Organizacja pracy komisji wyborczej: jakie zadania ma jej przewodniczący, a kiedy włodarz wkracza do gry

Ostatnie dni przed wyborami samorządowymi niosą ogrom zadań dla przewodniczących obwodowych komisji wyborczych i dla włodarzy. Chodzi tu m.in. o przygotowanie lokali do dnia wyborów i organizację pracy samej komisji, aby głosowanie przebiegało zgodnie z prawem, a jednocześnie sprawnie i bez zakłóceń. Tymczasem od ostatnich wyborów samorządowych mieliśmy liczne modyfikacje przepisów kodeksu wyborczego. Między innymi nowelizacja z 2023 r. zlikwidowała podział obwodowej komisji wyborczej na dwie odrębne, tj. do spraw głosowania i do spraw liczenia głosów. Tak jak przed 2018 r., jest to obecnie jedna komisja, która po przeprowadzeniu głosowania ustali jego wyniki. A zatem znów pierwsze skrzypce podczas wyborów będzie grać przewodniczący tej komisji. Do niego należy obowiązek przeglądu przygotowanych przez gminę lokali i sprawdzenie, czy spełniają one niezbędne wymogi. Z kolei podczas głosowania przewodniczący odpowiada za utrzymanie porządku i spokoju, czuwa nad zachowaniem zasady tajności, przestrzeganiem zakazu prowadzenia w lokalu wyborczym agitacji i właściwego toku czynności. Przewodniczący komisji może żądać od komendanta właściwego miejscowo komisariatu policji zapewnienia koniecznej pomocy. Na pewno, aby w dniu głosowania wszystko przebiegło bez zakłóceń, potrzebna jest sprawna współpraca między obwodową komisją wyborczą, gminną komisją i organami porządkowymi. Opisujemy zatem najważniejsze obowiązki przewodniczącego komisji i włodarza, a także odpowiadamy na wybrane pytania, przytaczając wskazówki z orzecznictwa i Państwowej Komisji Wyborczej zawartych w jej uchwałach i wyjaśnieniach.

ustalenia z komendantem policji

Nie później niż na siedem dni przed terminem wyborów włodarz (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) powinien skontaktować się z komendantem powiatowym (miejskim, rejonowym), który w ramach pomocy w zabezpieczeniu wyborów jest zobowiązany poinstruować urzędników samorządowych co do ochrony lokali wyborczych podczas przerwy w głosowaniu spowodowanej nadzwyczajnymi wydarzeniami. W szczególności komendant policji powinien zapoznać samorządowca z występującymi zagrożeniami, mogącymi mieć wpływ na zabezpieczenie lokali w czasie przerwy w głosowaniu spowodowanej nadzwyczajnymi wydarzeniami. Włodarz i komendant policji powinni również uzgodnić procedurę zwracania się do policji o pomoc przez osoby odpowiedzialne za ochronę zamkniętego lokalu wyborczego w czasie przerwy w głosowaniu spowodowanej wspomnianymi okolicznościami.