URLOP NA ŻĄDANIE

w wymóg zgody pracodawcy

w wniosek o urlop na żądanie w trakcie zwolnienia lekarskiego

Urlop na żądanie jest ważnym uprawnieniem pracownika, którego realizacja sprawia wiele problemów pracodawcom. Lakoniczność przepisu nie ułatwia interpretacji, stąd wiele ważnych i wątpliwych kwestii (np. dotyczących terminu złożenia wniosku czy wymogu zgody pracodawcy) musiało być wyjaśnionych przez Sąd Najwyższy.

Urlop wypoczynkowy to przysługująca pracownikowi coroczna płatna przerwa w wykonywaniu obowiązków. Udzielany jest zgodnie z planem urlopów, który ustala pracodawca zazwyczaj na początku roku kalendarzowego. Obowiązujące przepisy prawa pracy dopuszczają możliwość udzielenia pracownikowi urlopu także poza terminami wynikającymi z takiego planu urlopów.

Urlop wypoczynkowy jest prawem, ale i obowiązkiem pracownika. Pracownik nie może bowiem zrzec się prawa do niego. Jego wymiar zależy od stażu pracy danej osoby, do którego wlicza się także ukończenie przez pracownika szkół różnego szczebla. Szczegółowe zasady naliczania i udzielania urlopu są uregulowane w art. 152-173 Kodeksu pracy. Wymiar urlopu wynosi 20 dni lub 26 dni w roku kalendarzowym. Pracownik powinien uwzględnić w planie urlopów w zależności od przysługującego mu wymiaru 16 dni lub 22 dni, planem urlopów bowiem nie obejmuje się części urlopu udzielanego pracownikowi zgodnie z art. 167² k.p., czyli tzw. urlopu na żądanie.

Celem przepisu art. 167 k.p. jest umożliwienie pracownikowi załatwienia spraw osobistych w terminie dla niego dogodnym bez konieczności informowania o nich pracodawcy. Pracownikowi przysługują 4 dni takiego urlopu w każdym roku kalendarzowym. Wraz ze zmianą roku urlop na żądanie traci swój szczególny charakter i staje się zwykłym zaległym urlopem wypoczynkowym. Zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy (pismo z 7 kwietnia 2008 r., nr GPP-110-4560-170/08/PE) można przyjąć, że dni niewykorzystanego np. w 2007 r. urlopu na żądanie "przechodzą" na 2008 r. jako "normalny" urlop, ale pracodawca nie może domagać się wykorzystania ich do końca pierwszego kwartału 2008 r.