zdatności do lotu otrzymane od państw trzecich

21L.B.15 Niezwłoczne reagowanie na problem w zakresie bezpieczeństwa

21L.B.16 System zarządzania

21L.B.17 Przydzielanie zadań kwalifikowanym jednostkom

21L.B.18 Zmiany w systemie zarządzania

21L.B.19 Rozstrzyganie sporów

21L.B.20 Przechowywanie dokumentacji

21L.B.21 Ustalenia i uwagi

21L.B.22 Środki egzekwowania

21L.B.23 Dyrektywy zdatności do lotu

21L.B.24 Sposoby spełnienia wymagań

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKATY TYPU

21L.B.41 Specyfikacje certyfikacyjne

21L.B.42 Pierwsze badanie

21L.B.43 Podstawa certyfikacji typu dla certyfikatu typu

21L.B.44 Warunki specjalne

21L.B.45 Określenie mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska dla certyfikatu typu

21L.B.46 Badanie

21L.B.47 Wydawanie certyfikatu typu

21L.B.48 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu wyrobów, dla których wydano certyfikat typu

21L.B.49 Przeniesienie certyfikatu typu

PODCZĘŚĆ C – DEKLARACJE ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ

21L.B.61 Szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska dla deklaracji zgodności projektowej wyrobu

21L.B.62 Pierwsze badanie nadzorcze

21L.B.63 Rejestracja deklaracji zgodności projektowej

21L.B.64 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

PODCZĘŚĆ D – ZMIANY W CERTYFIKATACH TYPU

21L.B.81 Podstawa certyfikacji typu i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu

21L.B.82 Badanie i wydawanie zatwierdzenia drobnej zmiany w certyfikacie typu

21L.B.83 Badanie poważnej zmiany w certyfikacie typu

21L.B.84 Wydawanie zatwierdzenia poważnej zmiany w certyfikacie typu

21L.B.85 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu zmienionych wyrobów, dla których wydano certyfikat typu

PODCZĘŚĆ E – UZUPEŁNIAJĄCE CERTYFIKATY TYPU

21L.B.101 Podstawa certyfikacji typu i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska dla uzupełniającego certyfikatu typu

21L.B.102 Badanie

21L.B.103 Wydawanie uzupełniającego certyfikatu typu

21L.B.104 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu wyrobów, dla których wydano uzupełniający certyfikat typu

PODCZĘŚĆ F – ZMIANY W STATKACH POWIETRZNYCH, DLA KTÓRYCH ZADEKLAROWANO ZGODNOŚĆ PROJEKTOWĄ

21L.B.121 Pierwsze badanie nadzorcze deklaracji zgodności projektowej poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

21L.B.122 Rejestracja deklaracji zgodności projektowej poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego

21L.B.123 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu zmienionego statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

PODCZĘŚĆ G – ZADEKLAROWANE ORGANIZACJE PRODUKUJĄCE

21L.B.141 Pierwsze badanie nadzorcze

21L.B.142 Rejestracja deklaracji zdolności produkcyjnej

21L.B.143 Nadzór

21L.B.144 Program sprawowania nadzoru

21L.B.145 Czynności nadzorcze

21L.B.146 Zmiany w deklaracjach

PODCZĘŚĆ H – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU

21L.B.161 Badanie

21L.B.162 Wydanie lub zmiana świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu

21L.B.163 Nadzór

PODCZĘŚĆ I – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU

21L.B.171 Badanie

21L.B.172 Wydanie lub zmiana świadectw zdatności w zakresie hałasu

21L.B.173 Nadzór

PODCZĘŚĆ J – ZADEKLAROWANE ORGANIZACJE PROJEKTUJĄCE

21L.B.181 Pierwsze badanie nadzorcze

21L.B.182 Rejestracja deklaracji zdolności projektowej

21L.B.183 Nadzór

21L.B.184 Program sprawowania nadzoru

21L.B.185 Czynności nadzorcze

21L.B.186 Zmiany w deklaracjach

PODCZĘŚĆ K – CZĘŚCI

PODCZĘŚĆ M – PROJEKTOWANIE NAPRAW WYROBÓW POSIADAJĄCYCH CERTYFIKAT TYPU

21L.B.201 Podstawa certyfikacji typu i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do zatwierdzenia projektu naprawy

21L.B.202 Badanie i wydawanie zatwierdzenia projektu drobnej naprawy

21L.B.203 Badanie wniosku o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy

21L.B.204 Wydawanie zatwierdzenia projektu poważnej naprawy

21L.B.205 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu wyrobów, dla których zatwierdzono projekt naprawy

21L.B.206 Nienaprawione uszkodzenie

PODCZĘŚĆ N – PROJEKTOWANIE NAPRAW STATKÓW POWIETRZNYCH, DLA KTÓRYCH ZADEKLAROWANO ZGODNOŚĆ PROJEKTOWĄ

21L.B.221 Pierwsze badanie nadzorcze deklaracji zgodności projektowej projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

21L.B.222 Rejestracja deklaracji projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

21L.B.223 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu w przypadku projektu naprawy, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

PODCZĘŚĆ O – AUTORYZACJE EUROPEJSKIEJ NORMY TECHNICZNEJ

PODCZĘŚĆ P – ZEZWOLENIE NA LOT

21L.B.241 Badanie przed wydaniem zezwolenia na lot

21L.B.242 Badanie przed wydaniem warunków lotu

PODCZĘŚĆ Q – ZNAKOWANIE WYROBÓW I CZĘŚCI

PODCZĘŚĆ R – OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI STATKU POWIETRZNEGO I AUTORYZOWANE POŚWIADCZENIA PRODUKCJI/OBSŁUGI (FORMULARZ 1 EASA) SILNIKÓW I ŚMIGIEŁ ORAZ ICH CZĘŚCI, KTÓRE SĄ ZGODNE Z DEKLARACJĄ ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ

21L.B.251 Nadzór

21L.B.252 Program sprawowania nadzoru

21L.B.253 Czynności nadzorcze

Dodatki do załącznika Ib

21L.1 Zakres

a) Sekcja A niniejszego załącznika (część 21 Light) określa przepisy regulujące prawa i obowiązki następujących osób, których główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim:

1. wnioskodawcy ubiegającego się o dowolny certyfikat, który ma zostać wydany zgodnie z niniejszym załącznikiem, oraz posiadacza takiego certyfikatu;

2. osób fizycznych i prawnych deklarujących, zgodnie z niniejszym załącznikiem, zgodność projektową, zdolności projektowe lub zdolności produkcyjne lub zamierzających złożyć takie deklaracje;

3. podpisującego oświadczenie o zgodności statku powietrznego lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) silnika, śmigła lub części wyprodukowanych zgodnie z niniejszym załącznikiem.

b) Sekcja B niniejszego załącznika określa przepisy regulujące certyfikację, nadzór i egzekwowanie prawodawstwa przez Agencję i właściwe organy krajowe zgodnie z niniejszym załącznikiem oraz określa wymagania dotyczące ich systemów administrowania i zarządzania związanych z wykonywaniem tych zadań.

21L.2 Właściwy organ

Do celów niniejszego załącznika „właściwym organem” jest:

a) w odniesieniu do sekcji A podczęść A,

1. dla organizacji projektujących – Agencja;

2. dla organizacji produkującej – organ wyznaczony przez państwo członkowskie, w którym dana organizacja ma główne miejsce prowadzenia działalności, bądź Agencja, jeżeli odpowiedzialność została przeniesiona na Agencję zgodnie z art. 64 lub 65 rozporządzenia (UE) 2018/1139;

b) w odniesieniu do sekcji A podczęści B, C, D, E, F, J, K, M, N i Q – Agencja;

c) w odniesieniu do sekcji A podczęści G, H, I i R – organ wyznaczony przez państwo członkowskie, w którym dana organizacja ma główne miejsce prowadzenia działalności; bądź Agencja, jeżeli odpowiedzialność została przeniesiona na Agencję zgodnie z art. 64 lub 65 rozporządzenia (UE) 2018/1139;

d) w odniesieniu do sekcji A podczęść P:

1. dla statków powietrznych zarejestrowanych w państwie członkowskim – organ wyznaczony przez państwo członkowskie rejestru;

2. dla niezarejestrowanych statków powietrznych – organ wyznaczony przez państwo członkowskie, które nadało znaki rejestracyjne;

3. na potrzeby zatwierdzenia warunków lotu związanych z bezpieczeństwem projektu – Agencja.

SEKCJA A

WYMAGANIA TECHNICZNE

PODCZĘŚĆ A – POSTANOWIENIA OGÓLNE

21L.A.1 Zakres

W niniejszej sekcji określono ogólne prawa i obowiązki, które mają zastosowanie do:

a) wnioskodawcy i posiadacza każdego certyfikatu wydanego lub który ma być wydany zgodnie z niniejszym załącznikiem;

b) każdego deklarującego zdolność projektową lub produkcyjną lub zgodność projektową; oraz

c) każdej osoby fizycznej lub prawnej wydającej oświadczenie o zgodności w odniesieniu do statku powietrznego lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) w odniesieniu do wyprodukowanego silnika, śmigła lub wyprodukowanej części.

21L.A.2 Obowiązki i czynności wykonywane przez osobę inną niż wnioskujący o wydanie certyfikatu, posiadacz certyfikatu lub składający deklarację zgodności projektowej

Czynności i zobowiązania, które mają być podjęte przez posiadacza lub wnioskującego o wydanie certyfikatu na wyrób lub część lub przez składającego deklarację zgodności projektowej zgodnie z niniejszą sekcją, mogą być podjęte w jego imieniu przez każdą inną osobę fizyczną lub prawną, pod warunkiem że obowiązki wspomnianego wnioskodawcy, posiadacza lub deklarującego są i będą prawidłowo realizowane.

21L.A.3 System zgłaszania

a) Nie naruszając przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 (³) oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, każda osoba fizyczna lub prawna, która posiada lub która wystąpiła z wnioskiem o certyfikat typu, uzupełniający certyfikat typu, zatwierdzenie projektu poważnej naprawy lub jakikolwiek inny stosowny certyfikat uznany za wydany na podstawie niniejszego załącznika lub która zadeklarowała zgodność projektu statku powietrznego, zmiany projektowej lub projektu naprawy zgodnie z niniejszym załącznikiem:

1. ustanawia i utrzymuje system umożliwiający gromadzenie, badanie i analizowanie zgłoszeń w celu identyfikowania niepożądanych tendencji lub eliminowania niedociągnięć oraz wychwytywania zdarzeń, których zgłaszanie jest obowiązkowe zgodnie z pkt 3, oraz zdarzeń zgłaszanych dobrowolnie. System zgłaszania obejmuje:

(i) zgłoszenia i informacje dotyczące awarii, niesprawności, wad i innych zdarzeń, które mogą wpływać lub wpływają negatywnie na ciągłą zdatność do lotu wyrobu lub części objętych certyfikatem typu, uzupełniającym certyfikatem typu, zatwierdzeniem projektu poważnej naprawy lub każdym innym stosownym certyfikatem uznanym za wydany na podstawie niniejszego załącznika, bądź objętych deklaracją zgodności projektowej wydaną na podstawie niniejszego załącznika;

(ii) zgłoszenia na temat błędów, zdarzeń potencjalnie wypadkowych i zagrożeń, które nie wchodzą w zakres pppkt (i);

2. udostępnia znanym operatorom wyrobów lub części oraz, na żądanie, każdej osobie upoważnionej na mocy innych powiązanych aktów wykonawczych lub aktów delegowanych informacje o systemie ustanowionym zgodnie z lit. a) pkt 1 oraz o sposobach przekazywania takich zgłoszeń i informacji dotyczących awarii, niesprawności, wad lub innych zdarzeń, o których mowa w lit. a) ppkt 1 pppkt (i);

3. zgłasza Agencji każdą awarię, niesprawność, wadę i każde inne zdarzenie, których jest świadoma i które są związane z wyrobem lub częścią objętymi certyfikatem typu, uzupełniającym certyfikatem typu, zatwierdzeniem projektu poważnej naprawy lub każdym innym stosownym certyfikatem uznanym za wydany na podstawie niniejszego załącznika, bądź objętymi deklaracją zgodności projektowej wydaną na podstawie niniejszego załącznika, i które skutkują lub mogą skutkować powstaniem stanu niebezpiecznego.

b) Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, każda osoba fizyczna lub prawna, która zadeklarowała swoją zdolność produkcyjną na podstawie podczęści G niniejszego załącznika lub która produkuje wyrób lub część na podstawie podczęści R niniejszego załącznika:

1. ustanawia i utrzymuje system umożliwiający gromadzenie oraz ocenę wewnętrznych zgłoszeń zdarzeń, w tym zgłoszeń na temat błędów wewnętrznych, zdarzeń potencjalnie wypadkowych i zagrożeń, w celu identyfikowania niepożądanych tendencji lub eliminowania niedociągnięć oraz wychwytywania zdarzeń, których zgłaszanie jest obowiązkowe zgodnie z pkt 2 i 3, a także zdarzeń zgłaszanych dobrowolnie;

2. zgłasza odpowiedzialnemu posiadaczowi zatwierdzenia projektu lub składającemu deklarację zgodności projektowej wszystkie przypadki dopuszczenia przez nich do użytkowania wyrobów lub części, w których stwierdzono później możliwość występowania odstępstw od właściwych danych projektowych, i wraz z posiadaczem zatwierdzenia projektu lub składającym deklarację zgodności projektowej przeprowadza badanie celem rozpoznania tych odstępstw, które mogłyby doprowadzić do powstania stanu niebezpiecznego;

3. zgłasza Agencji i właściwemu organowi państwa członkowskiego, na którym spoczywa odpowiedzialność zgodnie z pkt 21L.2, te odstępstwa, które mogłyby prowadzić do powstania stanu niebezpiecznego, rozpoznane zgodnie z pkt 21L.A.3 lit. b) ppkt 2;

4. w przypadku działania jako dostawca dla innej organizacji produkującej, zgłasza on tej organizacji wszystkie przypadki przekazania do niej wyrobów lub części, w których stwierdzono później możliwość występowania odstępstw od właściwych danych projektowych.

Obowiązki zgłaszania określone w pkt 21.A.3A lit. b) załącznika I, spoczywające na osobach fizycznych i prawnych, które posiadają lub wystąpiły o zatwierdzenie organizacji produkującej, obejmują zdarzenia związane z wyrobami i częściami wyprodukowanymi zgodnie z danymi projektowymi zatwierdzonymi lub zadeklarowanymi zgodnie z niniejszym załącznikiem, a w przypadku, gdy zadeklarowano zgodność projektową, zgłoszenia przekazuje się deklarującemu zgodność projektową.

c) Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 i jego aktów delegowanych i wykonawczych, każda osoba fizyczna lub prawna, o której mowa w lit. a) lub b), dokonując zgłoszenia zgodnie z lit. a) ppkt 3 lub lit. b) ppkt 2, 3 i 4, zabezpiecza odpowiednio poufność zgłaszającego oraz osób, o których mowa w zgłoszeniu.

d) Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 i jego aktów delegowanych i wykonawczych, każda osoba fizyczna lub prawna, o której mowa w lit. a) lub b), dokonuje zgłoszenia określonego w lit. a) ppkt 3 i lit. b) ppkt 3 w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ, w możliwie najszybszym trybie, i w każdym przypadku wysyła zgłoszenie nie później niż 72 godziny po zidentyfikowaniu przez osobę fizyczną lub prawną, o której mowa w lit. a) i b), możliwego stanu niebezpiecznego, chyba że wyjątkowe okoliczności to uniemożliwią.

e) Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, w przypadku gdy zdarzenie zgłoszone na podstawie lit. a) pkt 3 lub lit. b) pkt 3 wynika z wadliwości projektu lub produkcji, posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia projektu poważnej naprawy lub każdego innego stosownego certyfikatu, jaki uznano za wydany na podstawie niniejszego załącznika, składający deklarację zgodności projektowej lub organizacja produkująca, o której mowa w lit. b) – stosownie do przypadku – bada przyczyny wadliwości i przekazuje wyniki tych badań, wraz z informacją o podejmowanych lub proponowanych działaniach ją eliminujących, Agencji oraz właściwemu organowi państwa członkowskiego odpowiedzialnemu zgodnie z pkt 21L.2, jeśli taki organ istnieje.

f) Jeżeli właściwy organ stwierdzi, że konieczne jest podjęcie działania dla wyeliminowania wadliwości, posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia projektu poważnej naprawy lub każdego innego stosownego certyfikatu uznanego za wydany na podstawie niniejszego załącznika, składający deklarację zgodności projektowej lub, stosownie do przypadku, organizacja produkująca, o której mowa w lit. b), przedkłada na żądanie właściwemu organowi odpowiednie dane.

21L.A.4 Dyrektywy zdatności do lotu

Jeżeli Agencja musi wydać dyrektywę zdatności do lotu w celu usunięcia stanu niebezpiecznego, zgodnie z pkt 21L.B.23, lub w celu przeprowadzenia inspekcji, posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia projektu poważnej naprawy lub każdego innego stosownego certyfikatu, uznanego za wydany na podstawie niniejszego załącznika, jak również składający deklarację zgodności projektowej, stosownie do przypadku:

a) proponuje odpowiednie działania naprawcze lub niezbędne inspekcje, lub jedno i drugie, oraz przedstawia szczegóły swoich propozycji do zatwierdzenia przez Agencję;

b) po zatwierdzeniu przez Agencję propozycji, o których mowa w lit. a), udostępnia odpowiednie dane opisowe i instrukcje wykonania wszystkim znanym użytkownikom lub właścicielom wyrobu lub części, oraz, na żądanie, każdej osobie, od której wymagane jest przestrzeganie dyrektywy zdatności do lotu.

21L.A.5 Współpraca między projektem a produkcją

Posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany w certyfikacie typu lub zatwierdzenia projektu naprawy, składający deklarację zgodności projektowej oraz organizacja lub osoba fizyczna lub prawna produkująca wyroby lub części danego konkretnego projektu współpracują ze sobą, aby zapewnić zgodność wyrobu lub części z tym projektem oraz aby zapewnić ciągłą zdatność do lotu tego wyrobu lub tej części.

21L.A.6 Oznakowanie

a) Posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany w certyfikacie typu lub zatwierdzenia projektu naprawy lub składający deklarację zgodności projektowej określa znakowanie wyrobów lub części zgodnie z podczęścią Q niniejszego załącznika.

b) Organizacja lub osoba fizyczna lub prawna produkująca wyroby lub części produkuje je zgodnie z podczęścią Q niniejszego załącznika.

21L.A.7 Przechowywanie dokumentacji

Wszystkie osoby fizyczne lub prawne, które posiadają lub które wystąpiły o certyfikat typu, uzupełniający certyfikat typu, zatwierdzenie projektu naprawy lub zezwolenie na lot, które zadeklarowały zgodność projektową, które zadeklarowały zdolność projektową lub zdolność produkcyjną lub które produkują wyroby lub części na podstawie niniejszego rozporządzenia:

a) projektując wyrób lub część, lub dokonując w nich zmian lub napraw, ustanawiają system przechowywania dokumentacji uwzględniający wymagania nałożone na ich partnerów i podwykonawców oraz zachowują odpowiednie informacje/dane projektowe i przechowują je do dyspozycji Agencji w celu dostarczenia informacji niezbędnych do zapewnienia ich ciągłej zdatności do lotu i zgodności z mającymi zastosowanie wymaganiami ochrony środowiska;

b) produkując wyrób lub część, ustanawiają system przechowywania dokumentacji i rejestrują szczegółowe informacje na temat prac istotnych dla zgodności wyrobów lub części oraz wymagania nałożone na swoich partnerów i dostawców, a także przechowują je do dyspozycji właściwego organu celem zapewnienia dostępu do informacji niezbędnych do zapewnienia ciągłej zdatności do lotu danego wyrobu i danej części;

c) jeżeli chodzi o zezwolenia na lot, oprócz wymagań w zakresie przechowywania dokumentacji, o których mowa w pkt 21.A.5 lit. c) załącznika I, rejestrują wszelkie dokumenty przedstawione w celu wykazania zgodności z dodatkowymi wymaganiami określonymi w pkt 21L.A.241 lit. b) i przechowują je do dyspozycji Agencji i właściwego organu;

d) zachowują dokumenty dotyczące kompetencji i kwalifikacji personelu, który jest zaangażowany w projektowanie lub produkcję oraz pełnienie niezależnej funkcji monitorowania zgodności, jeżeli jest to wymagane zgodnie z pkt 21L. A.125 lit. c), pkt 21L.A.175 lit. b) lub pkt 21L.A.175 lit. e).

21L.A.8 Podręczniki

Posiadacz certyfikatu typu lub uzupełniającego certyfikatu typu lub składający deklarację zgodności projektowej opracowuje, przechowuje i aktualizuje egzemplarze wzorcowe wszystkich podręczników lub nowelizacji podręczników wymaganych zgodnie z właściwą podstawą certyfikacji typu, mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi oraz mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska w odniesieniu do danego wyrobu lub danej części oraz, na żądanie, udostępnia Agencji ich kopie.

21L.A.9 Instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu

a) Posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany projektowej lub zatwierdzenia projektu naprawy lub składający deklarację zgodności projektowej określa informacje niezbędne do zapewnienia, aby przez cały okres eksploatacji utrzymana została zdatność do lotu typu statku powietrznego i każdej jego części zgodnej z tym projektem.

b) Posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany projektowej lub zatwierdzenia projektu naprawy lub składający deklarację zgodności projektowej przedkłada informacje określone w lit. a) przed dopuszczeniem danego projektu do użytkowania.

c) Instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu przedkłada:

1. posiadacz certyfikatu typu lub składający deklarację zgodności projektowej – każdemu znanemu właścicielowi jednego lub większej liczby wyrobów po ich dostarczeniu lub po wydaniu pierwszego świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu, stosownie do przypadku, dla statku powietrznego, którego to dotyczy, w zależności od tego, co nastąpi później;

2. posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu lub zatwierdzenia drobnej zmiany lub składający deklarację zgodności projektowej dla zmiany projektowej – wszystkim znanym użytkownikom wyrobu, na który zmiana miała wpływ, po dopuszczeniu zmodyfikowanego wyrobu do użytkowania;

3. posiadacz zatwierdzenia projektu naprawy lub składający deklarację zgodności projektowej dla projektu naprawy – wszystkim znanym użytkownikom wyrobu, na który naprawa miała wpływ, po dopuszczeniu do użytkowania wyrobu, w odniesieniu do którego zrealizowano projekt naprawy. Naprawiony wyrób lub naprawiona część mogą być dopuszczone do użytkowania przed skompletowaniem odpowiednich instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, ale na ograniczony okres użytkowania i w porozumieniu z Agencją.

Następnie posiadacze certyfikatów lub deklarujący udostępniają te informacje na żądanie każdej innej osoby, od której wymaga się przestrzegania przedmiotowych instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu.

d) Na zasadzie odstępstwa od lit. b), posiadacz certyfikatu typu lub składający deklarację zgodności projektowej może opóźnić dostępność części instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu, jeżeli chodzi o instrukcje o długim terminie opracowania o planowym charakterze, do chwili po wprowadzeniu wyrobu lub zmodyfikowanego wyrobu do użytkowania, ale musi udostępnić te instrukcje, zanim korzystanie z przedmiotowych danych w odniesieniu do wyrobu lub zmodyfikowanego wyrobu stanie się wymagane.

e) Posiadacz zatwierdzenia projektu lub składający deklarację zgodności projektowej, od którego wymaga się dostarczenia instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu zgodnie z lit. b), udostępnia również wszelkie zmiany w tych instrukcjach wszystkim znanym użytkownikom wyrobu, których dotyczą te zmiany, oraz, na żądanie, każdej innej osobie, od której wymaga się przestrzegania tych zmian.

21L.A.10 Dostęp i badanie

Każda osoba fizyczna lub prawna, która posiada lub która wystąpiły o certyfikat typu, uzupełniający certyfikat typu, zatwierdzenie projektu poważnej naprawy, zezwolenie na lot, świadectwo zdatności do lotu, ograniczone świadectwo zdatności do lotu, świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu, która zadeklarowała zgodność projektową, która zadeklarowała swoją zdolność projektową lub produkcyjną lub która produkuje statki powietrzne, silniki, śmigła lub części na podstawie podczęści R niniejszego załącznika:

a) przyznaje właściwemu organowi dostęp do wszelkich obiektów, wyrobów, części, dokumentów, zapisów, danych, procesów, procedur lub wszelkich innych materiałów oraz zezwalają na przegląd wszelkich zgłoszeń, a także dokonuje wszelkich inspekcji oraz przeprowadza wszelkie próby, jakie są niezbędne do weryfikacji zgodności i ciągłej zgodności z mającymi zastosowanie wymogami niniejszej sekcji lub uczestniczy w takich próbach;

b) jeśli osoba fizyczna lub prawna korzysta z usług partnerów, dostawców lub podwykonawców, dokonuje z nimi ustaleń zapewniających właściwemu organowi dostęp i możliwość przeprowadzenia badania zgodnie z lit. a).

21L.A.11 Ustalenia i uwagi

a) Po otrzymaniu zawiadomienia o ustaleniach osoba fizyczna lub prawna, która posiada lub która wystąpiła o certyfikat typu, uzupełniający certyfikat typu, zatwierdzenie projektu poważnej naprawy, zezwolenie na lot, świadectwo zdatności do lotu, ograniczone świadectwo zdatności do lotu, świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu, która zadeklarowała zgodność projektową, która zadeklarowała swoją zdolność projektową lub produkcyjną lub która produkuje statki powietrzne, silniki, śmigła lub części na podstawie podczęści R niniejszego załącznika, podejmuje następujące działania w terminie określonym przez właściwy organ zgodnie z pkt 21L.B.21 lit. d) lub e):

1. identyfikuje przyczynę lub przyczyny niezgodności oraz czynnik lub czynniki sprzyjające jej wystąpieniu;

2. określa plan działań naprawczych i przedstawia go właściwemu organowi;

3. wykazuje wdrożenie działań naprawczych spełniających oczekiwania właściwego organu.

b) Uwaga zgłoszona przez właściwy organ zgodnie z pkt 21L.B.21 lit. f) musi zostać należycie uwzględniona. Osoba fizyczna lub prawna odnotowuje decyzję podjętą w odniesieniu do takich uwag.

21L.A.12 Sposoby spełnienia wymagań

a) Aby spełnić wymagania przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, osoba fizyczna lub prawna może skorzystać z alternatywnego sposobu spełnienia wymagań względem akceptowalnych sposobów spełnienia wymagań (AMC).

b) Jeżeli osoba fizyczna lub prawna zamierza wykorzystać alternatywne sposoby spełnienia wymagań, przed ich zastosowaniem przedkłada właściwemu organowi ich pełny opis. Opis zawiera wszelkie zmiany podręczników lub procedur, które mogą być istotne, a także wyjaśnienie wskazujące, w jaki sposób osiągnięto zgodność z niniejszym rozporządzeniem.

c) Osoba fizyczna lub prawna może stosować wspomniane alternatywne sposoby spełnienia wymagań pod warunkiem ich uprzedniego zatwierdzenia przez właściwy organ.

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKATY TYPU

21L.A.21 Zakres

W niniejszej podczęści ustanawia się procedury dotyczące składania wniosków o certyfikaty typu oraz prawa i obowiązki wnioskujących o wydanie i posiadaczy tych certyfikatów w odniesieniu do wyrobów takich jak:

a) samolot o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 2 000 kg z konfiguracją siedzeń dla maksymalnie czterech osób;

b) szybowiec lub motoszybowiec o MTOM nie większej niż 2 000 kg;

c) balon;

d) sterowiec na ogrzane powietrze;

e) pasażerski sterowiec gazowy zaprojektowany dla maksymalnie czterech osób;

f) wiropłat o MTOM nie większej niż 1 200 kg z konfiguracją siedzeń dla maksymalnie czterech osób;

g) silnik tłokowy i śmigło o stałym skoku przeznaczone do instalacji w statkach powietrznych, o których mowa w lit. a)–f). W takich przypadkach arkusz danych do certyfikatu typu zawiera odpowiednie adnotacje, które umożliwiają instalację silnika lub śmigła wyłącznie w tego rodzaju statkach powietrznych;

h) wiatrakowiec.

21L.A.22 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, która wykazała lub jest w trakcie wykazywania swojej zdolności projektowej zgodnie z pkt 21L.A.23, może wystąpić z wnioskiem o wydanie certyfikatu typu na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

21L.A.23 Wykazanie zdolności projektowej

Wnioskujący o certyfikat typu wykazuje swoją zdolność projektową w drodze:

a) posiadania zatwierdzenia organizacji projektującej z warunkami zatwierdzenia obejmującymi odpowiednią kategorię wyrobu, wydanego przez Agencję zgodnie z sekcją A podczęść J załącznika I (część 21); lub

b) zadeklarowania swojej zdolności projektowej w odniesieniu do rodzaju prac projektowych i kategorii wyrobu zgodnie z podczęścią J niniejszego załącznika.

21L.A.24 Wniosek o wydanie certyfikatu typu

a) Wniosek o certyfikat typu składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

b) Wniosek o certyfikat typu zawiera co najmniej:

1. uzasadnienie wykazujące, że wniosek wchodzi w zakres przewidziany w pkt 21L.A.21;

2. wstępne dane opisowe dotyczące wyrobu, jego zamierzonego użytkowania i rodzaju operacji, w odniesieniu do których ma być certyfikowany;

3. propozycję podstawy certyfikacji typu oraz mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska, przygotowaną zgodnie z wymogami i opcjami określonymi w pkt 21L.B.43 i 21L.B.45;

4. plan wykazania zgodności określający środki i metody zapewnienia zgodności, który wnioskodawca aktualizuje, gdy w projekcie certyfikacyjnym zachodzą zmiany mające wpływ na ppkt 1–3 lub jakiekolwiek zmiany dotyczące środków i metod zapewniania zgodności.

c) Wniosek o certyfikat typu zachowuje ważność przez okres 3 lat. W przypadku niewystawienia certyfikatu typu w tym okresie należy złożyć nowy wniosek zgodnie z lit. a) i b).

21L.A.25 Wykazanie zgodności

a) Po zaakceptowaniu planu wykazania zgodności przez Agencję i zgodnie z jego treścią wnioskujący o certyfikat typu:

1. wykazuje zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu, ustanowioną i notyfikowaną wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.43;

2. wykazuje zgodność z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.45; oraz

3. przedstawia Agencji sposoby wykazania tej zgodności.

b) Wnioskujący o certyfikat typu przekłada Agencji udokumentowane uzasadnienie sposobów spełnienia wymagań w dokumentach dotyczących zgodności według planu wykazania zgodności.

c) W ramach przeprowadzania prób i przeglądów mających na celu wykazanie zgodności zgodnie z lit. a) wnioskodawca, przed przeprowadzeniem jakiejkolwiek próby, wykonuje i dokumentuje weryfikację potwierdzającą:

1. w odniesieniu do każdego prototypu, że:

(i) materiały i procesy są zgodne ze specyfikacjami dla proponowanego projektu typu;

(ii) części wyrobu są w należyty sposób zgodne z rysunkami w proponowanym projekcie typu;

(iii) proces produkcji, budowa i montaż są w należyty sposób zgodne ze specyfikacją w proponowanym projekcie typu; oraz

2. w odniesieniu do urządzeń do wykonywania prób i pomiarów, zastosowanych w danej próbie, że były one odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane.

d) Próby w locie do celów uzyskania certyfikatu typu wykonywane są zgodnie z metodami określonymi w odniesieniu do takich prób przez Agencję. Wnioskujący o certyfikat typu wykonuje wszelkie próby w locie niezbędne do ustalenia zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu. Próby w locie obejmują okres funkcjonowania w ostatecznej konfiguracji o czasie trwania wystarczającym do zapewnienia uniknięcia problemów bezpieczeństwa w chwili pierwszego przekazania statku powietrznego do eksploatacji.

e) Wnioskujący o certyfikat typu umożliwia Agencji:

1. przegląd wszelkich danych i informacji dotyczących wykazania zgodności;

2. asystowanie przy wszelkich próbach lub przeglądach wykonywanych na potrzeby wykazania zgodności lub ich przeprowadzenie;

3. przeprowadzenie inspekcji fizycznej pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej konfiguracji w celu weryfikacji zgodności projektu z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska oraz jakiegokolwiek innego badania określonego zgodnie z pkt 21L.B.46.

f) Po zakończeniu wykazywania zgodności wnioskodawca deklaruje Agencji, że:

1. wykazał zgodność z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.43 i 21L.B.45, według planu wykazania zgodności; oraz

2. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby sprawić, że wyrób należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

21L.A.26 Projekt typu

Celem umożliwienia niepowtarzalnej i jednoznacznej identyfikacji wyrobu wnioskujący o certyfikat typu określa projekt typu wyrobu składający się z:

a) rysunków i specyfikacji oraz wykazu tych rysunków i specyfikacji, które są niezbędne do zdefiniowania konfiguracji i cech konstrukcyjnych wyrobu;

b) informacji na temat wykorzystanych materiałów i procesów;

c) informacji na temat metod produkcji i montażu;

d) wszelkich ograniczeń związanych ze zdatnością do lotu;

e) wymogów dotyczących kompatybilności środowiskowej; oraz

f) wszelkich innych danych umożliwiających, przez porównanie, ustalenie zdatności do lotu oraz, w stosownych przypadkach, kompatybilności środowiskowej późniejszych wyrobów tego samego typu.

21L.A.27 Wymogi dotyczące wydawania certyfikatu typu

W celu otrzymania certyfikatu typu wnioskodawca:

a) wykazuje swoją zdolność projektową zgodnie z pkt 21L.A.23;

b) wykazuje zgodność projektu z pkt 21L.A.25;

c) w przypadku certyfikatów typu statków powietrznych wykazuje, że silnik lub śmigło albo oba te elementy, jeżeli są zainstalowane w statku powietrznym:

1. posiadają certyfikat typu wydany lub określony zgodnie z załącznikiem I (część 21) lub wydany zgodnie z niniejszym załącznikiem; lub

2. zostały uwzględnione we wniosku o certyfikat typu statku powietrznego, a wnioskodawca zapewnił zgodność silnika lub śmigła podczas wykazywania zgodności, o którym mowa w pkt 21L.A.25;

d) wykazuje, że nie ma nierozwiązanych problemów wynikających z inspekcji fizycznej pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej konfiguracji lub jakiegokolwiek innego badania, przeprowadzonych przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.46 lit. c) i d).

21L.A.28 Obowiązki posiadacza certyfikatu typu

Posiadacz certyfikatu typu podejmuje się realizacji obowiązków posiadacza certyfikatu typu przewidzianych w podczęści A niniejszego załącznika i kontynuuje zapewnianie zgodności z wymogiem kwalifikowalności, o którym mowa w pkt 21L.A.22.

21L.A.29 Zbywalność certyfikatu typu

Certyfikat typu można zbyć na rzecz nowego posiadacza, pod warunkiem że Agencja zweryfikowała zgodnie z pkt 21L. B.49, że osoba fizyczna lub prawna, na rzecz której certyfikat typu ma zostać zbyty, kwalifikuje się zgodnie z pkt 21L. A.22 do posiadania certyfikatu typu oraz jest w stanie podjąć się realizacji obowiązków posiadacza certyfikatu typu wynikających z pkt 21L.A.28. Posiadacz certyfikatu typu lub osoba fizyczna lub prawna, która chce przejąć certyfikat, przekazuje Agencji wniosek o weryfikację spełnienia tych warunków w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

21L.A.30 Ciągłość ważności certyfikatu typu

a) Certyfikat typu zachowuje ważność, dopóki:

1. certyfikat typu nie został zwrócony przez posiadacza;

2. posiadacz certyfikatu typu spełnia odpowiednie wymogi określone w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących postępowania z ustaleniami, jak określono w pkt 21L.B.21;

3. certyfikat typu nie zostanie cofnięty przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.22.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia certyfikat typu przekazuje się Agencji.

PODCZĘŚĆ C – DEKLARACJE ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ STATKU POWIETRZNEGO

21L.A.41 Zakres

a) W niniejszej podczęści ustanawia się procedury dotyczące deklarowania zgodności projektowej statków powietrznych oraz prawa i obowiązki osób składających takie deklaracje.

b) Niniejsza podczęść ma zastosowanie do poniższych kategorii statków powietrznych, pod warunkiem że projekt statku powietrznego nie zawiera nowatorskich lub nietypowych cech konstrukcyjnych:

1. samolot o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 1 200 kg, który nie jest wyposażony w silnik odrzutowy, z konfiguracją siedzeń dla maksymalnie dwóch osób;

2. szybowiec lub motoszybowiec o MTOM nie większej niż 1 200 kg;

3. balon zaprojektowany dla maksymalnie czterech osób;

4. sterowiec na ogrzane powietrze zaprojektowany dla maksymalnie czterech osób.

c) Do celów niniejszej podczęści cechę konstrukcyjną uznaje się za nowatorską lub nietypową, jeżeli w chwili złożenia deklaracji zgodności projektowej ta cecha konstrukcyjna nie jest objęta szczegółowymi specyfikacjami technicznymi ustanowionymi i udostępnionymi przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.61.

21L.A.42 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna może zadeklarować zgodność projektu statku powietrznego na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

21L.A.43 Deklaracja zgodności projektowej

a) Przed wyprodukowaniem statku powietrznego lub uzgodnieniem jego produkcji z organizacją produkującą osoba fizyczna lub prawna, która projektuje dany statek powietrzny oświadcza, że jego projekt jest zgodny z mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi oraz mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, o których mowa w pkt 21L.A.45.

b) Deklaracja składana jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję i zawiera co najmniej następujące informacje:

1. imię i nazwisko osoby przedkładającej deklarację oraz jej adres/miejsce prowadzenia działalności;

2. niepowtarzalne odniesienie umożliwiające identyfikację statku powietrznego;

3. wskazanie mających zastosowanie szczegółowych specyfikacji technicznych i mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska według pkt 21L.A.45, których dotyczy deklaracja deklarującego zgodność;

4. podpisane oświadczenie, złożone na wyłączną odpowiedzialność osoby składającej deklarację, że projekt statku powietrznego oraz w stosownych przypadkach silnika lub śmigła jest zgodny z mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, o których mowa w ppkt 3, według planu wykazania zgodności, o którym mowa w lit. c) pkt 3;

5. podpisane oświadczenie, złożone na wyłączną odpowiedzialność osoby składającej deklarację, że osoba ta nie stwierdziła żadnych cech ani właściwości, które mogłyby sprawić, że statek powietrzny należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście jego zamierzonego użytkowania;

6. podpisane zobowiązanie, że osoba składająca deklarację podejmie się realizacji obowiązków, o których mowa w pkt 21L.A.47;

7. jeżeli projekt statku powietrznego objęty deklaracją zawiera silnik lub śmigło:

(i) odniesienie do certyfikatu typu silnika lub śmigła wydanego lub określonego zgodnie z załącznikiem I (część 21) lub wydanego zgodnie z niniejszym załącznikiem; lub

(ii) w przypadku silników tłokowych i śmigieł o stałym skoku oświadczenie, że deklaracja zgodności projektowej statku powietrznego obejmuje zgodność silnika lub śmigła z mającymi zastosowanie specyfikacjami technicznymi dotyczącymi silnika lub śmigła;

8. instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu;

9. ograniczenia użytkowe;

10. arkusz danych w zakresie zdatności do lotu i, w stosownych przypadkach, emisji;

11. w stosownych przypadkach arkusz danych w zakresie hałasu;

12. wszelkie inne warunki lub ograniczenia określone dla statku powietrznego oraz, w stosownych przypadkach, dla silnika lub śmigła w mających zastosowanie szczegółowych specyfikacjach technicznych i mających zastosowanie wymogach ochrony środowiska, których dotyczy deklaracja deklarującego zgodność.

c) Deklarujący przedkłada Agencji deklarację zgodności projektowej, o której mowa w lit. b). Wraz z tą deklaracją deklarujący przedstawia Agencji:

1. rysunek statku powietrznego;

2. szczegółowy opis projektu statku powietrznego, uwzględniający wszystkie konfiguracje objęte deklaracją, charakterystyki eksploatacyjne, cechy konstrukcyjne oraz wszelkie ograniczenia;

3. plan wykazania zgodności określający sposoby, za pomocą których wykazano zgodność z mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska podczas wykazywania zgodności;

4. odnotowane uzasadnienia zgodności uzyskane w ramach czynności związanych z zapewnieniem zgodności przeprowadzonych według planu wykazania zgodności;

5. jeżeli zgodność została wykazana poprzez przeprowadzenie prób, odnotowane uzasadnienie zgodności artykułów i sprzętu poddanych próbom, wykazujące:

(i) w odniesieniu do prototypu, że:

A) materiały i procesy są w należyty sposób zgodne ze specyfikacjami dla projektu;

B) części wyrobu są w należyty sposób zgodne z rysunkami w projekcie; oraz

C) procesy produkcji, budowa i montaż są w należyty sposób zgodne ze specyfikacją w projekcie;

(ii) w odniesieniu do urządzeń do wykonywania prób i pomiarów, zastosowanych w danej próbie, że były one odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane;

6. sprawozdania, wyniki przeglądów lub prób, które deklarujący uznał za niezbędne do ustalenia, czy statek powietrzny i w stosownych przypadkach silnik lub śmigło spełniają mające zastosowanie szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska.

21L.A.44 Czynności związane z zapewnieniem zgodności na potrzeby deklaracji zgodności projektowej

Przed złożeniem deklaracji zgodności projektowej zgodnie z pkt 21L.A.43 deklarujący odpowiedzialny za projekt danego statku powietrznego musi, w odniesieniu do tego konkretnego projektu statku powietrznego:

a) ustanowić plan wykazania zgodności szczegółowo określający sposoby wykazania zgodności, które stosuje się podczas wykazywania zgodności. W razie potrzeby dokument ten jest aktualizowany;

b) odnotować uzasadnienie zgodności w dokumentach dotyczących zgodności według planu wykazania zgodności;

c) w stosownych przypadkach przeprowadzić próby i przeglądy według planu wykazania zgodności;

d) zapewnić i odnotować zgodność artykułów i sprzętu poddanych próbom oraz zagwarantować, aby prototyp był zgodny ze specyfikacjami, rysunkami, procesem produkcji oraz sposobami budowy i montażu w projekcie;

e) zapewnić, aby urządzenia do wykonywania prób i pomiarów były odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane;

f) umożliwić Agencji przeprowadzenie wszelkich przeglądów lub prób lub wzięcie udziału we wszelkich przeglądach i próbach, jakim poddaje się statek powietrzny, którego projekt i konfiguracja produkcyjna przyjęły ostateczną formę lub są dostatecznie zaawansowane, niezbędnych do ustalenia, czy wyrób nie wykazuje żadnych cech ani właściwości, które sprawiałyby, że statek powietrzny należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście jego zamierzonego użytkowania;

g) przeprowadzić próby w locie zgodnie z metodami określonymi dla takich prób przez Agencję w celu ustalenia, czy statek powietrzny spełnia mające zastosowanie szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska. Próby w locie obejmują okres funkcjonowania w ostatecznej konfiguracji o czasie trwania wystarczającym do zapewnienia uniknięcia problemów bezpieczeństwa w chwili pierwszego przekazania statku powietrznego do eksploatacji.

21L.A.45 Szczegółowe specyfikacje techniczne i wymogi ochrony środowiska, które mają zastosowanie do statków powietrznych będących przedmiotem deklaracji zgodności projektowej

Deklarujący wykazuje zgodność projektu statku powietrznego ze szczegółowymi specyfikacjami technicznymi oraz stosownymi wymogami ochrony środowiska, określonymi w pkt 21L.B.61, które mają zastosowanie do tego statku powietrznego i które obowiązują w dniu przedłożenia Agencji deklaracji zgodności projektowej.

21L.A.46 Dane projektowe statku powietrznego

a) Celem umożliwienia niepowtarzalnej i jednoznacznej identyfikacji statku powietrznego deklarujący jasno określa projekt statku powietrznego.

b) Dane projektowe statku powietrznego wykorzystywane przez deklarującego w celu niepowtarzalnego określenia projektu statku powietrznego składają się z:

1. rysunków i specyfikacji oraz wykazu tych rysunków i specyfikacji, które są niezbędne do zdefiniowania konfiguracji i cech konstrukcyjnych wyrobu;

2. informacji na temat wykorzystanych materiałów i procesów;

3. informacji na temat metod produkcji i montażu;

4. wszelkich ograniczeń związanych ze zdatnością do lotu;

5. wszelkich wymogów dotyczących kompatybilności środowiskowej; oraz

6. wszelkich innych danych umożliwiających, przez porównanie, ustalenie zdatności do lotu oraz, w stosownych przypadkach, kompatybilności środowiskowej późniejszych wyrobów tego samego typu.

21L.A.47 Obowiązki składającego deklarację zgodności projektowej

Deklarujący, który przekazał Agencji deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z pkt 21L.A.43:

a) w chwili złożenia deklaracji umożliwia Agencji przeprowadzenie inspekcji fizycznej oraz prób w locie dotyczących pierwszego artykułu tego statku powietrznego, którego konfiguracja przyjęła ostateczną formę lub jest dostatecznie zaawansowana, aby zapewnić osiągnięcie przez statek powietrzny akceptowalnego poziomu bezpieczeństwa, a także jego kompatybilność środowiskową;

b) zachowuje wszystkie dokumenty potwierdzające deklarację zgodności projektowej i udostępnia je Agencji na żądanie;

c) wywiązuje się ze wszystkich innych obowiązków mających zastosowanie do składającego deklarację zgodności projektowej ustanowionych w podczęści A niniejszego załącznika.

21L.A.48 Niezbywalność deklaracji zgodności projektowej statku powietrznego

a) Deklaracja zgodności projektowej statku powietrznego nie podlega zbyciu.

b) Osoba fizyczna lub prawna przejmująca projekt statku powietrznego, w odniesieniu do którego wcześniej zadeklarowano zgodność projektu:

1. przedkłada nową deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z niniejszą podczęścią;

2. wykazuje, że deklarujący, który uprzednio złożył deklarację zgodności projektowej statku powietrznego, nie prowadzi już działalności lub wyraził zgodę na przekazanie danych projektowych statku powietrznego;

3. zobowiązuje się do wywiązania się ze wszystkich obowiązków mających zastosowanie do osób składających deklarację zgodności projektowej statku powietrznego ustanowionych w pkt 21L.A.47 niniejszej podczęści.

PODCZĘŚĆ D – ZMIANY W CERTYFIKATACH TYPU

21L.A.61 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia:

a) procedurę składania wniosków o zatwierdzenie zmian w certyfikatach typu w odniesieniu do wyrobów certyfikowanych zgodnie z niniejszym załącznikiem, pod warunkiem że zmieniony wyrób nadal wchodzi w zakres stosowania pkt 21L.A.21;

b) prawa i obowiązki wnioskujących o zatwierdzenia i posiadaczy takich zatwierdzeń, o których mowa w lit. a);

c) przepisy dotyczące zmian standardowych, które nie wymagają zatwierdzenia.

21L.A.62 Zmiany standardowe

a) Zmiany standardowe to zmiany w certyfikacie typu wyrobu, zatwierdzone zgodnie z sekcją B podczęść B niniejszego załącznika, które:

1. są zgodne z danymi projektowymi zawartymi w specyfikacjach certyfikacyjnych wydanych przez Agencję, zawierających opis akceptowalnych sposobów, technik i praktyk realizacji oraz określania zmian standardowych, w tym powiązane instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu; oraz

2. nie są sprzeczne z danymi posiadacza danego certyfikatu typu.

b) Pkt 21L.A.63–21L.A.70 nie mają zastosowania do zmian standardowych.

21L.A.63 Klasyfikacja zmian w certyfikacie typu

a) Zmiany w certyfikacie typu klasyfikuje się jako drobne lub poważne.

b) „Drobna zmiana” to zmiana, która nie ma znaczącego wpływu na masę, wyważenie, wytrzymałość konstrukcji, niezawodność, certyfikowany poziom hałasu lub emisji, właściwości użytkowe lub inne właściwości mające wpływ na zdatność do lotu lub kompatybilność środowiskową wyrobu.

c) Wszystkie inne zmiany stanowią „poważne zmiany”, chyba że zmiana projektu, mocy, siły ciągu lub masy jest tak znaczna, że konieczne jest przeprowadzenie w znacznym stopniu wyczerpujących badań zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska lub z mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi, w którym to przypadku projekt podlega certyfikacji zgodnie z podczęścią B niniejszego załącznika.

d) Wymagania na potrzeby zatwierdzania drobnych zmian są takie, jak podano w pkt 21L.A.67.

e) Wymagania na potrzeby zatwierdzania poważnych zmian są takie, jak podano w pkt 21L.A.68.

21L.A.64 Kwalifikowalność

a) Na mocy niniejszej podczęści jedynie posiadacz certyfikatu typu może wnioskować o zatwierdzenie poważnej zmiany w certyfikacie typu; wszyscy pozostali wnioskujący o poważną zmianę w certyfikacie typu składają wnioski na podstawie podczęści E niniejszego załącznika.

b) Każda osoba fizyczna lub prawna może wnioskować o zatwierdzenie drobnej zmiany w certyfikacie typu na podstawie niniejszej podczęści.

21L.A.65 Wniosek o zmianę w certyfikacie typu

a) Wniosek o zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

b) W przypadku poważnej zmiany w certyfikacie typu wnioskodawca uwzględnia we wniosku plan wykazania zgodności na potrzeby wykazania zgodności zgodnie z pkt 21L.A.66, wraz z propozycją podstawy certyfikacji typu oraz mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska, przygotowaną zgodnie z wymogami i opcjami określonymi w pkt 21L. B.81.

21L.A.66 Wykazanie zgodności

a) Wnioskujący o poważną zmianę w certyfikacie typu wykazuje zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.81, oraz przedstawia Agencji środki wykorzystane do wykazania tej zgodności.

b) Wnioskujący o poważną zmianę w certyfikacie typu przedstawia Agencji udokumentowane uzasadnienie sposobów spełnienia wymagań według planu wykazania zgodności.

c) W ramach przeprowadzania prób i przeglądów mających na celu wykazanie zgodności zgodnie z lit. a) wnioskodawca, przed przeprowadzeniem jakiejkolwiek próby, wykonuje i dokumentuje weryfikację potwierdzającą:

1. w odniesieniu do prototypu, że

(i) materiały i procesy są w należyty sposób zgodne ze specyfikacjami dla proponowanego zmienionego projektu typu;

(ii) części wyrobu są w należyty sposób zgodne z rysunkami w proponowanym zmienionym projekcie typu;

(iii) procesy produkcji, budowa i montaż są w należyty sposób zgodne ze specyfikacją w proponowanym zmienionym projekcie typu; oraz

2. w odniesieniu do urządzeń do wykonywania prób i pomiarów, zastosowanych w danej próbie, że były one odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane.

d) Próby w locie do celów uzyskania zatwierdzenia poważnej zmiany w certyfikacie typu wykonywane są zgodnie z metodami określonymi w odniesieniu do takich prób przez Agencję. Wnioskujący o poważną zmianę w certyfikacie typu wykonuje wszelkie próby w locie niezbędne do ustalenia zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska.

e) Wnioskujący o poważną zmianę w certyfikacie typu umożliwia Agencji:

1. przegląd wszelkich danych i informacji dotyczących wykazania zgodności;

2. asystowanie przy wszelkich próbach lub przeglądach wykonywanych na potrzeby wykazania zgodności lub ich przeprowadzenie; oraz

3. jeżeli zostanie to uznane za niezbędne, przeprowadzenie inspekcji fizycznej pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej zmienionej konfiguracji w celu weryfikacji zgodności projektu z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska.

f) Po zakończeniu wykazywania zgodności wnioskodawca deklaruje Agencji, że:

1. wykazał zgodność z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.81, według planu wykazania zgodności; oraz

2. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby sprawić, że zmieniony wyrób należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

21L.A.67 Wymogi dotyczące zatwierdzania drobnej zmiany w certyfikacie typu

W celu uzyskania zatwierdzenia drobnej zmiany w certyfikacie typu wnioskodawca:

a) wykazuje, że zmiana i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne:

1. z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska uwzględnionymi poprzez odniesienie w certyfikacie typu; lub

2. jeśli wnioskodawca tak zdecyduje, ze specyfikacjami certyfikacyjnymi mającymi zastosowanie do wyrobu w dniu złożenia wniosku o zmianę;

b) stwierdza zgodność z podstawą certyfikacji typu i stosownymi wymogami ochrony środowiska, które mają zastosowanie zgodnie z lit. a) ppkt 1, lub ze specyfikacjami certyfikacyjnymi wybranymi zgodnie z lit. a) ppkt 2, odnotowuje uzasadnienia zgodności w dokumentach dotyczących zgodności oraz odnotowuje, że nie stwierdzono żadnej cechy ani właściwości, które mogłyby uczynić zmieniony wyrób niebezpiecznym w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany;

c) przedstawia Agencji uzasadnienie zgodności dla zmiany i deklarację zgodności.

21L.A.68 Wymogi dotyczące zatwierdzania poważnej zmiany w certyfikacie typu

W celu uzyskania zatwierdzenia poważnej zmiany w certyfikacie typu wnioskodawca:

a) wykazuje, że zmiana i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L. B.81;

b) wykazuje zgodność zgodnie z pkt 21L.A.66;

c) wykazuje, że nie ma nierozwiązanych problemów wynikających z inspekcji fizycznej pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej zmienionej konfiguracji, przeprowadzonej przez Agencję zgodnie z pkt 21L.A.66 lit. e) ppkt 3.

21L.A.69 Zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu na podstawie przywileju

a) Zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu, zaprojektowanej przez zatwierdzoną organizację projektującą, może być wydane przez tę organizację, zamiast przez Agencję, bez wniosku złożonego według pkt 21L.A.65, zgodnie z zakresem jej przywilejów, o których mowa w pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 2 i 8 załącznika I (część 21), jak wskazano w warunkach zatwierdzenia.

b) Wydając zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu zgodnie z lit. a), organizacja projektująca:

1. zapewnia, aby dostępne były wszystkie dane uzasadniające i uzasadnienia;

2. zapewnia, aby zgodność zmiany z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska według pkt 21L.A.67 lit. a) ppkt 1 lub pkt 21L.A.68 lit. a) została wykazana i zadeklarowana zgodnie z pkt 21L.A.66;

3. potwierdza, że nie stwierdzono:

(i) żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub, w stosownych przypadkach, z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska lub z wybranymi specyfikacjami certyfikacyjnymi;

(ii) żadnej cechy ani właściwości zmiany, które mogłyby uczynić zmieniony wyrób niebezpiecznym lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany;

4. ogranicza zatwierdzenie zmiany w certyfikacie typu do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy zmiana.

21L.A.70 Obowiązki dotyczące wprowadzania drobnych zmian w certyfikacie typu

Posiadacz zatwierdzenia drobnej zmiany w certyfikacie typu zapewnia podjęcie realizacji obowiązków przewidzianych dla posiadaczy zatwierdzeń drobnej zmiany przewidzianych w podczęści A niniejszego załącznika.

PODCZĘŚĆ E – UZUPEŁNIAJĄCE CERTYFIKATY TYPU

21L.A.81 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia procedurę dotyczącą osób fizycznych lub prawnych innych niż posiadacz certyfikatu typu w przypadku wnioskowania o zatwierdzenie poważnych zmian w certyfikatach typu – wydanych na podstawie załącznika I (część 21) lub niniejszego załącznika – wyrobów wchodzących w zakres stosowania pkt 21L.A.21, pod warunkiem że zmieniony wyrób nadal znajduje się w zakresie stosowania tego punktu, a także ustanawia prawa i obowiązki wnioskujących o wydanie i posiadaczy tych certyfikatów.

21L.A.82 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, która wykazała lub jest w trakcie wykazywania swojej zdolności projektowej lub która ją zadeklarowała zgodnie z pkt 21L.A.83, może wystąpić z wnioskiem o uzupełniający certyfikat typu na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

21L.A.83 Wykazanie zdolności projektowej

Wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu wykazuje swoją zdolność projektową w drodze:

a) posiadania zatwierdzenia organizacji projektującej z warunkami zatwierdzenia obejmującymi odpowiednią kategorię wyrobu, wydanego przez Agencję zgodnie z sekcją A podczęść J załącznika I (część 21); lub

b) zadeklarowania swojej zdolności projektowej w odniesieniu do zakresu wyrobu zgodnie z podczęścią J niniejszego załącznika.

21L.A.84 Wniosek o uzupełniający certyfikat typu

a) Wniosek o uzupełniający certyfikat typu składany jest w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

b) Wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu:

1. zawiera we wniosku informacje wymagane na podstawie pkt 21L.A.65 lit. b);

2. wskazuje, czy dane certyfikacyjne zostały lub zostaną przygotowane w całości przez wnioskodawcę, czy na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacyjnych typu.

21L.A.85 Wykazanie zgodności

a) Wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu wykazuje zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.101, oraz udostępnia Agencji środki wykorzystane do wykazania tej zgodności.

b) Wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu przedstawia Agencji udokumentowane uzasadnienie sposobów spełnienia wymagań w dokumentach dotyczących zgodności według planu wykazania zgodności.

c) W ramach przeprowadzania prób i przeglądów mających na celu wykazanie zgodności zgodnie z lit. a) wnioskodawca, przed przeprowadzeniem jakiejkolwiek próby, wykonuje i dokumentuje weryfikację potwierdzającą:

1. w odniesieniu do prototypu, że

(i) materiały i procesy są w należyty sposób zgodne ze specyfikacjami dla proponowanego zmienionego projektu typu;

(ii) części wyrobu są w należyty sposób zgodne z rysunkami w proponowanym zmienionym projekcie typu;

(iii) procesy produkcji, budowa i montaż są w należyty sposób zgodne ze specyfikacją w proponowanym zmienionym projekcie typu; oraz

2. w odniesieniu do urządzeń do wykonywania prób i pomiarów, zastosowanych w danej próbie, że były one odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane.

d) Próby w locie do celów uzyskania uzupełniającego certyfikatu typu wykonywane są zgodnie z metodami określonymi na potrzeby takich prób przez Agencję. Wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu wykonuje wszelkie próby w locie niezbędne do ustalenia zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu.

e) Wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu umożliwia Agencji:

1. przegląd wszelkich danych i informacji dotyczących wykazania zgodności;

2. asystowanie przy wszelkich próbach lub przeglądach wykonywanych na potrzeby wykazania zgodności lub ich przeprowadzenie; oraz

3. przeprowadzenie inspekcji fizycznej pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej zmienionej konfiguracji w celu weryfikacji zgodności projektu z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska.

f) Po zakończeniu wykazywania zgodności wnioskujący o uzupełniający certyfikat typu deklaruje Agencji, że:

1. wykazał zgodność z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.101, według planu wykazania zgodności; oraz

2. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby sprawić, że zmieniony wyrób należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

21L.A.86 Wymagania dotyczące zatwierdzenia uzupełniającego certyfikatu typu

a) W celu otrzymania uzupełniającego certyfikatu typu wnioskodawca:

1. wykazuje swoją zdolność projektową zgodnie z pkt 21L.A.83;

2. wykazuje, że zmiana w certyfikacie typu i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.101;

3. wykazuje zgodność zgodnie z pkt 21L.A.85;

4. w przypadku gdy wnioskodawca wskazał, że podał dane certyfikacyjne na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacji typu zgodnie z pkt 21L.A.84 lit. b), wykazuje, że posiadacz certyfikatu typu:

(i) nie ma zastrzeżeń natury technicznej odnośnie do informacji przedłożonych na podstawie pkt 21L.A.65; oraz

(ii) zgodził się na współpracę z wnioskodawcą celem zapewnienia wypełnienia wszystkich obowiązków w zakresie ciągłej zdatności do lotu zmienionego wyrobu poprzez spełnienie wymagań pkt 21L.A.28 i 21L.A.88;

5. wykazuje, że nie ma nierozwiązanych problemów wynikających z inspekcji fizycznej pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej zmienionej konfiguracji, przeprowadzonej przez Agencję zgodnie z pkt 21L.A.85 lit. e) ppkt 3.

b) Uzupełniający certyfikat typu ogranicza się do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy poważna zmiana.

21L.A.87 Zatwierdzenie uzupełniającego certyfikatu typu na podstawie przywileju

a) Zatwierdzenie uzupełniającego certyfikatu typu w odniesieniu do poważnej zmiany, zaprojektowanej przez zatwierdzoną organizację projektującą, może być wydane przez tę organizację, zamiast przez Agencję, bez wniosku złożonego według pkt 21L.A.84, zgodnie z zakresem jej przywilejów, o których mowa w pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 9 załącznika I (część 21), jak wskazano w warunkach zatwierdzenia.

b) Wydając uzupełniający certyfikat typu zgodnie z lit. a), organizacja projektująca:

1. zapewnia, aby dostępne były wszystkie dane uzasadniające i uzasadnienia;

2. zapewnia, aby zgodność zmiany z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska została wykazana i zadeklarowana;

3. potwierdza, że nie stwierdzono:

(i) żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub, w stosownych przypadkach, z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska lub z wybranymi specyfikacjami certyfikacyjnymi;

(ii) żadnej cechy ani właściwości zmiany, które mogłyby uczynić zmieniony wyrób niebezpiecznym lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany;

4. ogranicza zatwierdzenie uzupełniającego certyfikatu typu do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy zmiana.

21L.A.88 Obowiązki posiadacza uzupełniającego certyfikatu typu

Każdy posiadacz uzupełniającego certyfikatu typu podejmuje się realizacji obowiązków posiadacza uzupełniającego certyfikatu typu przewidzianych w podczęści A niniejszego załącznika i kontynuuje zapewnianie zgodności z wymogiem kwalifikowalności, o którym mowa w pkt 21L.A.82.

21L.A.89 Zbywalność uzupełniającego certyfikatu typu

Uzupełniający certyfikat typu można zbyć na rzecz nowego posiadacza, pod warunkiem że Agencja zweryfikowała, że osoba fizyczna lub prawna, na rzecz której certyfikat ma zostać zbyty, kwalifikuje się zgodnie z pkt 21L.A.83 do posiadania uzupełniającego certyfikatu typu oraz jest w stanie podjąć się realizacji obowiązków posiadacza uzupełniającego certyfikatu typu, o których mowa w pkt 21L.A.88.

21L.A.90 Ciągłość ważności uzupełniającego certyfikatu typu

a) Uzupełniający certyfikat typu zachowuje ważność, dopóki:

1. uzupełniający certyfikat typu nie został zwrócony przez posiadacza;

2. posiadacz uzupełniającego certyfikatu typu spełnia odpowiednie wymogi określone w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących postępowania z ustaleniami określonymi w pkt 21L.B.21;

3. uzupełniający certyfikat typu nie zostanie cofnięty przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.22.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia certyfikat typu przekazuje się Agencji.

21L.A.91 Zmiany w części wyrobu objętej uzupełniającym certyfikatem typu

a) Drobna zmiana w stosunku do części wyrobu objętej uzupełniającym certyfikatem typu podlega zatwierdzeniu zgodnie z podczęścią D niniejszego załącznika.

b) Poważna zmiana w stosunku do części wyrobu objętej uzupełniającym certyfikatem typu podlega zatwierdzeniu jako oddzielny uzupełniający certyfikat typu zgodnie z niniejszą podczęścią.

c) W drodze odstępstwa od lit. b) poważna zmiana w stosunku do części wyrobu objętej uzupełniającym certyfikatem typu przedłożonym przez jego posiadacza może zostać zatwierdzona jako zmiana w istniejącym uzupełniającym certyfikacie typu zgodnie z pkt 21L.A.63–21L.A.69.

PODCZĘŚĆ F – ZMIANY W STATKACH POWIETRZNYCH, DLA KTÓRYCH ZADEKLAROWANO ZGODNOŚĆ PROJEKTOWĄ

21L.A.101 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia:

a) procedurę deklarowania zgodności zmiany projektu statku powietrznego, który był przedmiotem deklaracji złożonej zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika;

b) prawa i obowiązki składającego deklarację zgodności zmiany, o której mowa w lit. a); oraz

c) przepisy dotyczące zmian standardowych, które nie wymagają deklaracji zgodności projektowej.

21L.A.102 Zmiany standardowe

a) Zmiany standardowe są zmianami w projekcie statku powietrznego, który był przedmiotem deklaracji złożonej zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, które:

1. są zgodne z danymi projektowymi zawartymi w specyfikacjach certyfikacyjnych wydanych przez Agencję, zawierających opis akceptowalnych sposobów, technik i praktyk realizacji i określania zmian standardowych, w tym powiązane instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu; oraz

2. nie są sprzeczne z danymi projektowymi objętymi deklaracją zgodności projektowej statku powietrznego złożoną zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika.

b) Pkt 21L.A.103–21L.A.108 nie mają zastosowania do zmian standardowych.

21L.A.103 Klasyfikacja zmian w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

a) Zmiany w projekcie statku powietrznego, który był przedmiotem deklaracji złożonej zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, klasyfikowane są jako drobne albo poważne przy zastosowaniu kryteriów określonych w pkt 21L. A.63 lit. b) i c).

b) Zgodność projektową drobnej zmiany deklaruje się zgodnie z pkt 21L.A.105.

c) Zgodność projektową poważnej zmiany deklaruje się zgodnie z pkt 21L.A.107.

21L.A.104 Kwalifikowalność

a) Deklarujący, który złożył deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, może zadeklarować zgodność drobnej zmiany w projekcie tego statku powietrznego na warunkach określonych w niniejszej podczęści. Ponadto taka deklaracja zgodności może również zostać złożona, na warunkach ustanowionych w niniejszej podczęści, przez organizację projektującą zatwierdzoną zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 3 załącznika I (część 21).

b) Jedynie deklarujący, który złożył deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, może zadeklarować zgodność poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

c) Na zasadzie odstępstwa od pkt 21.L.A.104 lit. b), jeżeli deklarujący, który złożył deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, nie prowadzi już działalności lub nie odpowiada na wnioski o zmiany projektowe, zgodność projektu statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę, może także stwierdzić zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika organizacja projektująca zatwierdzona zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 4 załącznika I (część 21) w zakresie jej warunków zatwierdzenia lub każda inna osoba fizyczna lub prawna będąca w stanie podjąć się realizacji obowiązków określonych w pkt 21L.A.47 w odniesieniu do danego statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę.

21L.A.105 Deklaracja zgodności projektowej drobnych zmian

a) Przed zainstalowaniem lub wprowadzeniem lub uzgodnieniem z organizacją produkującą instalacji lub wprowadzenia drobnej zmiany w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, organizacja, która zaprojektowała tę drobną zmianę, deklaruje, że projekt tej drobnej zmiany spełnia:

1. szczegółowe specyfikacje techniczne uwzględnione poprzez odniesienie w deklaracji zgodności projektowej statku powietrznego, chyba że te szczegółowe specyfikacje techniczne lub ich części nie mają już zastosowania zgodnie z pkt 21L.B.61, ponieważ Agencja uznała, że doświadczenie wynikające z użytkowania podobnych wyrobów lub wyrobów posiadających podobne cechy konstrukcyjne wskazuje na możliwość wystąpienia stanów niebezpiecznych, a szczegółowe specyfikacje techniczne, do których odnosiła się deklaracja zgodności projektowej statku powietrznego, nie uwzględniają tego stanu niebezpiecznego; lub

2. szczegółowe specyfikacje techniczne mające zastosowanie w dniu złożenia deklaracji zgodnie z pkt 21L.B.61, jeżeli taki był wybór deklarującego; oraz

3. mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska, o których mowa w pkt 21L.B.61 oraz które mają zastosowanie w dniu złożenia deklaracji.

b) Deklarację zgodności projektowej składa się w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

c) Deklarujący lub organizacja, która zaprojektowała drobną zmianę, prowadzi rejestr drobnych zmian w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, i udostępnia Agencji na jej żądanie każdą deklarację złożoną zgodnie z lit. a).

21L.A.106 Obowiązki osoby składającej deklarację zgodności projektowej drobnej zmiany

Każda osoba, która złożyła deklarację zgodności w odniesieniu do drobnej zmiany w projekcie statku powietrznego zgodnie z pkt 21L.A.105:

a) prowadzi rejestr tych deklaracji i udostępnia je Agencji na żądanie;

b) zachowuje wszystkie dokumenty potwierdzające deklarację zgodności projektowej i udostępnia je Agencji na żądanie;

c) podejmuje się realizacji wszystkich innych obowiązków składającego deklarację zgodności projektowej ustanowionych w podczęści A niniejszego załącznika.

21L.A.107 Deklaracja zgodności projektowej poważnej zmiany

a) Przed zainstalowaniem lub wprowadzeniem lub uzgodnieniem z organizacją produkującą instalacji lub wprowadzenia poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, organizacja, która zaprojektowała tę poważną zmianę, deklaruje, że projekt tej poważnej zmiany i obszary objęte skutkami tej zmiany spełniają:

1. szczegółowe specyfikacje techniczne uwzględnione poprzez odniesienie w deklaracji zgodności projektowej statku powietrznego, chyba że te szczegółowe specyfikacje techniczne lub ich części nie mają już zastosowania zgodnie z pkt 21L.B.61, ponieważ Agencja uznała, że doświadczenie wynikające z użytkowania podobnych wyrobów lub wyrobów posiadających podobne cechy konstrukcyjne wskazuje na możliwość wystąpienia stanów niebezpiecznych, a szczegółowe specyfikacje techniczne, do których odnosiła się deklaracja zgodności projektowej statku powietrznego, nie uwzględniają tego stanu niebezpiecznego; lub

2. szczegółowe specyfikacje techniczne mające zastosowanie w dniu złożenia deklaracji zgodnie z pkt 21L.B.61, jeżeli taki był wybór deklarującego; oraz

3. mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska, o których mowa w pkt 21L.B.61 oraz które mają zastosowanie w dniu złożenia deklaracji.

b) Deklarację zgodności projektowej składa się w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

c) Deklaracja ta zawiera co najmniej następujące informacje:

1. imię i nazwisko osoby przedkładającej deklarację oraz jej adres/miejsce prowadzenia działalności;

2. numer referencyjny deklaracji dotyczącej statku powietrznego, do którego odnosi się poważna zmiana;

3. niepowtarzalne odniesienie umożliwiające identyfikację poważnej zmiany;

4. wskazanie szczegółowych specyfikacji technicznych i mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska, których dotyczy deklaracja deklarującego zgodność;

5. podpisane oświadczenie, złożone na wyłączną odpowiedzialność osoby składającej deklarację, że projekt poważnej zmiany jest zgodny ze szczegółowymi specyfikacjami technicznymi i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, o których mowa w ppkt 4, według planu wykazania zgodności, o którym mowa w lit. d) ppkt 3;

6. podpisane oświadczenie, złożone na wyłączną odpowiedzialność osoby składającej deklarację, że osoba ta nie stwierdziła żadnych cech ani właściwości, które mogłyby sprawić, że statek powietrzny należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście jego zamierzonego użytkowania;

7. podpisane zobowiązanie, że osoba składająca deklarację podejmie się realizacji obowiązków, o których mowa w pkt 21L.A.47, w odniesieniu do projektu statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę;

8. instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu;

9. ograniczenia użytkowe, jeśli uległy zmianie;

10. arkusz danych w zakresie zdatność do lotu i, w stosownych przypadkach, zapisy dotyczące spełnienia wymagań w zakresie emisji;

11. w stosownych przypadkach arkusz danych w zakresie hałasu;

12. wszelkie inne warunki lub ograniczenia określone dla statku powietrznego w mających zastosowanie szczegółowych specyfikacjach technicznych i mających zastosowanie wymogach ochrony środowiska, których dotyczy deklaracja deklarującego zgodność.

d) Deklarujący, który projektuje poważną zmianę, przedkłada Agencji deklarację, o której mowa w lit. c). Wraz z tą deklaracją deklarujący przedstawia Agencji:

1. opis poważnej zmiany;

2. podstawowe dane o poważnej zmianie, w tym charakterystyki eksploatacyjne, cechy konstrukcyjne i wszelkie ograniczenia;

3. plan wykazania zgodności szczegółowo określający sposoby wykazania zgodności, które zastosowano podczas wykazywania zgodności;

4. uzasadnienia zgodności odnotowane w danych na temat zgodności uzyskanych w ramach czynności związanych z zapewnieniem zgodności przeprowadzonych według planu wykazania zgodności;

5. sposoby wykazania tej zgodności z mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska określonymi w pkt 21L.B.61;

6. jeżeli zgodność została wykazana poprzez przeprowadzenie prób, odnotowane uzasadnienie zgodności artykułów i sprzętu poddanych próbom, wykazujące:

(i) w odniesieniu do prototypu, że

A) materiały i procesy są w należyty sposób zgodne ze specyfikacjami dla projektu;

B) części wyrobu są w należyty sposób zgodne z rysunkami w projekcie; oraz

C) procesy produkcji, budowa i montaż są w należyty sposób zgodne ze specyfikacją w projekcie;

(ii) w odniesieniu do urządzeń do wykonywania prób i pomiarów, zastosowanych w danej próbie, że były one odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane;

7. sprawozdania, wyniki przeglądów lub prób, które deklarujący uznał za niezbędne do ustalenia, czy statek powietrzny spełnia mające zastosowanie szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska.

e) Deklaracja poważnej zmiany w deklaracji zgodności projektowej ogranicza się do konkretnych konfiguracji w deklaracji zgodności projektowej, których dotyczy zmiana.

21L.A.108 Czynności związane z zapewnieniem zgodności na potrzeby deklarowania zgodności poważnej zmiany

Przed złożeniem deklaracji zgodności zgodnie z pkt 21L.A.107 deklarujący musi w odniesieniu do danego konkretnego projektu:

a) ustanowić plan wykazania zgodności szczegółowo określający sposoby wykazania zgodności, które stosuje się podczas wykazywania zgodności. W razie potrzeby dokument ten jest aktualizowany;

b) odnotować uzasadnienie zgodności w dokumentach dotyczących zgodności według planu wykazania zgodności;

c) w stosownych przypadkach przeprowadzić próby i przeglądy według planu wykazania zgodności;

d) zapewnić i odnotować zgodność artykułów i sprzętu poddanych próbom oraz zagwarantować, aby prototyp był zgodny ze specyfikacjami, rysunkami, procesem produkcji oraz sposobami budowy i montażu w projekcie;

e) zapewnić, aby urządzenia do wykonywania prób i pomiarów były odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane;

f) umożliwić Agencji przeprowadzenie wszelkich przeglądów lub prób lub wzięcie udziału we wszelkich przeglądach i próbach, jakim poddaje się statek powietrzny, którego projekt i konfiguracja produkcyjna przyjęły ostateczną formę lub są dostatecznie zaawansowane, niezbędnych do ustalenia, czy zmieniony wyrób nie wykazuje żadnych cech ani właściwości, które sprawiałyby, że statek powietrzny należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście jego zamierzonego użytkowania;

g) przeprowadzić próby w locie, zgodnie z metodami określonymi dla takich prób przez Agencję, niezbędne do ustalenia, czy statek powietrzny spełnia mające zastosowanie szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska.

PODCZĘŚĆ G – ZADEKLAROWANE ORGANIZACJE PRODUKUJĄCE

21L.A.121 Zakres

a) Niniejsza podczęść ustanawia:

1. procedury składania deklaracji zdolności produkcyjnej osób fizycznych i prawnych wykazujących zgodność wyrobów i części z właściwymi danymi projektowymi;

2. prawa i obowiązki osób fizycznych i prawnych składających deklarację zdolności produkcyjnej, o której mowa w ppkt 1.

b) Organizacje, które złożyły deklarację zdolności produkcyjnej zgodnie z niniejszą podczęścią, mogą produkować następujące kategorie wyrobów i części:

1. wyroby i części, których projekty certyfikowano zgodnie z niniejszym załącznikiem;

2. statki powietrzne, których projekty są objęte deklaracjami złożonymi zgodnie z niniejszym załącznikiem, oraz silniki, śmigła i części do tych statków powietrznych.

21L.A.122 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna („organizacja”) może zadeklarować swoją zdolność produkcyjną zgodnie z niniejszą podczęścią, jeżeli:

a) złożyła lub zamierza złożyć wniosek o zatwierdzenie projektu wyrobu lub części zgodnie z niniejszym załącznikiem; lub

b) złożyła lub zamierza złożyć deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z niniejszym załącznikiem; lub

c) współpracuje z wnioskodawcą ubiegającym się o zatwierdzenie projektu wyrobu lub posiadaczem zatwierdzenia projektu wyrobu, które ma być wydane lub zostało wydane zgodnie z niniejszym załącznikiem, lub z organizacją, która złożyła lub zamierza zadeklarować zgodność tego projektu statku powietrznego zgodnie z niniejszym załącznikiem, w celu zapewnienia zgodności produkowanego wyrobu lub produkowanej części z tym projektem oraz w celu zapewnienia ciągłej zdatności wyrobu lub części do lotu.

21L.A.123 Deklaracja zdolności produkcyjnej

a) Przed wyprodukowaniem wyrobów lub części organizacja zamierzająca wykazać zgodność tych wyrobów lub części z właściwymi danymi projektowymi deklaruje swoją zdolność produkcyjną.

b) Deklarację oraz wszelkie jej późniejsze zmiany składa się w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ.

c) Deklaracja musi zawierać informacje niezbędne właściwemu organowi do zapoznania się z organizacją i przewidywanym zakresem prac oraz co najmniej następujące elementy:

1. zarejestrowaną nazwę organizacji;

2. dane kontaktowe zarejestrowanego adresu głównego miejsca prowadzenia działalności przez organizację oraz, w stosownych przypadkach, dane kontaktowe miejsc operacji lotniczych organizacji;

3. imię i nazwisko oraz dane kontaktowe kierownika odpowiedzialnego organizacji wyznaczonego zgodnie z pkt 21L. A.125 lit. c) ppkt 1;

4. przewidywany zakres prac;

5. datę planowanego rozpoczęcia produkcji;

6. oświadczenie potwierdzające, że organizacja: (i) dysponuje systemem zarządzania produkcją zgodnie z pkt 21L.A.124 lit. a); oraz (ii) utrzyma system zarządzania produkcją zgodnie z niniejszą podczęścią;

7. oświadczenie potwierdzające, że organizacja będzie przestrzegać procesów i procedur ustanowionych zgodnie z pkt 21L.A.124 lit. d);

8. oświadczenie, że organizacja zgadza się na podjęcie realizacji obowiązków zadeklarowanej organizacji produkującej zgodnie z pkt 21L.A.127.

d) Deklarację zdolności produkcyjnej przedkłada się właściwemu organowi.

21L.A.124 System zarządzania produkcją

a) Zadeklarowana organizacja produkująca ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania produkcją z jasno określonym zakresem odpowiedzialności i podziałem obowiązków w całej organizacji, który:

1. odpowiada charakterowi i złożoności jej działalności oraz wielkości organizacji, a także uwzględnia zagrożenia i związane z nimi ryzyko występujące w tej działalności;

2. jest ustanawiany przez kierownika odpowiedzialnego, wyznaczonego zgodnie z pkt 21L.A.125 lit. c) ppkt 1, na którym spoczywa odpowiedzialność z tego tytułu.

b) System zarządzania produkcją obejmuje środki zarządzania jakością poprzez utrzymywanie systemu jakości, który:

1. zapewnia, aby wszystkie wyroby lub części wyprodukowane przez zadeklarowaną organizację produkującą lub jej partnerów, bądź dostarczone przez podmioty zewnętrzne lub u nich zamówione, odpowiadały wymaganiom właściwych danych projektowych i znajdowały się w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

2. służy do ustanawiania, wdrażania i utrzymywania, w stosownych przypadkach, w zakresie działalności, procedur kontrolnych dotyczących:

(i) wydawania, zatwierdzania lub zmieniania dokumentów;

(ii) audytów oceniających oraz kontroli sprzedawców i poddostawców;

(iii) weryfikacji, czy przyjmowane wyroby, części, materiały i urządzenia, w tym pozycje dostarczane jako nowe lub używane przez nabywających wyroby, są zgodne z specyfikacjami właściwych danych projektowych;

(iv) znakowania i możliwości prześledzenia pochodzenia;

(v) procesów produkcyjnych;

(vi) przeglądów i wykonywania prób, w tym produkcyjnych prób w locie;

(vii) kontroli metrologicznej narzędzi, szablonów i aparatury kontrolno-pomiarowej;

(viii) kontroli nad elementami niezgodnymi;

(ix) współpracy z wnioskującym o lub posiadaczem zatwierdzenia projektu bądź składającym deklarację zgodności projektowej;

(x) uzupełniania i przechowywania dokumentacji;

(xi) zapewniania kompetencji i kwalifikacji personelu;

(xii) wydawania dokumentów poświadczających zdatność do lotu;

(xiii) przeładunku, magazynowania i pakowania;

(xiv) wewnętrznych audytów jakości i wynikających z nich działań korygujących;

(xv) prac prowadzonych w miejscach innych niż miejsca operacji lotniczych uwzględnione w deklaracji;

(xvi) prac realizowanych po ukończeniu produkcji, ale przed dostawą, celem utrzymania statku powietrznego w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

(xvii) wniosku o wydanie zezwolenia na lot i zatwierdzenia warunków związanych z lotem;

3. uwzględnia w procedurach kontrolnych szczegółowe przepisy w odniesieniu do wszelkich części krytycznych.

c) Zadeklarowana organizacja produkująca ustanawia, w ramach systemu zarządzania produkcją, niezależną funkcję monitorowania przestrzegania przez organizację odpowiednich wymagań, jak również zgodności z systemem zarządzania produkcją i jego adekwatności. Monitorowanie to powinno uwzględniać system przekazywania informacji osobie lub grupie osób, o których mowa w pkt 21L.A.125 lit. c) ppkt 1 i 2, celem zapewnienia, w razie konieczności, podjęcia odpowiednich działań naprawczych.

d) Zadeklarowana organizacja produkująca ustanawia, utrzymuje i aktualizuje, w ramach swojego systemu zarządzania produkcją, procesy i procedury zapewniające zgodność produkowanych wyrobów z właściwymi danymi projektowymi. Zadeklarowana organizacja produkująca udostępnia właściwemu organowi na żądanie dowód w postaci dokumentu potwierdzający te procesy i procedury.

e) Zadeklarowana organizacja produkująca stosuje procedury zapewniające świadczenie usług obsługi technicznej w odniesieniu do nowo wyprodukowanego statku powietrznego zgodnie z obowiązującymi wytycznymi w zakresie obsługi technicznej oraz utrzymywanie tego statku powietrznego w stanie zdatności do lotu, a także – w stosownych przypadkach – gwarantuje wydanie poświadczenia obsługi dotyczącego wszelkich wykonanych czynności obsługowych.

f) Jeżeli zadeklarowana organizacja produkująca posiada certyfikat innej organizacji wydany na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, organizacja produkująca może zintegrować system zarządzania produkcją z systemem zarządzania, który jest wymagany do wydania pozostałych certyfikatów.

21L.A.125 Zasoby zadeklarowanej organizacji produkującej

Zadeklarowana organizacja produkująca upewnia się, że:

a) infrastruktura, warunki pracy, akcesoria i narzędzia, procesy i związane z nimi materiały, liczebność i fachowość personelu oraz ogólna organizacja podmiotu są odpowiednie dla należytego wykonywania obowiązków zgodnie z pkt 21L. A.127;

b) w odniesieniu do wszystkich niezbędnych danych dotyczących zdatności do lotu i danych dotyczących ochrony środowiska:

1. otrzymuje takie dane od Agencji oraz od deklarującego zgodność projektową lub od posiadacza certyfikatu typu lub zatwierdzenia projektu lub od wnioskodawcy ubiegającego się o certyfikat typu lub zatwierdzenie projektu celem ustalenia zgodności z właściwymi danymi projektowymi;

2. ustanowiła procedurę zapewniającą prawidłowe wprowadzanie danych dotyczących zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej do danych produkcyjnych;

3. dane te są aktualizowane i dostępne dla wszystkich członków personelu, dla których jest to niezbędne do prawidłowego wykonywania obowiązków;

c) w odniesieniu do zarządzających i personelu:

1. wyznaczyła kierownika odpowiedzialnego, który jest uprawniony do zapewnienia, aby cała produkcja w ramach organizacji była realizowana zgodnie z wymaganymi normami i aby zadeklarowana organizacja produkująca utrzymywała ciągłą zgodność z wymogami systemu zarządzania produkcją, o którym mowa w pkt 21L.A.124 lit. a), oraz procesami i procedurami określonymi w pkt 21L.A.124 lit. d);

2. kierownik odpowiedzialny wyznaczył osobę lub grupę osób odpowiedzialnych za utrzymanie zgodności organizacji z wymaganiami niniejszej podczęści, które to osoby są wskazane imiennie wraz z przydzielonym zakresem kompetencyjnym. Taka osoba lub grupa osób odpowiada przed kierownikiem odpowiedzialnym i ma do niego bezpośredni dostęp. Osoby te muszą dysponować wiedzą, praktyką i doświadczeniem zawodowym odpowiednimi do powierzonego zakresu odpowiedzialności;

3. personel wszystkich szczebli uzyskał pełnomocnictwa odpowiednie dla należytego wykonywania powierzonych obowiązków i jest zapewniona pełna i skuteczna koordynacja wewnątrz zadeklarowanej organizacji produkującej w kwestiach danych dotyczących zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej;

4. struktura organizacyjna organizacji wraz z głównym personelem, który jest odpowiedzialny za zapewnienie zgodności organizacji z niniejszą podczęścią, jest dokumentowana i aktualizowana;

d) w odniesieniu do personelu poświadczającego, upoważnionego przez zadeklarowaną organizację produkującą do podpisywania dokumentów wydawanych na mocy pkt 21L.A.126 w zakresie zadeklarowanej działalności produkcyjnej:

1. wiedza, praktyka zawodowa (w tym inne funkcje pełnione w organizacji) i doświadczenie zawodowe personelu poświadczającego są odpowiednie do powierzonego zakresu odpowiedzialności;

2. personel poświadczający dysponuje świadectwem potwierdzającym zakres posiadanych pełnomocnictw. Zadeklarowana organizacja produkująca prowadzi wykaz personelu poświadczającego.

21L.A.126 Zakres prac

a) Zadeklarowana organizacja produkująca jest uprawniona do wykazania zgodności wyrobów i części wchodzących w zakres niniejszej sekcji, które wyprodukowała w ramach zadeklarowanego zakresu prac, z właściwymi danymi projektowymi.

b) Zadeklarowana organizacja produkująca jest uprawniona, w odniesieniu do kompletnego statku powietrznego, po przedstawieniu oświadczenia o zgodności statku powietrznego (formularz 52B EASA), do złożenia wniosku:

1. w przypadku statku powietrznego, który jest zgodny z projektem typu zatwierdzonym zgodnie z sekcją B podczęść B niniejszego załącznika – o wydanie świadectwa zdatności do lotu i świadectwa zdatności w zakresie hałasu;

2. w przypadku statku powietrznego zgodnego z projektem, którego zgodność zadeklarowano zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika – o wydanie ograniczonego świadectwa zdatności do lotu i ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu.

c) Zadeklarowana organizacja produkująca jest uprawniona do wydawania autoryzowanych poświadczeń produkcji/ obsługi (formularz 1 EASA) dotyczących silników, śmigieł i części, które są zgodne z:

1. zatwierdzonymi danymi projektowymi wydanymi zgodnie z sekcją B podczęść B, D, E lub M niniejszego załącznika;

2. zadeklarowanymi danymi projektowymi, w odniesieniu do których zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęściami C, F lub N niniejszego załącznika;

3. danymi produkcyjnymi bazującymi na wszelkich niezbędnych zatwierdzonych danych projektowych dostarczonych przez posiadacza zatwierdzenia projektu naprawy.

d) Zadeklarowana organizacja produkująca jest uprawniona do wydawania zaleceń co do warunków dotyczących statku powietrznego, który wyprodukowała i w odniesieniu do którego potwierdziła zgodność z właściwymi danymi projektowymi, na podstawie których właściwy organ może wydać zezwolenie na lot na mocy podczęści P załącznika I (część 21).

e) Zadeklarowana organizacja produkująca jest uprawniona do wykonania obsługi technicznej nowego statku powietrznego własnej produkcji w zakresie niezbędnym do utrzymania go w stanie zdatności do lotu, chyba że rozporządzenie (UE) nr 1321/2014 przewiduje wymóg, aby obsługa techniczna była wykonywana zgodnie z określonymi zasadami, i wydania poświadczenia obsługi (formularz 53 EASA) dotyczącego tej obsługi technicznej.

21L.A.127 Obowiązki zadeklarowanej organizacji produkującej

a) Zadeklarowana organizacja produkująca pracuje zgodnie z jasno określonymi procedurami, praktykami i procesami;

b) Jeżeli zadeklarowana organizacja produkująca zamierza prowadzić próby w locie, przygotowuje, utrzymuje i aktualizuje instrukcję operacyjną zawierającą opis zasad i procedur organizacji odnoszących się do prób w locie. Zadeklarowana organizacja produkująca udostępnia tę instrukcję właściwemu organowi na żądanie.

c) W przypadku wykonanego statku powietrznego, przed przedłożeniem właściwemu organowi oświadczenia o zgodności statku powietrznego (formularz 52B EASA), zadeklarowana organizacja produkująca dopilnowuje, aby statek powietrzny był w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację i odpowiadał wymaganiom:

1. zatwierdzonego projektu typu wyrobu posiadającego certyfikat typu, wydanego zgodnie z sekcją B podczęść B niniejszego załącznika, lub

2. danych projektowych statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika.

d) W przypadku wyrobów (innych niż wykonany statek powietrzny) i części, przed wydaniem autoryzowanego poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA), zadeklarowana organizacja produkująca dopilnowuje, aby wyrób lub część były w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację i odpowiadały wymaganiom dotyczącym zatwierdzonego projektu typu wyrobu posiadającego certyfikat typu, wydanego zgodnie z sekcją B podczęść B, D, E lub M niniejszego załącznika, lub odpowiadały danym projektowym statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęścią C, F lub M niniejszego załącznika.

e) W przypadku silników zadeklarowana organizacja produkująca zapewnia, aby kompletny silnik spełniał stosowne wymagania w zakresie emisji spalin z silników, mające zastosowanie w dniu produkcji silnika.

f) We wszystkich wydawanych przez siebie autoryzowanych poświadczeniach produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) zadeklarowana organizacja produkująca umieszcza numer referencyjny wydany przez właściwy organ zgodnie z pkt 21L.B.142 dla tej zadeklarowanej organizacji produkującej.

g) Zadeklarowana organizacja produkująca zapewnia, aby organizacja dokumentowała szczegóły wszystkich wykonanych prac.

h) Zadeklarowana organizacja produkująca zapewnia posiadaczowi projektu lub składającemu deklarację zgodności projektowej wsparcie w zakresie ciągłej zdatności do lotu w odniesieniu do wszystkich wyrobów lub części, które wyprodukowała.

i) Zadeklarowana organizacja produkująca posiada system archiwizowania, w którym dokumentuje wymagania stawiane innym organizacjom, takim jak dostawcy i podwykonawcy. Zadeklarowana organizacja produkująca udostępnia te zarchiwizowane dane właściwemu organowi do celów zachowania ciągłej zdatności do lotu.

j) W przypadku produkcji nowego statku powietrznego zadeklarowana organizacja produkująca zapewnia utrzymanie statku powietrznego w stanie zdatności do lotu oraz wykonanie obsługi technicznej, w tym wszelkich niezbędnych napraw zgodnie z właściwymi danymi projektowymi, przed wydaniem oświadczenia o zgodności statku powietrznego (formularz 52B EASA).

k) W przypadku gdy zadeklarowana organizacja produkująca wydaje poświadczenie obsługi po przeprowadzeniu takiej obsługi technicznej, ustala ona przed wydaniem takiego poświadczenia, czy każdy wykonany statek powietrzny został poddany niezbędnej obsłudze technicznej i jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację.

l) Zadeklarowana organizacja produkująca spełnia wymagania określone w podczęści A niniejszego załącznika mające zastosowanie do zadeklarowanej organizacji produkującej.

21L.A.128 Powiadamianie o zmianach i zaprzestaniu działalności

Zadeklarowana organizacja produkująca bez nieuzasadnionej zwłoki powiadamia właściwy organ o:

a) wszelkich zmianach w informacjach, które zadeklarowano zgodnie z pkt 21L.A.123 lit. c);

b) wszelkich zmianach w systemie zarządzania produkcją, które są istotne dla wykazania zgodności lub dla właściwości w zakresie zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej wyrobu lub części;

c) zaprzestaniu prowadzenia niektórych lub wszystkich działań objętych deklaracją.

PODCZĘŚĆ H – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU

21L.A.141 Zakres

W niniejszej podczęści ustanawia się procedurę wnioskowania o świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu dla statku powietrznego, którego projekt certyfikowano lub zadeklarowano zgodnie z niniejszym załącznikiem, oraz określa się prawa i obowiązki wnioskujących o wydanie i posiadaczy tych świadectw.

21L.A.142 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, na której nazwisko/nazwę statek powietrzny jest lub będzie zarejestrowany w państwie członkowskim („państwo członkowskie rejestru”), może wystąpić z wnioskiem o wydanie świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu dla danego statku powietrznego na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

21L.A.143 Wniosek o świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu

a) Osoba fizyczna lub prawna występuje z wnioskiem o wydanie świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru.

b) Osoba fizyczna lub prawna może wystąpić z wnioskiem o:

1. świadectwo zdatności do lotu dla statku powietrznego, który jest zgodny z certyfikatem typu wydanym przez Agencję zgodnie z sekcją B podczęść B niniejszego załącznika lub

2. ograniczone świadectwo zdatności do lotu dla statku powietrznego, który jest zgodny z deklaracją zgodności projektowej zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, zarejestrowaną przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.63 w chwili składania wniosku.

c) W przypadku nowego statku powietrznego zgodnego z certyfikatem typu wydanym przez Agencję wnioskodawca zawiera we wniosku:

1. oświadczenie o zgodności statku powietrznego (formularz 52 EASA lub formularz 52B EASA), które jest wydane albo podpisane przez:

(i) organizację produkującą, która zadeklarowała swoją zdolność produkcyjną zgodnie z podczęścią G niniejszego załącznika i została zarejestrowana przez właściwy organ zgodnie z pkt 21L.B.142; lub

(ii) posiadacza zatwierdzenia organizacji produkującej zgodnie z przywilejami określonymi w pkt 21.A.163 lit. b) załącznika I (część 21);

2. sprawozdanie z ważenia i wyważenia wraz z planem załadowania;

3. instrukcję użytkowania w locie, jeżeli jest wymagana przez właściwą podstawę certyfikacji typu.

d) W przypadku nowego statku powietrznego zgodnego z deklaracją zgodności projektowej zarejestrowaną przez Agencję wnioskodawca zawiera we wniosku:

1. oświadczenie o zgodności statku powietrznego (formularz 52B EASA), które jest wydane albo podpisane przez:

(i) osobę fizyczną lub prawną zgodnie z podczęścią R niniejszego załącznika;

(ii) organizację produkującą, która zadeklarowała swoją zdolność produkcyjną zgodnie z podczęścią G niniejszego załącznika i została zarejestrowana przez właściwy organ zgodnie z pkt 21L.B.142; lub

(iii) posiadacza zatwierdzenia organizacji produkującej zgodnie z przywilejami określonymi w pkt 21.A.163 lit. d) załącznika I (część 21);

2. sprawozdanie z ważenia i wyważenia wraz z planem załadowania;

3. instrukcję użytkowania w locie, jeżeli jest wymagana przez mające zastosowanie szczegółowe specyfikacje techniczne w odniesieniu do deklaracji zgodności projektowej.

e) W przypadku używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa członkowskiego wnioskodawca dołącza do wniosku poświadczenie przeglądu zdatności do lotu wydane zgodnie z załącznikiem I (część M) lub załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014.

f) W przypadku używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa trzeciego wnioskodawca dołącza do wniosku:

1. oświadczenie właściwego organu państwa, w którym statek powietrzny jest lub był zarejestrowany, odzwierciedlające stan zdatności do lotu statku powietrznego w chwili transferu;

2. dokumentację historyczną ustanawiającą standardy produkcji, modyfikacji oraz obsługi technicznej statku powietrznego;

3. sprawozdanie z ważenia i wyważenia wraz z planem załadowania;

4. instrukcję użytkowania w locie;

5. zalecenie wydania świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu oraz poświadczenia przeglądu zdatności do lotu na podstawie przeglądu zdatności do lotu zgodnie z załącznikiem I (część M) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 lub poświadczenia przeglądu zdatności do lotu zgodnie z załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014.

g) Oświadczenia, o których mowa w lit. c) ppkt 1, lit. d) ppkt 1 i lit. f) ppkt 1, są wydawane nie wcześniej niż na 60 dni przed prezentacją statku powietrznego właściwemu organowi państwa członkowskiego rejestru, chyba że uzgodniono inaczej.

21L.A.144 Obowiązki wnioskującego o wydanie świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu

Wnioskujący o wydanie świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu:

a) przedstawia podręczniki, tabliczki, wykazy, oznakowanie przyrządów oraz inne niezbędne informacje wymagane przez właściwą podstawę certyfikacji typu lub przez mające zastosowanie szczegółowe specyfikacje techniczne odnośnie do deklaracji zgodności projektowej w jednym lub kilku językach urzędowych Unii Europejskiej, akceptowalnych dla właściwego organu państwa członkowskiego rejestru;

b) wykazuje, że jego statek powietrzny jest oznakowany zgodnie z podczęścią Q niniejszego załącznika;

c) organizuje inspekcje właściwego organu państwa członkowskiego rejestru, aby ocenić, czy statek powietrzny wykazuje jakiekolwiek niezgodności, które mogłyby wpłynąć na jego bezpieczeństwo.

21L.A.145 Zbywalność i wydanie powtórne świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu w obrębie państw członkowskich

W przypadku zmiany własności statku powietrznego:

a) pozostającego w tym samym rejestrze – świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu, wydane zgodnie z sekcją B podczęść H niniejszego załącznika, zostaje przeniesione razem ze statkiem powietrznym;

b) jeżeli statek powietrzny ma zostać zarejestrowany w innym państwie członkowskim, osoba fizyczna lub prawna, na której nazwisko/nazwę statek powietrzny będzie zarejestrowany, składa wniosek do właściwego organu nowego państwa członkowskiego rejestru o wydanie nowego świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu i dołącza do tego wniosku poprzednie świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu, wydane zgodnie z sekcją B podczęść H niniejszego załącznika, oraz ważne poświadczenie przeglądu zdatności do lotu wydane zgodnie z załącznikiem I (część M) lub załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014.

21L.A.146 Zachowanie ważności świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu

a) Świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu pozostaje ważne, dopóki:

1. statek powietrzny pozostaje w tym samym rejestrze;

2. świadectwo nie zostało zwrócone przez posiadacza;

3. statek powietrzny spełnia odpowiednie wymogi określone w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, a także pozostaje zgodny z mającym zastosowanie projektem typu lub z właściwymi danymi projektowymi statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, oraz z wymogami dotyczącymi ciągłej zdatności do lotu, z uwzględnieniem przepisów dotyczących postępowania z ustaleniami określonymi w pkt 21L.B.21;

4. świadectwo nie zostało cofnięte przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru zgodnie z pkt 21L.B.22.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia świadectwo podlega przekazaniu do właściwego organu państwa członkowskiego rejestru.

PODCZĘŚĆ I – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU

21L.A.161 Zakres

W niniejszej podczęści ustanawia się procedurę wnioskowania o świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu dla statku powietrznego, którego projekt certyfikowano lub zadeklarowano zgodnie z niniejszym załącznikiem, oraz określa się prawa i obowiązki wnioskujących o wydanie i posiadaczy tych świadectw.

21L.A.162 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, na której nazwisko/nazwę statek powietrzny jest lub będzie zarejestrowany w państwie członkowskim, może złożyć wniosek o wydanie świadectwa zdatności w zakresie hałasu lub ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu dla danego statku powietrznego na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

21L.A.163 Wniosek

a) Osoba fizyczna lub prawna występuje z wnioskiem o wydanie świadectwa zdatności w zakresie hałasu lub ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu w postaci i na zasadach ustanowionych przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru.

b) Osoba fizyczna lub prawna może wystąpić z wnioskiem o:

1. świadectwo zdatności w zakresie hałasu dla statku powietrznego, który jest zgodny z certyfikatem typu wydanym przez Agencję zgodnie z sekcją B podczęść B niniejszego załącznika lub

2. ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu dla statku powietrznego, który jest zgodny z deklaracją zgodności projektowej przedłożoną zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, zarejestrowaną przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.63 w chwili składania wniosku.

c) Wnioskodawca dołącza do wniosku:

1. w odniesieniu do nowych statków powietrznych:

(i) oświadczenie o zgodności statku powietrznego (formularz 52 EASA lub formularz 52B EASA), które jest wydane albo podpisane przez:

A) osobę fizyczną lub prawną zgodnie z podczęścią R niniejszego załącznika;

B) organizację produkującą, która zadeklarowała swoją zdolność produkcyjną zgodnie z podczęścią G niniejszego załącznika i została zarejestrowana przez właściwy organ zgodnie z pkt 21L.B.142; lub

C) posiadacza zatwierdzenia organizacji produkującej zgodnie z przywilejami określonymi w pkt 21.A.163 lit. b) załącznika I (część 21);

(ii) odniesienie do zapisu dotyczącego hałasu w bazie danych Agencji na temat poziomów hałasu, odzwierciedlającego dane dotyczące hałasu określone zgodnie z mającymi zastosowanie wymogami w zakresie hałasu;

2. w odniesieniu do używanych statków powietrznych:

(i) odniesienie do zapisu dotyczącego hałasu w bazie danych Agencji na temat poziomów hałasu, odzwierciedlającego dane dotyczące hałasu określone zgodnie z mającymi zastosowanie wymogami w zakresie hałasu; oraz

(ii) dokumentację historyczną ustanawiającą standardy produkcji, modyfikacji oraz obsługi technicznej statku powietrznego.

d) Oświadczenia, o których mowa w lit. c) ppkt 1 pppkt (i), są wydawane nie wcześniej niż na 60 dni przed prezentacją statku powietrznego właściwemu organowi państwa członkowskiego rejestru, chyba że uzgodniono inaczej.

21L.A.164 Zbywalność i wydanie powtórne świadectw zdatności w zakresie hałasu i ograniczonych świadectw zdatności w zakresie hałasu w obrębie państw członkowskich

W przypadku zmiany własności statku powietrznego:

a) pozostającego w tym samym rejestrze – świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu, wydane zgodnie z sekcją B podczęść I niniejszego załącznika, zostaje przeniesione razem ze statkiem powietrznym;

b) jeżeli statek powietrzny ma zostać zarejestrowany w innym państwie członkowskim, osoba fizyczna lub prawna, na której nazwisko/nazwę statek powietrzny będzie zarejestrowany, składa wniosek do właściwego organu nowego państwa członkowskiego rejestru o wydanie nowego świadectwa zdatności w zakresie hałasu lub ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu i dołącza do tego wniosku poprzednie świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu wydane zgodnie z sekcją B podczęść I niniejszego załącznika.

21L.A.165 Zachowanie ważności świadectwa zdatności w zakresie hałasu i ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu

a) Świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu pozostaje ważne, dopóki:

1. statek powietrzny pozostaje w tym samym rejestrze;

2. świadectwo nie zostało zwrócone przez posiadacza;

3. statek powietrzny spełnia mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska określone w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, a także pozostaje zgodny z mającym zastosowanie projektem typu lub z właściwymi danymi projektowymi statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, z uwzględnieniem przepisów dotyczących postępowania z ustaleniami określonymi w pkt 21L.B.21;

4. świadectwo nie zostało cofnięte przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru zgodnie z pkt 21L.B.22.

b) W przypadku zwrotu lub cofnięcia świadectwo podlega przekazaniu do właściwego organu państwa członkowskiego rejestru.

PODCZĘŚĆ J – ZADEKLAROWANE ORGANIZACJE PROJEKTUJĄCE

21L.A.171 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia:

a) procedurę składania deklaracji zdolności projektowej przez osoby fizyczne i prawne, które projektują wyroby zgodnie z niniejszą sekcją; oraz

b) prawa i obowiązki osób składających deklaracje zdolności projektowej, o których mowa w lit. a).

21L.A.172 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna (w niniejszej podczęści „organizacja”), od której zgodnie z pkt 21L.A.22, pkt 21L.A.82 lub pkt 21L.A.204 wymaga się wykazania zdolności projektowej, może zadeklarować swoją zdolność na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

21L.A.173 Deklaracja zdolności projektowej

a) Przed wystąpieniem lub równocześnie z wystąpieniem o zatwierdzenie projektu zgodnie z niniejszą sekcją, albo przed złożeniem wniosku o zatwierdzenie warunków lotu zgodnie z pkt 21.A.710 załącznika I (część 21) dla wyrobu przez nią zaprojektowanego, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej, organizacja przedkłada Agencji deklarację zdolności projektowej.

b) Deklarację oraz wszelkie jej późniejsze zmiany składa się w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

c) Deklaracja musi zawierać informacje niezbędne Agencji do zapoznania się z organizacją i przewidywanym zakresem prac oraz co najmniej następujące elementy:

1. zarejestrowaną nazwę organizacji;

2. dane kontaktowe zarejestrowanego adresu głównej miejsca prowadzenia działalności przez organizację oraz, w stosownych przypadkach, miejsc operacji lotniczych organizacji;

3. imię i nazwisko oraz dane kontaktowe dyrektora organizacji projektującej;

4. przewidywany zakres prac;

5. oświadczenie potwierdzające, że organizacja: (i) dysponuje systemem zarządzania projektem zgodnie z pkt 21L.A.174 lit. a); oraz (ii) utrzyma system zarządzania projektem zgodnie z niniejszą podczęścią;

6. oświadczenie potwierdzające, że organizacja będzie przestrzegać procesów i procedur ustanowionych zgodnie z pkt 21L.A.174 lit. d);

7. oświadczenie, że organizacja zgadza się na podjęcie realizacji obowiązków zadeklarowanej organizacji projektującej zgodnie z pkt 21L.A.177.

d) Deklarację zdolności projektowej przedkłada się Agencji.

21L.A.174 System zarządzania projektem

a) Zadeklarowana organizacja projektująca ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania projektem z jasno określonym zakresem odpowiedzialności i podziałem obowiązków w całej organizacji, który:

1. odpowiada charakterowi i złożoności jej działalności oraz wielkości organizacji, a także uwzględnia zagrożenia i związane z nimi ryzyko występujące w tej działalności;

2. jest ustanowiony w ramach odpowiedzialności jednego kierownika mianowanego na dyrektora organizacji projektującej zgodnie z pkt 21L.A.175 lit. a).

b) Zadeklarowana organizacja projektująca posiada, w ramach swojego systemu zarządzania projektem, środki zapewniające gwarantowanie projektu dzięki ustanowieniu, wdrożeniu i utrzymaniu systemu kontroli i nadzoru w zakresie projektu oraz zmian projektowych i napraw wyrobów. System ten:

1. obejmuje funkcję zdatności do lotu odpowiedzialną za zapewnienie, by projekty wyrobów oraz projekty zmian i naprawy były zgodne z właściwą podstawą certyfikacji typu oraz mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

2. ustanawia, wdraża i utrzymuje niezależną funkcję weryfikacji wykazania zgodności, na podstawie której organizacja deklaruje zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu i z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

3. określa zasady, na jakich system gwarantowania projektu zapewnia akceptowalność projektowanych części lub zadań wykonywanych przez partnerów lub podwykonawców zgodnie z metodami będącymi przedmiotem pisemnych procedur.

c) Zadeklarowana organizacja projektująca ustanawia, w ramach systemu zarządzania projektem, niezależną funkcję monitorowania przestrzegania przez organizację odpowiednich wymagań, jak również zgodności z systemem zarządzania projektem i jego adekwatności. Monitorowanie to powinno uwzględniać system przekazywania informacji osobie lub grupie osób, o których mowa w pkt 21L.A.175 lit. b), oraz kierownikowi odpowiedzialnemu, o którym mowa w pkt 21L.A.175 lit. a), celem zapewnienia, w razie konieczności, podjęcia odpowiednich działań naprawczych.

d) Zadeklarowana organizacja projektująca ustanawia, utrzymuje i aktualizuje procesy i procedury zapewniające zgodność projektową wyrobów z właściwą podstawą certyfikacji typu, mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi oraz mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska. Zadeklarowana organizacja projektująca udostępnia Agencji na żądanie dowód w postaci dokumentu potwierdzający te procesy i procedury.

e) W przypadku gdy jakiekolwiek części lub jakiekolwiek zmiany w wyrobach są projektowane przez organizacje partnerskie lub podwykonawców, procesy i procedury określone w lit. d) powinny zawierać opis tego, jak organizacja projektująca zdoła w odniesieniu do wszystkich części dać gwarancje spełnienia wymagań określonych w lit. b) ppkt 2, a także zawierać, bezpośrednio lub poprzez odniesienia, opisy i informacje na temat działalności projektowej i struktury organizacyjnej tych partnerów lub podwykonawców.

f) Jeżeli zadeklarowana organizacja projektująca posiada certyfikat(-y) innej organizacji wydany(-e) na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, zadeklarowana organizacja projektująca może zintegrować system zarządzania projektowaniem z systemem zarządzania, który jest wymagany do wydania pozostałych certyfikatów.

21L.A.175 Zasoby zadeklarowanej organizacji projektującej

a) Zadeklarowana organizacja projektująca mianuje dyrektora organizacji projektującej, który jest uprawniony do zapewnienia, aby cała działalność projektowa w ramach organizacji była realizowana zgodnie z wymaganymi normami oraz aby zadeklarowana organizacja projektująca utrzymała ciągłą zgodność z wymogami systemu zarządzania projektem, o których mowa w pkt 21L.A.174 lit. a)–c), oraz procesami i procedurami, o których mowa w pkt 21L.A.174 lit. d).

b) Dyrektor organizacji projektującej mianuje i wskazuje kluczowy personel w organizacji, który jest odpowiedzialny za:

1. zapewnienie, by projekty wyrobów oraz projekty zmian i naprawy były zgodne z właściwą podstawą certyfikacji typu, mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi oraz mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

2. niezależne monitorowanie zgodności i funkcję adekwatności; oraz

3. w zależności od wielkości organizacji, jakąkolwiek inną osobę lub grupę osób, które są potrzebne, by zapewnić przestrzeganie przez organizację wymagań niniejszej sekcji.

c) Osoba lub grupa osób określone w lit. b):

1. odpowiadają przed dyrektorem organizacji projektującej i mają do niego bezpośredni dostęp;

2. legitymują się wiedzą, praktyką i doświadczeniem zawodowym odpowiednimi do wykonywania powierzonych im obowiązków.

d) Zadeklarowana organizacja projektująca upewnia się, że:

1. personel we wszystkich działach technicznych jest dostatecznie liczebny i doświadczony oraz nadano mu odpowiednie pełnomocnictwa, by był zdolny do należytego wykonywania powierzonego zakresu obowiązków, i że powyższe wraz z warunkami lokalowymi, środkami i wyposażeniem jest adekwatne, by personel mógł zapewnić, aby projektowane wyroby były zdatne do lotu i kompatybilne z wymogami środowiskowymi;

2. zapewniono pełną i skuteczną koordynację wewnątrz zadeklarowanej organizacji projektującej w kwestiach zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej.

e) Zadeklarowana organizacja projektująca dokumentuje strukturę organizacyjną swojej organizacji wraz z głównym personelem, który jest odpowiedzialny za zapewnienie zgodności organizacji z niniejszą podczęścią, aktualizuje je i udostępnia Agencji na żądanie.

21L.A.176 Zakres prac

Zadeklarowana organizacja projektująca określa rodzaje prac projektowych, kategorie wyrobów, dla których prowadzona jest działalność projektowa, oraz pełnione przez organizację funkcje i wykonywane obowiązki w zakresie zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej wyrobów.

21L.A.177 Obowiązki zadeklarowanej organizacji projektującej

Zadeklarowana organizacja projektująca:

a) pracuje zgodnie z jasno określonymi procedurami, praktykami i procesami;

b) jeżeli zadeklarowana organizacja projektująca zamierza prowadzić próby w locie, utrzymuje i aktualizuje instrukcję operacyjną określającą zasady i procesy organizacji odnoszące się do prób w locie oraz udostępnia tę instrukcję na żądanie Agencji;

c) ustala, czy projekty wyrobów, w tym zmiany i naprawy, nie posiadają żadnych cech niebezpiecznych i są zgodne z właściwą podstawą certyfikacji typu oraz z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, a także przedstawia Agencji oświadczenia/dokumenty potwierdzające ten fakt;

d) przedkłada Agencji informacje lub instrukcje odnoszące się do działań związanych z zapewnieniem ciągłej zdatności do lotu;

e) spełnia wymagania podane w podczęści A niniejszego załącznika mające zastosowanie do zadeklarowanych organizacji projektujących.

21L.A.178 Powiadamianie o zmianach i zaprzestaniu działalności

Zadeklarowana organizacja projektująca bez zbędnej zwłoki powiadamia Agencję o:

a) wszelkich zmianach w informacjach, które zadeklarowano zgodnie z pkt 21L.A.173 lit. c);

b) zmianach w systemie zarządzania projektem, które są znaczące dla wykazania zgodności zaprojektowanego przez nią wyrobu;

c) zaprzestaniu prowadzenia niektórych lub wszystkich działań objętych deklaracją.

PODCZĘŚĆ K – CZĘŚCI

21L.A.191 Zakres

W niniejszej podczęści określono sposób wykazywania zgodności części z wymaganiami zdatności do lotu.

21L.A.192 Wykazywanie zgodności

a) Wykazywanie zgodności z wymaganiami zdatności do lotu części, które mają być zamontowane na wyrobie posiadającym certyfikat typu lub na statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, odbywa się:

1. w powiązaniu z procedurami certyfikacji typu według podczęści B, D lub E niniejszego załącznika – dla wyrobu, w którym mają być zamontowane; lub

2. w powiązaniu z procedurami dotyczącymi deklaracji zgodności projektowej według podczęści C lub F niniejszego załącznika dla wyrobu, na którym mają być zamontowane; lub

3. według procedury autoryzacji ETSO, określonej w sekcji A podczęść O załącznika I (część 21); lub

4. w przypadku części znormalizowanych – zgodnie z oficjalnie uznawanymi normami.

b) We wszystkich przypadkach, gdy zatwierdzenie części jest wyraźnie wymagane przez prawo Unii lub środki Agencji, część powinna być zgodna z mającą zastosowanie ETSO lub przepisami uznanymi przez Agencję w danym przypadku za równoważne.

21L.A.193 Dopuszczanie części do montażu

a) Część lub wyrób można zamontować na wyrobie tylko wtedy, gdy są określone przez posiadacza certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany projektowej, zatwierdzenia projektu naprawy lub deklaracji zgodności projektowej jako nadająca lub nadający się do montażu oraz gdy:

1. są w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

2. są oznakowane zgodnie z podczęścią Q niniejszego załącznika; oraz

3. towarzyszy im autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA), potwierdzające, że dana pozycja została wyprodukowana zgodnie z właściwymi danymi projektowymi.

b) Na zasadzie odstępstwa od lit. a) ppkt 3 oraz pod warunkiem spełnienia warunków określonych w lit. c), następujące części nie wymagają autoryzowanego poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) do celów zamontowania ich na wyrobie posiadającym certyfikat typu lub na statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową:

1. części znormalizowane;

2. części, które:

(i) mają nieograniczony cykl życia, nie są częścią podstawowej konstrukcji nośnej oraz nie są częścią układu sterowania lotem;

(ii) zostały oznakowane jako nadające się do montażu w określonym statku powietrznym przez posiadacza certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany projektowej, zatwierdzenia projektu naprawy lub deklaracji zgodności projektowej;

(iii) mają być zamontowane na statku powietrznym, którego właściciel zweryfikował, czy spełniają one mające zastosowanie warunki określone w pppkt (i) oraz (ii), i przyjął na siebie odpowiedzialność z tego tytułu;

3. części, w przypadku których skutki niezgodności z zatwierdzonymi danymi projektowymi lub zadeklarowanymi danymi projektowymi mają znikomy wpływ na bezpieczeństwo wyrobu i które oznakował jako takie posiadacz zatwierdzenia projektu lub deklarujący zgodność projektową w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu. W celu określenia wpływu na bezpieczeństwo części niezgodnych z wymaganiami posiadacz zatwierdzenia projektu lub składający deklarację zgodności projektowej może określić w instrukcjach zapewnienia ciągłej zdatności do lotu czynności weryfikacyjne, które mają zostać przeprowadzone przez instalatora montującego część na wyrobie;

4. w przypadku realizacji zmiany standardowej zgodnie z pkt 21L.A.102 lub naprawy standardowej zgodnie z pkt 21L.A.202 – części, w przypadku których skutki niezgodności z danymi projektowymi mają znikomy wpływ na bezpieczeństwo wyrobu, a dane części oznaczono jako takie w specyfikacjach certyfikacyjnych dla zmian standardowych i napraw standardowych, wydanych zgodnie z pkt 21.B.70 załącznika I (część 21). W celu określenia wpływu na bezpieczeństwo części niezgodnych z wymaganiami w specyfikacjach certyfikacyjnych można określić konkretne czynności weryfikacyjne, które ma przeprowadzić osoba instalującą część na wyrobie;

5. części zwolnione z obowiązku zatwierdzania zdatności do lotu zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 965/2012 (⁴); oraz

6. części określone w lit. b) ppkt 1–5 i stanowiące elementy wyższej grupy.

c) Części wymienione w lit. b) kwalifikują się do montażu na wyrobie posiadającym certyfikat typu lub na statku powietrznym, dla którego złożono deklarację zgodności projektowej, bez dołączania formularza 1 EASA, pod warunkiem że instalator posiada dokument wydany przez osobę lub organizację, która wyprodukowała daną część, określający nazwę części, numer katalogowy oraz zgodność części z ich danymi projektowymi oraz zawierający datę wydania.

PODCZĘŚĆ M – PROJEKTOWANIE NAPRAW WYROBÓW POSIADAJĄCYCH CERTYFIKAT TYPU

21L.A.201 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia:

a) procedurę wnioskowania o zatwierdzenie projektów naprawy wyrobów posiadających certyfikat typu;

b) prawa i obowiązki wnioskujących o zatwierdzenia i posiadaczy takich zatwierdzeń, o których mowa w lit. a);

c) przepisy dotyczące napraw standardowych, które nie wymagają zatwierdzenia.

21L.A.202 Naprawy standardowe

a) Naprawy standardowe to projekty naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu, zatwierdzone zgodnie z sekcją B podczęść B niniejszego załącznika, które:

1. są zgodne z danymi projektowymi zawartymi w specyfikacjach certyfikacyjnych wydanych przez Agencję, zawierających opis akceptowalnych sposobów, technik i praktyk realizacji i określania napraw standardowych, w tym powiązane instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu; oraz

2. nie są sprzeczne z danymi posiadacza danego certyfikatu typu.

b) Punkty 21L.A.203–21L.A.211 nie mają zastosowania do napraw standardowych.

21L.A.203 Klasyfikacja projektów naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu

a) Projekty naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu klasyfikuje się jako drobne lub poważne.

b) ”Drobna naprawa” to projekt naprawy, który nie ma znaczącego wpływu na masę, wyważenie, wytrzymałość konstrukcji, niezawodność, certyfikowany poziom hałasu lub emisji, właściwości użytkowe lub inne właściwości mające wpływ na zdatność do lotu lub kompatybilność środowiskową wyrobu.

c) Wszystkie inne projekty naprawy są „poważnymi naprawami”.

d) Wymagania na potrzeby zatwierdzania projektów drobnych napraw są takie, jak podano w pkt 21L.A.207.

e) Wymagania na potrzeby zatwierdzania projektów poważnych napraw są takie, jak podano w pkt 21L.A.208.

21L.A.204 Kwalifikowalność

a) Każda osoba fizyczna lub prawna, która wykazała lub jest w trakcie wykazywania swojej zdolności projektowej zgodnie z pkt 21L.A.23, może wystąpić z wnioskiem o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

b) Każda osoba fizyczna lub prawna może wystąpić z wnioskiem o zatwierdzenie projektu drobnej naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

21L.A.205 Wniosek o zatwierdzenie projektu naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu

a) Wniosek o zatwierdzenie projektu naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu składa się w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

b) W celu zatwierdzenia projektu poważnej naprawy wnioskodawca dołącza do wniosku lub przedkłada po złożeniu pierwotnego wniosku plan wykazania zgodności:

1. zawierający opis uszkodzenia i projektu naprawy wraz z określeniem konfiguracji projektu typu, wobec którego sporządzany jest projekt naprawy;

2. zawierający określenie wszystkich obszarów projektu typu oraz zatwierdzonych podręczników, które uległy zmianie lub objęte zostały skutkami projektu naprawy;

3. zawierający określenie wszelkich ponownych badań niezbędnych do wykazania zgodności projektu naprawy oraz obszarów objętych skutkami projektu naprawy z podstawą certyfikacji typu oraz mającymi zastosowanie wymogów ochrony środowiska, uwzględnionymi poprzez odniesienie w, stosownie do przypadku, certyfikacie typu albo uzupełniającym certyfikacie typu;

4. zawierający określenie wszelkich zaproponowanych zmian podstawy certyfikacji typu uwzględnionych poprzez odniesienie w, stosownie do przypadku, certyfikacie typu albo uzupełniającym certyfikacie typu;

5. wskazujący, czy dane certyfikacyjne zostały lub zostaną przygotowane w całości przez wnioskodawcę, czy na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacyjnych typu.

21L.A.206 Wykazanie zgodności

a) Wnioskujący o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy wykazuje zgodność z właściwą podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.201, oraz udostępnia Agencji środki wykorzystane do wykazania tej zgodności:

b) Wnioskujący o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy przedstawia Agencji udokumentowane uzasadnienie sposobów spełnienia wymagań w dokumentach dotyczących zgodności według planu wykazania zgodności.

c) W ramach przeprowadzania prób i przeglądów mających na celu wykazanie zgodności zgodnie z lit. a) wnioskodawca, przed przeprowadzeniem jakiejkolwiek próby, wykonuje i dokumentuje weryfikację potwierdzającą:

1. w odniesieniu do prototypu, że

(i) materiały i procesy są zgodne ze specyfikacjami dla proponowanego projektu typu;

(ii) części wyrobu są w należyty sposób zgodne z rysunkami w proponowanym projekcie typu;

(iii) proces produkcji, budowa i montaż są w należyty sposób zgodne ze specyfikacją w proponowanym projekcie typu; oraz

2. w odniesieniu do urządzeń do wykonywania prób i pomiarów, zastosowanych w danej próbie, że były one odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane.

d) Próby w locie do celów uzyskania zatwierdzenia projektu poważnej naprawy wykonywane są zgodnie z metodami określonymi dla takich prób przez Agencję. Wnioskodawca wykonuje wszelkie próby w locie niezbędne do ustalenia zgodności z właściwą podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska.

e) Wnioskujący o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy umożliwia Agencji:

1. przegląd wszelkich danych i informacji dotyczących wykazania zgodności;

2. asystowanie przy wszelkich próbach lub przeglądach wykonywanych na potrzeby wykazania zgodności lub ich przeprowadzenie; oraz

3. jeżeli zostanie to uznane za niezbędne, przeprowadzenie inspekcji fizycznej naprawionego wyrobu w celu weryfikacji zgodności projektu z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska.

f) Po zakończeniu wykazywania zgodności wnioskodawca deklaruje Agencji, że:

1. wykazał zgodność z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.201, według planu wykazania zgodności; oraz

2. nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić wyrób objęty projektem naprawy niebezpiecznym lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

21L.A.207 Wymogi dotyczące zatwierdzenia projektu drobnej naprawy

W celu uzyskania zatwierdzenia projektu drobnej naprawy dla wyrobu posiadającego certyfikat typu wnioskodawca:

a) wykazuje, że projekt naprawy i obszary objęte skutkami projektu naprawy są zgodne:

1. z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska uwzględnionymi poprzez odniesienie w certyfikacie typu; lub

2. jeśli wnioskodawca tak zdecyduje, ze specyfikacjami certyfikacyjnymi mającymi zastosowanie do wyrobu w dniu złożenia wniosku o zatwierdzenie projektu naprawy;

b) deklaruje zgodność z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, które mają zastosowanie zgodnie z lit. a) ppkt 1, lub ze specyfikacjami certyfikacyjnymi wybranymi zgodnie z lit. a) ppkt 2, odnotowuje uzasadnienia zgodności w dokumentach dotyczących zgodności oraz odnotowuje, że nie stwierdzono żadnej cechy ani charakterystyki, które mogłyby uczynić zmieniony wyrób niebezpiecznym lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany;

c) przedstawia Agencji uzasadnienie zgodności dla naprawy i deklarację zgodności.

21L.A.208 Wymogi dotyczące zatwierdzenia projektu poważnej naprawy

W celu uzyskania zatwierdzenia projektu poważnej naprawy dla wyrobu posiadającego certyfikat typu wnioskodawca:

a) wykazuje, że projekt naprawy i obszary objęte skutkami projektu naprawy są zgodne z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, ustanowionymi i notyfikowanymi wnioskodawcy przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.201;

b) wykazuje zgodność zgodnie z pkt 21L.A.206;

c) w przypadku gdy wnioskodawca wskazał, że podał dane certyfikacyjne na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacji typu zgodnie z pkt 21L.A.205 lit. b) ppkt 5, wykazuje, że posiadacz certyfikatu typu:

1. nie ma zastrzeżeń natury technicznej odnośnie do informacji przedłożonych na podstawie pkt 21L.A.205; oraz

2. zgodził się na współpracę z wnioskodawcą celem zapewnienia realizacji wszystkich obowiązków w zakresie ciągłej zdatności do lotu naprawionego wyrobu poprzez spełnienie wymagań pkt 21L.A.28 i 21L.A.88;

d) wykazuje, że nie ma nierozwiązanych problemów wynikających z inspekcji fizycznej pierwszego artykułu danego wyrobu objętego projektem naprawy w ostatecznej zmienionej konfiguracji, przeprowadzonej przez Agencję zgodnie z pkt 21L.A.206 lit. e) ppkt 3.

21L.A.209 Zatwierdzenie projektu naprawy na podstawie przywileju

a) Zatwierdzenie projektu naprawy, zaprojektowanego przez zatwierdzoną organizację projektującą, może być wydane przez tę organizację, zamiast przez Agencję, bez wniosku złożonego według pkt 21L.A.205, zgodnie z zakresem jej przywilejów, o których mowa w pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 2 i 5 załącznika I (część 21), jak wskazano w warunkach zatwierdzenia.

b) Wydając zatwierdzenie naprawy zgodnie z lit. a), organizacja projektująca:

1. zapewnia, aby dostępne były wszystkie dane uzasadniające i uzasadnienia;

2. zapewnia, aby zgodność zmiany z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska według pkt 21L.A.207 lit. a) lub pkt 21L.A.208 lit. a) została wykazana i zadeklarowana zgodnie z pkt 21L. A.206;

3. potwierdza, że nie stwierdzono:

(i) żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub, w stosownych przypadkach, z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska lub z wybranymi specyfikacjami certyfikacyjnymi;

(ii) żadnej cechy ani charakterystyki naprawy, które mogłyby uczynić zmieniony wyrób niebezpiecznym lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany;

4. ogranicza zatwierdzenie naprawy odnoszącej się do certyfikatu typu do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy naprawa.

21L.A.210 Obowiązki posiadacza zatwierdzenia projektu naprawy

Posiadacz zatwierdzenia projektu naprawy:

a) jeżeli nie jest posiadaczem certyfikatu typu lub uzupełniającego certyfikatu typu, a dane certyfikacyjne dostarczono zgodnie z pkt 21L.A.205 lit. b) ppkt 5), zawiera porozumienie z odpowiednim posiadaczem;

b) przekazuje organizacji wykonującej naprawę wszelkie niezbędne instrukcje montażu lub realizacji projektu naprawy;

c) wspiera wszelkie organizacje produkujące zajmujące się produkcją części na potrzeby projektu naprawy oraz dopilnowuje, aby wspomniane części były produkowane przy wykorzystaniu danych produkcyjnych bazujących na danych projektowych przekazanych przez posiadacza zatwierdzenia projektu naprawy;

d) zapewnia, aby projekt naprawy zawierał wszystkie niezbędne wytyczne i ograniczenia, jeżeli projekt naprawy zatwierdzono z ograniczeniami. Te wytyczne i ograniczenia przekazywane są użytkownikowi przez posiadacza zatwierdzenia projektu naprawy zgodnie z procedurą uzgodnioną z Agencją;

e) podejmuje się realizacji obowiązków posiadacza zatwierdzenia projektu naprawy wynikających z podczęści A niniejszego załącznika.

21L.A.211 Nienaprawione uszkodzenie

Uszkodzenie wyrobu, którego projekt zatwierdzono zgodnie z sekcją B, może nie wymagać projektu naprawy, jeżeli uzasadnia to oszacowanie pod kątem znaczenia dla zdatności do lotu. Oszacowania takiego dokonuje Agencja lub organizacja projektująca, odpowiednio zatwierdzona zgodnie z sekcją A podczęść J załącznika I (część 21), zgodnie z procedurą przyjętą przez Agencję. Jeżeli w wyniku oszacowania zostanie stwierdzone, że nienaprawione uszkodzenie wymaga ograniczeń, to są one rozpatrywane zgodnie z pkt 21L.A.210 lit. d).

PODCZĘŚĆ N – PROJEKTOWANIE NAPRAW STATKÓW POWIETRZNYCH, DLA KTÓRYCH ZADEKLAROWANO ZGODNOŚĆ PROJEKTOWĄ

21L.A.221 Zakres

Niniejsza podczęść ustanawia:

a) procedurę deklarowania zgodności projektów naprawy statku powietrznego, który był przedmiotem deklaracji złożonej zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika;

b) prawa i obowiązki składającego deklarację zgodności zmiany, o której mowa w lit. a);

c) przepisy dotyczące napraw standardowych, które nie wymagają deklaracji zgodności projektowej.

21L.A.222 Naprawy standardowe

a) Naprawy standardowe to projekty naprawy statku powietrznego będącego przedmiotem deklaracji złożonej zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, które:

1. są zgodne z danymi projektowymi zawartymi w specyfikacjach certyfikacyjnych wydanych przez Agencję, zawierających opis akceptowalnych sposobów, technik i praktyk realizacji i określania napraw standardowych, w tym powiązane instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu; oraz

2. nie są sprzeczne z danymi projektowymi objętymi deklaracją zgodności projektowej statku powietrznego złożoną zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika.

b) Punkty 21L.A.223–21L.A.229 nie mają zastosowania do napraw standardowych.

21L.A.223 Klasyfikacja projektów naprawy statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

a) Projekty naprawy statku powietrznego, który był przedmiotem deklaracji złożonej zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, klasyfikowane są jako poważne albo drobne przy zastosowaniu kryteriów określonych w pkt 21L.A.203 lit. b) i c).

b) Zgodność projektową projektu drobnej naprawy deklaruje się zgodnie z pkt 21L.A.225.

c) Zgodność projektową projektu poważnej naprawy deklaruje się zgodnie z pkt 21L.A.226.

21L.A.224 Kwalifikowalność

a) Deklarujący, który złożył deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, może zadeklarować zgodność projektu drobnej naprawy tego statku powietrznego na warunkach określonych w niniejszej podczęści. Ponadto taka deklaracja zgodności może również zostać złożona, na warunkach określonych w niniejszej podczęści, przez organizację projektującą zatwierdzoną zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 3 załącznika I (część 21).

b) Jedynie deklarujący, który złożył deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, może zadeklarować zgodność projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

c) Na zasadzie odstępstwa od lit. b), jeżeli deklarujący, który złożył deklarację zgodności projektowej statku powietrznego zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, nie prowadzi już działalności lub nie odpowiada na wnioski o projekty naprawy, zgodność projektu statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę, może także stwierdzić zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika organizacja projektująca zatwierdzona zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 2 załącznika I (część 21) w zakresie jej warunków zatwierdzenia lub dowolna inna osoba fizyczna lub prawna będąca w stanie podjąć się realizacji obowiązków ustanowionych w pkt 21L.A.47 w odniesieniu do danego statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę.

21L.A.225 Deklaracja zgodności projektowej projektów drobnych napraw

a) Przed wprowadzeniem lub wdrożeniem lub uzgodnieniem z organizacją produkującą wprowadzenia lub wdrożenia projektu drobnej naprawy statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, deklarujący lub organizacja, która zaprojektowała drobną naprawę, deklaruje, że projekt drobnej naprawy spełnia szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska, z którymi zgodność zadeklarowano zgodnie z pkt 21L.A.43.

b) Deklarację zgodności projektowej składa się w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

c) Deklarujący lub organizacja, która zaprojektowała drobną zmianę, prowadzi rejestr projektów drobnych napraw statków powietrznych, dla których zadeklarowano zgodność projektową, i udostępnia Agencji na jej żądanie każdą deklarację złożoną zgodnie z lit. a).

21L.A.226 Deklaracja zgodności projektowej projektów poważnych napraw

a) Przed wprowadzeniem lub wdrożeniem lub uzgodnieniem z organizacją produkującą wprowadzenia lub wdrożenia projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika, deklarujący deklaruje, że projekt poważnej naprawy spełnia wymogi szczegółowych specyfikacji technicznych i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska, z którymi zgodność zadeklarowano zgodnie z pkt 21L.A.43.

b) Deklarację zgodności projektowej składa się w postaci i na zasadach ustanowionych przez Agencję.

c) Deklaracja ta zawiera co najmniej następujące informacje:

1. imię i nazwisko osoby przedkładającej deklarację oraz jej adres/miejsce prowadzenia działalności;

2. numer referencyjny deklaracji dotyczącej statku powietrznego, do którego odnosi się projekt poważnej naprawy;

3. niepowtarzalne odniesienie umożliwiające identyfikację projektu poważnej naprawy;

4. wskazanie szczegółowych specyfikacji technicznych i mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska, z którymi zgodność statku powietrznego zadeklarował deklarujący zgodnie z pkt 21L.A.43;

5. podpisane oświadczenie, złożone na wyłączną odpowiedzialność osoby składającej deklarację, że projekt poważnej naprawy jest zgodny ze szczegółowymi specyfikacjami technicznymi i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, o których mowa w ppkt 4, według planu wykazania zgodności, o którym mowa w lit. d) ppkt 3;

6. podpisane oświadczenie, złożone na wyłączną odpowiedzialność osoby składającej deklarację, że osoba ta nie stwierdziła żadnych cech ani właściwości, które mogłyby sprawić, że statek powietrzny należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście jego zamierzonego użytkowania;

7. opis uszkodzenia i projektu naprawy wraz z określeniem konfiguracji projektu typu, wobec którego dokonywana jest naprawa;

8. określenie wszystkich obszarów projektu typu oraz zatwierdzonych podręczników, które uległy zmianie lub objęte zostały skutkami projektu naprawy.

d) Deklarujący, który projektuje poważną naprawę, przedkłada Agencji deklarację, o której mowa w lit. c). Wraz z tą deklaracją deklarujący przedstawia Agencji:

1. opis poważnej naprawy;

2. podstawowe dane o poważnej naprawie, w tym charakterystyki eksploatacyjne, cechy konstrukcyjne i wszelkie ograniczenia;

3. plan wykazania zgodności szczegółowo określający sposoby wykazania zgodności, które zastosowano podczas wykazywania zgodności;

4. uzasadnienia zgodności odnotowane w danych na temat zgodności uzyskanych w ramach czynności związanych z zapewnieniem zgodności przeprowadzonych według planu wykazania zgodności;

5. środki, za pomocą których wykazano zgodność ze szczegółowymi specyfikacjami technicznymi i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, z którymi wykazanie zgodności statku powietrznego zadeklarował deklarujący zgodnie z pkt 21L.A.43;

6. jeżeli zgodność została wykazana poprzez przeprowadzenie prób, odnotowane uzasadnienie zgodności artykułów i sprzętu poddanych próbom, wykazujące:

(i) w odniesieniu do prototypu, że:

A) materiały i procesy są w należyty sposób zgodne ze specyfikacjami dla projektu;

B) części wyrobu są w należyty sposób zgodne z rysunkami w projekcie; oraz

C) procesy produkcji, budowa i montaż są w należyty sposób zgodne ze specyfikacją w projekcie;

(ii) w odniesieniu do urządzeń do wykonywania prób i pomiarów, zastosowanych w danych próbach, że były one odpowiednie dla wykonywanych prób i prawidłowo wyskalowane;

7. sprawozdania, wyniki przeglądów lub prób, które deklarujący uznał za niezbędne do ustalenia, czy statek powietrzny spełnia szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska.

e) Deklaracja poważnej naprawy w deklaracji zgodności projektowej ogranicza się do konkretnych konfiguracji w deklaracji zgodności projektowej, których dotyczy zmiana.

21L.A.227 Czynności związane z zapewnieniem zgodności na potrzeby deklarowania zgodności projektu poważnej naprawy

Przed złożeniem deklaracji zgodności zgodnie z pkt 21L.A.226 deklarujący musi w odniesieniu do danego konkretnego projektu:

a) ustanowić plan wykazania zgodności szczegółowo określający sposoby wykazania zgodności, które stosuje się podczas wykazywania zgodności. W razie potrzeby dokument ten jest aktualizowany;

b) odnotować uzasadnienie zgodności w dokumentach dotyczących zgodności według planu wykazania zgodności;

c) w stosownych przypadkach przeprowadzić próby i przeglądy według planu wykazania zgodności;

d) zapewnić i odnotować zgodność artykułów i sprzętu poddanych próbom oraz zagwarantować, aby prototyp był zgodny ze specyfikacjami, rysunkami, procesem produkcji oraz sposobami budowy i montażu w projekcie;

e) zapewnić, aby urządzenia do wykonywania prób i pomiarów były odpowiednie dla wykonywanej próby i prawidłowo wyskalowane;

f) umożliwić Agencji przeprowadzenie wszelkich przeglądów lub prób lub wzięcie udziału we wszelkich przeglądach i próbach, jakim poddaje się statek powietrzny, którego projekt i konfiguracja produkcyjna przyjęły ostateczną formę lub są dostatecznie zaawansowane, niezbędnych do ustalenia, czy wyrób objęty projektem naprawy nie wykazuje żadnych cech ani właściwości, które sprawiałyby, że statek powietrzny należałoby uznać za niebezpieczny lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w kontekście jego zamierzonego użytkowania;

g) przeprowadzić próby w locie zgodnie z warunkami lotu określonymi dla takich prób przez Agencję, niezbędne do ustalenia, czy statek powietrzny spełnia mające zastosowanie szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska.

21L.A.228 Obowiązki składającego deklarację zgodności projektowej projektu naprawy

Składający deklarację zgodności projektowej:

a) w przypadku projektów drobnych napraw prowadzi rejestr tych deklaracji i udostępnia je Agencji na żądanie;

b) przekazuje organizacji wykonującej naprawę wszelkie niezbędne instrukcje montażu lub realizacji projektu naprawy;

c) wspiera wszelkie organizacje produkujące zajmujące się produkcją części na potrzeby projektu naprawy oraz dopilnowuje, aby wspomniane części były produkowane przy wykorzystaniu danych produkcyjnych bazujących na danych projektowych przekazanych przez deklarującego:

d) jeżeli projekt naprawy został zadeklarowany z ograniczeniami, przekazuje te ograniczenia użytkownikowi za pośrednictwem udokumentowanej procedury udostępnianej Agencji na żądanie;

e) podejmuje się realizacji obowiązków deklarującego zgodność projektową projektu naprawy wynikających z podczęści A niniejszego załącznika.

21L.A.229 Nienaprawione uszkodzenie

Deklarujący zgodność projektową statku powietrznego zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika lub zatwierdzona organizacja projektująca posiadająca przywileje przyznane jej zgodnie z pkt 21.A.263 lit. c) ppkt 3 załącznika I (część 21), a także odpowiedni zakres zatwierdzenia, przeprowadzają ocenę skutków wszelkich uszkodzeń takiego statku powietrznego, które pozostają nienaprawione i które nie są objęte wcześniej zadeklarowanymi danymi, dla zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej. Wszelkie niezbędne ograniczenia są rozpatrywane zgodnie z pkt 21L.A.228 lit. d).

PODCZĘŚĆ O – AUTORYZACJE EUROPEJSKIEJ NORMY TECHNICZNEJ

(Zarezerwowane)

PODCZĘŚĆ P – ZEZWOLENIE NA LOT

21L.A.241 Zezwolenie na lot i warunki lotu

a) Procedury występowania o wydanie zezwoleń na lot i powiązane z tymi zezwoleniami warunki lotu statku powietrznego wchodzącego w zakres niniejszego załącznika odpowiadają procedurom i warunkom ustanowionym w sekcji A podczęść P załącznika I (część 21) oraz procedurom i warunkom przewidzianym w pkt 21L.A.241 lit. b) i c).

b) Występując o wydanie zezwolenia na lot zgodnie z pkt 21.A.707 załącznika I (część 21), wnioskodawca zwraca się do właściwego organu o przeprowadzenie przeglądu zgodności statku powietrznego, jeżeli wniosek o zezwolenie na lot dotyczy:

1. działań służących wykazaniu zgodności, o których mowa w pkt 21L.A.25, podejmowanych w odniesieniu do statku powietrznego, który posiada certyfikat typu lub który ma otrzymać taki certyfikat;

2. działań służących wykazaniu zgodności, o których mowa w pkt 21L.A.44, podejmowanych w odniesieniu do statku powietrznego, w przypadku którego zadeklarowano lub planuje się zadeklarować zgodność projektową.

c) Występując o zatwierdzenie warunków lotu zgodnie z pkt 21.A.709 załącznika I (część 21), wnioskodawca zwraca się do Agencji o:

1. dokonanie inspekcji fizycznej statku powietrznego i ocenienie, czy warunki lotu są powiązane z wykazaniem zgodności, aby potwierdzić deklarację zgodności projektowej, o którym mowa w pkt 21L.A.44, jak również na żądanie Agencji w toku podejmowania działań służących wykazaniu zgodności, o których mowa w pkt 21L.B.121 lit. b) i pkt 21L.B.203 lit. c); lub

2. dokonanie inspekcji fizycznej statku powietrznego i poddanie go ocenie, a także przeprowadzenie kluczowego przeglądu projektu, aby ustalić, czy warunki lotu są powiązane z wykazaniem zgodności na potrzeby certyfikacji projektu zgodnie z pkt 21L.A.25, jak również na żądanie Agencji zgodnie z pkt 21L.B.83, 21L.B.102 i 21.L.B.203.

PODCZĘŚĆ Q – ZNAKOWANIE WYROBÓW I CZĘŚCI

21L.A.251 Zakres

W niniejszej podczęści ustanawia się wymogi w zakresie znakowania wyrobów i części projektowanych i produkowanych zgodnie z niniejszym załącznikiem.

21L.A.252 Projekt oznakowania

a) Posiadacz certyfikatu typu, uzupełniającego certyfikatu typu, zatwierdzenia zmiany w certyfikacie typu lub zatwierdzenia projektu naprawy lub składający deklarację zgodności projektowej określa w danych projektowych znakowanie wyrobów i części zaprojektowanych zgodnie z niniejszym załącznikiem.

b) Specyfikacje dotyczące znakowania obejmują następujące informacje:

1. w odniesieniu do wyrobów:

(i) nazwę organizacji produkującej;

(ii) oznaczenie fabryczne wyrobu;

(iii) numer seryjny wyrobu;

(iv) wszelkie inne informacje umożliwiające zidentyfikowanie wyrobu;

2. w odniesieniu do części:

(i) nazwę, znak fabryczny lub symbol identyfikujący organizację produkującą;

(ii) numer katalogowy;

(iii) numer seryjny w przypadkach, gdy część, która ma zostać zamontowana w wyrobie, została oznakowana jako część krytyczna.

c) W specyfikacjach części opracowywanych zgodnie z lit. b) ppkt 2 pppkt (ii) na końcu numeru katalogowego umieszcza się literę „(R)”, jeżeli:

1. dana część stanowi element projektu będącego przedmiotem deklaracji zgodności projektowej zgodnie z podczęścią C niniejszego załącznika;

2. dana część ma zostać dopuszczona na podstawie formularza 1 EASA zgodnie z pkt 21L.A.193 lit. a) oraz

3. dana część została wyprodukowana zgodnie z podczęścią R niniejszego załącznika.

21L.A.253 Znakowanie wyrobów

a) Każda osoba fizyczna lub prawna produkująca wyroby zgodnie z sekcją A podczęść G załącznika I (część 21) lub zgodnie z podczęścią G lub R niniejszego załącznika, których projekt został zatwierdzony lub zadeklarowany zgodnie z niniejszym załącznikiem, znakuje takie wyroby w sposób określony w pkt 21L.A.252 metodą ogniotrwałego cechowania na ogniotrwałej tabliczce.

b) Tabliczka identyfikacyjna jest mocowana w taki sposób, by była dostępna i czytelna i by było mało prawdopodobne jej zniszczenie lub usunięcie podczas normalnego użytkowania, bądź zagubienie albo zniszczenie w związku z wypadkiem, a w przypadku śmigła, łopaty śmigła lub piasty śmigła tabliczkę tę umieszcza się na niekrytycznej powierzchni danego wyrobu.

c) W przypadku załogowych balonów tabliczka identyfikacyjna mocowana jest do powłoki balonu w takim miejscu, jeżeli jest to wykonalne, by była czytelna dla użytkownika, gdy balon jest napełniony. Ponadto kosz, rama nośna i zespół grzewczy jest w sposób trwały i czytelny znakowany nazwą organizacji produkującej, numerem katalogowym lub równoważnym oraz numerem seryjnym lub równoważnym.

21L.A.254 Postępowanie z danymi identyfikacyjnymi

a) Każda osoba fizyczna lub prawna wykonująca prace z zakresu obsługi technicznej zgodnie z przepisami rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 może zgodnie z metodami, technikami i praktykami ustanowionymi przez Agencję:

1. usuwać, zmieniać lub umieszczać informacje identyfikacyjne, o których mowa w pkt 21L.A.253; lub

2. zdejmować lub montować tabliczkę identyfikacyjną, o której mowa w pkt 21L.A.253, kiedy jest to niezbędne w trakcie czynności z zakresu obsługi technicznej.

b) Nie wolno usuwać, zmieniać ani umieszczać informacji identyfikacyjnych, o których mowa w pkt 21L.A.253 lit. a), chyba że czynności tych dokonuje się w celach wskazanych w pkt 21L.A.254 lit. a).

c) Nie wolno usuwać ani montować żadnych tabliczek identyfikacyjnych, o których mowa w pkt 21L.A.253 lit. a), chyba że czynności tych dokonuje się w celach wskazanych w pkt 21L.A.254 lit. a).

d) Nie wolno montować tabliczki identyfikacyjnej zdjętej zgodnie z lit. a) ppkt 2 na jakichkolwiek innych statkach powietrznych, silnikach, śmigłach, łopatach lub piastach śmigieł niż te, z których została ona zdjęta.

21L.A.255 Znakowanie części

Każda osoba fizyczna lub prawna produkująca części zgodnie z sekcją A podczęść G załącznika I (część 21) lub zgodnie z podczęścią G lub podczęścią R niniejszego załącznika na potrzeby wyrobu, którego projekt został zatwierdzony lub zadeklarowany zgodnie z niniejszym załącznikiem, znakuje takie części w sposób trwały i czytelny zgodnie z metodą określoną w pkt 21L.A.252.

PODCZĘŚĆ R – OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI STATKU POWIETRZNEGO I AUTORYZOWANE POŚWIADCZENIE PRODUKCJI/OBSŁUGI (FORMULARZ 1 EASA) DLA SILNIKÓW I ŚMIGIEŁ LUB ICH CZĘŚCI, KTÓRE SĄ ZGODNE Z DEKLARACJĄ ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ

21L.A.271 Zakres

W niniejszej podczęści ustanawia się procedury wydawania oświadczeń o zgodności statku powietrznego (formularz 52B EASA) i autoryzowanych poświadczeń produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) silników i śmigieł lub ich części, które zostały wyprodukowane zgodnie z danymi projektowymi przedstawionymi w deklaracji zgodności projektowej, a także określa się prawa i obowiązki deklarującego.

21L.A.272 Kwalifikowalność

Każda osoba fizyczna lub prawna, której udostępniono właściwe dane projektowe i która jest w stanie podjąć się realizacji obowiązków przewidzianych w pkt 21L.A.275, może wydać oświadczenie o zgodności (formularz 52B EASA) statku powietrznego lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) silnika lub śmigła lub ich części, na warunkach określonych w niniejszej podczęści.

21L.A.273 System kontroli produkcji

Osoba fizyczna lub prawna wydająca oświadczenie o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) zawierające właściwe zadeklarowane dane projektowe dla statku powietrznego, silnika lub śmigła bądź ich części, które zostały przez nią wyprodukowane, ustanawia, wdraża i utrzymuje system kontroli produkcji, który:

a) obejmuje procesy i procedury służące zagwarantowaniu, aby statek powietrzny, silnik lub śmigło bądź ich część były zgodne z właściwymi zadeklarowanymi danymi projektowymi;

b) zapewnia podpisywanie poszczególnych oświadczeń o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowanych poświadczeń produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) wyłącznie przez upoważnione osoby;

c) dysponuje procesami służącymi zapewnieniu przeprowadzania wszelkich prób w locie w bezpieczny sposób, jeżeli zakres produkcji obejmuje konieczność przeprowadzenia takich prób;

d) gwarantuje przekazywanie osobie fizycznej lub prawnej wszelkich danych dotyczących zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej niezbędnych do ustalenia zgodności;

e) obejmuje procedury zapewniające prawidłowe uwzględnianie danych dotyczących zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej w danych produkcyjnych, aktualizowanych i udostępnianych wszystkim członkom personelu, którzy potrzebują ich do prawidłowego wykonywania powierzonych im obowiązków;

f) obejmuje system przeglądów zapewniający, aby wszystkie statki powietrzne lub silniki lub śmigła bądź ich wszelkie części wyprodukowane przez osobę fizyczną lub prawną, uwzględniając jej partnerów, lub dostarczone przez podmioty zewnętrzne bądź zamówione u takich podmiotów, były zgodne z właściwymi zadeklarowanymi danymi projektowymi i znajdowały się w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

g) obejmuje system archiwizowania, w którym dokumentuje się wymagania stawiane innym organizacjom, takim jak dostawcy i podwykonawcy. Zarchiwizowane dane udostępnia się właściwemu organowi do celów zachowania ciągłej zdatności do lotu;

h) zapewnia świadczenie usług obsługi technicznej w odniesieniu do nowo wyprodukowanego statku powietrznego zgodnie z obowiązującymi wytycznymi w zakresie obsługi technicznej oraz utrzymywanie tego statku powietrznego w stanie zdatności do lotu, a także – w stosownych przypadkach – gwarantuje wydanie poświadczenia obsługi na potwierdzenie wszelkich wykonanych czynności obsługowych;

i) obejmuje wewnętrzny system zgłaszania zdarzeń do celów bezpieczeństwa, umożliwiający gromadzenie i ocenę zgłaszanych zdarzeń gromadzonych zgodnie z pkt 21L.A.3 pod kątem rozpoznawania niekorzystnych tendencji lub eliminowania wadliwości oraz selekcjonowania zdarzeń podlegających zgłaszaniu. Wspomniany system powinien obejmować analizowanie istotnych informacji dotyczących zdarzeń i sposób ich rozpowszechniania.

21L.A.274 Wydawanie oświadczenia o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowanego poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA)

a) Wydając oświadczenie o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA), osoba fizyczna lub prawna zawiera w nim wszystkie następujące informacje:

1. oświadczenie potwierdzające, że statek powietrzny, silnik lub śmigło bądź ich część są zgodne z właściwymi zadeklarowanymi danymi projektowymi i znajdują się w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

2. dla każdego statku powietrznego – oświadczenie, że statek powietrzny został sprawdzony na ziemi i w locie;

3. dla każdego silnika lub śmigła o zmiennym skoku – oświadczenie, że silnik lub śmigło o zmiennym skoku zostały poddane przez producenta końcowej próbie funkcjonalnej;

4. w stosownych przypadkach oświadczenie, że kompletny silnik spełnia stosowne wymagania w zakresie emisji spalin z silników obowiązujące w dniu produkcji silnika.

b) Osoba fizyczna lub prawna wydaje oświadczenie o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA):

1. w chwili pierwszego przekazania prawa własności do statku powietrznego, silnika lub śmigła bądź ich części; lub

2. w przypadku statku powietrznego – w chwili złożenia wniosku o wydanie ograniczonego świadectwa zdatności do lotu dla tego statku powietrznego.

21L.A.275 Obowiązki osób fizycznych lub prawnych wydających oświadczenie o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA)

Osoba fizyczna lub prawna wydająca oświadczenie o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA):

a) informuje właściwy organ o zamiarze wyprodukowania statku powietrznego, silnika lub śmigła bądź ich części zgodnie z danymi projektowymi zawartymi w deklaracji zgodności projektowej oraz o tym, że planuje wydawanie oświadczeń o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowanych poświadczeń produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) zgodnie z niniejszą podczęścią;

b) zapewnia rejestrowanie szczegółowych informacji na temat wszelkich wykonanych prac;

c) zachowuje w miejscu produkcji dane techniczne i rysunki niezbędne do ustalenia, czy statek powietrzny, silnik lub śmigło bądź ich części są zgodne z właściwymi zadeklarowanymi danymi projektowymi;

d) zapewnia składającemu deklarację zgodności projektowej wsparcie na rzecz utrzymania ciągłej zdatności do lotu dowolnego wyprodukowanego przez siebie statku powietrznego, silnika lub śmigła bądź ich części;

e) w przypadku nowego wyprodukowanego przez siebie statku powietrznego zapewnia utrzymywanie statku powietrznego w stanie zdatności do lotu oraz świadczenie usług w zakresie obsługi technicznej, chyba że zgodnie z wymogami przewidzianymi w rozporządzeniu (UE) nr 1321/2014 obsługa techniczna ma być zapewniana zgodnie z przepisami tego rozporządzenia, uwzględniając wszelkie niezbędne naprawy przeprowadzane zgodnie z właściwymi danymi projektowymi, przed wydaniem oświadczenia o zgodności statku powietrznego (formularz 52B EASA);

f) przy wydawaniu poświadczenia obsługi po zakończeniu tego rodzaju prac obsługowych ustala przed wydaniem takiego poświadczenia, czy każdy wykonany statek powietrzny został poddany niezbędnym pracom obsługowym i czy znajduje się w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

g) podejmuje się realizacji obowiązków spoczywających na osobie fizycznej lub prawnej wydającej oświadczenia o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) określone w podczęści A niniejszego załącznika;

h) informuje właściwy organ o zaprzestaniu prowadzenia działalności zgodnie z niniejszą podczęścią.

SEKCJA B

ZASADY POSTĘPOWANIA WŁAŚCIWYCH ORGANÓW

PODCZĘŚĆ A – PRZEPISY OGÓLNE

21L.B.11 Dokumentacja nadzorcza

Właściwy organ udostępnia odpowiedniemu personelowi wszystkie akty ustawodawcze, normy, zasady, publikacje techniczne i powiązane dokumenty, aby umożliwić mu wykonywanie zadań i wywiązywanie się z obowiązków.

21L.B.12 Wymiana informacji

a) Właściwy organ państwa członkowskiego i Agencja dzielą się udostępnianymi im – w ramach realizowanego przez nie badania i nadzoru zgodnie z niniejszą sekcją – informacjami, które są istotne dla drugiej strony w kontekście wykonywania zadań związanych z certyfikacją, nadzorem lub egzekwowaniem prawodawstwa na podstawie niniejszej sekcji.

b) Właściwy organ państwa członkowskiego i Agencja koordynują badania ukierunkowane na wyroby oraz nadzór nad projektowaniem i produkcją wyrobów i części objętych niniejszym załącznikiem, w tym – w razie potrzeby – przeprowadzanie wspólnych wizytacji nadzorczych.

21L.B.13 Informowanie Agencji

a) Właściwy organ państwa członkowskiego powiadamia Agencję o wszelkich istotnych problemach związanych z wykonaniem rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, w terminie 30 dni od dnia pojawienia się tych problemów.

b) Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, właściwy organ państwa członkowskiego przekazuje jak najszybciej Agencji wszelkie istotne dla bezpieczeństwa informacje pochodzące ze zgłoszeń zdarzeń rejestrowanych w krajowej bazie danych, jak określono w art. 6 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 376/2014.

21L.B.14 Dyrektywy zdatności do lotu otrzymane od państw trzecich

W przypadku gdy właściwy organ państwa członkowskiego otrzyma od właściwego organu państwa trzeciego dyrektywę zdatności do lotu, przekazuje ją Agencji.

21L.B.15 Natychmiastowa reakcja na problem w zakresie bezpieczeństwa

a) Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014 oraz aktów delegowanych i wykonawczych do niego, właściwy organ państwa członkowskiego wdraża system służący do odpowiedniego gromadzenia, analizowania i rozpowszechniania informacji o bezpieczeństwie.

b) Agencja wdraża system służący do odpowiedniego analizowania wszelkich otrzymanych istotnych informacji o bezpieczeństwie i bez zbędnej zwłoki przekazuje państwom członkowskim i Komisji wszelkie informacje (w tym zalecenia lub działania naprawcze, jakie należy podjąć), które są im niezbędne do zareagowania w odpowiednim czasie na problem w zakresie bezpieczeństwa dotyczący wyrobów, części, osób lub organizacji podlegających przepisom rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie.

c) Po otrzymaniu informacji, o których mowa w lit. a) i b), właściwy organ państwa członkowskiego stosuje odpowiednie środki, aby rozwiązać problem w zakresie bezpieczeństwa.

d) O środkach wprowadzanych zgodnie z pkt 21L.B.15 lit. c) niezwłocznie informowane są wszystkie osoby lub organizacje, które są zobowiązane do ich przestrzegania na mocy rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie. Właściwy organ państwa członkowskiego powiadamia również o tych środkach Agencję oraz, w razie konieczności podjęcia wspólnych działań, inne zainteresowane państwa członkowskie.

21L.B.16 System zarządzania

a) Właściwy organ ustanawia i utrzymuje system zarządzania obejmujący co najmniej:

1. udokumentowane strategie i procedury opisujące jego strukturę organizacyjną oraz środki i metody zapewnienia zgodności z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 i rozporządzeniem (UE) nr 376/2014 oraz aktami delegowanymi i wykonawczymi przyjętymi na ich podstawie. Procedury muszą być aktualizowane i wykorzystywane jako podstawowe dokumenty robocze na użytek wewnętrzny danego właściwego organu podczas wykonywania wszelkich powiązanych zadań;

2. personel w liczbie wystarczającej do wykonywania zadań i wywiązywania się z obowiązków. Należy wprowadzić system planowania dostępności personelu, umożliwiający odpowiednie wykonywanie wszystkich zadań;

3. personel posiadający kwalifikacje do wykonywania przydzielonych mu zadań oraz konieczną wiedzę, doświadczenie, a także wstępne i okresowe przeszkolenie zapewniające stały poziom kompetencji;

4. odpowiednie zaplecze i pomieszczenia biurowe umożliwiające wykonanie przydzielonych zadań;

5. funkcję monitorowania zgodności systemu zarządzania z odpowiednimi wymaganiami oraz adekwatności procedur, łącznie z ustanowieniem procesu audytu wewnętrznego i procesu zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa. Funkcja monitorowania zgodności musi obejmować system zapewniający zwrotne informowanie wyższej kadry kierowniczej właściwego organu o wynikach audytu, aby w razie potrzeby zapewnić podjęcie działań naprawczych;

6. osobę lub grupę osób odpowiedzialnych przed wyższą kadrą kierowniczą właściwego organu za proces monitorowania zgodności.

b) W odniesieniu do poszczególnych obszarów działalności uwzględnionych w systemie zarządzania właściwy organ wyznacza co najmniej jedną osobę ponoszącą całkowitą odpowiedzialność za zarządzanie odpowiednim zadaniem (odpowiednimi zadaniami).

c) Właściwy organ ustanawia procedury udziału we wzajemnej wymianie wszystkich niezbędnych informacji z wszelkimi innymi zainteresowanymi właściwymi organami oraz udzielania im pomocy, niezależnie od tego, czy są to organy z tego samego państwa członkowskiego, czy z innych państw członkowskich, w tym:

1. informacji na temat wszystkich sformułowanych ustaleń i wszelkich działań następczych podjętych w wyniku nadzoru nad osobami i organizacjami, które prowadzą działalność na terytorium danego państwa członkowskiego, ale są certyfikowane przez właściwy organ innego państwa członkowskiego lub Agencję;

2. wszelkich informacji związanych z obowiązkowym i dobrowolnym zgłaszaniem zdarzeń zgodnie z wymogami pkt 21L.A.3.

d) Egzemplarz procedur dotyczących systemu zarządzania właściwego organu państwa członkowskiego, wraz z wszelkimi późniejszymi zmianami tych procedur, udostępnia się Agencji do celów standaryzacji.

21L.B.17 Przydział zadań kwalifikowanym jednostkom

a) Właściwy organ może przydzielić kwalifikowanym jednostkom zadania związane z certyfikacją początkową lub ciągłym nadzorem nad wyrobami i częściami, a także nad osobami fizycznymi lub prawnymi podlegającymi rozporządzeniu (UE) 2018/1139 oraz aktom delegowanym i wykonawczym przyjętym na jego podstawie. Przydzielając zadania, właściwy organ upewnia się, że:

1. wprowadził system wstępnej i dalszej oceny spełniania przez kwalifikowaną jednostkę wymagań załącznika VI („Zasadnicze wymogi dotyczące kwalifikowanych jednostek”) do rozporządzenia (UE) 2018/1139. System ten oraz wyniki oceny muszą być dokumentowane;

2. zawarł z tą kwalifikowaną jednostką udokumentowane porozumienie, zatwierdzone przez obydwie strony na odpowiednim szczeblu zarządzania, które wyraźnie określa:

(i) zadania, jakie należy wykonywać;

(ii) deklaracje, sprawozdania i rejestry, jakie należy przekazywać;

(iii) warunki techniczne, które należy spełnić podczas realizacji przedmiotowych zadań;

(iv) stosowne ubezpieczenie od odpowiedzialności;

(v) poziom ochrony informacji uzyskiwanych podczas realizacji przedmiotowych zadań.

b) Właściwy organ zapewnia, by procesy audytu wewnętrznego i zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa, wymagane zgodnie z pkt 21L.B.16 lit. a) ppkt 5, obejmowały wszystkie zadania z zakresu certyfikacji i ciągłego nadzoru wykonywane w jego imieniu przez kwalifikowaną jednostkę.

21L.B.18 Zmiany w systemie zarządzania

a) Właściwy organ musi posiadać system służący do identyfikacji zmian wpływających na jego zdolność do wykonywania zadań oraz wywiązywania się z obowiązków określonych w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 i rozporządzeniu (UE) nr 376/2014 oraz aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na ich podstawie. System ten musi umożliwiać mu podejmowanie działań niezbędnych do zachowania adekwatności i skuteczności jego systemu zarządzania.

b) Właściwy organ musi aktualizować swój system zarządzania w odpowiednim terminie, aby odzwierciedlać wszelkie zmiany w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 i rozporządzeniu (UE) nr 376/2014 oraz aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na ich podstawie, zapewniając ich skuteczne wdrożenie.

c) Właściwy organ państwa członkowskiego powiadamia Agencję o wszelkich zmianach mających wpływ na jego zdolność do wykonywania zadań i obowiązków przewidzianych w rozporządzeniu (UE) 2018/1139 i rozporządzeniu (UE) nr 376/2014 oraz aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na ich podstawie.

21L.B.19 Rozstrzyganie sporów

Właściwy organ państwa członkowskiego ustanawia tryb rozstrzygania sporów w ramach swoich udokumentowanych procedur.

21L.B.20 Prowadzenie dokumentacji

a) Właściwy organ ustanawia system prowadzenia dokumentacji, umożliwiający odpowiednie przechowywanie, dostępność i rzetelne monitorowanie:

1. udokumentowanych strategii i procedur dotyczących systemu zarządzania;

2. szkolenia, kwalifikacji i upoważniania swojego personelu;

3. powierzania zadań, co obejmuje elementy wymagane zgodnie z pkt 21L.B.17, a także szczegółowy opis powierzonych zadań;

4. procesów certyfikacji oraz ciągłego nadzoru nad certyfikowanymi i zadeklarowanymi organizacjami, w tym:

(i) wniosków o wydanie certyfikatu;

(ii) deklaracji zdolności;

(iii) deklaracji zgodności projektowej;

(iv) programu sprawowania ciągłego nadzoru właściwego organu, obejmującego całą dokumentację ocen, audytów i inspekcji;

(v) wydanych certyfikatów, w tym wszelkich w tych certyfikatach;

(vi) kopii programu sprawowania nadzoru, z wykazem dat planowanych oraz przeprowadzonych audytów;

(vii) kopii wszelkiej formalnej korespondencji;

(viii) zaleceń dotyczących wydania lub przedłużenia certyfikatu lub kontynuacji rejestracji deklaracji, szczegółowych informacji na temat ustaleń niezgodności i działań podjętych przez organizacje w celu ich usunięcia, w tym daty zamknięcia każdego punktu, działań w zakresie egzekwowania prawodawstwa i uwag;

(ix) wszelkich sprawozdań z ocen, audytów i inspekcji wydanych przez inny właściwy organ;

(x) kopii wszystkich podręczników, procedur i procesów organizacji lub instrukcji oraz zmian do nich;

(xi) kopii wszelkich innych dokumentów zatwierdzonych przez właściwy organ;

5. oświadczeń o zgodności statku powietrznego (formularz 52B EASA) lub autoryzowanych poświadczeń produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) silników, śmigieł lub części, które poddał inspekcji zgodnie z podczęścią R niniejszego załącznika.

b) Właściwy organ państwa członkowskiego uwzględnia w dokumentacji:

1. ewaluację wszelkich alternatywnych sposobów spełnienia wymagań zaproponowanych przez organizacje i powiadomienia Agencji o tych sposobach oraz ocenę wszelkich alternatywnych sposobów spełnienia wymagań stosowanych przez sam właściwy organ;

2. informacje o bezpieczeństwie przekazane zgodnie z pkt 21L.B.13 i środki następcze;

3. stosowanie przepisów dotyczących środków zabezpieczających i elastyczności zgodnie z art. 71 ust. 1 i art. 76 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2018/1139.

c) Właściwy organ prowadzi wykaz wszystkich certyfikatów, które wydał, oraz deklaracji, które zarejestrował.

d) Całość dokumentacji, o której mowa w lit. a), b) i c), przechowuje się przez co najmniej 5 lat, z zastrzeżeniem mających zastosowanie przepisów o ochronie danych.

e) Całość dokumentacji, o której mowa w lit. a), b) i c), udostępnia się na żądanie właściwemu organowi innego państwa członkowskiego lub Agencji.

21L.B.21 Ustalenia i uwagi

a) Jeżeli w trakcie prowadzenia badania lub nadzoru lub w jakikolwiek inny sposób właściwy organ wykryje niezgodność z mającymi zastosowanie wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, z procedurą lub podręcznikiem wymaganymi na mocy tych przepisów, bądź z certyfikatem lub deklaracją wydanymi zgodnie z tymi przepisami, zgłasza dane ustalenie bez uszczerbku dla jakichkolwiek dodatkowych działań wymaganych tymi przepisami.

b) Właściwy organ musi dysponować systemem analizy ustaleń pod kątem ich znaczenia dla bezpieczeństwa.

Właściwy organ stwierdza ustalenie niezgodności poziomu pierwszego w przypadku wykrycia jakiejkolwiek istotnej niezgodności, która obniża bezpieczeństwo lub poważnie zagraża bezpieczeństwu lotu lub – w przypadku organizacji projektujących – która może prowadzić do niekontrolowanej niezgodności i potencjalnego stanu niebezpiecznego, jak określono w pkt 21L.B.23; ustalenia poziomu pierwszego obejmują między innymi następujące przypadki:

1. jakiekolwiek nieudzielenie właściwemu organowi dostępu do należących do organizacji bądź osoby fizycznej lub prawnej obiektów, o których mowa w pkt 21L.A.10, podczas zwykłych godzin pracy po dwóch pisemnych żądaniach;

2. podawanie nieprawdziwych informacji lub fałszowanie dokumentów dowodowych;

3. wszelkie dowody nadużyć lub nieuprawnionego użycia certyfikatu, deklaracji lub oświadczenia wydanych zgodnie z niniejszym załącznikiem;

4. brak kierownika odpowiedzialnego lub dyrektora organizacji projektującej, stosownie do przypadku.

Właściwy organ stwierdza ustalenie niezgodności poziomu drugiego w przypadku wykrycia jakiejkolwiek niezgodności z mającymi zastosowanie wymaganiami rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie, z procedurą lub podręcznikiem wymaganymi na mocy tych przepisów, bądź z deklaracją wydaną zgodnie z tymi przepisami, które to ustalenie nie zostało sklasyfikowane jako ustalenie poziomu pierwszego.

c) Właściwy organ powiadamia na piśmie organizację bądź osobę fizyczną lub prawną o danym ustaleniu i żąda podjęcia działań naprawczych w celu usunięcia stwierdzonej/stwierdzonych niezgodności.

d) Jeżeli dokonano jakichkolwiek ustaleń poziomu pierwszego, właściwy organ podejmuje natychmiastowe i odpowiednie działania zgodnie z pkt 21L.B.22, chyba że ustalenie dotyczy organizacji projektującej, która zadeklarowała swoje zdolności projektowe, w którym to przypadku Agencja najpierw wyznacza organizacji termin na wdrożenie działań naprawczych odpowiedni do charakteru danego ustalenia, nieprzekraczający w żadnym razie 21 dni roboczych. Bieg terminu rozpoczyna się z dniem pisemnego powiadomienia organizacji o ustaleniu, w którym żąda się podjęcia działań naprawczych w celu usunięcia stwierdzonej niezgodności. Jeżeli ustalenie poziomu pierwszego dotyczy bezpośrednio statku powietrznego, właściwy organ informuje właściwy organ państwa członkowskiego, w którym dany statek powietrzny jest zarejestrowany.

e) W przypadku ustaleń poziomu drugiego właściwy organ wyznacza organizacji bądź osobie fizycznej lub prawnej termin na wdrożenie działań naprawczych odpowiedni do charakteru danego ustalenia. Bieg terminu rozpoczyna się z dniem pisemnego powiadomienia organizacji bądź osoby fizycznej lub prawnej o ustaleniu, w którym żąda się podjęcia działań naprawczych w celu usunięcia stwierdzonej niezgodności. Na koniec tego terminu, w zależności od charakteru ustalenia, właściwy organ może go wydłużyć pod warunkiem uzgodnienia z nim zadowalającego planu działań naprawczych;

Właściwy organ ocenia zaproponowane przez organizację bądź osobę fizyczną lub prawną plan działań naprawczych i plan wdrożenia oraz akceptuje je, jeżeli w wyniku tej oceny stwierdzi, że są one wystarczające do usunięcia stwierdzonej/stwierdzonych niezgodności.

W przypadku nieprzedstawienia przez organizację bądź osobę fizyczną lub prawną akceptowalnego planu działań naprawczych lub niezrealizowania planu działań naprawczych w terminie przyjętym lub wydłużonym przez właściwy organ, status stwierdzonej niezgodności zostaje podniesiony do poziomu pierwszego i podejmowane są działania określone w lit. d).

f) Właściwy organ może wydać uwagi w odniesieniu do następujących przypadków niekwalifikujących się jako ustalenia poziomu pierwszego ani drugiego:

1. w odniesieniu do jakiegokolwiek elementu, którego działanie oceniono jako nieefektywne;

2. w przypadku stwierdzenia, że dany element może stać się przyczyną niezgodności; lub

3. w przypadku gdy sugestie lub usprawnienia leżą w interesie ogólnego poziomu bezpieczeństwa organizacji.

Uwagi wydane na mocy niniejszego punktu są przekazywane organizacji bądź osobie fizycznej lub prawnej na piśmie i rejestrowane przez właściwy organ.

21L.B.22 Środki egzekwowania prawodawstwa

a) Właściwy organ:

1. zawiesza certyfikat, jeżeli uzna, że istnieją uzasadnione podstawy, aby stwierdzić, że jest to konieczne do zapobieżenia realnemu zagrożeniu dla bezpieczeństwa statku powietrznego;

2. wydaje dyrektywę zdatności do lotu na warunkach określonych w pkt 21L.B.23;

3. zawiesza, cofa lub ogranicza certyfikat, jeżeli takie działanie jest wymagane na podstawie pkt 21L.B.21 lit. d);

4. zawiesza lub cofa świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu, jeżeli spełnione są warunki określone w pkt 21L.B.163 lit. b);

5. zawiesza lub cofa świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu, jeżeli spełnione są warunki określone w pkt 21L.B.173 lit. b);

6. podejmuje natychmiastowe i odpowiednie działania konieczne do ograniczenia lub zakazania działalności organizacji bądź osoby fizycznej lub prawnej, jeżeli uzna, że istnieją uzasadnione powody świadczące o tym, iż podjęcie takich działań jest niezbędne, aby zapobiec wiarygodnemu zagrożeniu dla bezpieczeństwa statków powietrznych;

7. ogranicza działalność organizacji bądź osoby fizycznej lub prawnej, która zadeklarowała swoje zdolności w zakresie projektowania lub produkcji wyrobów lub części zgodnie z sekcją A lub która wydaje oświadczenia o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) zgodnie z podczęścią R sekcji A niniejszego załącznika na podstawie pkt 21L.B.21 lit. d), lub zakazuje prowadzenia przedmiotowej działalności;

8. nie może zarejestrować deklaracji zgodności projektowej, dopóki pozostają nierozwiązane ustalenia z pierwotnego badania nadzorczego;

9. wyrejestrowuje tymczasowo lub na stałe deklarację zgodności projektowej lub deklarację zdolności zgodnie z pkt 21L.B.21 lit. d);

10. wprowadza wszelkie środki egzekwowania prawodawstwa niezbędne do usunięcia niezgodności z zasadniczymi wymaganiami określonymi w załączniku II do rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz z niniejszym załącznikiem, a w razie potrzeby do zaradzenia jej skutkom.

b) Po wprowadzeniu środka egzekwowania prawodawstwa zgodnie z lit. a) właściwy organ powiadamia o nim adresata, podaje jego uzasadnienie oraz informuje adresata o przysługującym mu prawie do odwołania.

21L.B.23 Dyrektywy zdatności do lotu

a) Dyrektywa zdatności do lotu oznacza dokument wydany lub przyjęty przez Agencję, w którym nakazuje się wykonanie czynności na statku powietrznym w celu przywrócenia dopuszczalnego poziomu bezpieczeństwa w sytuacji, gdy dowody wskazują, że poziom bezpieczeństwa statku powietrznego może być zagrożony.

b) Agencja wydaje dyrektywę zdatności do lotu, gdy:

1. stwierdzi powstanie na statku powietrznym stanu niebezpiecznego będącego skutkiem wadliwości statku powietrznego, silnika, śmigła lub części zamontowanych na statku powietrznym; oraz

2. taki stan może występować lub powstać na innych statkach powietrznych.

c) Dyrektywa zdatności do lotu zawiera co najmniej informacje identyfikujące:

1. stan niebezpieczny;

2. statek powietrzny, którego to dotyczy;

3. wymagane działania;

4. czas na wykonanie wymaganych czynności;

5. datę jej wejścia w życie.

21L.B.24 Sposoby spełnienia wymagań

a) Agencja opracowuje akceptowalne sposoby spełnienia wymagań („AMC”), które można wykorzystywać do zapewnienia zgodności z rozporządzeniem (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie.

b) W celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem można stosować alternatywne sposoby spełnienia wymagań.

c) Właściwe organy informują Agencję o wszelkich alternatywnych sposobach spełnienia wymagań stosowanych przez osoby fizyczne lub prawne, nad którymi sprawują nadzór, w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem.

PODCZĘŚĆ B – CERTYFIKATY TYPU

21L.B.41 Specyfikacje certyfikacyjne

Zgodnie z art. 76 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2018/1139 Agencja wydaje specyfikacje certyfikacyjne oraz inne szczegółowe specyfikacje, w tym specyfikacje certyfikacyjne w zakresie zdatności do lotu i kompatybilności środowiskowej, które mogą być wykorzystywane przez właściwe organy, organizacje i personel do wykazania zgodności wyrobów i części z odpowiednimi zasadniczymi wymogami załączników II, IV i V do tego rozporządzenia, jak również z wymaganiami dotyczącymi ochrony środowiska określonymi w art. 9 ust. 2 i w załączniku III do tego rozporządzenia. Specyfikacje takie muszą być dostatecznie szczegółowe i konkretne, aby wskazać wnioskodawcy warunki, które mają być spełnione dla uzyskania, zmiany lub uzupełnienia certyfikatu.

21L.B.42 Pierwsze badanie

a) Po otrzymaniu wniosku o certyfikat typu zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja weryfikuje, czy dany wyrób wchodzi w zakres określony w pkt 21L.A.21 i czy wnioskodawca kwalifikuje się do wystąpienia o wydanie certyfikatu typu dla wyrobu zgodnie z pkt 21L.A.22.

b) W przypadku niespełnienia warunków określonych w lit. a) Agencja odrzuca wniosek.

21L.B.43 Podstawa certyfikacji typu dla certyfikatu typu

a) Agencja określa podstawę certyfikacji typu i powiadamia o niej wnioskodawcę. Podstawę certyfikacji typu stanowią:

1. specyfikacje certyfikacyjne zdatności do lotu wyznaczone przez Agencję spośród tych mających zastosowanie do wyrobu na dzień złożenia wniosku o wydanie certyfikatu, chyba że:

(i) wnioskodawca decyduje się zastosować do specyfikacji certyfikacyjnych, które zaczęły obowiązywać po dacie złożenia wniosku; jeżeli wnioskodawca decyduje się zastosować do specyfikacji certyfikacyjnej, która zaczęła obowiązywać po dacie złożenia wniosku, Agencja włącza do podstawy certyfikacji typu każdą inną bezpośrednio powiązaną specyfikację certyfikacyjną; lub

(ii) Agencja akceptuje dowolną alternatywę w stosunku do wyznaczonej specyfikacji certyfikacyjnej, której nie można spełnić, w odniesieniu do której znaleziono czynniki kompensujące, zapewniające równoważny poziom bezpieczeństwa; lub

(iii) Agencja akceptuje lub wskazuje inne sposoby wykazania zgodności z zasadniczymi wymogami załącznika II do rozporządzenia (UE) 2018/1139;

2. wszelkie warunki specjalne wskazane przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.44 lit. a).

b) Agencja może zmienić podstawę certyfikacji typu w dowolnym momencie poprzedzającym wydanie certyfikatu typu, jeżeli uzna, że doświadczenie wynikające z użytkowania podobnych wyrobów lub wyrobów posiadających podobne cechy konstrukcyjne wskazuje na możliwość wystąpienia stanów niebezpiecznych, a ustanowiona i zgłoszona wnioskodawcy podstawa certyfikacji typu nie pozwala wyeliminować takich stanów niebezpiecznych.

21L.B.44 Warunki specjalne

a) Agencja ustanawia dla danego wyrobu specjalne, szczegółowe specyfikacje techniczne, zwane „warunkami specjalnymi”, jeżeli odnośne specyfikacje certyfikacyjne nie zawierają norm bezpieczeństwa adekwatnych lub właściwych dla tego wyrobu, w następujących przypadkach:

1. wyrób wykazuje cechy konstrukcyjne nowatorskie lub nietypowe dla praktyk projektowych, w oparciu o które opracowano stosowne specyfikacje certyfikacyjne;

2. zamierzone użytkowanie wyrobu jest nietypowe; lub

3. doświadczenie wynikające z użytkowania podobnych wyrobów bądź wyrobów posiadających podobne cechy konstrukcyjne lub nowo zidentyfikowane zagrożenia wskazują, że mogą zaistnieć sytuacje stanowiące zagrożenie bezpieczeństwa.

b) Warunki specjalne zawierają takie normy bezpieczeństwa, jakie Agencja uzna za niezbędne do osiągnięcia poziomu bezpieczeństwa równoważnego poziomowi określonemu w mających zastosowanie specyfikacjach certyfikacyjnych.

21L.B.45 Określenie mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska dla certyfikatu typu

Agencja określa mające zastosowanie wymogi środowiskowe zgodnie z pkt 21.B.85 w załączniku I (część 21) w odniesieniu do certyfikatu typu dla statku powietrznego lub silnika oraz powiadamia o nich wnioskodawcę.

21L.B.46 Badanie

Po otrzymaniu wniosku o certyfikat typu zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja:

a) dokonuje przeglądu początkowego planu wykazania zgodności i wszelkich późniejszych aktualizacji tego planu przedstawionych przez wnioskodawcę w celu potwierdzenia kompletności planu i odpowiedniości zaproponowanych środków i metod wykazania zgodności z podstawą certyfikacji typu ustaloną zgodnie z pkt 21L.B.43 oraz z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska wyznaczonymi zgodnie z pkt 21L.B.45; jeżeli plan wykazania zgodności jest niekompletny lub przewidziane w nim środki i metody nie są odpowiednie do wykazania zgodności, Agencja powiadamia wnioskodawcę o tym fakcie i zwraca się do niego o wprowadzenie zmian w planie;

b) po upewnieniu się, że przedstawiony plan wykazania zgodności jest odpowiedni i umożliwia wnioskodawcy wykazanie zgodności, zatwierdza ten plan oraz wszelkie jego późniejsze aktualizacje;

c) po otrzymaniu deklaracji zgodności zgodnie z pkt 21L.A.25 lit. f), przeprowadza inspekcję fizyczną i ocenę pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej konfiguracji, biorąc pod uwagę wyniki kluczowego przeglądu projektu przeprowadzonego zgodnie z pkt 21L.B.242 lit. a), aby zweryfikować zgodność wyrobu z właściwą podstawą certyfikacji typu i z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska; Agencja weryfikuje zgodność wyrobu, biorąc pod uwagę prawdopodobieństwo wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska oraz potencjalny wpływ takiej niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu lub jego kompatybilność środowiskową;

d) jeżeli przy ustanawianiu podstawy certyfikacji typu lub określaniu mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska bądź w trakcie przeglądu planu wykazania zgodności Agencja stwierdzi, że projekt wyrobu zawiera jakikolwiek element, w przypadku którego niezidentyfikowana niezgodność z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska może wywrzeć negatywny wpływ na bezpieczeństwo lub kompatybilność środowiskową wyrobu, Agencja określa, jakie badania poza badaniami opisanymi w lit. c) są konieczne, aby zweryfikować wykazanie zgodności; Agencja powiadamia wnioskodawcę o wszelkich dodatkowych badaniach oraz o tym, które elementy projektu miałyby być ich przedmiotem.

21L.B.47 Wydawanie certyfikatu typu

a) Agencja wydaje bez zbędnej zwłoki certyfikat typu statku powietrznego, silnika bądź śmigła, pod warunkiem że:

1. wnioskodawca spełnił wymogi pkt 21L.A.27;

2. Agencja – w toku badania przeprowadzonego zgodnie z pkt 21L.B.46 – nie stwierdziła żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu ani z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

3. badanie przeprowadzone zgodnie z pkt 21L.B.46 lit c) w odniesieniu do danego wyrobu w ostatecznej konfiguracji nie ujawniło żadnych nierozstrzygniętych kwestii;

4. nie stwierdzono żadnej cechy ani właściwości, które mogłyby uczynić wyrób niebezpiecznym w użytkowaniu lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

b) Certyfikat typu obejmuje:

1. projekt typu;

2. ograniczenia użytkowe;

3. instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu;

4. arkusz danych do certyfikatu typu w zakresie zdatność do lotu i, w stosownych przypadkach, zapisy z procesu monitorowania zgodności spalin wytwarzanych przez silnik z wymaganiami w zakresie emisji;

5. właściwą podstawę certyfikacji typu oraz mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska, zgodność z którymi odnotowuje Agencja;

6. w stosownych przypadkach arkusz danych do certyfikatu typu w zakresie hałasu; oraz

7. wszelkie inne warunki lub ograniczenia określone dla wyrobu we właściwej podstawie certyfikacji typu i w mających zastosowanie wymogach ochrony środowiska.

21L.B.48 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu wyrobów, dla których wydano certyfikat typu

Jeżeli Agencja – w ramach sprawowanego przez siebie nadzoru nad ciągłą zdatnością do lotu, uwzględniając nadzór sprawowany na podstawie sprawozdań otrzymywanych zgodnie z pkt 21L.A.3 lub w dowolny inny sposób – zidentyfikuje niezgodność z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21 lub wydaje dyrektywę zdatności do lotu na warunkach określonych w pkt 21L.B.23.

21L.B.49 Przeniesienie certyfikatu typu

a) W przypadku gdy Agencja otrzymuje wniosek o weryfikację, czy dany certyfikat typu może zostać przeniesiony przez jego posiadacza zgodnie z pkt 21L.A.29, lub gdy rozpatruje wniosek o przyjęcie certyfikatu typu zgodnie z pkt 21L. A.29, Agencja weryfikuje zgodnie z pkt 21L.B.42 i 21L.B.46, czy przejmujący kwalifikuje się do tego, aby być posiadaczem certyfikatu typu zgodnie z pkt 21L.A.22 i czy jest w stanie podjąć się realizacji obowiązków spoczywających na posiadaczu certyfikatu typu zgodnie z pkt 21L.A.28.

b) Jeżeli Agencja stwierdzi, że przejmujący spełnił warunki, o których mowa w lit. a), informuje posiadacza certyfikatu typu lub osobę fizyczną lub prawną zwracającą się o przyjęcie certyfikatu typu o tym, że Agencja akceptuje przeniesienie certyfikatu typu na daną osobę fizyczną lub prawną.

PODCZĘŚĆ C – DEKLARACJE ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ

21L.B.61 Szczegółowe specyfikacje techniczne i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska dla deklaracji zgodności projektowej wyrobu

a) Zgodnie z art. 76 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2018/1139 Agencja opracowuje i udostępnia szczegółowe specyfikacje techniczne, na podstawie których osoby fizyczne i prawne mogą wykazać zgodność z odpowiednimi zasadniczymi wymogami ustanowionymi w załączniku II do tego rozporządzenia przy deklarowaniu zgodności projektu statku powietrznego zgodnie z podczęścią C sekcji A niniejszego załącznika.

b) Szczegółowe specyfikacje techniczne, o których mowa w lit. a), określają standardy projektowe odzwierciedlające aktualny stan wiedzy naukowej i technicznej oraz najlepsze praktyki w dziedzinie projektowania, które opierają się na najlepszych dostępnych doświadczeniach oraz na postępie naukowym i technicznym, a także na najlepszych dostępnych dowodach i wynikach analiz projektów statków powietrznych istotnych z punktu widzenia statków powietrznych wchodzących w zakres pkt 21L.A.41. Wspomniane szczegółowe specyfikacje techniczne mogą obejmować następujące elementy lub odnosić się do następujących elementów:

1. specyfikacje certyfikacyjne ustanowione przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.70 w załączniku I (część 21) w odniesieniu do zdatności do lotu projektu statku powietrznego;

2. warunki specjalne wskazane przez Agencję zgodnie z pkt 21.B.75 w załączniku I (część 21) lub zgodnie z pkt 21L. B.44 w odniesieniu do innych statków powietrznych, które mają ogólny charakter;

3. szczegółowe normy techniczne opracowane przez organizacje normalizacyjne i inne organizacje branżowe.

c) Aby zapewnić kompatybilność środowiskową projektu, Agencja ustanawia i udostępnia wymogi ochrony środowiska pełniące funkcję podstawy, w oparciu o którą wydawana będzie deklaracja zgodności projektowej, obejmujące:

1. wymogi ochrony środowiska przyjęte z myślą o odpowiednich kategoriach wyrobów przedstawionych w załączniku 16 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, tomy I–III, na poziomie poprawki, o której mowa w art. 9 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2018/1139; w tym celu odniesienia do:

(i) daty wniosku o certyfikat typu, zawarte w tych tomach, należy rozumieć jako odniesienia do daty złożenia deklaracji zgodności projektowej przez deklarującego; oraz

(ii) wymogi certyfikacyjne przewidziane w tych tomach należy rozumieć jako wymogi dotyczące deklaracji zgodności projektowej.

2. [zarezerwowane]

21L.B.62 Pierwsze badanie nadzorcze

a) Po otrzymaniu deklaracji zgodności projektowej Agencja weryfikuje, czy statek powietrzny wchodzi w zakres podczęści C w sekcji A niniejszego załącznika oraz czy deklaracja zawiera wszystkie informacje określone w pkt 21L.A.43. Agencja potwierdza otrzymanie deklaracji, łącznie z przyporządkowaniem deklarującemu indywidualnego numeru referencyjnego deklaracji zgodności projektowej dla danej konfiguracji statku powietrznego.

b) Agencja przeprowadza inspekcję fizyczną i ocenę pierwszego artykułu danego statku powietrznego w ostatecznej konfiguracji, biorąc pod uwagę wyniki przeglądu bezpieczeństwa przeprowadzonego zgodnie z pkt 21L.B.242 lit. a) ppkt 2. Jeżeli Agencja znajdzie dowody – w deklaracji lub w toku inspekcji fizycznej i oceny przeprowadzanych zgodnie ze zdaniem pierwszym – świadczące o tym, że statek powietrzny mógłby być niezdolny do bezpiecznego lotu lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w trakcie czynności eksploatacyjnych, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L. B.21.

21L.B.63 Rejestracja deklaracji zgodności projektowej

Agencja rejestruje deklarację zgodności projektowej statku powietrznego, pod warunkiem że:

a) deklarujący zadeklarował zgodność zgodnie z pkt 21L.A.43 lit. a);

b) deklarujący przekazał Agencji dokumenty wymagane zgodnie z pkt 21L.A.43 lit. c);

c) deklarujący potwierdził gotowość podjęcia się realizacji obowiązków przewidzianych w pkt 21L.A.47;

d) w rezultacie inspekcji fizycznej i oceny pierwszego artykułu danego statku powietrznego w ostatecznej konfiguracji, przeprowadzonych zgodnie z pkt 21L.B.62 lit. b), nie stwierdzono wystąpienia żadnych nierozstrzygniętych ustaleń.

21L.B.64 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

Jeżeli Agencja – w ramach sprawowanego przez siebie nadzoru nad ciągłą zdatnością do lotu, uwzględniając nadzór sprawowany na podstawie sprawozdań otrzymywanych zgodnie z pkt 21L.A.3 lub w dowolny inny sposób – zidentyfikuje niezgodność z mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21 lub wydaje dyrektywę zdatności do lotu na warunkach określonych w pkt 21L.B.23.

PODCZĘŚĆ D – ZMIANY W CERTYFIKATACH TYPU

21L.B.81 Podstawa certyfikacji typu i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu

a) Agencja określa podstawę certyfikacji typu w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu i powiadamia o niej wnioskodawcę.

b) Jeżeli chodzi o poważną zmianę w certyfikacie typu i obszary, na które taka zmiana wywiera wpływ, podstawa certyfikacji typu obejmuje specyfikacje certyfikacyjne uwzględnione poprzez odniesienie w certyfikacie typu, chyba że:

1. Agencja uzna, że specyfikacje certyfikacyjne, do których odniesienie zawarto w certyfikacie typu, nie zawierają odpowiednich norm w stosunku do proponowanej zmiany, a zatem zmiana i obszary objęte skutkami zmiany muszą być również zgodne z wszelkimi warunkami specjalnymi ustanowionymi przez Agencję zgodnie z pkt 21L. B.44, a także zmianami tych warunków specjalnych, w celu zapewnienia poziomu bezpieczeństwa równoważnego poziomowi ustanowionemu w specyfikacjach certyfikacyjnych obowiązujących w dniu złożenia wniosku o zmianę;

2. wnioskodawca zdecyduje się spełnić wymagania wynikające ze specyfikacji certyfikacyjnej określone w zmianie obowiązującej w dniu złożenia wniosku o zmianę.

c) Agencja określa mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu zgodnie z pkt 21.B.85 w załączniku I (część 21) oraz powiadamia o nich wnioskodawcę.

21L.B.82 Badanie i wydawanie zatwierdzenia drobnej zmiany w certyfikacie typu

a) Po otrzymaniu wniosku o zatwierdzenie drobnej zmiany w certyfikacie typu zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja zatwierdza drobną zmianę, jeżeli:

1. wnioskodawca przedstawił dane uzasadniające i uzasadnienia oraz wykazał i zadeklarował zgodność zmiany z właściwą podstawą certyfikacji typu oraz z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska lub ze specyfikacjami certyfikacyjnymi wybranymi zgodnie z pkt 21L.A.67;

2. Agencja – w toku weryfikacji wykazania zgodności, w ramach której wzięła pod uwagę cechy konstrukcyjne, stopień złożoności i ogólnie rozumiany poziom krytyczności projektu lub technologii, a także wcześniejsze doświadczenia związane z działalnością projektową wnioskodawcy – nie stwierdziła wystąpienia:

(i) żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub, w stosownych przypadkach, z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska lub z wybranymi specyfikacjami certyfikacyjnymi;

(ii) żadnej cechy ani właściwości zmiany, które mogłyby uczynić zmieniony wyrób niebezpiecznym lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

b) Zatwierdzenie drobnej zmiany w certyfikacie typu ogranicza się do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy zmiana.

21L.B.83 Badanie poważnej zmiany w certyfikacie typu

Po otrzymaniu wniosku o wprowadzenie poważnej zmiany w certyfikacie typu zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja:

a) dokonuje przeglądu początkowego planu wykazania zgodności i wszelkich późniejszych aktualizacji tego planu przedstawionych przez wnioskodawcę w celu potwierdzenia kompletności planu i odpowiedniości zaproponowanych środków i metod wykazania zgodności z podstawą certyfikacji typu oraz z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska ustanowionymi i wyznaczonymi zgodnie z pkt 21L.B.81; jeżeli plan wykazania zgodności jest niekompletny lub przewidziane w nim środki i metody nie są odpowiednie do wykazania zgodności, Agencja powiadamia wnioskodawcę o tym fakcie i zwraca się do niego o wprowadzenie zmian w planie;

b) po upewnieniu się, że przedstawiony plan wykazania zgodności jest odpowiedni i umożliwia wnioskodawcy wykazanie zgodności, zatwierdza przedmiotowy plan wykazania zgodności, jak również wszelkie jego późniejsze aktualizacje;

c) ustala prawdopodobieństwo wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności poważnej zmiany z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska oraz potencjalny wpływ takiej niezgodności na bezpieczeństwo lub kompatybilność środowiskową wyrobu i stwierdza na tej podstawie, czy w danym przypadku przeprowadzenie inspekcji fizycznej i oceny pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej zmienionej konfiguracji jest konieczne do zweryfikowania zgodności wyrobu z właściwą podstawą certyfikacji typu i z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, biorąc pod uwagę wyniki kluczowego przeglądu projektu, o ile przeprowadzono go zgodnie z pkt 21L.B.242 lit. a) ppkt 3; Agencja powiadamia wnioskodawcę o zamiarze przeprowadzenia takiej inspekcji fizycznej i oceny;

d) jeżeli przy ustanawianiu podstawy certyfikacji typu lub określaniu mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska bądź w trakcie przeglądu planu wykazania zgodności Agencja stwierdzi, że projekt poważnej zmiany zawiera jakikolwiek element, w przypadku którego niezidentyfikowana niezgodność z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska może wywrzeć negatywny wpływ na bezpieczeństwo zmienionego wyrobu lub jego kompatybilność środowiskową, Agencja określa, jakie badania poza badaniami opisanymi w lit. c) są konieczne, aby zweryfikować wykazanie zgodności; Agencja powiadamia wnioskodawcę o takich dodatkowych badaniach oraz o tym, które elementy projektu miałyby być ich przedmiotem.

21L.B.84 Wydawanie zatwierdzenia poważnej zmiany w certyfikacie typu

a) Agencja zatwierdza poważną zmianę, jeżeli:

1. wnioskodawca wykazał, że zmiana i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska ustanowionymi i wyznaczonymi przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.81;

2. wnioskodawca wykazał i zadeklarował zgodność zgodnie z pkt 21L.A.66 lit. f);

3. Agencja – w toku weryfikacji wykazania zgodności – nie stwierdziła wystąpienia:

(i) żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub, w stosownych przypadkach, z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

(ii) żadnej cechy ani właściwości zmiany, które mogłyby uczynić zmieniony wyrób niebezpiecznym lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

b) Zatwierdzenie poważnej zmiany w certyfikacie typu ogranicza się do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy zmiana.

21L.B.85 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu zmienionych wyrobów, dla których wydano certyfikat typu

Jeżeli Agencja – w ramach sprawowanego przez siebie nadzoru nad ciągłą zdatnością do lotu, uwzględniając nadzór sprawowany na podstawie sprawozdań otrzymywanych zgodnie z pkt 21L.A.3 lub w dowolny inny sposób – zidentyfikuje niezgodność wyrobu, dla którego zatwierdzono zmianę w certyfikacie typu, z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21 lub wydaje dyrektywę zdatności do lotu na warunkach określonych w pkt 21L.B.23.

PODCZĘŚĆ E – UZUPEŁNIAJĄCE CERTYFIKATY TYPU

21L.B.101 Podstawa certyfikacji typu i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska dla uzupełniającego certyfikatu typu

a) Agencja określa podstawę certyfikacji typu dla uzupełniającego certyfikatu typu i powiadamia o niej wnioskodawcę.

b) Jeżeli chodzi o poważne zmiany w certyfikacie typu przyjmujące postać uzupełniającego certyfikatu typu, podstawą certyfikacji typu dla obszarów, na które takie zmiany wywierają wpływ, jest podstawa, która została uwzględniona poprzez odniesienie w certyfikacie typu, chyba że:

1. Agencja uzna, że specyfikacje certyfikacyjne, do których odniesienie zawarto w certyfikacie typu, nie zawierają odpowiednich norm w stosunku do proponowanej zmiany, a zatem zmiana i obszary objęte skutkami zmiany muszą być również zgodne z wszelkimi warunkami specjalnymi ustanowionymi przez Agencję zgodnie z pkt 21L. B.44, a także zmianami tych warunków specjalnych, w celu zapewnienia poziomu bezpieczeństwa równoważnego poziomowi ustanowionemu w specyfikacjach certyfikacyjnych obowiązujących w dniu złożenia wniosku o zmianę;

2. wnioskodawca zdecyduje się spełnić wymagania wynikające ze specyfikacji certyfikacyjnej określone w zmianie obowiązującej w dniu złożenia wniosku o zmianę.

c) Agencja określa mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do poważnej zmiany w certyfikacie typu zgodnie z pkt 21.A.85 w załączniku I (część 21) oraz powiadamia o nich wnioskodawcę.

21L.B.102 Badanie

Po otrzymaniu wniosku o uzupełniający certyfikat typu zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja:

a) dokonuje przeglądu początkowego planu wykazania zgodności i wszelkich późniejszych aktualizacji tego planu przedstawionych przez wnioskodawcę w celu potwierdzenia kompletności planu i odpowiedniości zaproponowanych środków i metod wykazania zgodności z podstawą certyfikacji typu oraz z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska ustanowionymi i wyznaczonymi zgodnie z pkt 21L.B.101; jeżeli plan wykazania zgodności jest niekompletny lub przewidziane w nim środki i metody nie są odpowiednie do wykazania zgodności, Agencja powiadamia wnioskodawcę o tym fakcie i zwraca się do niego o wprowadzenie zmian w planie;

b) po upewnieniu się, że przedstawiony plan wykazania zgodności jest odpowiedni i umożliwia wnioskodawcy wykazanie zgodności, zatwierdza ten plan oraz wszelkie jego późniejsze aktualizacje;

c) ustala prawdopodobieństwo wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności poważnej zmiany z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska oraz potencjalny wpływ takiej niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu lub jego kompatybilność środowiskową i stwierdza na tej podstawie, czy w danym przypadku przeprowadzenie inspekcji fizycznej i oceny pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej zmienionej konfiguracji jest konieczne do zweryfikowania zgodności wyrobu z właściwą podstawą certyfikacji typu i z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, biorąc pod uwagę wyniki kluczowego przeglądu projektu, o ile przeprowadzono go zgodnie z pkt 21L.B.242 lit. a); Agencja powiadamia wnioskodawcę o zamiarze przeprowadzenia takiej inspekcji fizycznej i oceny;

d) jeżeli przy ustanawianiu podstawy certyfikacji typu lub określaniu mających zastosowanie wymogów ochrony środowiska bądź w trakcie przeglądu planu wykazania zgodności Agencja stwierdzi, że poważna zmiana w projekcie zawiera jakikolwiek element, w przypadku którego niezidentyfikowana niezgodność z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska może wywrzeć negatywny wpływ na bezpieczeństwo zmienionego wyrobu lub jego kompatybilność środowiskową, Agencja określa, jakie badania poza badaniami opisanymi w lit. c) są konieczne, aby zweryfikować wykazanie zgodności; Agencja powiadamia wnioskodawcę o takich dodatkowych badaniach oraz o tym, które elementy projektu miałyby być ich przedmiotem.

21L.B.103 Wydawanie uzupełniającego certyfikatu typu

a) Po otrzymaniu wniosku o uzupełniający certyfikat typu zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja wydaje uzupełniający certyfikat typu, jeżeli:

1. wnioskodawca wykazał, że zmiana i obszary objęte skutkami zmiany są zgodne z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska ustanowionymi i wyznaczonymi przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.101;

2. wnioskodawca wykazał i zadeklarował zgodność zgodnie z pkt 21L.A.85 lit. f);

3. właściciel danych certyfikatu typu – w przypadku gdy wnioskodawca wskazał zgodnie z pkt 21L.A.84 lit. b) ppkt 2, że dane certyfikacyjne zostały przekazane na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacji typu:

(i) nie ma zastrzeżeń natury technicznej odnośnie do informacji przedłożonych na podstawie pkt 21L.B.103 lit. a) ppkt 2; oraz

(ii) zgodził się na współpracę z posiadaczem zatwierdzenia projektu naprawy, aby wywiązać się ze wszystkich obowiązków w zakresie ciągłej zdatności do lotu wyrobu objętego projektem naprawy poprzez spełnienie wymagań pkt 21L.A.88;

4. Agencja – w toku weryfikacji wykazania zgodności – nie stwierdziła wystąpienia:

(i) żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub, w stosownych przypadkach, z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

(ii) żadnej cechy ani właściwości zmiany, które mogłyby uczynić zmieniony wyrób niebezpiecznym lub niekompatybilnym z wymogami środowiskowymi w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

b) Uzupełniający certyfikat typu ogranicza się do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy poważna zmiana.

21L.B.104 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu wyrobów, dla których wydano uzupełniający certyfikat typu

Jeżeli Agencja – w ramach sprawowanego przez siebie nadzoru nad ciągłą zdatnością do lotu, uwzględniając nadzór sprawowany na podstawie sprawozdań otrzymywanych zgodnie z pkt 21L.A.3 lub w dowolny inny sposób – zidentyfikuje niezgodność wyrobu, dla którego wydano uzupełniający certyfikat typu, z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21 lub wydaje dyrektywę zdatności do lotu na warunkach określonych w pkt 21L.B.23.

PODCZĘŚĆ F – ZMIANY W STATKACH POWIETRZNYCH, DLA KTÓRYCH ZADEKLAROWANO ZGODNOŚĆ PROJEKTOWĄ

21L.B.121 Pierwsze badanie nadzorcze deklaracji zgodności projektowej poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

a) Po otrzymaniu deklaracji zgodności projektowej poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, Agencja weryfikuje, czy zmiana wchodzi w zakres pkt 21L.A.101 oraz czy deklaracja zawiera wszystkie informacje określone w pkt 21L.A.107. Agencja potwierdza otrzymanie deklaracji, łącznie z przyporządkowaniem deklarującemu indywidualnego numeru referencyjnego deklaracji zgodności projektowej.

b) Na podstawie poziomu ryzyka niezgodności prowadzącego do sytuacji, w której projekt nie zapewni zdolności do wykonania bezpiecznego lotu lub będzie niekompatybilny z wymogami środowiskowymi, Agencja ocenia, czy w danym przypadku przeprowadzenie inspekcji fizycznej i oceny zmienionego wyrobu jest konieczne, a jeżeli tak – informuje następnie deklarującego o tym fakcie. W ramach wspomnianej oceny ryzyka bierze się pod uwagę:

1. złożoność poważnej zmiany i jej ogólny wpływ na struktury statku powietrznego oraz jego właściwości lotne i systemy;

2. wcześniejsze doświadczenia zgromadzone w związku z inspekcjami fizycznymi statków powietrznych i poważnymi zmianami zaprojektowanymi przez deklarującego;

3. odpowiedź deklarującego na wszelkie wcześniejsze ustalenia dokonane w odniesieniu do przypadków niezgodności stwierdzonych dla konkretnego statku powietrznego lub podobnego statku powietrznego zaprojektowanego przez deklarującego, który również był przedmiotem deklaracji zgodności projektowej.

c) Jeżeli Agencja znajdzie dowody – w deklaracji lub w toku inspekcji fizycznej i oceny przeprowadzanych zgodnie z pkt 21L.B.121 lit. b) – świadczące o tym, że statek powietrzny, w którym wprowadzono zmianę, mógłby być niezdolny do bezpiecznego lotu lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w trakcie czynności eksploatacyjnych, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21.

21L.B.122 Rejestracja deklaracji zgodności projektowej poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego

a) Agencja rejestruje deklarację zgodności projektowej poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, o ile:

1. deklarujący zadeklarował zgodność zgodnie z pkt 21L.A.107 lit. a);

2. deklarujący przekazał Agencji dokumenty wymagane zgodnie z pkt 21L.A.107 lit. d);

3. deklarujący potwierdził gotowość podjęcia się realizacji obowiązków przewidzianych w pkt 21L.A.47 również w odniesieniu do projektu statku powietrznego, w którym wprowadzono zmianę;

4. w rezultacie inspekcji fizycznej przeprowadzonej zgodnie z pkt 21L.B.121 lit. b) nie stwierdzono wystąpienia żadnych nierozstrzygniętych kwestii.

b) Agencja rejestruje deklarację dotyczącą poważnej zmiany w projekcie statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, wyłącznie w przypadku, gdy deklaracja ogranicza się do konkretnych konfiguracji w zarejestrowanej deklaracji zgodności projektowej, których dotyczy zmiana.

21L.B.123 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu zmienionego statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

Jeżeli Agencja – w ramach sprawowanego przez siebie nadzoru nad ciągłą zdatnością do lotu, uwzględniając nadzór sprawowany na podstawie sprawozdań otrzymywanych zgodnie z pkt 21L.A.3 lub w dowolny inny sposób – zidentyfikuje niezgodność zmiany, w odniesieniu do której zadeklarowano zgodność projektową, z mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, podejmuje działanie zgodnie z pkt 21L.B.64.

PODCZĘŚĆ G – ZADEKLAROWANE ORGANIZACJE PRODUKUJĄCE

21L.B.141 Początkowe badanie nadzorcze

a) Po otrzymaniu deklaracji od organizacji deklarującej swoją zdolność produkcyjną właściwy organ weryfikuje, czy:

1. deklarujący jest uprawniony do deklarowania swojej zdolności produkcyjnej zgodnie z pkt 21L. A.122;

2. deklaracja zawiera wszystkie informacje określone w pkt 21L.A.123 lit. c); oraz

3. deklaracja nie zawiera informacji wskazujących na niezgodność z wymaganiami sekcji A pod-część G niniejszego załącznika.

b) Właściwy organ potwierdza otrzymanie deklaracji, nadając deklarującemu indywidualny numer referencyjny zadeklarowanej organizacji produkującej.

21L.B.142 Rejestracja deklaracji zdolności produkcyjnej

Właściwy organ rejestruje w odpowiedniej bazie danych deklarację zdolności produkcyjnej, w tym deklarowany zakres prac, pod warunkiem że:

a) deklarujący zadeklarował swoją zdolność produkcyjną zgodnie z pkt 21L.A.123;

b) Deklarujący podjął się realizacji obowiązków zgodnie z pkt 21L.A.127;

c) nie występują żadne kwestie nierozwiązane zgodnie z pkt 21L.B.141.

21L.B.143 Nadzór

a) Właściwy organ sprawuje nadzór nad zadeklarowaną organizacją produkującą w celu weryfikacji ciągłego spełniania przez zadeklarowaną organizację produkującą mających zastosowanie wymagań sekcji A, a także wdrożenia środków bezpieczeństwa nakazanych zgodnie z pkt 21L.B.15 lit. c) i d).

b) Nadzór obejmuje inspekcję pierwszego artykułu wszystkich nowych statków powietrznych, silników, śmigieł lub projektów części wyprodukowanych po raz pierwszy oraz, jak określono w programie sprawowania nadzoru zgodnie z pkt 21L.B.144, inspekcje kolejno produkowanych statków powietrznych, silników, śmigieł i części stanowiących produkcję zadeklarowanej organizacji produkującej.

21L.B.144 Program sprawowania nadzoru

a) Właściwy organ ustanawia i utrzymuje program sprawowania nadzoru w celu zapewnienia zgodności z pkt 21L.B.143. Program sprawowania nadzoru musi uwzględniać specyfikę danej organizacji, złożoność prowadzonej przez nią działalności oraz wyniki wcześniejszych działań certyfikacyjnych lub czynności nadzorczych i opierać się na ocenie powiązanego ryzyka. Każdy cykl planowania nadzoru obejmuje:

1. oceny, audyty i inspekcje, w tym, w stosownych przypadkach:

(i) oceny systemu zarządzania i audyty procesów;

(ii) audyty wyrobu dla odpowiedniej próby wyrobów i części, które wchodzą w zakres prac organizacji;

(iii) badanie próby wykonanych prac; oraz

(iv) niezapowiedziane inspekcje;

2. spotkania z udziałem kierownika odpowiedzialnego i właściwego organu, których celem jest bieżąca wymiana między stronami informacji o wszelkich istotnych problemach.

b) Program sprawowania nadzoru musi obejmować dokumentację dat planowanych i przeprowadzonych ocen, audytów, inspekcji i spotkań.

c) Stosowany cykl planowania nadzoru nie przekracza 24 miesięcy.

d) Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać wydłużony do maksymalnie 36 miesięcy, jeśli właściwy organ stwierdzi, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy:

1. organizacja wykazała, że skutecznie identyfikuje zagrożenia dla bezpieczeństwa lotniczego i zarządza towarzyszącym im ryzykiem;

2. organizacja niezmiennie wykazywała zgodność z pkt 21L.A.128 i ma pełną kontrolę nad wszelkimi zmianami w systemie zarządzania produkcją;

3. nie stwierdzono ustaleń poziomu pierwszego;

4. wszystkie działania naprawcze zrealizowano w terminie zatwierdzonym lub wydłużonym przez właściwy organ zgodnie z pkt 21L.B.21.

e) Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać ponadto wydłużony do maksymalnie 48 miesięcy, jeśli oprócz warunków przewidzianych w lit. d) organizacja opracuje, a właściwy organ zatwierdzi skuteczny, stały system zgłaszania właściwemu organowi wyników w zakresie bezpieczeństwa oraz przestrzegania przepisów przez samą organizację.

f) Cykl planowania nadzoru może zostać skrócony, jeżeli istnieją dowody, że wyniki w zakresie bezpieczeństwa osiągane przez organizację uległy pogorszeniu.

g) Po zakończeniu każdego cyklu planowania nadzoru właściwy organ wydaje zalecenie w sprawie kontynuacji działalności prowadzonej przez zadeklarowaną organizację produkującą na podstawie jej deklaracji zdolności produkcyjnej, odzwierciedlające wyniki nadzoru.

21L.B.145 Czynności nadzorcze

a) W przypadku gdy właściwy organ weryfikuje spełnianie wymagań przez zadeklarowaną organizację produkującą zgodnie z pkt 21L.B.143 oraz program sprawowania nadzoru ustanowiony zgodnie z pkt 21L.B.144:

1. zapewnia personelowi odpowiedzialnemu za nadzór wytyczne dotyczące wykonywania przydzielonych mu zadań;

2. przeprowadza oceny, audyty i inspekcje oraz, w razie konieczności, niezapowiedziane inspekcje;

3. gromadzi niezbędne dowody na wypadek konieczności podjęcia dalszych działań, w tym zastosowania środków przewidzianych w pkt 21L.B.21 i 21L.B.22;

4. informuje zadeklarowaną organizację produkującą o wynikach czynności nadzorczych.

b) W przypadku gdy obiekty zadeklarowanej organizacji produkującej znajdują się w więcej niż jednym państwie, właściwy organ określony w pkt 21L.2 może wyrazić zgodę na wykonanie zadań z zakresu nadzoru przez właściwy organ (właściwe organy) państwa członkowskiego (państw członkowskich), w którym(-ych) znajdują się jej pozostałe obiekty, lub przez Agencję w odniesieniu do obiektów znajdujących się w państwie trzecim. O istnieniu i zakresie takiej zgody informowane są wszystkie zadeklarowane organizacje produkujące, których to dotyczy.

c) W przypadku wszelkich czynności nadzorczych, które są wykonywane przez właściwy organ w obiektach znajdujących się w innym państwie członkowskim niż główne miejsce prowadzenia działalności danej organizacji, właściwy organ informuje właściwy organ tego państwa członkowskiego przed przeprowadzeniem jakiegokolwiek audytu na miejscu lub inspekcji obiektów.

d) Właściwy organ gromadzi i przetwarza wszelkie informacje uznane za użyteczne w kontekście realizacji czynności nadzorczych.

e) Jeżeli właściwy organ wykryje niezgodność dotyczącą spełniania przez zadeklarowaną organizację produkującą mających zastosowanie wymagań sekcji A oraz wdrożenia środków bezpieczeństwa nakazanych zgodnie z pkt 21L.B.15 lit. c) i d), podejmuje działanie zgodnie z pkt 21L.B.21 i 21L. B.22.

21L.B.146 Zmiany w deklaracjach

a) Po otrzymaniu powiadomienia o zmianach zgodnie z pkt 21L.A.128 właściwy organ weryfikuje kompletność powiadomienia zgodnie z pkt 21L.B.141.

b) Właściwy organ aktualizuje swój program sprawowania nadzoru ustanowiony zgodnie z pkt 21L. B.144 i bada, czy konieczne jest ustanowienie warunków, na jakich organizacja może działać w trakcie zmiany.

c) Jeżeli zmiana ma wpływ na którykolwiek z aspektów deklaracji zarejestrowanej zgodnie z pkt 21L. B.142, właściwy organ dokonuje aktualizacji w rejestrze.

d) Po zakończeniu czynności wymaganych w lit. a)–c) właściwy organ potwierdza otrzymanie powiadomienia od zadeklarowanej organizacji produkującej.

PODCZĘŚĆ H – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU I OGRANICZONE ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI DO LOTU

21L.B.161 Badanie

a) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru opracowuje procedury przeprowadzania badań, obejmujące przynajmniej następujące elementy:

1. ocenę kwalifikowalności wnioskodawcy;

2. ocenę wniosku pod kątem spełnienia warunków;

3. klasyfikację świadectw zdatności do lotu;

4. ocenę dokumentacji otrzymanej wraz z wnioskiem;

5. inspekcje statku powietrznego;

6. określenie niezbędnych warunków, zastrzeżeń lub ograniczeń dotyczących świadectwa.

b) Po otrzymaniu wniosku o wydanie świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu właściwy organ państwa członkowskiego rejestru weryfikuje, czy statek powietrzny wchodzi w zakres określony w pkt 21L.A.141.

c) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru przeprowadza badanie wystarczające do uzasadnienia wydania, utrzymania w mocy, zmiany, zawieszenia lub cofnięcia świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu. Przeprowadzając badanie związane z wydaniem świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu nowo wyprodukowanego statku powietrznego, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru ocenia potrzebę przeprowadzenia inspekcji fizycznej statku powietrznego w celu zapewnienia zgodności i bezpieczeństwa lotu statku powietrznego przed wydaniem świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu. Ocena ta uwzględnia:

1. wyniki inspekcji fizycznej pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej konfiguracji, przeprowadzonej zgodnie z pkt 21L.B.143 lit. b) lub pkt 21L.B.251 lit. b) przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru lub przez właściwy organ nadzorujący organizację bądź osobę fizyczną lub prawną, która wyprodukowała dany statek powietrzny, jeżeli jest to inny organ;

2. czas od przeprowadzenia przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru ostatniej inspekcji fizycznej statku powietrznego wyprodukowanego przez organizację, bądź osoby fizycznej lub prawnej, która wyprodukowała dany statek powietrzny;

3. wyniki nadzoru nad organizacją wydającą oświadczenie o zgodności statku powietrznego, przeprowadzonego zgodnie z podczęścią G niniejszego załącznika lub zgodnie z sekcją B podczęść G załącznika I (część 21), lub wyniki weryfikacji innych oświadczeń o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowanych poświadczeń produkcji/obsługi (formularz 1 EASA), które zostały wydane przez tego samego podpisującego, przeprowadzonej zgodnie z sekcją A podczęść R niniejszego załącznika;

4. czas od ostatniej wizytacji nadzorczej organizacji zgodnie z podczęścią G niniejszego załącznika lub sekcją B podczęść G załącznika I (część 21) lub od ostatniej weryfikacji oświadczenia o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowanego poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) wydanych przez tego samego podpisującego, przeprowadzonej zgodnie z sekcją A pod-część R niniejszego załącznika.

21L.B.162 Wydanie lub zmiana świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu

a) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez zbędnej zwłoki wydaje lub zmienia świadectwo zdatności do lotu (formularz 25 EASA, zob. dodatek VI do załącznika I (część 21)), jeżeli wnioskodawca dostarczył dokumentację wymaganą na mocy pkt 21L.A.143 i wywiązuje się z obowiązków określonych w pkt 21L.A.144 oraz po upewnieniu się, że spełnione są poniższe warunki:

1. w przypadku nowych statków powietrznych – statek powietrzny, w stosownych przypadkach łącznie z jego silnikiem i śmigłem, odpowiada projektowi zatwierdzonemu zgodnie z podczęścią B niniejszego załącznika i jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

2. w przypadku używanych statków powietrznych:

(i) statek powietrzny, w stosownych przypadkach łącznie z jego silnikiem i śmigłem, odpowiada projektowi typu zatwierdzonemu zgodnie z podczęścią B niniejszego załącznika oraz wymogom wszelkich uzupełniających certyfikatów typu, zmian lub napraw zatwierdzonych zgodnie z podczęściami D, E lub M niniejszego załącznika;

(ii) zostały spełnione mające zastosowanie dyrektywy zdatności do lotu; oraz

(iii) statek powietrzny, w stosownych przypadkach łącznie z jego silnikiem i śmigłem, poddano inspekcji zgodnie z załącznikiem I (część M) lub załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014.

b) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez zbędnej zwłoki wydaje lub zmienia ograniczone świadectwo zdatności do lotu (formularz 24B EASA, zob. dodatek I), jeżeli wnioskodawca dostarczył dokumentację wymaganą na mocy pkt 21L.A.143 i wywiązuje się z obowiązków określonych w pkt 21L.A.144 oraz po upewnieniu się, że spełnione są poniższe warunki:

1. w przypadku nowych statków powietrznych – statek powietrzny, w stosownych przypadkach łącznie z jego silnikiem i śmigłem, odpowiada projektowi statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z sekcją A podczęść C niniejszego załącznika, co Agencja zarejestrowała zgodnie z pkt 21L.B.63 w momencie składania wniosku, oraz jest w stanie zapewniającym bezpieczną eksploatację;

2. w przypadku używanych statków powietrznych:

(i) statek powietrzny, w stosownych przypadkach łącznie z jego silnikiem i śmigłem, odpowiada projektowi statku powietrznego, dla którego zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z sekcją A podczęść C niniejszego załącznika, co Agencja zarejestrowała zgodnie z pkt 21L.B.63 w momencie składania wniosku, wraz ze wszelkimi zmianami projektu lub zmianami projektu naprawy, dla których zadeklarowano zgodność projektową zgodnie z sekcją A podczęść F lub podczęść N niniejszego załącznika, co zarejestrowała Agencja zgodnie z pkt 21L.B.122 lub pkt 21L.B.222 lub deklarujący zgodnie z pkt 21L.A.105 lit. c);

(ii) zostały spełnione mające zastosowanie dyrektywy zdatności do lotu; oraz

(iii) statek powietrzny poddano inspekcji zgodnie z załącznikiem I (część M) lub załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014.

c) W drodze odstępstwa od pkt 21L.B.162 lit. a) i b), w odniesieniu do używanego statku powietrznego pochodzącego z innego państwa członkowskiego właściwy organ nowego państwa członkowskiego rejestru wydaje świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu, jeżeli wnioskodawca dostarczył dokumentację wymaganą na mocy pkt 21L.A.145 lit. b) oraz po upewnieniu się, że wnioskodawca spełnia wymogi pkt 21L.A.144 lit. a).

d) W odniesieniu do nowych statków powietrznych oraz używanych statków powietrznych pochodzących z państw trzecich, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru, oprócz odpowiedniego świadectwa zdatności do lotu, o którym mowa w lit. a) lub b), wydaje:

1. w przypadku statku powietrznego objętego załącznikiem I (część M) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15a EASA, dodatek II);

2. w przypadku nowego statku powietrznego objętego załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15c EASA, dodatek II);

3. w przypadku używanego statku powietrznego pochodzącego z państwa trzeciego i objętego załącznikiem Vb (część ML) do rozporządzenia (UE) nr 1321/2014 – początkowe poświadczenie przeglądu zdatności do lotu (formularz 15c EASA, dodatek II), jeżeli właściwy organ przeprowadził przegląd zdatności do lotu.

e) Świadectwo zdatności do lotu lub ograniczone świadectwo zdatności do lotu wydaje się na czas nieokreślony. Może ono zostać zmienione wyłącznie przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru.

21L.B.163 Nadzór

a) Po uzyskaniu dowodu naruszenia któregokolwiek z warunków wydania świadectwa zdatności do lotu lub ograniczonego świadectwa zdatności do lotu lub dowodu na to, że posiadacz nie spełnia odpowiednich wymogów rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie lub właściwego projektu typu lub właściwych danych projektowych statku powietrznego, dla których zadeklarowano zgodność projektową, lub wymagań dotyczących ciągłej zdatności do lotu, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru stwierdza ustalenie niezgodności zgodnie z pkt 21L.B.21.

b) Jeżeli certyfikat typu, na podstawie którego wydano świadectwo zdatności do lotu, zostaje zawieszony lub cofnięty lub w inny sposób traci ważność zgodnie z pkt 21L.A.30, lub gdy deklaracja zgodności projektowej, na podstawie której wydano ograniczone świadectwo zdatności do lotu, nie jest już zarejestrowana zgodnie z pkt 21L.B.63, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru podejmuje działanie zgodnie z pkt 21L.B.22.

PODCZĘŚĆ I – ŚWIADECTWA ZDATNOŚCI W ZAKRESIE HAŁASU

21L.B.171 Badanie

a) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru opracowuje procedury przeprowadzania badań, obejmujące przynajmniej następujące elementy:

1. ocenę kwalifikowalności wnioskodawcy;

2. ocenę wniosku pod kątem spełnienia warunków;

3. ocenę dokumentacji otrzymanej wraz z wnioskiem;

4. inspekcje statku powietrznego.

b) Po otrzymaniu wniosku o wydanie świadectwa zdatności w zakresie hałasu lub ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu właściwy organ państwa członkowskiego rejestru weryfikuje, czy statek powietrzny wchodzi w zakres określony w pkt 21L.A.161.

c) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru przeprowadza – w stosunku do wnioskującego o wydanie lub posiadacza świadectwa zdatności w zakresie hałasu lub ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu – badanie wystarczające do uzasadnienia wydania, utrzymania w mocy, zmiany, zawieszenia lub cofnięcia świadectwa.

21L.B.172 Wydawanie lub zmiana świadectw zdatności w zakresie hałasu

a) Właściwy organ państwa członkowskiego rejestru bez zbędnej zwłoki wydaje świadectwa zdatności w zakresie hałasu (formularz 45 EASA, zob. dodatek VII do załącznika I (część 21)) oraz ograniczone świadectwa zdatności w zakresie hałasu (formularz 45B EASA, zob. dodatek II) lub wprowadza w nich zmiany, jeżeli wnioskodawca dostarczył dokumentację wymaganą na mocy pkt 21L. A.163 oraz po upewnieniu się, że statek powietrzny odpowiada stosownym informacjom dotyczącym hałasu określonym zgodnie z mającymi zastosowanie wymaganiami w zakresie hałasu.

b) W przypadku używanych statków powietrznych pochodzących z innego państwa członkowskiego świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu wydaje się na podstawie odpowiednich danych z bazy danych Agencji na temat poziomów hałasu.

c) Świadectwo zdatności w zakresie hałasu lub ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu wydaje się na czas nieokreślony. Może ono zostać zmienione wyłącznie przez właściwy organ państwa członkowskiego rejestru.

21L.B.173 Nadzór

a) Po uzyskaniu dowodu naruszenia któregokolwiek z warunków wydania świadectwa zdatności w zakresie hałasu lub ograniczonego świadectwa zdatności w zakresie hałasu lub dowodu na to, że posiadacz nie spełnia odpowiednich wymogów rozporządzenia (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie lub właściwego projektu typu lub właściwych danych projektowych statku powietrznego, dla których zadeklarowano zgodność projektową, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru stwierdza ustalenie niezgodności zgodnie z pkt 21L. B.21.

b) Jeżeli certyfikat typu, na podstawie którego wydano świadectwo zdatności w zakresie hałasu, zostaje zawieszony lub cofnięty lub w inny sposób traci ważność zgodnie z pkt 21L.A.30, lub gdy deklaracja zgodności projektowej, na podstawie której wydano ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu, nie jest już zarejestrowana zgodnie z pkt 21L.B.63, właściwy organ państwa członkowskiego rejestru podejmuje działanie zgodnie z pkt 21L.B.22.

PODCZĘŚĆ J – ZADEKLAROWANE ORGANIZACJE PROJEKTUJĄCE

21L.B.181 Pierwsze badanie nadzorcze

a) Po otrzymaniu deklaracji od organizacji deklarującej swoją zdolność projektową Agencja weryfikuje, czy:

1. deklarujący kwalifikuje się do zadeklarowania swojej zdolności projektowej zgodnie z pkt 21L.A.172;

2. deklaracja zawiera wszystkie informacje określone w pkt 21L.A.173 lit. c); oraz

3. deklaracja nie zawiera informacji, które świadczyłyby o niespełnieniu wymogów ustanowionych w sekcji A podczęść J niniejszego załącznika.

b) Agencja potwierdza otrzymanie deklaracji, łącznie z przyporządkowaniem deklarującemu indywidualnego numeru referencyjnego zadeklarowanej organizacji projektującej.

21L.B.182 Rejestracja deklaracji zdolności projektowej

Agencja rejestruje deklarację zdolności projektowej, uwzględniając informacje na temat zadeklarowanego zakresu prac, w odpowiedniej bazie danych, o ile:

a) deklarujący zadeklarował swoją zdolność zgodnie z pkt 21L.A.173;

b) deklarujący potwierdził gotowość podjęcia się realizacji obowiązków przewidzianych w pkt 21L.A.177;

c) nie stwierdzono żadnych nierozstrzygniętych kwestii zgodnie z pkt 21L.B.181.

21L.B.183 Nadzór

a) Agencja sprawuje nadzór nad zadeklarowaną organizacją projektującą, aby potwierdzić ciągłą zgodność tej organizacji z mającymi zastosowanie wymogami ustanowionymi w sekcji A.

b) Wspomniany nadzór obejmuje kluczowy przegląd projektu wyrobu lub jego inspekcję fizyczną, a także inspekcję pierwszego artykułu każdego nowego projektu zadeklarowanej organizacji projektującej.

21L.B.184 Program sprawowania nadzoru

a) Agencja opracowuje i realizuje program sprawowania nadzoru, aby zapewnić zgodność z pkt 21L.B.183. Program sprawowania nadzoru musi uwzględniać specyfikę danej organizacji, złożoność prowadzonej przez nią działalności, wyniki wcześniejszych działań certyfikacyjnych lub czynności nadzorczych i opierać się na ocenie powiązanego ryzyka. W ramach każdego cyklu planowania nadzoru program sprawowania nadzoru obejmuje:

1. oceny, audyty i inspekcje, w tym, w stosownych przypadkach:

(i) oceny systemu zarządzania i audyty procesów;

(ii) audyty wyrobów wchodzących w skład odpowiedniej próby wyrobów objętych działaniami w zakresie projektowania i certyfikacji oraz ich części wchodzących w zakres odpowiedzialności organizacji;

(iii) pobieranie próbek wykonanych prac;

(iv) niezapowiedziane inspekcje;

2. spotkania z udziałem dyrektora organizacji projektującej i Agencji, których celem jest bieżąca wymiana między stronami informacji o wszystkich istotnych problemach.

b) Program sprawowania nadzoru musi obejmować dokumentację dat planowanych oraz skutecznie przeprowadzonych ocen, audytów, inspekcji i spotkań.

c) Stosowany cykl planowania nadzoru nie może przekraczać 24 miesięcy.

d) Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać wydłużony do maksymalnie 36 miesięcy, jeżeli Agencja stwierdzi, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy:

1. organizacja wykazała, że potrafi skutecznie identyfikować zagrożenia dla bezpieczeństwa lotniczego i zarządzać towarzyszącym im ryzykiem;

2. organizacja niezmiennie wykazywała zgodność z pkt 21L.A.178 oraz to, że ma pełną kontrolę nad wszelkimi zmianami w systemie zarządzania projektowaniem;

3. nie stwierdzono ustaleń poziomu pierwszego;

4. wszystkie działania naprawcze zrealizowano w terminie zatwierdzonym lub wydłużonym przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.21.

e) Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać ponadto wydłużony do maksymalnie 48 miesięcy, jeżeli oprócz warunków przewidzianych w lit. d) organizacja opracuje, a Agencja zatwierdzi skuteczny, stały system zgłaszania Agencji wyników w zakresie bezpieczeństwa oraz przestrzegania przepisów przez samą organizację.

f) Cykl planowania nadzoru może zostać skrócony, jeżeli istnieją dowody na to, że wyniki w zakresie bezpieczeństwa osiągane przez organizację uległy pogorszeniu.

g) Po zakończeniu każdego cyklu planowania nadzoru Agencja wydaje sprawozdanie zawierające zalecenia dotyczące kontynuowania działań prowadzonych przez zadeklarowaną organizację projektującą w oparciu o jej deklarację zdolności projektowej, które odzwierciedla wyniki nadzoru.

21L.B.185 Czynności nadzorcze

a) Po zweryfikowaniu przez Agencję przestrzegania wymogów przez zadeklarowaną organizację projektującą zgodnie z pkt 21L.B.183 i po ustanowieniu programu sprawowania nadzoru zgodnie z pkt 21L.B.184 Agencja:

1. udziela personelowi odpowiedzialnemu za sprawowanie nadzoru porad dotyczących pełnienia powierzonych im zadań;

2. przeprowadza oceny, audyty, inspekcje oraz, w razie konieczności, niezapowiedziane inspekcje;

3. gromadzi dowody, które mogą okazać się niezbędne w przypadku konieczności podjęcia dalszych działań, uwzględniając środki przewidziane w pkt 21L.B.21 i 21L.B.22;

4. informuje zadeklarowaną organizację projektującą o rezultatach czynności nadzorczych.

b) Agencja gromadzi i przetwarza wszelkie informacje uznawane za konieczne do przeprowadzenia czynności nadzorczych.

c) Jeżeli Agencja zidentyfikuje niezgodność zadeklarowanej organizacji projektującej z mającymi zastosowanie wymogami ustanowionymi w sekcji A, z procedurą lub podręcznikiem wymaganymi zgodnie z sekcją A lub z przedłożoną deklaracją, podejmuje działanie zgodnie z pkt 21L.B.21 i 21L.B.22.

21L.B.186 Zmiany w deklaracjach

a) Po otrzymaniu powiadomienia o zmianach zgodnie z pkt 21L.A.178 Agencja weryfikuje kompletność tego powiadomienia zgodnie z pkt 21L.B.181.

b) Agencja aktualizuje swój program sprawowania nadzoru ustanowiony zgodnie z pkt 21L.B.184 i bada, czy należy określić jakiekolwiek warunki regulujące kwestie związane z funkcjonowaniem organizacji w trakcie dokonywania zmiany.

c) Jeżeli zmiana wywiera wpływ na jakikolwiek aspekt deklaracji zarejestrowanej zgodnie z pkt 21L.B.182, Agencja aktualizuje rejestr.

d) Po zakończeniu działań wymaganych zgodnie z lit. a)–c) Agencja potwierdza zadeklarowanej organizacji projektującej odbiór powiadomienia.

PODCZĘŚĆ K – CZĘŚCI

(zarezerwowane)

PODCZĘŚĆ M – PROJEKTOWANIE NAPRAW WYROBÓW POSIADAJĄCYCH CERTYFIKAT TYPU

21L.B.201 Podstawa certyfikacji typu i mające zastosowanie wymogi ochrony środowiska w odniesieniu do zatwierdzenia projektu naprawy

Agencja określa wszelkie zmiany w podstawie certyfikacji typu i w mających zastosowanie wymogach środowiskowych uwzględnione poprzez odniesienie w, stosownie do przypadku, certyfikacie typu albo uzupełniającym certyfikacie typu, które Agencja uzna za niezbędne do utrzymania poziomu bezpieczeństwa i kompatybilności środowiskowej równoważnych wcześniej ustalonemu poziomowi, oraz powiadamia o nich wnioskującego o zatwierdzenie projektu naprawy.

21L.B.202 Badanie i wydawanie zatwierdzenia projektu drobnej naprawy

a) Po otrzymaniu wniosku o zatwierdzenie projektu drobnej naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja zatwierdza projekt drobnej naprawy, jeżeli:

1. wnioskodawca przedstawił dane uzasadniające i uzasadnienia oraz wykazał i zadeklarował zgodność projektu naprawy z właściwą podstawą certyfikacji typu oraz z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska ustanowionymi zgodnie z pkt 21L.B.201;

2. Agencja – w toku weryfikacji wykazania zgodności, w ramach której wzięła pod uwagę cechy konstrukcyjne projektu naprawy, stopień złożoności i ogólnie rozumiany poziom krytyczności projektu naprawy, a także wcześniejsze doświadczenia związane z działalnością projektową wnioskodawcy – nie stwierdziła wystąpienia:

(i) żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub, w stosownych przypadkach, z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

(ii) żadnej cechy ani właściwości projektu naprawy, które mogłyby uczynić wyrób objęty projektem naprawy niebezpiecznym w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

b) Zatwierdzenie projektu drobnej naprawy ogranicza się do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy projekt naprawy.

21L.B.203 Badanie wniosku o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy

Po otrzymaniu wniosku o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja:

a) dokonuje przeglądu początkowego planu wykazania zgodności i wszelkich późniejszych aktualizacji tego planu przedstawionych przez wnioskodawcę w celu potwierdzenia kompletności planu i odpowiedniości zaproponowanych środków i metod wykazania zgodności z podstawą certyfikacji typu oraz z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska ustanowionymi i wyznaczonymi zgodnie z pkt 21L.B.201; jeżeli plan wykazania zgodności jest niekompletny lub przewidziane w nim środki i metody nie są odpowiednie do wykazania zgodności, Agencja powiadamia wnioskodawcę o tym fakcie i zwraca się do niego o wprowadzenie zmian w planie;

b) po upewnieniu się, że przedstawiony plan wykazania zgodności jest odpowiedni i umożliwia wnioskodawcy wykazanie zgodności, zatwierdza ten plan oraz wszelkie jego późniejsze aktualizacje;

c) ustala prawdopodobieństwo wystąpienia niezidentyfikowanej niezgodności projektu poważnej naprawy z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska oraz potencjalny wpływ takiej niezgodności na bezpieczeństwo wyrobu lub jego kompatybilność środowiskową i stwierdza na tej podstawie, czy w danym przypadku przeprowadzenie inspekcji fizycznej i oceny pierwszego artykułu danego wyrobu w ostatecznej konfiguracji objętego projektem naprawy jest konieczne do zweryfikowania zgodności wyrobu z właściwą podstawą certyfikacji typu; Agencja powiadamia wnioskodawcę o zamiarze przeprowadzenia takiej inspekcji fizycznej i oceny;

d) Jeżeli w trakcie przeglądu planu wykazania zgodności Agencja stwierdzi, że projekt poważnej naprawy zawiera jakikolwiek element, w przypadku którego niezidentyfikowana niezgodność z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska może wywrzeć negatywny wpływ na bezpieczeństwo zmienionego wyrobu lub jego kompatybilność środowiskową, Agencja określa, jakie badania poza badaniami opisanymi w lit. c) są konieczne, aby zweryfikować wykazanie zgodności; Agencja powiadamia wnioskodawcę o takich dodatkowych badaniach oraz o tym, które elementy projektu miałyby być ich przedmiotem.

21L.B.204 Wydawanie zatwierdzenia projektu poważnej naprawy

a) Po otrzymaniu wniosku o zatwierdzenie projektu poważnej naprawy wyrobu posiadającego certyfikat typu zgodnie z niniejszym załącznikiem Agencja zatwierdza projekt poważnej naprawy, jeżeli:

1. wnioskodawca wykazał, że projekt naprawy i obszary objęte skutkami projektu naprawy są zgodne z podstawą certyfikacji typu i mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska ustanowionymi przez Agencję zgodnie z pkt 21L.B.201; oraz

2. wnioskodawca wykazał i zadeklarował zgodność zgodnie z pkt 21L.A.208;

3. właściciel danych certyfikatu typu – w przypadku gdy wnioskodawca wskazał zgodnie z pkt 21L.A.205 lit. b) ppkt 5, że przekazał dane certyfikacyjne na podstawie porozumienia z właścicielem danych certyfikacji typu:

(i) nie ma zastrzeżeń natury technicznej odnośnie do informacji przedłożonych na podstawie pkt 21L.B.204 lit. a) ppkt 2; oraz

(ii) zgodził się na współpracę z posiadaczem zatwierdzenia projektu naprawy, aby wywiązać się ze wszystkich obowiązków w zakresie ciągłej zdatności do lotu wyrobu objętego projektem naprawy poprzez spełnienie wymagań pkt 21L.A.210;

4. Agencja – w toku weryfikacji wykazania zgodności – nie stwierdziła wystąpienia:

(i) żadnych niezgodności z podstawą certyfikacji typu lub, w stosownych przypadkach, z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska;

(ii) żadnej cechy ani właściwości zmiany, które mogłyby uczynić wyrób objęty projektem naprawy niebezpiecznym w kontekście zastosowań, do których ma być certyfikowany.

b) Zatwierdzenie projektu poważnej naprawy ogranicza się do konkretnych konfiguracji w certyfikacie typu, których dotyczy projekt naprawy.

21L.B.205 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu wyrobów, dla których zatwierdzono projekt naprawy

Jeżeli Agencja – w ramach sprawowanego przez siebie nadzoru nad ciągłą zdatnością do lotu, uwzględniając nadzór sprawowany na podstawie sprawozdań otrzymywanych zgodnie z pkt 21L.A.3 lub w dowolny inny sposób – zidentyfikuje niezgodność wyrobu, dla którego zatwierdzono projekt naprawy, z podstawą certyfikacji typu lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21 lub wydaje dyrektywę zdatności do lotu na warunkach określonych w pkt 21L.B.23.

21L.B.206 Nienaprawione uszkodzenie

Agencja przeprowadza oszacowanie pod kątem znaczenia dla zdatności do lotu po otrzymaniu stosownego wniosku w tym zakresie zgodnie z pkt 21L.A.211, jeżeli uszkodzony wyrób pozostaje nienaprawiony i nie obejmują go dane uprzednio zatwierdzone. Agencja wprowadza wszelkie ograniczenia niezbędne do zapewnienia bezpiecznego lotu statku powietrznego, w którym znajduje się uszkodzony wyrób.

PODCZĘŚĆ N – PROJEKTOWANIE NAPRAW STATKÓW POWIETRZNYCH, DLA KTÓRYCH ZADEKLAROWANO ZGODNOŚĆ PROJEKTOWĄ

21L.B.221 Pierwsze badanie nadzorcze deklaracji zgodności projektowej projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

a) Po otrzymaniu deklaracji zgodności projektowej projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, Agencja potwierdza, że projekt naprawy wchodzi w zakres pkt 21L.A.221 oraz że deklaracja zawiera wszystkie informacje określone w pkt 21L.A.226. Agencja potwierdza otrzymanie deklaracji, łącznie z przyporządkowaniem deklarującemu indywidualnego numeru referencyjnego deklaracji zgodności projektowej.

b) Na podstawie poziomu ryzyka niezgodności prowadzącego do sytuacji, w której projekt nie zapewni zdolności do wykonania bezpiecznego lotu lub będzie niekompatybilny z wymogami środowiskowymi, Agencja ocenia, czy w danym przypadku przeprowadzenie inspekcji fizycznej i oceny statku powietrznego, dla którego sporządzono projekt poważnej naprawy, jest konieczne, a jeżeli tak – informuje następnie deklarującego o tym fakcie. W ramach wspomnianej oceny ryzyka bierze się pod uwagę:

1. złożoność projektu poważnej naprawy i jego ogólny wpływ na struktury statku powietrznego oraz jego właściwości lotne i systemy;

2. wcześniejsze doświadczenia zgromadzone w związku z inspekcjami fizycznymi statków powietrznych i projektami poważnej naprawy oraz zmianami zaprojektowanymi przez deklarującego;

3. odpowiedź deklarującego na wszelkie wcześniejsze ustalenia dokonane w odniesieniu do przypadków niezgodności stwierdzonych dla konkretnego statku powietrznego lub podobnego statku powietrznego zaprojektowanego przez deklarującego, który również był przedmiotem deklaracji zgodności projektowej.

c) Jeżeli Agencja znajdzie dowody – w deklaracji lub w toku inspekcji fizycznej i oceny przeprowadzanych zgodnie z pkt 21L.B.221 lit. b) – świadczące o tym, że statek powietrzny, dla którego sporządzono projekt poważnej naprawy, mógłby być niezdolny do bezpiecznego lotu lub niekompatybilny z wymogami środowiskowymi w trakcie czynności eksploatacyjnych, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21.

21L.B.222 Rejestracja deklaracji projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

a) Agencja rejestruje deklarację projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, jeżeli:

1. deklarujący zadeklarował zgodność zgodnie z pkt 21L.A.226 lit. a);

2. deklarujący przekazał Agencji dokumenty wymagane zgodnie z pkt 21L.A.226 lit. d);

3. deklarujący potwierdził gotowość podjęcia się realizacji obowiązków przewidzianych w pkt 21L.A.228;

4. w rezultacie inspekcji fizycznej przeprowadzonej zgodnie z pkt 21L.B.221 lit. b) nie stwierdzono wystąpienia żadnych nierozstrzygniętych kwestii.

b) Agencja rejestruje deklarację projektu poważnej naprawy w statku powietrznym, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, wyłącznie w przypadku, gdy deklaracja ogranicza się do konkretnych konfiguracji w zarejestrowanej deklaracji zgodności projektowej, których dotyczy projekt poważnej naprawy.

21L.B.223 Nadzór nad ciągłą zdatnością do lotu w przypadku projektu naprawy, dla którego zadeklarowano zgodność projektową

Jeżeli Agencja – w ramach sprawowanego przez siebie nadzoru nad ciągłą zdatnością do lotu, uwzględniając nadzór sprawowany na podstawie sprawozdań otrzymywanych zgodnie z pkt 21L.A.3 lub w dowolny inny sposób – zidentyfikuje niezgodność projektu naprawy, dla którego zadeklarowano zgodność projektową, z mającymi zastosowanie szczegółowymi specyfikacjami technicznymi lub z mającymi zastosowanie wymogami ochrony środowiska, zgłasza dane ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21 lub wydaje dyrektywę zdatności do lotu na warunkach określonych w pkt 21L.B.23.

PODCZĘŚĆ O – AUTORYZACJE EUROPEJSKIEJ NORMY TECHNICZNEJ

(zarezerwowane)

PODCZĘŚĆ P – ZEZWOLENIE NA LOT

21L.B.241 Badanie przed wydaniem zezwolenia na lot

a) Nie naruszając przepisów sekcji B podczęść P załącznika I (część 21), właściwy organ państwa członkowskiego, rozpatrując wniosek o wydanie zezwolenia na lot dla statku powietrznego objętego zakresem niniejszego załącznika, przeprowadza inspekcję fizyczną statku powietrznego i upewnia się, że statek powietrzny odpowiada projektowi określonemu w pkt 21.A.708 wspomnianego załącznika I (część 21) przed lotem, jeżeli wniosek o zezwolenie na lot dotyczy:

1. działań w zakresie wykazania zgodności, określonych w pkt 21L.A.25, w odniesieniu do statku powietrznego, który posiada lub ma uzyskać certyfikat typu;

2. działań w zakresie wykazania zgodności, określonych w pkt 21L.A.44, w odniesieniu do statku powietrznego, którego zgodność projektowa została lub ma zostać zadeklarowana.\

b) W przypadku wszystkich innych wniosków o wydanie zezwolenia na lot w odniesieniu do działań oraz statków powietrznych objętych zakresem niniejszego załącznika właściwy organ ocenia, zgodnie z pkt 21.B.520 załącznika I (część 21), potrzebę przeprowadzenia inspekcji fizycznej.

c) Jeżeli właściwy organ znajdzie dowody wskazujące, że statek powietrzny nie odpowiada projektowi określonemu w pkt 21.A.708 załącznika I (część 21), zgłasza ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21.

21L.B.242 Badanie przed wydaniem warunków lotu

a) Nie naruszając przepisów sekcji B podczęść P załącznika I (część 21), w przypadku rozpatrywania wniosku o zatwierdzenie warunków lotu dla statku powietrznego objętego zakresem niniejszego załącznika, Agencja:

1. przeprowadza krytyczny przegląd projektu oraz inspekcję fizyczną i ocenę statku powietrznego w celu upewnienia się, że statek powietrzny jest w stanie bezpiecznie wykonać lot oraz że próby w locie można przeprowadzić w sposób bezpieczny, w przypadku gdy wniosek dotyczący warunków lotu wiąże się z działaniami w zakresie wykazania zgodności określonymi w pkt 21L. A.25 w odniesieniu do statku powietrznego, który posiada lub ma uzyskać certyfikat typu;

2. przeprowadza inspekcję fizyczną i ocenę statku powietrznego w celu upewnienia się, że statek powietrzny jest w stanie bezpiecznie wykonać lot oraz że próby w locie można przeprowadzić w sposób bezpieczny, w przypadku gdy wniosek dotyczący warunków lotu wiąże się z działaniami w zakresie wykazania zgodności określonymi w pkt 21L.A.44 w odniesieniu do statku powietrznego, dla którego została lub ma zostać zadeklarowana zgodność projektowa;

3. określa potrzebę przeprowadzenia inspekcji fizycznej i oceny statku powietrznego oraz krytycznego przeglądu projektu w celu upewnienia się, że statek powietrzny jest w stanie bezpiecznie wykonać lot oraz że próby w locie można przeprowadzić w sposób bezpieczny, w przypadku gdy wniosek dotyczący warunków lotu wiąże się z działaniami w zakresie wykazania zgodności w odniesieniu do poważnej zmiany, o której mowa w pkt 21L.A.66, uzupełniającego certyfikatu typu, o którym mowa w pkt 21L.A.85, lub poważnej naprawy, o której mowa w pkt 21L.A.206, na podstawie oceny przeprowadzonej zgodnie z pkt 21L.B.83, pkt 21L.B.102 i pkt 21L.B.203;

4. określa potrzebę przeprowadzenia inspekcji fizycznej i oceny statku powietrznego w celu upewnienia się, że statek powietrzny jest w stanie bezpiecznie wykonać lot oraz że próby w locie można przeprowadzić w sposób bezpieczny, w przypadku gdy wniosek dotyczący warunków lotu wiąże się z działaniami w zakresie wykazania zgodności w odniesieniu do poważnej zmiany, o której mowa w pkt 21L.A.108, lub poważnej naprawy, o której mowa w pkt 21L.A.227, na podstawie oceny przeprowadzonej zgodnie z pkt 21L.B.121 i pkt 21L.B.221.

b) Jeżeli Agencja znajdzie dowody wskazujące, że statek powietrzny może nie być w stanie wykonać bezpiecznego lotu, zgłasza ustalenie zgodnie z pkt 21L.B.21.

PODCZĘŚĆ R – OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI DLA STATKU POWIETRZNEGO ORAZ AUTORYZOWANE POŚWIADCZENIA PRODUKCJI/OBSŁUGI (FORMULARZ 1 EASA) DLA SILNIKÓW I ŚMIGIEŁ ORAZ ICH CZĘŚCI, KTÓRE SĄ ZGODNE Z DEKLARACJĄ ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ

21L.B.251 Nadzór

a) Właściwy organ sprawuje nadzór nad osobą fizyczną lub prawną wydającą oświadczenia o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA) zgodnie z sekcją A podczęść R niniejszego załącznika w celu weryfikacji ciągłej zgodności osoby fizycznej lub prawnej z mającymi zastosowanie wymaganiami sekcji A, a także wdrożenia środków bezpieczeństwa nakazanych zgodnie z pkt 21L.B.15 lit. c) i d).

b) Nadzór obejmuje inspekcję pierwszego artykułu wszystkich nowych statków powietrznych, silników, śmigieł lub części wyprodukowanych po raz pierwszy, dla których dana osoba fizyczna lub prawna wydała oświadczenie o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenie produkcji/obsługi (formularz 1 EASA), oraz, jak określono w programie sprawowania nadzoru zgodnie z pkt 21L.B.252, inspekcje kolejnych statków powietrznych, silników, śmigieł i części produkowanych przez tę osobę fizyczną lub prawną.

21L.B.252 Program sprawowania nadzoru

a) Właściwy organ ustanawia i utrzymuje program sprawowania nadzoru w celu zapewnienia zgodności z pkt 21L.B.251. Program sprawowania nadzoru musi uwzględniać specyfikę danej osoby fizycznej lub prawnej, złożoność prowadzonej przez nią działalności oraz wyniki wcześniejszych czynności nadzorczych i opierać się na ocenie powiązanego ryzyka. Każdy cykl planowania nadzoru obejmuje:

1. oceny, audyty i inspekcje, w tym, w stosownych przypadkach:

(i) oceny systemu kontroli produkcji i audyty procesów;

(ii) audyty wyrobu dla odpowiedniej próby wyrobów i części, które wchodzą w zakres prac osoby fizycznej lub prawnej;

(iii) badanie próby wykonanych prac; oraz

(iv) niezapowiedziane inspekcje;

2. spotkania osoby fizycznej lub prawnej z właściwym organem, których celem jest bieżąca wymiana między stronami informacji o wszelkich istotnych problemach.

b) Program sprawowania nadzoru musi obejmować dokumentację dat planowanych i przeprowadzonych ocen, audytów, inspekcji i spotkań.

c) Stosowany cykl planowania nadzoru nie przekracza 24 miesięcy.

d) Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać wydłużony do maksymalnie 36 miesięcy, jeśli właściwy organ stwierdzi, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy:

1. osoba fizyczna lub prawna wykazała, że skutecznie identyfikuje zagrożenia dla bezpieczeństwa lotniczego i zarządza towarzyszącym im ryzykiem;

2. osoba fizyczna lub prawna niezmiennie wykazywała zgodność z pkt 21L.A.273 i ma pełną kontrolę nad wszelkimi zmianami w systemie zarządzania produkcją;

3. nie stwierdzono ustaleń poziomu pierwszego;

4. wszystkie działania naprawcze zrealizowano w terminie zatwierdzonym lub wydłużonym przez właściwy organ zgodnie z pkt 21L.B.21.

e) Niezależnie od przepisów lit. c), cykl planowania nadzoru może zostać ponadto wydłużony do maksymalnie 48 miesięcy, jeśli oprócz warunków przewidzianych w lit. d) osoba fizyczna lub prawna opracuje, a właściwy organ zatwierdzi skuteczny, stały system zgłaszania właściwemu organowi wyników w zakresie bezpieczeństwa oraz przestrzegania przepisów przez samą osobę fizyczną lub prawną.

f) Cykl planowania nadzoru może zostać skrócony, jeżeli istnieją dowody, że wyniki w zakresie bezpieczeństwa osiągane przez osobę fizyczną lub prawną uległy pogorszeniu.

g) Po zakończeniu każdego cyklu planowania nadzoru właściwy organ wydaje zalecenie w sprawie kontynuacji działalności prowadzonej przez osobę fizyczną lub prawną, odzwierciedlające wyniki nadzoru.

21L.B.253 Czynności nadzorcze

a) W przypadku gdy właściwy organ weryfikuje spełnianie wymagań przez osobę fizyczną lub prawną pkt 21L.B.251 oraz program sprawowania nadzoru ustanowiony zgodnie z pkt 21L.B.252:

1. zapewnia personelowi odpowiedzialnemu za nadzór wytyczne dotyczące wykonywania przydzielonych mu zadań;

2. przeprowadza oceny, audyty i inspekcje oraz, w razie konieczności, niezapowiedziane inspekcje;

3. gromadzi niezbędne dowody na wypadek konieczności podjęcia dalszych działań, w tym zastosowania środków przewidzianych w pkt 21L.B.21 i 21L.B.22;

4. informuje osobę fizyczną lub prawną o wynikach czynności nadzorczych.

b) W przypadku gdy obiekty osoby fizycznej lub prawnej znajdują się w więcej niż jednym państwie, właściwy organ określony w pkt 21L.2 może wyrazić zgodę na wykonanie zadań z zakresu nadzoru przez właściwy organ (właściwe organy) państwa członkowskiego (państw członkowskich), w któ-rym(-ych) znajdują się jej pozostałe obiekty, lub przez Agencję w odniesieniu do obiektów znajdujących się w państwie trzecim. O istnieniu i zakresie takiej zgody informowane są wszystkie osoby fizyczne lub prawne, których ona dotyczy.

c) W przypadku wszelkich czynności nadzorczych, które są wykonywane przez właściwy organ w obiektach znajdujących się w innym państwie członkowskim niż główne miejsce prowadzenia działalności danej osoby fizycznej lub prawnej, właściwy organ informuje właściwy organ tego państwa członkowskiego przed przeprowadzeniem jakiegokolwiek audytu na miejscu lub inspekcji obiektów.

d) Właściwy organ gromadzi i przetwarza wszelkie informacje uznane za użyteczne w kontekście realizacji czynności nadzorczych.

e) Jeżeli właściwy organ zidentyfikuje niezgodność dotyczącą spełniania przez osobę fizyczną lub prawną, wydającą oświadczenia o zgodności (formularz 52B EASA) lub autoryzowane poświadczenia produkcji/obsługi (formularz 1 EASA), mających zastosowanie wymagań sekcji A oraz wdrożenia środków bezpieczeństwa nakazanych zgodnie z pkt 21L.B.15 lit. c) i d), podejmuje działanie zgodnie z pkt 21L.B.21 i 21L.B.22.

PODCZĘŚĆ Q – ZNAKOWANIE WYROBÓW I CZĘŚCI

PODCZĘŚĆ R – OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI STATKU POWIETRZNEGO I AUTORYZOWANE POŚWIADCZENIA PRODUKCJI/OBSŁUGI (FORMULARZ 1 EASA) SILNIKÓW I ŚMIGIEŁ ORAZ ICH CZĘŚCI, KTÓRE SĄ ZGODNE Z DEKLARACJĄ ZGODNOŚCI PROJEKTOWEJ

Dodatki do załącznika Ib (część 21 Light)

FORMULARZE EASA

Formularze EASA („Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego”), o których mowa w dodatkach do niniejszej części, obowiązkowo muszą posiadać poniższe cechy. Państwa członkowskie zapewniają, by formularze EASA przez nie wydawane były rozpoznawalne i przyjmują odpowiedzialność za ich drukowanie.

Dodatek I Formularz 24B EASA – Ograniczone świadectwo zdatności do lotu

Dodatek II Formularz 45B EASA – Ograniczone świadectwo zdatności w zakresie hałasu

Dodatek III Formularz 52B EASA – Oświadczenie o zgodności statku powietrznego

Dodatek IV Formularz 53B EASA – Poświadczenie obsługi

Dodatek I

Dokument w formacie PDF

Dodatek II

Dokument w formacie PDF

Dodatek III

Dokument w formacie PDF

Dodatek IV

Dokument w formacie PDF

(¹) Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/640 z 23 kwietnia 2015 r. w sprawie dodatkowych specyfikacji zdatności do lotu dla danego rodzaju operacji oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 965/2012 (Dz.U. L 106 z 24.4.2015, s. 18).

(²) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1321/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, a także w sprawie zatwierdzeń udzielanych organizacjom i personelowi zaangażowanym w takie zadania (Dz.U. L 362 z 17.12.2014, s. 1).

(³) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/1645 z dnia 14 lipca 2022 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 w odniesieniu do wymagań dotyczących zarządzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem informacji o potencjalnym wpływie na bezpieczeństwo lotnicze w odniesieniu do organizacji objętych zakresem stosowania rozporządzeń Komisji (UE) nr 748/2012 i (UE) nr 139/2014 oraz zmieniające rozporządzenia Komisji (UE) nr 748/2012 i (UE) nr 139/2014 (Dz.U. L 248 z 26.9.2022, s. 18).

(⁴) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1321/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, a także w sprawie zatwierdzeń udzielanych organizacjom i personelowi zaangażowanym w takie zadania (Dz.U. L 362 z 17.12.2014, s. 1).

(⁵) [Wykaz mających zastosowanie aktów prawnych, które należy umieścić w przypisie]

(⁶) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych, zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 oraz uchylenia dyrektywy 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzeń Komisji (WE) nr 1321/2007 i (WE) nr 1330/2007 (Dz.U. L 122 z 24.4.2014, s. 18).

(⁷) Obowiązuje od dnia 22 lutego 2026 r. – Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/203 z dnia 27 października 2022 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 w kwestii wymagań dotyczących zarządzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem informacji o potencjalnym wpływie na bezpieczeństwo lotnicze w odniesieniu doorganizacji objętych zakresem stosowania rozporządzeń Komisji (UE) nr 1321/2014, (UE) nr 965/2012, (UE) nr 1178/2011, (UE) 2015/340, rozporządzeń wykonawczych Komisji (UE) 2017/373 i (UE) 2021/664 oraz właściwych organów objętych zakresem stosowania rozporządzeń Komisji (UE) nr 748/2012, (UE) nr 1321/2014, (UE) nr 965/2012, (UE) nr 1178/2011, (UE) 2015/340, rozporządzeń wykonawczych Komisji (UE) 2017/373, (UE) nr 139/2014 i (UE) 2021/664 oraz zmieniające rozporządzenia Komisji (UE) nr 1178/2011, (UE) nr 748/2012, (UE) nr 965/2012, (UE) nr 139/2014, (UE) nr 1321/2014, (UE) 2015/340 oraz rozporządzenia wykonawcze Komisji (UE) 2017/373 i (UE) 2021/664 (Dz.U. L 31 z 2.2.2023, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2023/203/oj).