KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1333/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (¹), w szczególności jego art. 10 oraz art. 30 ust. 1 i 5,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie (WE) nr 1333/2008 przewiduje ustanowienie unijnego wykazu dodatków do żywności dopuszczonych do stosowania w żywności oraz warunków ich stosowania.

(2) Dodatki do żywności dopuszczone aktualnie do stosowania w żywności na podstawie dyrektywy 94/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 czerwca 1994 r. w sprawie substancji słodzących używanych w środkach spożywczych (²), dyrektywy 94/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 czerwca 1994 r. w sprawie barwników używanych w środkach spożywczych (³) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 95/2/WE z dnia 20 lutego 1995 r. w sprawie dodatków do żywności innych niż barwniki i substancje słodzące (⁴) należy włączyć do załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 po zakończeniu przeglądu ich zgodności z art. 6, 7 i 8 tego rozporządzenia. Przegląd ten nie powinien obejmować ponownej oceny ryzyka przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (zwany dalej „Urzędem”). Dodatków do żywności oraz ich zastosowań, które stały się zbędne, nie włącza się do załącznika II do tego rozporządzenia.

(3) Tylko dodatki do żywności uwzględnione w unijnym wykazie w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane w żywności na warunkach określonych w tym załączniku. Dodatki takie powinny być wyszczególnione w wykazie według kategorii żywności, do której mogą być dodawane. Dla ułatwienia transferu i zwiększenia przejrzystości procedury wydawania zezwoleń należy opracować nowy system kategorii żywności. System taki będzie stanowił podstawę dla załącznika II.

(4) Za punkt wyjścia do opracowania unijnego systemu posłużyła ogólna norma Kodeksu żywnościowego dotycząca dodatków do żywności (⁵), obejmująca klasyfikację żywności według kategorii. System ten wymaga jednak dostosowania pozwalającego uwzględnić specyfikę aktualnie obowiązujących w Unii zezwoleń na stosowanie dodatków do żywności. Uwzględniono aktualnie obowiązujące unijne przepisy sektorowe w zakresie żywności. Określenie kategorii miało na celu wyłącznie wyszczególnienie dopuszczonych dodatków do żywności oraz warunków ich stosowania.

(5) Dla zapewnienia przejrzystości dodatki do żywności muszą zostać zaklasyfikowane do grup dodatków w celu dopuszczenia do stosowania w określonej żywności. Należy także dostarczyć wskazówki dotyczące opisu poszczególnych kategorii w celu zapewnienia jednolitości interpretacji. W koniecznych przypadkach decyzje dotyczące interpretacji można przyjmować zgodnie z art. 19 rozporządzenia (WE) nr 1333/2008, w celu sprecyzowania, czy dany środek spożywczy należy do określonej kategorii żywności.

(6) Azotyny (E 249–250) wymagane są jako substancja konserwująca w produktach mięsnych, hamująca potencjalny wzrost niebezpiecznych bakterii, w szczególności Clostridium botulinum. Z drugiej jednak strony w następstwie zastosowania azotynów w mięsie mogą tworzyć się nitrozoaminy, mające działanie rakotwórcze. W aktualnie obowiązującym zezwoleniu na stosowanie azotynów jako dodatków do żywności zapewniono odpowiednie zrównoważenie takich skutków, w oparciu o opinię naukową Urzędu oraz potrzebę utrzymania niektórych tradycyjnych środków spożywczych w obrocie. Dla niektórych tradycyjnie wytwarzanych produktów mięsnych w załączniku III do dyrektywy 95/2/WE ustalone zostały najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości. Takie poziomy należy utrzymać dla produktów odpowiednio oznaczonych i zidentyfikowanych, przy czym konieczne jest sprecyzowanie, że poziomy takie mają zastosowanie na końcu procesu produkcji. Oprócz tego Komisja zasięgnie opinii państw członkowskich, zainteresowanych stron oraz Urzędu w celu omówienia ewentualnego obniżenia aktualnie obowiązujących maksymalnych poziomów dla wszystkich produktów mięsnych oraz dalszego uproszczenia przepisów dotyczących produktów wytwarzanych tradycyjnie. W zależności od wyniku takich konsultacji Komisja rozważy, czy należy zaproponować dostosowanie maksymalnych poziomów azotynów, które mogą być dodawane do niektórych produktów mięsnych.

(7) W przypadku preparowanych wód stołowych wchodzących w zakres kategorii 14.1.1 jedynymi dopuszczonymi dodatkami powinny być kwas fosforowy i fosforany. Biorąc pod uwagę fakt, że załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 ma na celu dalszą harmonizację stosowania dodatków do żywności w Unii oraz zapewnienie skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego, sole mineralne dodawane do wód preparowanych ze względu na potrzeby standaryzacji nie powinny być uważane za dodatki, a tym samym nie powinny wchodzić w zakres niniejszego rozporządzenia.

(8) Wszystkie aktualnie dopuszczone dodatki do żywności podlegają ponownej ocenie przez Urząd zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 257/2010 (⁶) ustanawiającym program ponownej oceny dopuszczonych dodatków do żywności. Ponowną ocenę dodatków do żywności przeprowadza się zgodnie z priorytetami określonymi w tymże rozporządzeniu.

(9) W styczniu 2008 r. Urząd przyjął opinię dotyczącą likopenu (⁷), w której ustalił wartość akceptowanego dziennego pobrania (ADI) likopenu (E 160d) ze wszystkich rodzajów źródeł na 0,5 mg/kg m.c./dobę oraz określił, że potencjalnie takie akceptowane dzienne pobranie może być przekroczone, szczególnie w przypadku dzieci. W związku z tym należy ograniczyć stosowanie likopenu jako barwnika spożywczego.

(10) We wrześniu 2009 r. Urząd przyjął opinie naukowe dotyczące barwników: żółcień pomarańczowa FCF (E 110) (⁸), żółcień chinolinowa (E 104) (⁹) i pąs 4R (E 124) (¹⁰). Na podstawie zawartej w opiniach naukowych oceny narażenia poprzez pobranie z żywnością Urząd stwierdził, że w przypadku żółcieni chinolinowej i pąsu 4R przy maksymalnym poziomie zastosowania szacowany poziom pobrania dla środkowego i górnego percentyla ogólnie przekracza akceptowane dzienne pobranie. Również w przypadku żółcieni pomarańczowej stopień narażenia może być za wysoki, zwłaszcza dla dzieci w wieku l–10 lat. Szacowane wielkości pobrania określone są na podstawie danych o poziomie zastosowania dostarczonych przez przemysł spożywczy w 2009 r. Komisja dokonuje obecnie przeglądu aktualnie dopuszczonych zastosowań i poziomów zastosowania w celu sprawdzenia, czy poziom narażenia na powyższe substancje jest bezpieczny dla konsumenta, a wniosek w sprawie takich zweryfikowanych poziomów zamierza przygotować do lipca 2011 r.

(11) W przyjętej w dniu 22 maja 2008 r. opinii dotyczącej bezpieczeństwa glinu pobieranego z żywnością Urząd stwierdził, że w przypadku znacznej części ludności europejskiej narażenie na ten pierwiastek może być za wysokie. Urząd nie potrafił jednoznacznie wskazać źródła glinu w danym rodzaju żywności, tj. ilości tego pierwiastka naturalnie obecnej w danej żywności, ilości pochodzących z zastosowania dodatków do żywności oraz ilości wprowadzonych do danej żywności podczas obróbki i przechowywania, pochodzących z zawierających glin folii, pojemników lub przyborów. W celu zmniejszenia narażenia na glin należy ograniczyć stosowanie niektórych dodatków do żywności zawierających glin. Komisja opracowuje środki mające na celu ograniczenie narażenia na glin pochodzący z dodatków do żywności, a wniosek w sprawie zmienionych poziomów zamierzają przygotować do września 2011 r.

(12) Zainteresowane strony poproszono o przedstawienie informacji na temat stosowania i potrzeby stosowania barwników spożywczych wymienionych w załączniku V do dyrektywy 94/36/WE. Aktualnie część spośród tych barwników nie jest stosowana w niektórych kategoriach żywności wymienionych w tym załączniku. Należy jednak zaznaczyć, że część spośród takich dopuszczonych do stosowania barwników należy zachować w wykazie, ponieważ mogą one być potrzebne jako całkowity lub częściowy zamiennik barwników, które Urząd mógłby uznać za problematyczne przy ponownej ocenie. Na tym etapie można zmniejszyć liczbę dopuszczonych barwników spożywczych w następujących kategoriach żywności: sery topione z dodatkami smakowymi lub środkami aromatyzującymi, konserwy z czerwonych owoców, pasty rybne i pasty ze skorupiaków, wstępnie obgotowane skorupiaki oraz wędzone ryby.

(13) Barwnik spożywczy E 160f, tj. ester etylowy kwasu beta-apo-8'-karotenowego (C 30), nie znajduje się już w ofercie producenta, w związku z czym podmioty gospodarcze nie są już zainteresowane ponowną oceną tej substancji przez Urząd. W związku z tym barwnika tego nie należy umieszczać w unijnym wykazie.

(14) Stosowanie barwnika E 161g, tj. kantaksantyny, dopuszczone jest wyłącznie w Saucisses de Strasbourg. Komisja została powiadomiona, że barwnik ten nie jest już stosowany. W związku z powyższym w wykazie unijnym nie należy wymieniać tego dodatku jako dopuszczonego do stosowania w Saucisses de Strasbourg. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/35/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie substancji barwiących, które mogą być dodawane do produktów leczniczych (¹¹) stanowi, że w odniesieniu do barwienia produktów leczniczych przeznaczonych do stosowania przez ludzi i do użytku weterynaryjnego państwa członkowskie nie dopuszczają substancji barwiących innych niż objęte załącznikiem I do dyrektywy 94/36/WE. Aktualnie kantaksantyna stosowana jest w niektórych produktach leczniczych. W związku z tym dodatek ten powinien pozostać w wykazie dopuszczonych dodatków.

(15) Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 884/2007 z dnia 26 lipca 2007 r. w sprawie środków nadzwyczajnych zawieszających stosowanie E 128 czerwień 2G jako barwnika żywności (¹²) wstrzymano stosowanie tego barwnika i wprowadzanie do obrotu zawierającej go żywności. W związku z tym barwnika czerwień 2G (E 128) nie należy umieszczać w unijnym wykazie.

(16) Podczas ponownej oceny przez Urząd okazało się, że barwnik spożywczy brąz FK (E 154), dopuszczony do stosowania wyłącznie w Kippers, nie jest już stosowany. Ze względu na braki w dostępnych danych dotyczących toksyczności Urząd nie mógł jednak ustalić bezpieczeństwa tej substancji (¹³). W związku z tym barwnika tego nie należy umieszczać w unijnym wykazie.

(17) Na podstawie dyrektywy 95/2/WE dopuszczone są aktualnie różnorodne zastosowania dwutlenku krzemu jako substancji przeciwzbrylającej E 551. Dla tego dodatku Komitet Naukowy ds. Żywności ustalił, w opinii z dnia 18 maja 1990 r., akceptowane dzienne pobranie (ADI) jako „ nieokreślone” („not specified”) (¹⁴). Ze względów technologicznych konieczne jest zwiększenie poziomu stosowania tego dodatku w stosunku do poziomu aktualnie dopuszczonego dla substytutów soli. Byłoby to korzystne dla konsumenta, ponieważ w ten sposób do obrotu w europejskich krajach o klimacie cechującym się wysokimi temperaturami i wilgotnością powietrza mogłyby zostać wprowadzone substytuty soli, które nie ulegają zbryleniu (obecnie efekt zbrylania utrudnia, a często uniemożliwia stosowanie substytutów soli). W związku z powyższym należy dopuścić podwyższenie maksymalnego poziomu dla substytutów soli.

(18) Urząd dokonał oceny informacji dotyczących bezpieczeństwa zasadowego kopolimeru metakrylanu stosowanego w charakterze substancji glazurującej/powlekającej w suplementach diety w postaci stałej. W opinii z dnia 10 lutego 2010 r. Urząd uznał, że zastosowanie takie nie budzi obaw pod względem bezpieczeństwa, ponieważ zasadowy kopolimer metakrylanu podany doustnie praktycznie nie jest wchłaniany z przewodu pokarmowego. Oczekuje się, że technologiczne znaczenie tego dodatku będzie polegać na ochronie przed wilgocią i maskowaniu smaku różnych składników odżywczych oraz szybkim uwalnianiu danego składnika odżywczego w żołądku. Należy zatem dopuścić stosowanie zasadowego kopolimeru metakrylanu jako substancji glazurującej/powlekającej w suplementach diety w postaci stałej, zgodnie z definicją w art. 2 dyrektywy 2002/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (¹⁵), na poziomie 100 000 mg/kg. Numer E, jaki należy przydzielić takiemu nowemu dodatkowi do żywności, to E 1205.

(19) Niezbędne jest uregulowanie stosowania dodatków do słodzików stołowych, zdefiniowanych w art. 3 ust. 2 lit. g) rozporządzenia (WE) nr 1333/2008. Takie preparaty zawierające dozwolone substancje słodzące przeznaczone są do sprzedaży konsumentowi końcowemu jako substytut cukru. Zapotrzebowanie na dodatki może być różne w zależności od postaci (płynu, proszku, tabletek).

(20) Transfer dodatków do żywności do załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 należy uznać za zakończony zgodnie z art. 34 tego rozporządzenia, począwszy od daty rozpoczęcia stosowania zmian wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem. Do tego czasu w dalszym ciągu powinny być stosowane przepisy art. 2 ust. 1, 2 i 4 dyrektywy 94/35/WE, art. 2 ust. 1– 6 i 8–10 dyrektywy 94/36/WE oraz art. 2 i 4 dyrektywy 95/2/WE, a także przepisy załączników do wymienionych dyrektyw.

(21) Transfer do unijnego wykazu nie powinien mieć wpływu na aktualne zastosowania dodatków objęte przepisami art. 6, 7 i 8 rozporządzenia (WE) nr 1333/2008. Należy jednak przewidzieć okres przejściowy umożliwiający podmiotom gospodarczym dostosowanie się do przepisów niniejszego rozporządzenia.

(22) Należy sprecyzować wyjątek od zasady przenoszenia w przypadku wieloskładnikowego środka spożywczego innego niż środki spożywcze określone w załączniku II, zgodnie z art. 18 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1333/2008. W art. 3 dyrektywy 95/2/WE i art. 3 dyrektywy 94/36/WE wyjątek ten miał zastosowanie do żywności wymienionej obecnie odpowiednio w tabeli 1 i 2. W przypadku pozostałej wieloskładnikowej żywności należącej do kategorii wymienionych w części E (tj. zupy, sosy, sałatki itp.) należy w dalszym ciągu stosować zasadę przenoszenia.

(23) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt i nie spotkały się ze sprzeciwem Parlamentu Europejskiego ani Rady,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Zmiana rozporządzenia (WE) nr 1333/2008

Załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 zastępuje się tekstem załącznika do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

Przepisy przejściowe

1. Załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008, zmieniony niniejszym rozporządzeniem, stosuje się od dnia 1 czerwca 2013 r.

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 następujące pozycje załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008, zmienionego niniejszym rozporządzeniem, stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia:

a) w części B pkt 3 pozycja dotycząca zasadowego kopolimeru metakrylanu (E 1205);

b) w części E pkt 12.1.2 pozycja dotycząca stosowania dwutlenku krzemu (E 551) w substytutach soli;

c) w części E pkt 17.1 pozycja dotycząca stosowania zasadowego kopolimeru metakrylanu (E 1205) w suplementach diety dostarczanych w postaci stałej.

3. Artykuł 2 ust. 1, 2 i 4 dyrektywy 94/35/WE, art. 2 ust. 1–6 oraz 8, 9 i 10 dyrektywy 94/36/WE oraz art. 2 i 4 dyrektywy 95/2/WE, a także załączniki do tych dyrektyw, przestaje się stosować od dnia 1 czerwca 2013 r.

4. W drodze odstępstwa od ust. 3 pozycję załącznika IV do dyrektywy 95/2/WE dotyczącą stosowania dwutlenku krzemu (E 551) w substytutach soli przestaje się stosować od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

5. Żywność wprowadzona do obrotu zgodnie z prawem przed dniem 1 czerwca 2013 r., ale niezgodna z przepisami niniejszego rozporządzenia, może pozostawać w obrocie do upływu daty jej minimalnej trwałości lub przydatności do użycia.

Artykuł 3

Rozporządzenie (WE) nr 884/2007 traci moc z dniem 1 czerwca 2013 r.

Artykuł 4

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 11 listopada 2011 r.