Gdy wójt i rada gminy wzajemnie się blokują, to aby przełamać pat, czasem trzeba sięgnąć po drastyczne rozwiązania

Organy gminy muszą współdziałać przy wykonywaniu zadań. W praktyce współpraca ta różnie się układa, zwłaszcza gdy wyłoniony w wyborach bezpośrednich wójt, burmistrz lub prezydent i rada reprezentują przeciwne opcje polityczne. Wówczas często dochodzi do sytuacji, gdy organy wykonawczy i stanowiący wzajemnie się „blokują”: ten pierwszy, przygotowując uchwały, nie bierze pod uwagę propozycji radnych, z kolei rada nie przyjmuje uchwał, na których zależy burmistrzowi. W skrajnych przypadkach konflikt może doprowadzić do decyzyjnego pata, jak w Sanoku, gdzie we wrześniu okazało się, że brakuje pieniędzy na wypłaty dla urzędników. Tymczasem niezależnie od tego, czy organy władzy samorządowej reprezentują tę samą opcję polityczną, czy pochodzą z przeciwstawnych obozów, to cel powinien być zawsze jeden: realizacja zadań samorządowych z jak najlepszym ich efektem dla lokalnej społeczności. Czy zatem obecne rozwiązania prawne pozwalają skutecznie mobilizować obie strony 
do współpracy na rzecz dobra wspólnego? Opisujemy regulacje, a także pytamy ekspertów, czy potrzebne są zmiany, które pozwolą lepiej 
zapobiegać takim niekorzystnym sytuacjom. Oprac. JP

Nieporozumienia pomiędzy organami lokalnej władzy dotyczą w szczególności sposobu wykonywania różnych zadań, za które odpowiedzialny jest organ wykonawczy. Żeby je realizować, konieczne jest m.in. zapewnienie na ten cel odpowiednich środków w budżecie. Każdy wydatek wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarządu powiatu czy zarządu województwa musi wynikać z budżetu, który uchwala organ stanowiący w stosownej procedurze, w której uwzględnia się udział organu wykonawczego. Inaczej mówiąc: zarówno podjęcie uchwały budżetowej, jak i jej wykonanie stanowi wyraz współdziałania organów. Twórcy ustaw samorządowych założyli bowiem, że współistnienie organów władzy na szczeblu lokalnym musi się wiązać z ich współdziałaniem.

W sytuacji gdy organ wykonawczy i stanowiący reprezentują odmienne opcje polityczne, wypracowanie zasad współdziałania okazuje się szczególnie istotne. Zmniejszyć może ono ryzyko sporów i powstania sytuacji swoistego samorządowego pata. Przykładowo w celu uniknięcia sporów na etapie podejmowania uchwały można wypracować mechanizmy współdziałania w ramach prac komisji rady gminy, z udziałem organu wykonawczego.