Nawiązywanie i rozwiązywanie stosunków pracy z pracownikami samorządowymi

Tryb nawiązania i rozwiązania stosunku pracy osób zatrudnianych w samorządzie terytorialnym zależy od stanowiska, jakie dana osoba zajmuje. Inaczej przebiega zatrudnienie i zwolnienie prezydenta miasta, burmistrza czy wójta, a inaczej urzędnika zatrudnionego na szeregowym stanowisku w jednostce samorządu terytorialnego. 

Szczegółowo tryb nawiązania i zakończenia stosunku pracy pracowników w samorządzie terytorialnym zawiera ustawa o pracownikach samorządowych. Regulacje związane z tą tematyką znajdują się także w ustawach o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Natomiast w pozostałym zakresie stosuje się także Kodeks pracy. 

1. Nawiązanie stosunku pracy z pracownikiem samorządowym

Ustawa o pracownikach samorządowych wskazuje trzy podstawy nawiązania stosunku pracy z pracownikiem samorządowym: wybór, powołanie oraz umowa o pracę.

1.1. Zatrudnienie na podstawie wyboru

Na podstawie wyboru zatrudniani są: 

• w urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wicemarszałek oraz pozostali członkowie zarządu województwa – jeżeli statut województwa tak stanowi, 

• w starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu – jeżeli statut powiatu tak stanowi, 

• w urzędzie gminy: wójt (burmistrz, prezydent miasta), 

• w związkach jednostek samorządu terytorialnego: przewodniczący zarządu związku i pozostali członkowie zarządu – jeżeli statut związku tak stanowi, 

• w urzędzie m.st. Warszawy: burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy, zastępca burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy i pozostali członkowie zarządu dzielnicy m.st. Warszawy. 

We wszystkich wymienionych urzędach, z wyłączeniem urzędu gminy, zaistnienie stosunku pracy z wyboru uzależnione jest dodatkowo od właściwych postanowień statutów tych jednostek.

Stosunek pracy z wyboru jest szczególnego rodzaju stosunkiem pracy zawartym na czas określony, tj. na czas sprawowania mandatu. Przesłanką powstania stosunku pracy na podstawie wyboru jest zgodne oświadczenie woli nawiązania stosunku pracy, wyrażone przez pracodawcę i pracownika (art. 11 Kodeksu pracy). Zgoda na wybór równoznaczny z nawiązaniem stosunku pracy może być wyrażona przez kandydata przed podjęciem uchwały przez właściwy organ lub później, także w sposób dorozumiany, przez przystąpienie do pracy na warunkach stosunku pracy.