Kiedy nieodliczony VAT nie stanowi kosztu podatkowego – wyrok NSA

Nieświadomy, ale wynikający z niezachowania należytej staranności, udział w oszukańczych transakcjach VAT wyłącza prawo do zaliczenia nieodliczonego VAT naliczonego do kosztów podatkowych – wyrok NSA z 25 kwietnia 2024 r., sygn. akt II FSK 2047/23.

Stan faktyczny

Główną działalnością gospodarczą spółki jest import towarów z Azji (m.in. oświetlenie, artykuły gospodarstwa domowego, artykuły ogrodnicze, narzędzia itp.) i ich sprzedaż do polskich odbiorców. Spółka dążyła do dywersyfikacji swoich źródeł przychodów i za rekomendacją swojego pracownika i członka zarządu podjęła decyzję o rozpoczęciu działalności gospodarczej w zakresie hurtowego obrotu olejem rzepakowym. Spółka odliczała podatek naliczony wykazany w fakturach zakupowych od dostawcy dokumentujących zakup oleju rzepakowego. W wyniku kontroli organ podatkowy zakwestionował prawo do odliczenia VAT naliczonego, stwierdzając, że realizowane przez spółkę transakcje stanowiły część łańcucha stanowiącego oszustwo podatkowe, w którym spółka pełniła rolę brokera. W wyniku kontroli stwierdzono, że spółka nie nabyła prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach otrzymanych od dostawcy oleju rzepakowego, w związku z czym niezasadnie pomniejszyła VAT do zapłaty. Organ podatkowy nie kwestionował rzeczywistego przebiegu transakcji zakupu oleju rzepakowego od dostawcy ani formalnej prawidłowości faktur. Nie znaleziono wystarczających dowodów na to, że osoby reprezentujące spółkę świadomie uczestniczyły w oszustwie podatkowym, jednakże stwierdzono, że osoby te przy dochowaniu należytej staranności powinny były wiedzieć, że realizowane transakcje stanowią część oszukańczego łańcucha.